Senaquerib apketáméyak Judá
(2 Re 18.13-372 Cr 32.1-19)
1 Apketámeykegkek axta Senaquerib wesse' apwányam axta m'a Asiria apyókxoho tegma apkelyawe apkelyennaqte axta m'a Judá, cham'a ekweykmo axta catorce apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Ezequías. Apkelmomchek axta nahan. 2 Laquis axta apkeñamak apcháphassama xama sẽlpextétamo apkemha apmonye' apagko', yetlo apxámokma m'a sẽlpextétamo, apkeltémo ey'ammok wesse' apwányam Ezequías ma'a Jerusalén, apchaqnágweykmek axta m'a nekha yegmen atamnek ekmahéyak axta m'a kélyátamakxa yegmen ekyetno nak néten, ámay ekmahéyak axta m'a yókxexma éltamhomaxchexa axta Kélyexwáséssamakxa Apáwa. 3 Apkelanyexeykmek axta nahan Eliaquim ma'a, Hilquías axta apketche, apteme axta apkemha apmonye' m'a kañe' tegma apyawe; yetlo m'a Sebná aptáxésso axta chá'a m'a weykcha'áhak; tén han ma'a Joah, Asaf axta apketche, apteme axta aptáxéséyak chá'a appeywa m'a wesse' apwányam. 4 Aptáhak axta apkemha apmonye' sẽlpextétamo Asiria s'e:
—Kóltennés sa' Ezequías se'e wesse' apwányam appeywa nak, wesse' apwányam nak Asiria: ‘¿Yaqsa apcháyo exchep megkatnaheykencha'a chá'a apwáxok? 5 ¿Xeyenmeyk enxeykel'a exchep apwáxok nempeywa ektaqmela ekhawo m'a ektémakxa nak ektaqmalma nenláneykekxa nentáhakxa tén han negyennaqte yaqwayam agmallánek ma'a kempakhakma? ¿Yaqsa apchásenneykekxo exchep apmáheyo nak hélmexek ko'o? 6 Ekweteyak ko'o exchep apchásenneykekxo m'a Egipto. Máxa eyke yámámok énté m'a Egipto, aptasqapáha agkok xama énxet, kalyetxa', kamallahanwomhok nahan apmek. Cháxa apteméssessamakxa apyókxoho ektáha nak chá'a apyepetchegwayam ma'a faraón, wesse' apwányam nak ma'a Egipto. 7 Aptemék sa' agkok heyának se'e: Akke negko'o negáyók ma'a Dios Wesse' egegkok, ¿háweya Ezequías apmassésseykmo nak ma'a kélpeykessamókxa nak chá'a Dios tén han ma'a kélwatnéssamakxa nak chá'a aqsok? ¿háweya apkeltémo elpeykeshok wánxa xama ekwatnamáxchexa aqsok ma'a énxet'ák Judá tén han ma'a Jerusalén? 8 Elpaqhetchesakpoho wesse' ahagkok, wesse' apwányam nak Asiria: almések sa' ko'o exchep dos mil yátnáxeg, apwet'a enxoho m'a yaqwayam elchántek. 9 Mopwanchek xép emenxenek sẽlpextétamo asirios mékcha'awo apagko' nak, ¿apkelhaxneyk enxeykel'a exchep elxawak yátnáxeg tén han yaqwayam nak elchántek apkeleñama m'a Egipto? 10 ¿Apkeneykeya nahan axñekmok ko'o meyke Wesse' egegkok yaqwayam aktámegma', tén han amasséssók se'e apchókxa nak? ¡Neykhe apkeltémo ko'o aktámegmak kéxegke m'a tén han amasséssók!’
11 Aptáhak axta Eliaquim, Sebná tén han Joah apchátegmowagkokxo sẽlpextétamo asirios se'e:
—Hẽlpaqhetches arameo appeywa, anleghok negko'o m'a. Náhẽlpaqhetches hebreo appeywa, hakte aphaxnawók apyókxoho énxet'ák apheykha nak ma'a néten meteymog kélhaxta nepyáwa tegma.
12 Tén axta sẽlpextétamo asirios aptáha s'e:
—Háwe wesse' apagkok, háwe nahan wánxa kéxegkáxa, apkeltémo altennaksek ko'o wesse' apwányam Asiria s'e aqsok nak. Apyókxoho énxet'ák apheykha nak ma'a néten meteymog kélhaxta nepyáwa tegma, hakte kélhawók kéxegke m'a, kóltewekxak sa' kélteyáseykha kélagko', kólyenagkokxak sa' nahan ma'a yegmen kélagkok.
13 Tén axta apkempákxo néten ma'a sẽlpextétamo apwesse', apyennaqtéssek axta appeywa appaqmeta hebreo appeywa, aptáhak axta s'e:
—Kóleyxho aptáhakxa exchek appeywa apcháphássesso m'a wesse' apwányam, wesse' apwányam nak Asiria: 14 ‘Nágkólho elyexanchesha m'a Ezequías; mopwanchek elwagkasek teyp ma'a.’ 15 Apkeltamhók sa' agkok kóltéhek kéláyo Wesse' egegkok ma'a Ezequías, aptáha enxoho elának se'e: ‘Naqsók sa' hẽlwagkasek teyp ma'a Wesse' egegkok; megkéshek sa' yaqwayam emok wesse' apwányam Asiria s'e tegma apwányam nak’, 16 nágkólyahakxa aqsa. Eyáphássek xeyk ko'o wesse' apwányam Asiria altennássak kéxegke yaqwayam enxoho kólyepetchekxa', tén han kólmésaxche aqsa, keñe sa' kélxama kélwanchek chá'a kóltawagkok ma'a anmen yámet ekyexna eñama nak neyseksa anmen yámet kélcheneykekxa tén han ma'a higo yámet, kólyenagkok sa' nahan yegmen ma'a yámelchet kélagkok kélagko' nak. 17 Keñe sa' enaqlakxak ma'a xama apchókxa ekhémo nak ma'a kélókxa nak kéxegke, xama apchókxa apkemhakxa nak ma'a hótáhap tén han ma'a anmen yámet, yaqwayam sa' kóllanagkok ma'a kelpasmaga tén han vino. 18 Apkeltennássek sa' agkok Ezequías peya elwagkasek teyp ma'a Wesse' egegkok, nágkólho aqsa elyexanchesha. ¿Yetnéya chá'a xama aqsok kéláyókxa mók apchókxa ekmowána kawagkasek teyp eyókxa neyseksa apma m'a wesse' apwányam Asiria? 19 ¿Háxko élmaheykegkaxa m'a aqsok kéláyókxa axta Hamat tén han ma'a Arpad? ¿Háxko élmaheykegkaxa m'a aqsok kéláyókxa axta Sefarvaim? ¿Awancha'aya kalwagkasek teyp énxet'ák Samaria neyseksa apkelma m'a wesse' apwányam Asiria? 20 ¿Yaqsa axta aqsok kéláyókxa ekmowána kawagkasek teyp eyókxa neyseksa apkelma m'a wesse' apwányam Asiria? ¿Yaqsa eyke ektéma ekxeyenma nak kélwáxok Wesse' egegkok apwanchek ewagkasek teyp ma'a Jerusalén?
21 Apkelwanmeyágkek axta eyke aqsa m'a, axta yátegmowágkok xama enxoho, hakte apkeltamhók axta megyátegmowagkek xama enxoho m'a wesse' apwányam. 22 Tén axta m'a Eliaquim, apkemha apmonye' axta m'a tegma apyawe; tén han ma'a Sebná aptáxésso axta chá'a weykcha'áhak tén han ma'a Joah appasmeykha axta cha'a aptamheykha m'a wesse' apwányam apkelyepta apkelnaqta apkellegágkoho ekyentaxno apkelwáxok, yetlókok axta nahan apkelmeyeykekxa aphakxa m'a Ezequías apkeltennassékxo aptáhakxa apcháneya m'a sẽlpextétamo apwesse' asirio.
El rey de Asiria invade Judá
(2 R 18.13-372 Cr 32.1-19)
1 Ezequías tenía ya catorce años gobernando, cuando el nuevo rey de Asiria, llamado Senaquerib, atacó todas las ciudades fortificadas de Judá y las conquistó. 2 Senaquerib envió desde Laquis a uno de sus oficiales de confianza al frente de un poderoso ejército para que hablara con Ezequías en Jerusalén. Cuando llegaron, acamparon junto al canal del estanque de Siloé, por el camino que va a los talleres de los teñidores de telas. 3 Eliaquim, encargado del palacio del rey Ezequías, y Sebná y Joah, sus dos secretarios, salieron a recibirlo. 4 Entonces el oficial asirio les dio este mensaje para Ezequías:

