Pablo apwayam Corinto
1 Apmaheykegkek axta Pablo Corinto apkeñama Atenas natámen xa. 2 Cha'a apwetágweykenxa axta nahan xama judío apwesey axta Aquila m'a, apkeñama axta yókxexma Ponto. Yáma kaxwók axta nahan apwayam Aquila yetlo aptáwa' Priscila m'a Corinto apkeñama Italia. Kelánteyepmeyk axta m'a Italia, hakte apkeltémók axta elántépok apyókxoho judíos Roma m'a wesse' apwányam Claudio. Apya'áyekmek axta Pablo aptéma meyk'a, 3 apheykmek axta nahan Pablo m'a yaqwayam etneykha xamo', hakte hawók axta ektémakxa aptamheykha apkelane chá'a kélpakxanma. 4 Ekyókxoho sábado axta nahan chá'a apmeyeykekxak Pablo m'a apchaqneykekxexa nak judíos, apkeltennáseykegkaxa axta chá'a énxet'ák, apkelenxáneykemxa axta nahan elyaqmagkassesek apkelwáxok ma'a judíos tén han ma'a metnaha nak judíos.
5 Xama axta apkelweykmo Corinto Silas tén han Timoteo apkeleñama m'a Macedonia, wánxa axta aqsa aptéma Pablo apkeltenneykha amya'a eñama nak Dios tén han apkeltennasso chá'a judíos Jesús apteme Mesías. 6 Apkenmexmeyk axta eyke énxet'ák ma'a Pablo, apwanyeykha axta nahan; keñe axta Pablo appaxnexcheykencha'a aptaxno magkenatchesso megkalcha apwáxok aptamhágkaxa énxet'ák. Axta aptemék apkelanagkama s'e:
—Kélsexnánémaxche kélagko' sa' kóltéhek kéxegke kólmahagkok ma'a sẽlmassésseykenxa nak, háwe sa' ko'o. Ay'ammok sa' ko'o kaxwók ma'a metnaha nak judíos.
7 Apteyepmeyk axta m'a apchaqneykekxexa nak judíos, keñe apmeyeykekxo apxagkok ma'a xama énxet apwesey axta Ticio Justo, apkelpeykessamo axta chá'a m'a Dios, aphama axta nekha apchaqneykekxexa m'a judíos. 8 Aptemegkek axta anhan mey'ásseyam Wesse' egegkok Crispo, apteme axta apkemha apmonye' apchaqneykekxexa judíos, yetlo m'a ekyókxoho ekheykha nak apxagkok. Apxámok axta anhan apteme melya'ásseyam énxet'ák apkeleñama axta Corinto, apkellegaya amya'a eñama nak Dios, kélyaqpassáseykegkek axta anhan yegmen. 9 Xama axta'a axta aptemék appaqhetchessama Wesse' egegkok Pablo apwanmagko s'e: “Nágye'; elenxanmoho aqsa aplegasso amya'a eñama nak ko'o. Ná ewanmégwom. 10 Hakte ekheyk ko'o xamók xép, méko kawának katnéssessamhoxma ekmaso, apxámok apagko' ko'o énxet'ák ahagkok se'e tegma apwányam nak.” 11 Apheykmek axta Pablo xama apyeyam nepxet pók ma'a Corinto, apkelxekmóssama amya'a eñama nak Dios nepyeseksa xa énxet'ák nak.
12 Apchaqneykekxeyk axta eyke judíos apkenmexma Pablo, cham'a aptémakxa axta wesse' apwányam Galión ma'a yókxexma Acaya; kélyentameykekxeyk axta m'a apheykegkaxa nak énxet'ák segyekpelchémo, 13 axta kéltemék kélanagkama apkeláneykha apchókxa s'e:
—Keso énxet apkelyaqmagkassessama nak chá'a apkelwáxok énxet'ák, apkeltennassama chá'a eyéméxko agko' elpeykeshok ma'a Dios, élmexma nak ma'a segánamakxa egagkok.
14 Xegkessegkek axta epaqmétek Pablo, aptéma Galión apkelanagkama judíos se'e:
—Kaxtemeyk xeyk ekteme aqsok ekmaso apkelane essenhan ekmaso agko' aptáhakxa, amok xeyk ko'o kélpeywa kéxegke kélteme nak judíos; 15 Kóllánekxoho kélagko' kéxegke, hakte kélpeywa kélagko' kéxegke xa kéltáhakxa nak, kélxéna nak apkelwesey énxet tén han ma'a ektémakxa nak segánamakxa kélagkok. Mamakók ko'o atnehek sekyekpelchémo awhénekxohok xa kéltáhakxa nak.
