Pablo tén han ma'a pók kélapháseykha
1 Catorce apyeyam axta entemék sekmeyeykekxo makham ma'a Jerusalén yetlo Bernabé, ekyentameykekxók axta nahan ma'a Tito. 2 Ekmeyeykekxeyk axta ko'o m'a, hakte exekmóssegkek axta ko'o Dios eyeyméxko amyekxak ma'a. Cha'a sekpekkenchessamakxa axta nahan ko'o nápaqta'awók énxet'ák ma'a tásek amya'a seklegassama axta ko'o m'a metnaha nak judíos. Ekpékessáseykekxeyk axta nahan ko'o apxakcha'awók ma'a énxet'ák ekyawe axta chá'a kéláyo yaqwayam enxoho alya'assásegwomhok ektaqmela agko' ma'a aqsok séláneya axta chá'a ko'o essenhan séláneya nak chá'a megkatnaha eyaqhémo sektamheykha. 3 Weykmók axta eyke nahan Tito megkólyáteyeykegkoho elának ma'a ektémakxa nak sẽlyenyekhássesso nekha egyempehek, cham'a Tito apteme nak Griego, sekxegexma nak ko'o. 4 Nápakha apkeleykmáseykha ẽlyáxeg'a axta eyke apkelyexamakpohok sempáxaqwaya negko'o, yaqwayam enxoho elyexakpohok henlanha ektémakxa nak negko'o negkegwagkexa antéhek eñama Cristo Jesús, tén han yaqwayam hentemessásekxak makham negko'o nélyaheykekxoho m'a segánamakxa. 5 Axta eyke negko'o óghayók xama enxoho henlekwomhok xa énxet'ák nak, hakte egmenyeyk axta negko'o keytek kélnepyeseksa kéxegke m'a tásek amya'a ekmámnaqsoho nak.
6 Axta eyke ko'o héltennáseykekxohok mók axnagkok aqsok apkeltémo alának ma'a énxet'ák apkelxénamakpo axta apteme apkelámha apmonye'e ekyawe kéláyo (Axta eyke ko'o altémók ay'asagkohok ma'a ektémakxa axta apkeltamheykha, hakte melanók negyókxa m'a Dios). 7 Apkelya'áseykegkók axta eyke apteme Dios seyásennagko ko'o altennaha tásek amya'a nepyeseksa m'a énxet'ák metnaha nak judíos, ekhawo ektémakxa axta Pedro apméssama aptamheykha yaqwayam eltennaha tásek amya'a nepyeseksa m'a judíos. 8 Dios apagko' axta anhan apcháphasso Pedro yaqwayam etnehek kélápháseykha nepyeseksa m'a judíos, keñe seyáphassama nahan ko'óxa yaqwayam atnehek kélápháseykha nepyeseksa m'a énxet'ák metnaha nak judíos.
9 Apkelya'áseykegkók axta nahan Santiago, Cefas tén han Juan, cham'a apkelxénamakpo axta aptamhéyak apkelámha apmonye'e apagko' kélaqneykekxexa, apteme ko'o Dios segkésso s'e sektamheykha ektaqmela nak. Ẽlpeykáseykegkek axta negko'o xa énxet'ák nak, ko'o tén han Bernabé, magkenatchesso sẽlma takha yaqwayam antéhek nentamheykha xamo'. Hémók axta anhan mók apkelpaqmeyesma negmáheyo negko'o ólmahagkok óltemeykha nepyeseksa m'a énxet'ák metnaha nak judíos, keñe axta m'a apmáheyo eltemeykha nepyeseksa m'a judíos. 10 Wánxa axta aqsa nahan apkeltémo negko'o kaxénmakha egwáxok ma'a énxet'ák meyke nak aqsok apagkok, aqsok sélenxáneykmo nak chá'a ko'o alának yetlo sektaqmelchessamo.
