Israelitas apyaqmagkáseykekxa mók kélteméssessamakxa'
1 Tén axta apyókxoho israelitas apchaqnákxo m'a Mispá, nápaqtók Wesse' egegkok, eyeynmo m'a Dan ekweykekxoho m'a Beerseba, keñe han ma'a Galaad, xama appasmeykekxa axta aptamhákxa'. 2 Apkelwokmek axta apyókxoho apkelámha apmonye'e nak Israel, nepyeseksa nak chá'a énxet'ák apagkok, apchaqnákxeyk axta han cuatrocientos mil Dios énxet'ák apagkok, cham'a sẽlpextétamo apkelxegámo nak náxap'ák. 3 Apkelleg'ak axta amya'a Benjamín énxet'ák apagkok apchaqnákxo pók israelitas ma'a Mispá. Apkelmaxneyáha axta israelitas ma'a levita, ektémakxa axta aqsok ekmaso agko' apwete. 4 Aptáhak axta m'a levita, atáwa' axta m'a kelán'a étsapma nak:
—Ekwa'akteyk axta ko'o yetlo kelán'a sekmeykha naqsa m'a tegma apwányam Guibeá, apheykegkaxa nak Benjamín énxet'ák apagkok, yaqwayam enxoho atyenek axta'a m'a. 5 Keñe axta xa axta'a nak, apwakhékxo tegma m'a énxet'ák apheykha axta m'a tegma apwányam nak apmako heyaqhek ko'o, aptawásegkok apagko' axta han apteméssessekmoho exma m'a kelán'a sekmeykha naqsa, keñe étsapa. 6 Tén axta ko'o sekmákxo m'a ápak keñe sélyaqtennágko, séláphasa chá'a nekha'a étkók ekyókxoho yókxexma negheykegkaxa nak, yaqwayam kólya'asagkohok ekyókxoho Israel se'e aqsok ekmaso agko' nak élánamáxche'. 7 Kéxegke kaxwo' payhawók kólxének eyeyméxchexa kalanaxche', hakte kéxegke israelitas.
8 Apyókxoho axta apkelchampákxak néten aptáha apkelpaqmeta s'e:
—Méko sa' enxama emyekxak ma'a appakxanmakxa nak, tén han apxagkok. 9 Tásek antawaksek sekxók xama aqsok, yaqwayam agya'asagkoho', yaqsa kapayhohok kaktamagkok ma'a Guibeá. 10 Xama énxet sa' chá'a kólyetnakhaksek nepyeseksa m'a diez énxet'ák, ektáhakxa nak chá'a aphawóxama apagko', yaqwayam etegyesha chá'a aptéyak ma'a sẽlpextétamo; keñe sa' ma'a apyókxoho nak elmahagkok Guibeá, etnéssesek ma'a ekpayhawo nak etnéssesek aplegassáseykegkoho, eñama apkeláneyak aqsok ekmaso agko' ma'a kañe' Israel.
11 Apyókxoho axta apchaqnákxak israelitas, xama appasmeykekxa axta aptáhak, yaqwayam ektamagkok ma'a tegma apwányam nak. 12 Apkeláphássek axta chá'a apkelseykha amya'a m'a ekyókxoho yókxexma apheykegkaxa nak Benjamín énxet'ák apagkok, yaqwayam enxoho etnehek chá'a yának se'e: “¿Yaqsa aqsok ekmaso apkelánegko nak kélnápakha kéxegke? 13 Hẽlmés negko'o m'a énxet'ák élmasagcha'a apkeltémakxa nak Guibeá yaqwayam ólnápok, tén han agáxñásekxak apkeltémakxa ekmaso m'a Israel.”
Axta eyke elyahákxak apnámakkok israelitas ma'a Benjamín énxet'ák apagkok, 14 apchaqnákxeyk axta aqsa Benjamín énxet'ák apagkok ma'a Guibeá, apheykha nak apyókxoho tegma apkelyawe, yaqwayam elnapakpok ma'a pók israelitas nak. 15 Veintiséis mil axta apyókxoho sẽlpextétamo appencháseyak axta aptamhágkaxa yaqwayam yempakha', apkeleñama axta m'a tegma apkelyawe apagkok nak Benjamín, keñe han setecientos énxet'ák ektáha axta kélyéseykha apkeleñama m'a Guibeá. 16 Yetneyk axta setecientos nepsagqalwa'a nepyeseksa xa apyókxoho énxet'ák nak, apmoplensa'a axta mélwakto, megyetsagkasso axta eyenhek meteymog xama kélwa'. 17 Apchánchesákxeyk axta han cuatrocientos mil israelitas kempakhakma yapmeyk éltámeyeykegko nak apkelempakhe.