«El gran rey de Asiria quiere saber por qué te sientes tan seguro de ganarle. 5 Para triunfar en la guerra no bastan las palabras; hace falta un buen ejército y un buen plan de ataque. ¿En quién confías, que te atreves a luchar contra el rey de Asiria? 6 ¿Acaso confías en Egipto? Ese país y su rey son como una caña astillada que se romperá si te apoyas en ella, y te herirá. 7 Y si me dices que confías en tu Dios, entonces por qué has quitado todos los altares y ordenaste que tu pueblo lo adore solamente en Jerusalén.
8 »Tú no tienes con qué atacarme. Es más, si ahora mismo me muestras a dos jinetes yo te doy los caballos. 9 Y si estás esperando a los egipcios, déjame decirte que los caballos y carros de combate de Egipto no harán temblar ni al más insignificante de mis soldados. 10 Además, hemos venido a destruir este país, porque Dios nos ordenó hacerlo».

11 Eliaquim, Sebná y Joah le dijeron al oficial asirio:

—Por favor, no nos hable usted en hebreo. Háblenos en arameo, porque todos los que están en la muralla de la ciudad nos están escuchando.

12 El oficial asirio les respondió:

—El rey de Asiria me envió a hablarles a ellos y no a ustedes ni a Ezequías, porque ellos, lo mismo que ustedes, se van a quedar sin comida y sin agua. Será tanta el hambre y la sed que tendrán, que hasta se comerán su propio excremento y beberán sus propios orines.

13 Después el oficial asirio se puso de pie y gritó muy fuerte en hebreo:

«Escuchen lo que dice el gran rey de Asiria: 14 “No se dejen engañar por Ezequías, porque él no puede salvarlos de mi poder. 15 Si les dice que confíen en Dios porque él los va a salvar, 16 no le crean. Hagan las paces conmigo y ríndanse. Entonces podrán comer las uvas de su propio viñedo, los higos de sus árboles y beber su propia agua. 17 Después los llevaré a un país parecido al de ustedes, donde hay trigo, viñedos, olivos y miel. 18-20 No escuchen a Ezequías, pues él los engaña al decirles que Dios los va a salvar. A otras naciones, sus dioses no pudieron salvarlas de mi poder. Ni los dioses de Hamat, Arpad y Sefarvaim, pudieron salvar a Samaria de mi poder; ¿cómo esperan que el Dios de ustedes pueda salvar a Jerusalén?”»

21 La gente se quedó callada, porque el rey les había ordenado no contestar. 22 Después Eliaquim, Sebná y Joah rompieron su ropa en señal de angustia, y fueron a contarle al rey Ezequías lo que había dicho el oficial asirio.