11 Xama axta apweykekxo Cefas ma'a tegma apwányam Antioquía, kayhek axta ko'o sekpeywa séláneya nápaqto', hakte axta yaqhémók aptémakxa. 12 Aptómók axta sekxók xamo' apto Pedro m'a énxet'ák metnaha nak judíos, ekwokmoho apkelwaya nápakha m'a énxet'ák ektáha axta Santiago apkeláphasso; yetlómók axta nahan apyetnakhe, massegkek axta aptómo xamo' aptéyak, hakte apcháyak axta m'a apkelmopmenyého apagko' axta chá'a elanagkok ma'a segyenyekhássessamól'a chá'a nekha egyempehek. 13 Apkelweheneykekxók axta nahan ektémakxa axta Pedro megkeynnaqte apwáxok ma'a nápakha judíos apteme axta melya'ásseyam, weykmók axta nahan Bernabé apwéheneykekxoho aptamheykegkaxa. 14 Xama axta sekweteya ko'o metnaheykegko m'a ektémakxa nak negyetlo m'a tásek amya'a ekmámnaqsoho, axta ektemék seyenagkama Cefas nápaqta'awók apyókxoho énxet'ák se'e: “Xép apteme judío, máxa aptemék metnama enxoho judío; ¿yaqsa ektéma apmáheyo nak xép elyáteyagkohok énxet'ák metnaha nak judíos, etnahagkok ma'a apkeltémakxa nak judíos?”
Enteméssessegkek negko'o nélpéwomo Dios eñama magya'ásseyam Jesucristo
15 Negko'o nenteme judíos eyeynamo m'a sekxók axta nempalleykmo, háwe m'a énxet'ák melya'assáxma melya'áseyak nak Dios. 16 Negya'ásegkók eyke negko'o mexeyenma chá'a Dios apteme appéwomo xama énxet eñama apkelane m'a éltémókxa nak antéhek segánamakxa, magya'ásseyam Jesucristo eyke keñamak. Cháxa keñamak nentéma nak han negko'óxa magya'ásseyam ma'a Jesucristo, yaqwayam enxoho henxének negko'o Dios nenteme nélpéwomo eñama m'a magya'ásseyam nak, háwe eyke eñama m'a nenlane nak éltémókxa antéhek ma'a segánamakxa. Hakte méko sa' xama énxet exénakpok apteme appéwomo eñama apkelane m'a éltémókxa nak antéhek segánamakxa.
17 Nentegyáha agkok negko'o yaqwayam anxénaxchek nenteme nélpéwomo eñama negyepetcheykekxa m'a Cristo, nentáha enxoho anhan negko'óxa mólya'assáxma, ¿Cristo ya keñamak senteméssesso negko'o mólya'assáxma? ¡Ma', háwe! 18 Ektawáseyha agkok ko'o xama aqsok, keñe alánekxak makham, ko'o ahagko' nahan atnehek seksexnánémaxche'. 19 Segánamakxa axta ko'o keñamak sektéma máxa sétsapma, magwanmexmo segánamakxa eyke kaxwók ektemék, yaqwayam enxoho aweynchamha makham alának ma'a Dios apmopmenyého. Élyepetchessamók axta xamo' aqsok ektegyésso m'a Cristo, 20 háwe eyke ko'o kaxwók ma'a sekha nak, Cristo eyke m'a, apha nak ewáxok ko'o. Keso sektémakxa nak ko'o neyseksa sekha makham, ekhegkek ko'o makham eñama may'ásseyam ma'a Dios Apketche, apteme nak seyásekhayo, apmeyásamákpo axta anhan yaqwayam emátog ko'o eñamakxa'. 21 Mómenyeyk ko'o ataqnók ma'a ektémakxa nak ektaqmeleykha apwáxok henlanok ma'a Dios; kaxtemeyk axta negko'o senxeyenma Dios nenteme nélpéwomo eñama m'a éltémókxa nak antéhek segánamakxa, eyaqhémo axta katnégwók ma'a apketsapma axta Cristo.
Pablo y los otros apóstoles
1-2 Catorce años después, Dios me hizo ver que yo debía ir a Jerusalén. En esa ocasión me acompañaron Bernabé y Tito. Allí nos reunimos con los miembros de la iglesia, y les explicamos el mensaje que yo anuncio a los que no son judíos. Luego me reuní a solas con los que eran reconocidos como líderes de la iglesia, pues quería estar seguro de que mi trabajo, pasado y presente, no iba a resultar un esfuerzo inútil.
