Elías kélya'áseykekxa néten
1 Xama axta ekweykmo ekhem yaqweykenxa éntemekxak Wesse' egegkok ma'a Elías, cham'a ekya'áseykekxo axta néten samaxche', yókxexma Guilgal axta apkeleñamak apkelántepa m'a Elías tén han Eliseo. 2 Axta aptemék Elías apkenagkama Eliseo s'e:
—Exnekxa sa' xép se'e, Betel ko'o apkeltamhók amhagkok Wesse' egegkok.
Apchátegmoweykegkek axta Eliseo:
—Naqso' ko'o ektemessásak sekpeywa yetlo sekxeyenma apwesey Wesse' egegkok, tén han xeyep, mayenyewek sa' apxakko'.
Keñe axta apkelxegama apkelmaheykegko m'a Betel. 3 Wánxa agkok ma'a Dios appeywa apkellegasso apheykencha'a axta m'a Betel, apkelya'áyekmek axta m'a Eliseo keñe aptéma apkenagkama s'e:
—¿Ya ey'ásegkok apmáheyo émentemekxak kaxwók Wesse' egegkok ma'a apkelxekmósso nak?
—Ekya'ásegko', kólwanma aqsa kéxegke, axta aptemék apchátegmoweykegko Eliseo.
4 Tén axta Elías aptéma apkenagkama Eliseo s'e:
—Exnekxa sa' xép se'e, Jericó ko'o apkeltamhók amhagkok Wesse' egegkok.
Apchátegmoweykegkek axta Eliseo:
—Naqso' ko'o ektemessásak sekpeywa yetlo sekxeyenma apwesey Wesse' egegkok tén han xép, mayenyewek sa' apxakko'.
Keñe axta apkelxegama ekweykekxoho m'a Jericó. 5 Wánxa agkok ma'a Dios appeywa apkellegasso apheykencha'a axta m'a Jericó, apkelya'áyekmek axta m'a Eliseo keñe aptéma apkenagkama s'e:
—¿Ya ey'ásegkok apmáheyo émentemekxak kaxwo' Wesse' egegkok ma'a apkelxekmósso nak?
—Ekya'ásegko', kólwanma aqsa kéxegke, axta aptemék apchátegmoweykegko Eliseo.
6 Tén axta aptéma apkenagkama m'a Elías:
—Exnekxa sa' xép se'e, Jordán ko'o apkeltamhók amhagkok Wesse' egegkok.
Apchátegmoweykegkek axta Eliseo:
—Naqso' ko'o ektemessásak sekpeywa yetlo sekxeyenma apwesey Wesse' egegkok tén han xép, mayenyewek sa' apxakko'.
Keñe axta apkelxegama xa apqánet nak. 7 Wánxa agkok, cincuenta Dios appeywa apkellegasso axta eyke han apchaqnágweyk yámmakhawók apmonye'e m'a; tén axta Elías keñe han Eliseo apchaqnágweykmo m'a nekha nak wátsam Jordán. 8 Tén axta apleklama apchaqlamap ma'a Elías, apkelyaqsáseykekxeyk axta keñe aptekpagma yegmen, tén axta ekmayheykekxo neyseksa m'a yegmen nak, apkelyekheykekxeyk axta wátsam xa apqánet nak, máxa axta ekyamayél'a exma'. 9 Natámen apkelyeykhe axta m'a, keñe Elías aptéma apkenagkama m'a Eliseo:
—Héltennés yaqsa aqsok apkeltamho alanaksek amonye' yaqwayam ayenyekxak xép.
Apchátegmoweykegkek axta Eliseo:
—Émenyeyk ko'o heyánchesseshok segkésso ektémakxa nak ekha apmopwána yaqwayam atnehek sekyaqmagkasso.
10 —Háwe aqsok éxyawe xa sélmaxneya nak —axta aptemék Elías—. Wánxa agkok, apwetágkok sa' agkok xép sélyenyókasa sektamheykha sekxegexma, exkak sa' xa aqsok nak. Sa' agkok étégkok, megkólmések sa' xa aqsok sélmaxneyágkaxa nak.
11 Neyseksa apkelxega axta tén han apkelpaqhetchásamákpoho, ekpelakkassama ekwe xama yátnáxeg apyenyawasso ekho táxa eyáléwe, máxa axta han táxa eyáléwe m'a yátnáxeg, kexpánchessegkek axta, keñe Elías ekmoma samaxche ekya'áseykekxo néten. 12 Xama axta apweteya Eliseo m'a, keñe apkelpáxameykencha'a: “¡Táta ahagkok, táta ahagkok, xép axta apteme xama sẽlpextétamo apyennaqte apkelmasma m'a énxet'ák Israel!”
