Judá tén han Tamar
1 Apkexakhamchek axta apkelpepma tén han apkelyáxeg Judá xa ekhem nak, apmaheykegkek axta apheykmo apxagkok ma'a xama énxet apwesey axta Hirá, énxet apkeñama axta tegma apwányam Adulam. 2 Axta apwetágweykmok han xama kelán'a m'a, apketche axta m'a Súa, apteme axta énxet Canaán, apmomchek axta han. Yepetcheyak axta mók, 3 keñe ektéma lóso', wet'ak axta han xama étche apkenna', Er axta han temessásak apwesey. 4 Lósók axta makham tamhákxa', wetákxeyk axta makham pók étche apkenna', Onán axta temessásak apwesey. 5 Wetákxeyk axta makham pók étche apkenna', Selá axta temessásak apwesey, cháxa apteyeykmo axta, apmaheykegko axta Judá m'a Quezib.
6 Apkelyamhakkassegkek axta han apketche Judá, cham'a Er, apketche átnaha apketkok, apméssama xama kelán'a ekwesey axta Tamar. 7 Axta eyke kaleklók apwáxok Wesse' egegkok aptémakxa ekmaso m'a Er, keñe axta apchaqheykekxo. 8 Tén axta Judá aptáha apcháneya Onán se'e:
—Epatheták kaxwók xép xa apepma aptáwa' axta, elána m'a apchánémakpexa nak etnehek kélyepye, yaqwayam sa' exek aptawán'ák neptámen ma'a apepma axta, eñama exchep.
9 Apya'ásegkok axta eyke Onán metnehek apketchek ma'a appallakmo enxoho apketchek. Axta keñamak yókxoho apyepetche m'a apepma aptáwa' axta apyegkenma chá'a yókxexma yaqwayam metnéssesek lóso', yaqwayam enxoho mexek aptawán'ák neptámen ma'a apepma axta. 10 Axta kaleklók apwáxok Wesse' egegkok apweteya m'a aptémakxa axta Onán, keñe axta apchaqheykekxo han ma'a. 11 Tén axta Judá aptáha apcháneya aptánegken Tamar se'e:
—Nágkategyekxa aqsa atáwa' m'a apxagkok nak yáp, ekwokmoho apwánémo m'a hatte Selá.
Apchéssegkek axta han yetsapok Judá m'a Selá, ektéma axta m'a apkelpepma axta. Heykekxeyk axta yáp apxagkok ma'a Tamar.
12 Wenaqtémók axta, keñe étsapa han aptáwa' m'a Judá, Súa axta apketche. Xama axta ekmassa élapwayam Judá, apmeyákxeyk axta m'a tegma apwányam Timnat, apheykegkaxa axta m'a apkelyésessáseyak axta chá'a apnaqtósso nepkések, apyetlókek axta han ma'a Hirá, apteme axta adulamita. 13 Xama axta ekleg'a Tamar apmeyákxo yepyáta' m'a Timnat, apkelyésessákxo apnaqtósso nepkések, 14 lekkek axta m'a ektaxno ektaxneykekxa nak kelán'a tampe', chaqlássek axta nát apáwa apkexyawe, yaqwayam enxoho megkeykpelchexche', heyk axta m'a nentaxnamakxa nak tegma apwányam Enaim, ámay ekmahéyak nak Timnat. Temék axta xa ektáha nak, hakte wet'ak axta apwánémo m'a Selá, axta eyke kaxka'ak yaqwayam katnehek atáwa'.
15 Xama axta apwet'a Judá, kelán'a ekyaqmagkáseyak pók énxet ektegye selyaqye axta apkenék, hakte eyaqlasso axta m'a nát. 16 Tén axta apyetnakhágwokmo apyepetchegwokmoho, meyke apya'áseyak ektáha aptánegken. Aptáhak axta apcháneya s'e:
—¿Ewancheya apathetagkok?
—¿Yaqsa sa' hegkések ekyánmaga sepathetéyak? —axta táhak kelán'a.
17 —Wáphássesek sa' xama yát'ay apketkók sektósso —axta aptáhak apcháneya Judá.
Keñe axta ektáha eyátegmowágko s'e:
—Hoy táse' —axta táhak kelán'a—, epekkenekxa sa' sekxók xama aqsok apagkok, ekwokmoho seyaphássesa.
18 —¿Yaqsa amenyeyk apekkenchásekxa'? —axta aptáhak Judá.
—Hegkés sa' xa apkelqahasso yetlo axát'ák nak, tén han aptasqapeykha apmeyncha'a nak —axta táhak eyátegmowágko.
Apkelméssek axta Judá xa aqsok nak, tén axta appathetágko. Lósók axta aptemessásak. 19 Keñe axta ektaqháwo makham ma'a Tamar, lekkek axta m'a eyáhakkasso nát, taxneykxeyk axta makham ma'a ektaxno ektaxneykekxoho nak kelán'a tampe'.
20 Apcháphássessek axta han Judá m'a yát'ay apketkok, apchásenneyha axta m'a pók apteme nak adulamita, yaqwayam enxoho kalmeyásekxak makham kelán'a m'a aqsok apnegkencháseykekxa axta, axta eyke éteyágweykxak ma'a pók nak. 21 Keñe axta apkelmaxneyáncha'a énxet'ák apheykha axta m'a yókxexma nak:
—¿Háxko ekhakxa m'a kelán'a ekyaqmagkáseyak nak pók énxet ektegye selyaqye Enaim, ekhama axta s'e nekha ámay nak?