3 Ellos no obligaron a nadie a circuncidarse; ni siquiera a Tito, que no era judío. 4 Tuvimos esa reunión porque hubo algunos que, a escondidas, se metieron en el grupo de la iglesia para espiarnos. Esos falsos seguidores solo querían quitarnos la libertad que Jesucristo nos dio, y obligarnos a obedecer las leyes judías. 5 Pero ni por un momento nos dejamos convencer, pues queríamos que ustedes siguieran obedeciendo el verdadero mensaje de la buena noticia.
6 Aquellos que en la iglesia eran reconocidos como líderes no agregaron nada nuevo al mensaje que yo predico. Y no me interesa saber si en verdad eran líderes o no, pues Dios no se fija en las apariencias. 7 Más bien, ellos comprendieron que a Pedro se le había encargado anunciar la buena noticia a los judíos, y que a mí se me había encargado anunciarla a todos los que no lo son. 8 Fue Dios mismo quien envió a Pedro como apóstol para los judíos, y a mí como apóstol para aquellos que no lo son. 9 Santiago, Pedro y Juan, que eran considerados los líderes más importantes de la iglesia, se dieron cuenta de ese privilegio que Dios me había dado. Entonces quedamos de acuerdo en que Bernabé y yo anunciaríamos la buena noticia a los que no son judíos, y que ellos la anunciarían a quienes sí lo son. Y para mostrarnos que estaban de acuerdo, nos dieron la mano. 10 La única condición que nos pusieron fue que no dejáramos de ayudar a los pobres de la iglesia en Jerusalén. Y eso es precisamente lo que he estado procurando hacer.
Pablo corrige a Pedro
11 Cuando Pedro vino a la ciudad de Antioquía, me enfrenté a él y le dije que no estaba bien lo que hacía. 12 Pues antes de que llegaran los judíos que Santiago envió, Pedro comía con los cristianos que no son judíos; pero, en cuanto llegaron los judíos, dejó de hacerlo, porque les tenía miedo. 13 Pedro y los judíos disimularon muy bien sus verdaderos sentimientos, y hasta el mismo Bernabé les creyó. 14 ¡Esa conducta iba en contra del verdadero mensaje de la buena noticia! Por eso, hablé con Pedro delante de todos los miembros de la iglesia de Antioquía, y le dije: «Tú, que eres judío, has estado viviendo como si no lo fueras. ¿Por qué, entonces, quieres obligar a los que no son judíos a vivir como si lo fueran?»
La salvación viene solo por confiar en Jesucristo
15 Todos nosotros somos judíos desde que nacimos, y no somos pecadores como los que no son judíos. 16 Sabemos muy bien que Dios solo acepta a los que confían en Jesucristo, y que nadie se salva solo por obedecer la ley. Nosotros mismos hemos confiado en Jesucristo, para que Dios nos acepte por confiar en él. Porque Dios no aceptará a nadie solo por obedecer la ley.
17 Nosotros queremos que Dios nos acepte por medio de Cristo. Pero si al hacer esto descubrimos que también nosotros somos pecadores como la gente de otros países, ¿vamos a pensar por eso que Cristo nos hizo pecar? ¡Claro que no! 18 Si yo digo que la ley no sirve, pero luego vuelvo a obedecerla, demuestro que estoy totalmente equivocado. 19 Para la ley estoy muerto, y lo estoy por causa de la ley misma. Sin embargo, ¡ahora vivo para Dios!
20 En realidad, también yo he muerto en la cruz, junto con Jesucristo. Y ya no soy yo el que vive, sino que es Jesucristo el que vive en mí. Y ahora vivo gracias a mi confianza en el Hijo de Dios, porque él me amó y quiso morir para salvarme. 21 No rechazo el amor de Dios. Porque si él nos aceptara solo porque obedecemos la ley, entonces de nada serviría que Cristo haya muerto.