Énxet'ák Israel apkelnápomap Benjamín énxet'ák apagkok
18 Apkelmahágkek axta israelitas ma'a Betel, apkelpaqhetcháseykpók axta Dios ma'a yaqwayam enxoho elya'asagkoho', yaqsa énxet'ák ektamagkok apmonye' m'a Benjamín énxet'ák apagkok. Apchátegmowágkek axta Wesse' egegkok apxéna Judá énxet'ák apagkok ektamagkok apmonye'. 19 Axto'ók agko' axta apnaqxétekhágko m'a israelitas, apkelpakxenwokmo m'a Guibeá. 20 Apkelxegkek axta apyo'ókmo Benjamín énxet'ák apagkok, apchaqnágwokmek axta m'a ekpayho nak Guibeá yaqwayam yempakha'. 21 Apkelántekkek axta eyke tegma apwányam apagkok ma'a Benjamín énxet'ák apagkok apkelanyexakmo, cháxa ekhem nak aptekyawakxa axta veintidós mil israelitas. 22-24 Axta keñamak apkelmeyákxo israelitas ma'a Betel, peya ellekxagwaha nápaqtók Wesse' egegkok ekwokmoho ekyáqtésa, keñe axta apkelpaqhetchásekpoho apkelmaxneya, apwanchek kexa ektamagkokxak makham ma'a Benjamín énxet'ák apagkok, cham'a appeywomo xamo' nak. Apkelyennákxók axta makham, hakte apkeltamhók axta ektámegkokxak ma'a Wesse' egegkok, keñe axta mók ekhem, peya yempakhekxak makham ma'a Benjamín énxet'ák apagkok, cham'a apkelnápékpexa axta han ma'a sekxók axta. 25 Apkelanyexánteyk axta eyke makham apketámento Benjamín énxet'ák apagkok apkeleñama m'a Guibeá, apkelnápekxeyk axta makham dieciocho mil sẽlpextétamo israelitas. 26 Keñe axta apyókxoho sẽlpextétamo Israel tén han apyókxoho énxet'ák, apkelmeyákxo m'a Betel, peya ellekxagwaha nápaqtók Wesse' egegkok. Axta etókagkok aptéyak xa xama ekhem nak, apkelméssek axta Wesse' egegkok aqsok apkelwatno, tén han aqsok apkelnapma segwetassamo nak nélásekhamaxchekxoho.
27-28 Yetnegkek axta yántéseksek ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho Dios ma'a Betel ektéma axta xa, cham'a aptémakxa axta apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok ma'a Finees, Eleazar axta apketche, ektáha axta aptaqmelchesso, Aarón axta aptáwen. Apkelpaqhetchásekpók axta Wesse' egegkok ma'a israelitas: “¿Egwancheya agketamagkokxak makham negko'o nempeywomo xamo' Benjamín nak énxet'ák apagkok, ólwátésagkok enxeykel'a aqsa?” Aptáhak axta apkeláneya Wesse' egegkok se'e: “Kólchetamagkokxa sa' makham, saka sa' agkések yaqwayam kólmallánek.”
