Ekyawakxa apkeltémókxa antéhek Dios
1 “Keso apkeltémókxa nak antéhek, tén han segánamakxa tén han nélánémaxchexa nak antéhek apkeltamho nak ko'o alxekmósek kéxegke m'a Dios Wesse' kélagkok, yaqwayam sa' kóllánegwók ma'a apkelókxa kélmáheyókxa nak kólmok. 2 Sa' kañék kéláyo chá'a kéxegke Dios Wesse' kélagkok xa, tén han kóllának chá'a segánamakxa, tén han apkeltémókxa nak chá'a antéhek neyseksók kélheykha makham, sekmésso axta ko'o kéxegke tén han ma'a kélketchek nak tén han ma'a kéltawán'ák nak; keñe sa' ahóxek agko' katnehek kélheykha. 3 Israelitas, kóllána sa'. Keñe sa' tásek chá'a katnehek ekteyapma aqsok kéllanakxa enxoho chá'a, kólxámagwomhok kélagko' sa' nahan ma'a xapop, ényahamakxa nak weyke nagkeygmenek tén han ma'a yányawhéna' apyegmenek ektémól'a kanyehek ma'a yegmen, ekhawo m'a apkeltennassama axta kéxegke egkések ma'a kélyapmeyk nano' nak Dios Wesse' apagkok.
4 “Kóleyxho énxet'ák Israel: Dios Wesse' egegkok apteme wánxa xama Wesse' egegkok.
5 “Kólásekhoho Dios Wesse' kélagkok, ekweykmoho kañók agko' kélwáxok, tén han ekweykmoho m'a élchetámeykegkaxa nak kélwáxok, tén han ekweykmoho m'a kélyennaqte nak.
6 “Kólpekken kélwáxok ekyókxoho m'a aqsok séltennasa exchek sakhem, 7 nágkólwatéssem kélxekmowáséyak ma'a kélketchek; kóltennasha chá'a xa amya'a nak, cham'a kélhakxa enxoho chá'a kélxagkok tén han ma'a ámay kélmahágkaxa enxoho chá'a, tén han ma'a kélyetna enxoho chá'a, tén han ma'a kélxatakha'a enxoho chá'a. 8 Kólnaqtehet sa' kélmék se'e apkeltémókxa nak antéhek, kólyepetches sa' nahan ekpayhakxa kélnát yaqwayam enxoho katnehek ekxénchesseykekxoho chá'a kélwáxok, 9 kólnaqtáxésák sa' nahan ma'a yámet élámha nak tén han ma'a apatña'ák nak ma'a kélxanák.
Moisés apkeltémo elyahakxohok israelitas
10 “Elántaxnések sa' kéxegke Dios Wesse' kélagkok ma'a apkelókxa apteméssessamakxa axta ekmámnaqsoho agko' apmáheyo egkések ma'a kélyapmeyk nano nak, cham'a Abraham, Isaac tén han ma'a Jacob, xapop apheykegkaxa nak tegma apkelyawe apkeltaqmalma, megkatnaha nak kéxegke kéllánéyak; 11 yetlo m'a tegma élláneykegkoho nak aqsok éltaqmalma m'a kañe', megkatnaha nak kéxegke kélxatméyak; tén han yetlo m'a yámelchet megkatnaha nak han kéxegke kélmetméyak, tén han ma'a anmen yámet kélcheneykekxa', tén han olivos yámet megkatnaha nak kéxegke kélcheneykekxa', kóltawagkok sa' eyke ekwokmoho kélyaqkanakmo. 12 Temék sa' agkok xa, nágkólwánaqma aqsa m'a Wesse' egegkok, ektáha axta apkelántekkesso m'a Egipto, kéltémakxa axta kélásenneykha naqsa. 13 Kólpeykesho chá'a Dios Wesse' kélagkok, kólteme chá'a wánxa kéláyo m'a, peyk sa' agkok chá'a kólteméssesek ekmámnaqsoho agko' kélpeywa, kóltemésses chá'a wánxa ekmámnaqsoho m'a Wesse' egegkok apwesey nak. 14 Nágkólyetlakxa m'a aqsok kéláyókxa apkelpeykessamo nak chá'a énxet'ák apheykha nak kélnepyáwa, 15 hakte cham'a Dios Wesse' kélagkok, apha nak kélnepyeseksa kéxegke, apteme Dios apkelmeyeykha, apwanchek nahan eltaqnaweygkok kéxegke tén han emasséssamhok apagko' keso náxop.
16 “Nágkólyepkén aqsa Dios Wesse' kélagkok, kéltéméssessama axta m'a kélheykmo axta yókxexma Masá. 17 Nágkólyensem kéllánéyak ma'a apkeltémókxa nak chá'a kóltéhek ma'a Dios Wesse' kélagkok, tén han ma'a nélánémaxchexa nak chá'a antéhek tén han segánamakxa, apkeltémo axta kóllána'. 18 Kóllána' chá'a m'a aqsok ekpéwomo nak tén han ma'a ekleklamo nak chá'a apwáxok elanok ma'a Wesse' egegkok, yaqwayam sa' kataqmelek chá'a ekteyapma ekyókxoho aqsok kéllanakxa enxoho chá'a, tén han kólmok ma'a xapop ektaqmalma apteméssessama axta ekmámnaqsoho agko' yaqwayam egkések Wesse' egegkok ma'a kélyapmeyk nanók axta kéxegke, 19 yaqwayam sa' yának yenyahagkok kélmonye'e kéxegke Wesse' egegkok apyókxoho m'a kélenmexma nak, ekhawo m'a apkeltennassama axta chá'a etnéssesek.