—Méko kelán'a ekyaqmagkáseyak pók énxet ektegye selyaqye s'e —axta aptáhak apkelátegmowágko.
22 Keñe axta aptaqháwo makham ma'a aphakxa nak Judá. Aptáhak axta apcháneya s'e:
—Mót'ak kelán'a, apxénchek han énxet'ák méko kelán'a ekyaqmagkáseyak pók énxet ektegye selyaqye m'a yókxexma nak.
23 Aptáhak axta Judá apchátegmowágko:
—Kalmok sa' agkok ma'a, yaqwayam sa' mólesmésaxcheyk negko'o; eyáphássessek eykhe ko'o yát'ay apketkok yaqwayam ayánmagkasek, makke ét'ak xép.
24 Apqántánxo pelten axta han temék kéltennásseykto m'a Judá, axta kéltáhak kéláneya s'e:
—Kelpatheteykegkek pók énxet'ák ma'a Tamar, aptánegken nak xép, lósók entáhak.
—¡Kóltekkes, kólwatnekxa sa'! —axta aptáhak Judá.
25 Xama axta kéltekkesa, keltamhók axta kóltennássekxak yepyáta' s'e ekpeywa nak: “Keso setnéssesso ko'o elóso', apagkok nak se'e aqsok nak. Elano yaqsa agkok se'e kélqahasso nak yetlo axát'ák nak, tén han se'e kéltasqapeykha nak.” 26 Xama axta apyekpelchawo Judá xa aqsok nak, aptáhak axta s'e: “Tásek ektémakxa xa kelán'a nak, kaxnók ko'o, hakte magkéssók ko'o m'a hatte Selá.” Keñe axta mepatheteykegkokxo chá'a.
27 Apqánet appalleyam axta han wet'ak étchek Tamar ektáha naqláwa. 28 Aptekkessek axta apmek xama peya epallamok. Tehetchessek axta han apmek yátépépe apyexwase m'a kelán'a ektegkessesso nak chá'a mók étche, axta entáhak se'e: “Keso apteyapma apmonye' s'e.” 29 Aptaxneyáseykxeyk axta eyke makham apmek ma'a sakcha'a, apepma axta m'a aptéyam apmonye'. Axta keñamak ekteméssessama apwesey Fares ma'a kelán'a ektegkessesso axta chá'a mók étche, hakte axta táhak se'e: “¡Apwanche nak la'a apteyapma!” 30 Keñe axta apteyekmo han ma'a pók sakcha'a, kéltehetchesso axta apmek yátépépe apyexwase, teméssessek axta apwesey Zérah.
Judá y Tamar
1 Fue por esos días cuando Judá se apartó de sus hermanos y se fue a Adulam, donde vivió en la casa de un amigo suyo que se llamaba Hirá. 2 Allí Judá conoció a la hija de un cananeo llamado Súa, y se casó con ella. Después de un tiempo 3 ella quedó embarazada y tuvo un hijo. Judá le puso por nombre Er.
4-5 Tiempo después, la esposa de Judá tuvo dos hijos más: a uno de ellos lo llamó Onán, y al otro lo llamó Selá. Este último nació en Quezib.
6 Judá le buscó esposa a Er, y lo casó con una mujer llamada Tamar. 7 Pero a Dios no le gustaba la mala conducta de Er, así que le quitó la vida.
8 Entonces Judá le dijo a Onán: «Cásate con la viuda de tu hermano y cumple con tu deber de cuñado. Así tu difunto hermano tendrá hijos por medio de ti».
9 Onán sabía que los hijos que tuviera con su cuñada no serían considerados suyos, sino de su hermano. Por eso, cada vez que tenía relaciones sexuales con ella procuraba no dejarla embarazada. De ese modo evitaba darle hijos a su hermano muerto. 10 A Dios tampoco le gustó esta mala conducta de Onán, así que también le quitó la vida.
11 Entonces Judá le recomendó a Tamar que se quedara viuda hasta que Selá creciera. Y es que Judá tenía miedo de que también Selá muriera, como sus hermanos. Por eso Tamar se fue a vivir a la casa de su padre.
12 Pasó el tiempo, y murió la esposa de Judá. Luego de llorar su muerte, Judá se fue a Timnat, donde sus pastores estaban cortándoles la lana a sus ovejas. Su amigo Hirá lo acompañó.
13 Alguien fue a contarle a Tamar que su suegro iba de camino a Timnat, para recoger la lana de sus ovejas. 14 Entonces ella se quitó la ropa de luto, se tapó la cara con un velo, y fue a sentarse a la entrada de Enaim, junto al camino que lleva a Timnat. Tamar se había dado cuenta de que Selá ya había crecido y, sin embargo, Judá no lo casaba con ella.
15-16 Cuando Judá vio a una mujer con la cara cubierta, no se imaginó que se trataba de su nuera. Más bien, pensando que era una prostituta, se acercó a ella y le propuso:

—Oye, ¿me dejarías acostarme contigo?

Ella contestó:

—Suponiendo que te deje, ¿qué me darás a cambio?

17 —Te mandaré uno de mis cabritos —respondió Judá.

—Acepto —dijo ella—, solo si me dejas algo tuyo como garantía de que me pagarás.

18 —¿Y qué quieres que te deje? —preguntó Judá.

—Pues déjame tu sello con todo y cordón, y la vara que llevas en la mano —respondió ella.

Judá aceptó sus condiciones, y tuvo relaciones sexuales con ella, y ella quedó embarazada. 19 Tan pronto como Judá se marchó, ella se quitó el velo y volvió a ponerse las ropas de luto.
20 Más tarde, cuando Judá mandó a su amigo Hirá para entregar el cabrito y recoger lo que le había dejado a Tamar, su amigo ya no la encontró. 21 Entonces les preguntó a los que vivían allí:

—¿Dónde está la prostituta que acostumbra sentarse junto al camino de Enaim?

Ellos contestaron:

—Aquí nunca ha habido ninguna prostituta.

22 El amigo de Judá regresó y le dijo:

—No encontré a esa mujer. Los de ese lugar me aseguran que allí no ha habido ninguna prostituta.

23 Judá respondió:

—¡Pues que se quede con todo! Pero nadie podrá decir que no cumplo mi palabra. Yo te envié con el cabrito, y tú ya no la encontraste.

24 Como a los tres meses, alguien fue a decirle a Judá:

—Seguramente tu nuera Tamar ha tenido relaciones con alguien, pues resulta que está embarazada.

Entonces Judá exclamó:

—¡Échenla fuera, y quémenla viva!

25 Cuando la estaban sacando, Tamar mandó a decirle a su suegro: «El dueño de todo esto fue quien me dejó embarazada. Fíjate bien, tal vez sepas quién es el dueño».
26 En cuanto Judá reconoció su sello y la vara, dijo:

—El culpable soy yo, y no ella, pues no quise darle a mi hijo Selá como esposo.

Y nunca más Judá volvió a tener relaciones sexuales con Tamar.
27 Tiempo después, Tamar tuvo mellizos. 28 Al momento de nacer, uno de los mellizos sacó la mano; entonces la mujer que ayudaba a Tamar le ató al niño una cinta roja en la muñeca y dijo: «Este nació primero». 29 Pero el niño volvió a meter la mano, y el que nació primero fue el otro mellizo. Entonces dijo la mujer: «¡Vaya, te abriste paso!» Por eso le pusieron por nombre Fares. 30 Después de él nació su hermano, y como traía la cinta roja atada a la muñeca le pusieron por nombre Zérah.