29 Tén axta apkelyexánegwokmo nápakha sẽlpextétamo israelitas ma'a nepyáwa nak tegma apyawe Guibeá, 30 keñe axta m'a nápakha nak apkelxega, cham'a ektáhakxa axta ántánxo ekhem, peya elenmexek Benjamín énxet'ák apagkok, apchaqnágwokmek axta m'a ekpayho nak Guibeá yaqwayam yempakha', ekhawo m'a aptamhágkaxa axta m'a sekxók axta. 31 Apkelántépeykxeyk axta makham tegma apwányam apagkok ma'a Benjamín énxet'ák, makhawók axta apyenyáwak yaqwayam elnapakpok ma'a israelitas. Apkelnapchek axta han treinta israelitas ma'a ámay ekmahéyak nak Betel tén han Guibeá, keñe han ma'a yókxexma nak, 32 apkeneykek axta yenyahágkok apmonye'e m'a israelitas, ekhawo m'a ektáhakxa axta sekxók axta apkelwáteságko. Makhawók tegma apwányam axta eyke apkelmahágkok ma'a israelitas, yaqwayam enxoho emenxenek ma'a apkelenmexma, ekweykmoho m'a ámay nak. 33 Yetlókok axta han apkelánteyapma israelitas ma'a aphágkaxa axta, apchaqnágwokmek axta m'a Baal-tamar apkelánekxo aptamhágkaxa yaqwayam yempakha'; keñe axta m'a apkelyexánegwayam axta m'a ekpayhegweykenxa nak pa'at, nepyáwa nak ma'a Guibeá, apkelántepa m'a apkelyexanmakxa axta, 34 apketámegkek axta m'a tegma apwányam nak. Diez mil israelitas kempakhakma yapmeyk apkelyennaqte axta m'a apketámegko axta Guibeá. Kayhók agko' axta han apkelnápomap, axta han elya'ásegkok peya esawhakpok ma'a Benjamín énxet'ák apagkok. 35 Wesse' egegkok axta apkelmallahanchásak israelitas nepyeseksa m'a Benjamín énxet'ák apagkok, veinticinco mil cien sẽlpextétamo axta apkelnápak israelitas xa ekhem nak, cham'a Benjamín nak énxet'ák apagkok. 36 Apkelyekpelchágwokmek axta han apsawheykpo m'a Benjamín énxet'ák apagkok.
Apkenyahágkek axta apmonye'e Benjamín énxet'ák apagkok ma'a israelitas apkelmahágko makhawo', hakte apkelásenneykxeyk axta m'a énxet'ák apkelyexánegwayam axta yaqwayam ektamagkok ma'a Guibeá. 37 Appelakkassek axta apketámeyak Guibeá xa énxet'ák nak, apkelnapchek axta han apyókxoho apheykha axta tegma apwányam, apkelyetxégko chá'a sókwenaqte. 38 Nanók axta han appenchásegko aphéssamo mók apkelpaqmeyesma pók israelitas ma'a apkelyexánegwayam axta yaqwayam ektamagkok ma'a tegma apwányam, apkeltennasa epánchessesek éten apma enxoho m'a tegma apwányam. 39 Apkelxénchek axta han eltaqhegwók israelitas aptamhéyak axta hó agmenxenaxchek apkelwet'a enxoho éten ekpánma, keñe elnapakpok ma'a Benjamín énxet'ák apagkok.
Apkelnapchek axta han Benjamín énxet'ák apagkok treinta israelitas, axta keñamak ekmassa éltamheykha apkelwáxok, apcháneya esawhák makham apkelnapma, ektáha axta m'a émha amonye' kempakhakma axta; 40 chaqhawók axta han ektepa ekpánma éten ma'a tegma apwányam nak, xama axta apkelpeynchákpo apkelenmexákxoho neptámen ma'a Benjamín énxet'ák apagkok, apkelwet'ak axta táxa eyáléwe tén han éten ekmeyákxo néten ma'a tegma apwányam. 41 Keñe axta israelitas apkeltaqhegwokmo apkelnápekpo, apkelakawók apagko' axta Benjamín énxet'ák apagkok apyekpelcha peya esawhakpok. 42 Apkenyahágkek axta apmonye'e israelitas apkelpéwomo m'a ámay ekmahéyak nak meykexa énxet, mopwanchek axta apmako elxeganmok, hakte apkelántekkek axta han apmonye'e m'a apkelánteyapma axta m'a tegma apwányam nak, keñe apkelnapa. 43 Apwakheykxeyk axta israelitas ma'a Benjamín énxet'ák apagkok, apmenxenchek axta, apkelnáhapweykxeyk axta m'a Menuhá, ekweykekxoho m'a ekteyapmakxa ekhem, teyp nak Guibeá.