16 Tén axta kélántekkessama m'a sẽlyekpelchémókxa. 17 Keñe axta appasmomákpo kélpathetma m'a Sóstenes, apkemha apmonye' axta m'a apchaqneykekxexa judíos, kéltekpageykha axta anhan ma'a ekpayho nak sẽlyekpelchémokxa. Axta eyke keytnakhassamok apwáxok Galión xa.
Pablo apmeyeykekxa makham Antioquía
18 Néwomók axta apheykekxa Pablo m'a Corinto. Keñe axta natámen apkelpeykáseykegkokxa énxet'ák, apchánteykekxeyk axta yántakpayhe, yetlo Priscila tén han Aquila peya elmeyekxak ma'a yókxexma Siria. Apmópessamók axta apyese Pablo amonye' apchánte yántakpayhe m'a Cencreas, yaqwayam enxoho elának ma'a apxeyenma axta elának nápaqtók Dios. 19 Xama axta apkelweykekxo m'a Éfeso, apkexakhagweykekxeyk axta Pablo m'a Priscila tén han Aquila. Apmaheykegkek axta m'a apchaqneykekxexa axta chá'a judíos, apkelpaqhetchesseykenxa axta judíos ma'a apchaqneykekxa axta. 20 Apkeltémok axta eykhe exek ekwenaqte Pablo m'a énxet'ák, axta eyke emáheyo', 21 apkelpeykásegkokxeyk axta eyke aqsa aptéma apkelanagkama s'e: “Awaták sa' makham atnehek meyk'a, apkeltamho sa' Dios.”
Keñe axta apchántama yántakpayhe Pablo, aptépeykekxo makham ma'a Éfeso. 22 Xama axta apweykekxo m'a Cesarea, apmeyeykekxeyk axta Jerusalén apmáheyo elpeykesekxak ma'a énxet'ák apkeleñama axta kélaqneykekxexa, keñe axta apmeyeykekxo makham ma'a Antioquía.
Pablo apmahéyak Galacia tén han Frigia
23 Yáma wenaqtémók axta makham, apxegeykekxo makham apmaheykegko chá'a xama xama yókxexma m'a Galacia tén han ma'a Frigia, apkelwasqakkáseykxók axta apyókxoho énxet'ák apteme nak melya'ásseyam.
Apolo apkeltenneykha m'a Éfeso
24 Chaqhémok axta anhan apweykenxa Éfeso xama judío apwesey axta Apolo. Tegma apwányam Alejandría axta apkeñamak ma'a. Apwanchek axta apkeltenneykha m'a. Apya'áseykegkók axta anhan ma'a ektémakxa nak eknaqtáxésamaxche Dios appeywa. 25 Kéltámessegkek axta anhan ma'a ektémakxa nak Wesse' egegkok ámay apagkok. Eltennaha axta chá'a yetlo apmáheyo apagko', epékeshok axta chá'a apkelxekmósso m'a ekxeyenma nak Jesús. Wánxa axta eykhe apya'áseykegkoho aqsa m'a apyaqpassáseykegko axta yegmen énxet'ák ma'a Juan. 26 Apkeltenneykha axta Apolo yetlo meyke apkeye m'a kañe' apchaqneykekxexa axta judíos; xama axta eklegaya Priscila, tén han ma'a Aquila, apmomchek axta apxakko' appaqhetchessama, appékessáseykekxo ektaqmela m'a ektémakxa nak Dios ámay apagkok. 27 Xama axta apmáheyo emhagkok Apolo m'a yókxexma Acaya, appasmomchek axta m'a apkelyáxeg'a aptémo xamo' nak melya'ásseyam, kéltáxéssessegkek axta weykcha'áhak énxet'ák melya'ásseyam apheykha m'a Acaya, yaqwayam enxoho kólmok takha' apwokmo enxoho m'a. Xama axta apweykmo m'a Acaya, awanhek axta appasmo énxet'ák apteme axta melya'ásseyam, eñama m'a apkelásekhayo axta Dios xa énxet'ák nak, 28 hakte apchátegmoweykegkokxeyk axta chá'a Apolo judíos apkelpeywa, nápaqta'awók énxet'ák, axta keñamak megkalmopwagko exének ektáha megkamámnaqsoho énxet'ák ma'a apxeyenma axta chá'a, apmeykha axta chá'a Apolo Weykcha'áhak Eknaqtáxésamaxche apxekmóssama Jesús apteme Mesías.
Pablo en Corinto
1 Pablo salió de Atenas y se fue a la ciudad de Corinto. 2 Allí encontró a un judío llamado Áquila, que era de la región de Ponto. Hacía poco tiempo que Áquila y su esposa Priscila habían salido de Italia, pues Claudio, el emperador de Roma, había ordenado que todos los judíos salieran del país. Pablo fue a visitar a Áquila y a Priscila, 3 y al ver que ellos se dedicaban a fabricar tiendas de campaña, se quedó a trabajar con ellos, pues también él sabía cómo hacerlas.