20 “Apkelmaxneyáha sa' agkok han xama ekhem kélketchek etnehek se'e: ‘¿Yaqsa aqsok ma'a apkeltémókxa nak chá'a antéhek, tén han segánamakxa tén han nélánémaxchexa nak chá'a antéhek apkeltémo nak chá'a anlának ma'a Dios Wesse' egegkok?’ 21 Sa' kóltéhek kéxegke kólátegmowagkokxak se'e: ‘Negko'o axta nenteme faraón apkelásenneykha naqsa m'a negheykegkaxa axta Egipto, tén axta Wesse' egegkok sẽlántekkessama m'a ekyetlómo ekyawe agko' apmopwána. 22 Negweteyak axta negko'o ekwányam agko' aqsok magkenatchesso nak agwetak apkelane Wesse' egegkok ma'a Egipto, tén han ma'a aqsok sempelakkasso nak agwetak ekmaso agko' apkenmexma m'a faraón tén han ma'a apyókxoho apnámakkok; 23 tén axta sẽlántekkessama negko'o m'a, ẽlya'assegkek axta m'a xapop apkeltennassamakxa axta egkések ma'a ẽlyapmeyk nano', egméssegkek axta nahan ma'a. 24 Tén axta Dios Wesse' egegkok apkeltémo anlanagkok ekyókxoho s'e apkeltémókxa nak chá'a antéhek, tén han agáwhok chá'a, yaqwayam enxoho kataqmelek chá'a ekteyapma ekyókxoho m'a aqsok nenlanakxa enxoho chá'a tén han hegmések chá'a nélyennaqte, ekhawo nak se'e kaxwo nak. 25 Ekpéwomo nentémakxa antéhek nápaqtók Dios Wesse' egegkok nenlana enxoho yetlo nentaqmelchessamo s'e apkeltémókxa nak chá'a antéhek, ekhawo apkeltémókxa nak chá'a antéhek.’
1 Estas son las leyes que nuestro Dios me ordenó enseñarles, para que las cumplan en la tierra que están por ocupar. 2-3 Si obedecen a Dios y lo adoran tal como les he enseñado, llegarán a ser un pueblo muy grande. Disfrutarán de esta tierra, tal como nuestro Dios se lo prometió a nuestros antepasados. ¡Es tan fértil que siempre hay abundancia de alimentos!
El mandamiento más importante
4 »¡Escucha, pueblo de Israel! Nuestro único Dios es el Dios de Israel. 5 Ama a tu Dios con todo lo que piensas, con todo lo que eres y con todo lo que vales. 6 Apréndete de memoria todas las enseñanzas que hoy te he dado, 7 y repítelas a tus hijos a todas horas y en todo lugar: cuando estés en tu casa o en el camino, y cuando te levantes o cuando te acuestes. 8 Escríbelas en tiras de cuero y átalas a tu brazo, y cuélgalas en tu frente. 9 Escríbelas en la puerta de tu casa y en los portones de tu ciudad.
La fidelidad a Dios
10 »Dios les juró a Abraham, a Isaac y a Jacob, que les daría a ustedes esta tierra, porque son descendientes de ellos. Así que ustedes vivirán en ciudades grandes y hermosas que no edificaron, 11 habitarán casas llenas de riquezas que no ganaron, beberán agua de pozos que no cavaron, y comerán uvas y aceitunas que no plantaron. 12 Pero no olviden que fue Dios quien los sacó de Egipto y los libró de la esclavitud. 13 Por lo tanto, adoren a Dios y obedézcanlo solo a él. Si tienen que hacer algún juramento, juren solo en el nombre de Dios.
14 »Nunca abandonen a su Dios por adorar a los dioses de los países vecinos. 15-16 Nuestro Dios es el Dios de Israel, y siempre los acompañará. Pero no traten de ponerlo a prueba, como lo hicieron en Masá. Nuestro Dios es un Dios celoso y, si ustedes adoran a otros dioses, se enojará tanto que los destruirá por completo.
17 »Obedezcan siempre los mandamientos que nuestro Dios les ha dado. 18 Si hacen lo que es bueno y justo, agradarán a Dios. Así, él hará que les vaya bien cuando vivan en la buena tierra que prometió a sus antepasados. 19 Además, hará que sus enemigos huyan ante ustedes, pues así lo ha prometido.
20 »El día de mañana, cuando sus hijos les pregunten qué significan todas estas enseñanzas que nuestro Dios nos ha dado, 21 ustedes responderán: “Hubo un tiempo en que fuimos esclavos del rey de Egipto, pero nuestro Dios usó su gran poder y nos sacó de allí. 22 Nosotros vimos los terribles castigos que Dios envió contra el rey de Egipto y su familia. 23 A nosotros, en cambio, nos sacó de ese país y nos trajo a la tierra que había prometido a nuestros antepasados. 24-25 Entonces nos ordenó respetarlo siempre y obedecer sus enseñanzas. Si somos obedientes a Dios y a sus mandamientos él nos hará prosperar y nos mantendrá con vida, como hasta ahora”».