44 Dieciocho mil sẽlpextétamo axta aptekyawak ma'a Benjamín nak énxet'ák apagkok. 45 Keñe axta m'a nápakha apkeltaqháwo, apkenyahágkek axta apkelmeyákxo m'a ekpayho nak yókxexma meykexa énxet, apkelpéwo m'a ekpayho nak émhakxa meteymog Rimón, cinco mil axta eyke han aptekyawak ma'a ámay nak. Axta elwáteságkok apmenxenma m'a israelitas, apnaqtawásegkók axta, apkelnapchek axta dos mil énxet. 46 Veinticinco mil sẽlpextétamo apkelyennaqte axta aptekyawak xa ekhem nak, cham'a Benjamín nak énxet'ák apagkok. 47 Seiscientos Benjamín énxet'ák apagkok axta eyke apkelxeganakmok, apkenyahágkek axta apkelpéwo m'a yókxexma meykexa nak énxet, tén axta apkelheykmo cuatro pelten ma'a émhakxa nak meteymog Rimón. 48 Apketámegkokxeyk axta makham israelitas ma'a nápakha nak Benjamín énxet'ák apagkok, sawo axta chá'a apkelyetxeyk apkelnapa énxet'ák ma'a tegma apwányam nak, apkelnapchek axta aqsok kélnaqtósso, keñe han ekyókxoho aqsok apwet'akxa enxoho chá'a, apkelwatneyk axta tegma apkelyawe nak.
Reacción de los israelitas
1 Después de meditarlo bien, los israelitas de todo el país se reunieron en Mispá, porque allí estaba el santuario de Dios; fueron del norte y del sur, del este y del oeste. 2 Todos los jefes de las tribus se reunieron allí junto con cuatrocientos mil soldados de infantería. 3 Los de Benjamín se enteraron de que las demás tribus israelitas se habían reunido en Mispá.
Los israelitas querían saber cómo había ocurrido ese crimen, 4 así que el hombre, el esposo de la mujer asesinada, les dijo:

—Llegué con mi mujer a la ciudad de Guibeá, que es de la tribu de Benjamín, para dormir allí. 5 Esa misma noche, unos hombres de la ciudad vinieron para atacarme y rodearon la casa donde estábamos hospedados. Pensaban matarme a mí, pero en vez de eso maltrataron a mi mujer hasta matarla. 6 Entonces yo corté su cuerpo en pedazos, y los mandé por todo el país, para que todos los israelitas se enteraran del terrible crimen que se había cometido. 7 Como israelitas que somos, tenemos que decidir lo que vamos a hacer.

8 Todos se pusieron de pie al mismo tiempo, y dijeron:

—Nadie regresará a su casa o tienda de campaña, 9 sino que se hará un sorteo para ver quiénes irán a atacar a Guibeá. 10 De cada diez hombres apartaremos uno, y formaremos un grupo que se encargue de conseguir comida para el ejército. Los demás irán a castigar a Guibeá por este crimen tan vergonzoso que se ha cometido en Israel.

11 Todos los israelitas estuvieron de acuerdo en atacar la ciudad. 12 Enviaron mensajeros por todo el territorio de la tribu de Benjamín para que dijeran: «No entendemos cómo pudo haberse cometido un crimen tan vergonzoso. 13 Entreguen a esos malvados que están en Guibeá. Hay que matarlos para purificar de esta maldad al pueblo israelita».
Pero los de Benjamín no hicieron caso de lo que decían los demás israelitas, 14 sino que salieron de todas sus ciudades y se reunieron en Guibeá para atacarlos. 15 De las otras ciudades de la tribu de Benjamín vinieron veintiséis mil soldados, los cuales se unieron a los setecientos soldados especiales que había en Guibeá. 16 Había también setecientos soldados zurdos, que eran muy hábiles con sus hondas: podían lanzar una piedra contra una mosca, y nunca fallaban. 17 Las demás tribus israelitas reunieron cuatrocientos mil guerreros bien entrenados.