4 Todos los sábados Pablo iba a la sinagoga, y hablaba con judíos y griegos para tratar de convencerlos de hacerse seguidores de Jesús.
5 Silas y Timoteo viajaron desde la región de Macedonia hasta Corinto. Cuando llegaron, Pablo estaba dando a los judíos las buenas noticias de que Jesús era el Mesías. 6 Pero los judíos se pusieron en contra de Pablo y lo insultaron. Entonces Pablo, en señal de rechazo, se sacudió el polvo de la ropa y les dijo: «Si Dios los castiga, la culpa será de ustedes y no mía. De ahora en adelante les hablaré a los que no son judíos.»
7 De allí, Pablo se fue a la casa de un hombre llamado Ticio Justo, que adoraba a Dios. La casa de Ticio estaba junto a la sinagoga. 8 El encargado de la sinagoga se llamaba Crispo, y él y toda su familia creyeron en el Señor Jesús. También muchos de los habitantes de Corinto que escucharon a Pablo creyeron y fueron bautizados.
9 Una noche, el Señor Jesús habló con Pablo por medio de una visión, y le dijo: «No tengas miedo de hablar de mí ante la gente; ¡nunca te calles! 10 Yo te ayudaré en todo, y nadie te hará daño. En esta ciudad hay mucha gente que me pertenece.»
11 Pablo se quedó un año y medio en Corinto, y allí enseñó a la gente el mensaje de Dios.
12 Tiempo después, en los días en que Galión era gobernador de la provincia de Acaya, los judíos de Corinto atacaron a Pablo y lo llevaron ante el tribunal. 13 Les dijeron a las autoridades:

—Este hombre hace que la gente adore a Dios de un modo que está prohibido por la ley.

14 Pablo estaba a punto de decir algo, pero el gobernador Galión dijo a los judíos:

—Yo no tengo por qué tratar estos asuntos con ustedes, porque no se trata de ningún crimen. 15 Este es un asunto de palabras, de nombres y de la ley de ustedes, así que arréglenlo ustedes. Yo, en estas cuestiones, no me meto.

16 Galión ordenó que sacaran del tribunal a todos. 17 Entonces los judíos agarraron a Sóstenes, el encargado de la sinagoga, y lo golpearon frente al edificio del tribunal. Pero esto a Galión no le importó nada.
Pablo regresa a Antioquía
18 Pablo se quedó algún tiempo en la ciudad de Corinto. Después se despidió de los miembros de la iglesia y decidió irse a la región de Siria. Priscila y Áquila lo acompañaron. Cuando llegaron a Cencreas, que es el puerto de la ciudad de Corinto, Pablo se rapó todo el pelo porque le había hecho una promesa a Dios. Luego, se subieron en un barco y salieron rumbo a Siria.
19 Cuando llegaron al puerto de Éfeso, Pablo se separó de Priscila y Áquila. Fue a la sinagoga, y allí habló con los judíos acerca de Jesús. 20 Los judíos de ese lugar le pidieron que se quedara unos días más, pero Pablo no quiso. 21 Se despidió de ellos y les dijo: «Si Dios quiere, regresaré a verlos.»
Luego partió en barco y continuó su viaje hacia Siria. 22 Cuando llegó al puerto de Cesarea, fue a saludar a los miembros de la iglesia. Después salió hacia la ciudad de Antioquía.
23 Pablo se quedó en Antioquía sólo algunos días, y después se fue a visitar varios lugares de las regiones de Galacia y de Frigia, donde animó a los seguidores a mantenerse fieles a Jesús.
Priscila, Áquila y Apolo
24 Por aquel tiempo llegó a la ciudad de Éfeso un hombre que se llamaba Apolo. Era de la ciudad de Alejandría, y sabía convencer a la gente con sus palabras, pues conocía mucho de la Biblia. 25 Apolo sabía también algo acerca de Jesús, y hablaba con entusiasmo a la gente y le explicaba muy bien lo que sabía acerca de Jesús. Sin embargo, conocía solamente lo que Juan el Bautista había anunciado.
26 Un día Apolo, confiado en sus conocimientos, comenzó a hablarle a la gente que estaba en la sinagoga. Pero cuando Priscila y Áquila lo escucharon, lo llevaron a su casa y le explicaron en forma más clara y directa el mensaje de Dios.
27 Como Apolo quería recorrer la región de Acaya, los miembros de la iglesia escribieron una carta a los cristianos de la región, para que fuera bien recibido por todos. Cuando Apolo llegó a Acaya, ayudó mucho a los que, gracias al amor de Dios, habían creído en Jesús. 28 Apolo se enfrentaba a los judíos que no creían en Jesús, y con las enseñanzas de la Biblia les probaba que Jesús era el Mesías.