La guerra contra la tribu de Benjamín
18 Los israelitas fueron a Betel para consultar a Dios. Querían saber cuál tribu debía ser la primera en atacar a los de Benjamín, y Dios les contestó que la de Judá iría primero. 19-20 A la mañana siguiente, los israelitas se fueron a acampar frente a la ciudad de Guibeá, y se prepararon para la batalla. Pero los de Benjamín 21 salieron de la ciudad y ese día mataron a veintidós mil israelitas. 22-23 Entonces los israelitas volvieron a Betel y todo el día se estuvieron lamentando delante de Dios. Después le preguntaron: «Dios nuestro, ¿debemos atacar otra vez a nuestros hermanos de la tribu de Benjamín?»
Dios les contestó que sí. Entonces los israelitas se animaron y nuevamente se prepararon para el combate, en el mismo lugar del día anterior.
24 Por segunda vez los israelitas avanzaron contra los de Benjamín, 25 y estos nuevamente salieron de la ciudad, y ese día mataron a dieciocho mil soldados israelitas.
26 Entonces todos los israelitas con su ejército volvieron a Betel para lamentarse delante de Dios. Todo el día estuvieron sentados allí sin comer nada, y le ofrecieron a Dios sacrificios y ofrendas de paz. 27-28 En aquel tiempo, el cofre del pacto de Dios estaba en Betel, y el sacerdote era Finees, hijo de Eleazar y nieto de Aarón. Los israelitas consultaron a Dios para saber si debían volver a atacar a sus hermanos de la tribu de Benjamín, o si debían darse por vencidos. Dios les contestó: «Ataquen, que mañana les daré la victoria».
29 Al tercer día algunos soldados israelitas se escondieron alrededor de Guibeá, 30 mientras el resto del ejército se preparaba para volver a atacar. 31-48 Los de Benjamín respondieron al ataque, y mientras herían y mataban a los israelitas se fueron alejando de la ciudad. El ejército israelita retrocedió ante el ataque de los de Benjamín porque confiaba en los soldados que estaban escondidos alrededor de la ciudad.
En los caminos de Betel y de Guibeá, y a campo abierto, los de Benjamín mataron a unos treinta soldados israelitas, así que pensaron que habían vuelto a vencerlos, como en la primera batalla. Lo cierto era que los israelitas se habían alejado de la ciudad para que sus enemigos los siguieran hasta donde estaba escondido el resto del ejército.
En Baal-tamar se reunieron de nuevo diez mil de los mejores guerreros israelitas y se dispusieron a atacar la ciudad. Mientras tanto, los soldados que se habían quedado alrededor de la ciudad fueron saliendo de sus escondites, y rápidamente entraron en la ciudad, y mataron a todos los que allí estaban. Con el resto del ejército habían acordado que, tan pronto como entraran en la ciudad, les harían una señal, que sería una gran columna de humo; cuando los israelitas que fingían huir vieran la señal, debían darse vuelta y enfrentarse a los de Benjamín.
La lucha fue dura, y los de Benjamín no se daban cuenta de que estaban por perder la batalla. De pronto vieron que comenzaba a salir humo de la ciudad, y cuando quisieron regresar ya toda la ciudad estaba envuelta en llamas. Entonces los israelitas les hicieron frente, y los de Benjamín se llenaron de miedo al ver que estaban a punto de ser destruidos. Trataron de huir hacia el desierto, pero quedaron atrapados entre el ejército y los soldados que salían de la ciudad, así que no lograron ponerse a salvo y fueron muertos.
Los israelitas rodearon a los de Benjamín desde Menuhá hasta el este de Guibeá, y los persiguieron hasta aplastarlos a todos. Ese día Dios les dio la victoria a los israelitas. Así fue como murieron dieciocho mil valientes de la tribu de Benjamín; otros cinco mil fueron muertos en los caminos, y otros dos mil fueron muertos cuando huían hacia Gidom. Finalmente, los de Benjamín se dieron cuenta de que habían sido vencidos.
Fue así como murieron veinticinco mil soldados de la tribu de Benjamín, todos ellos hombres valientes. De todos ellos solo pudieron escapar seiscientos soldados, los cuales lograron llegar a la roca de Rimón, en el desierto. Allí se quedaron cuatro meses. Los israelitas, mientras tanto, siguieron atacando y matando a todos los de la tribu de Benjamín que encontraban. Incluso mataban a los animales, y después de eso incendiaban las ciudades.