Keñe axta ekmassama apwete m'a Elías.
Eliseo apyaqmagkasso Elías
Tén axta apmoma Eliseo m'a aptaxno keñe apyepteykekxo nepyeseksa. 13 Keñe apmeykekxo m'a Elías axta apchaqlamap aptéyam, tén axta apmeyeykekxo m'a Jordán apkenegweykekxo neyáwa'. 14 Yetlómok axta aptekpaga yegmen ma'a apchaqlamap nak, keñe apkelpáxameykencha'a: “¿Háxko apmahágkaxa Wesse' egegkok, Dios apagkok nak Elías?”
Xama axta aptekpagama yegmen keñe ekmayheykekxo, tén axta aptámeyeykekxo makham wátsam ma'a Eliseo. 15 Xama axta apkelweteya m'a Dios appeywa apkellegasso apheykha axta m'a Jericó, ektáha axta apchaqneykha apmonye'. Aptáhak axta s'e: “¡Eliseo kaxwók apxawákxak ma'a Elías axta apmopwána!”
Apkelya'áyekmek axta keñe apkelháxaheykegko apmonye', 16 axta aptemék apkenagkama s'e:
—Cincuenta negyókxoho negko'o nélyennaqte xép apkeláneykha. Yoho sa' ólxog agketmok ma'a apkelxekmósso nak xép, Dios espíritu apagkok kexa ya'ásekxak néten, essenhan yensakmok ma'a néten egkexe nak, essenhan ma'a ekyapwátegweykenxa nak xapop.
Aptáhak axta apchátegmoweykegko s'e:
—Ma', nágkólaphés aqsa xama énxet.
17 Apkelenxanakmek axta eyke m'a énxet'ák nak, ekwokmoho apcha'awo eláphaksek ma'a cincuenta énxet'ák nak, ántánxo ekhem axta apketamso m'a, axta eyke éteyeykekxak ma'a Elías. 18 Keñe axta apkeltaqhémo makham ma'a Jericó, apheykekxexa axta Eliseo, keñe aptéma apkelánagkama s'e:
—Éltennássek xeyk agkok maltamho kólxog.
Eliseo aptaqmelcháseykekxa yegmen ma'a Jericó
19 Aptáhak axta énxet'ák apheykha nak tegma apwányam apcháneya m'a Eliseo:
—Tásek apyetnamakxa s'e tegma apwányam nak, yegmen aqsa asagko', keñe han ma'a xapop nak, megkatyepek chá'a aqsok kélcheneykekxa.
20 —Hélsantagkas sa' xama kélyekwe yegmen axnagko', kólxátem sa' yásek —axta aptemék apchátegmoweykegko Eliseo.
Kélsákxéssegkek axta kélyekwe yegmen. 21 Keñe Eliseo apmaheykegko m'a ekteyapmakxa nak yegmen appalchesseykmo yásek ma'a, axta aptemék se'e:
—Aptáhak Wesse' egegkok se'e: ‘Ektaqmelchásekxeyk ko'o kaxwók se'e yegmen nak, kamaskok sa' kaxwók élnapa énxet, kamaskok sa' nahan élnapa m'a aqsok kélcheneykekxa.’
22 Yetlómok axta ektaqmeleykekxa m'a yegmen, ekwokmoho makham se'e kaxwo' nak, eñama m'a Eliseo axta appeywa.
23 Apxegeykekxeyk axta makham Eliseo apmeyeykekxo m'a Betel. Neyseksa apxega ámay axta apkeltahanyeyo wokma'ák apkeleñama m'a tegma apwányam nak, yetlómok axta han apya'ásseyam. Axta aptemék apkelyennaqtéssamo apkelpeywa s'e: “¡Exñoho, meyke áwa' apqátek! ¡Exñoho, meyke áwa' apqátek!”
24 Appeynchamakpók axta neptámen Eliseo apkelányo m'a wokma'ák nak, keñe apkeltémo kaltemégwomhok exma yetlo apxeyenma apwesey Wesse' egegkok. Yetlómok axta élánteyapma ánet aqsok nawha'ák éllo m'a naxma nak, keñe ektemessáseykegko nápakha'a apketkók ma'a cuarenta y dos wokma'ák nak. 25 Keñe axta apmeyeykekxo Eliseo m'a egkexe nak Carmelo, axta apkeñamak apmeyeykekxo m'a Samaria.
Elías es llevado al cielo
1 Dios había planeado llevarse a Elías al cielo en un remolino. Ese día, Elías y Eliseo salieron de Guilgal, 2 y Elías le dijo a Eliseo:

—Te ruego que te quedes aquí, porque Dios me mandó ir a Betel.

Pero Eliseo le contestó:

—Te juro por Dios, y por ti mismo, que no te dejaré ir solo.

Así que los dos fueron a Betel. 3 Los profetas que estaban en Betel salieron a ver a Eliseo y le preguntaron:

—¿Ya sabes que hoy Dios se va a llevar a tu maestro?

Él les contestó:

—Sí, ya lo sé, pero no digan nada.

4 Después Elías le dijo a Eliseo:

—Te ruego que te quedes aquí, porque Dios me mandó ir a la ciudad de Jericó.

Pero Eliseo le contestó:

—Te juro por Dios, y por ti mismo, que no te dejaré ir solo.

5 Los profetas que vivían en Jericó fueron a ver a Eliseo y le preguntaron:

—¿Ya sabes que Dios va a quitarte a tu maestro hoy?

Él contestó:

—Sí, ya lo sé, pero no digan nada.

6 Después Elías le dijo a Eliseo:

—Te ruego que te quedes acá, porque Dios me mandó ir al río Jordán.

Pero Eliseo contestó:

—Te juro por Dios, y por ti mismo, que no te dejaré ir solo.

Entonces se fueron los dos 7 y se detuvieron a la orilla del río Jordán. Cincuenta profetas los habían seguido, pero permanecieron a cierta distancia de ellos. 8 Entonces Elías tomó su capa, la enrolló y golpeó el agua, y el agua se separó en dos, dejando en medio un camino. Los dos cruzaron por tierra seca, y 9 enseguida Elías le dijo a Eliseo:

—Dime qué quieres que haga por ti antes de que nos separemos.

Eliseo le contestó:

—Quiero ser el que se quede en tu lugar como profeta especial de Dios.

10 Elías le dijo:

—Me pides algo muy difícil. Sin embargo, si logras verme en el momento en que Dios me lleve, recibirás lo que pides. Pero si no me ves, no lo recibirás.

11 Mientras ellos iban caminando y conversando, apareció una carroza de fuego tirada por caballos de fuego y separó a los dos profetas. Entonces Elías subió al cielo en un remolino.
12 Eliseo lo vio y gritó:

—¡Mi maestro! ¡Mi maestro! Fuiste más importante para Israel que los carros de combate y los soldados de caballería.

Después de esto no volvió a ver a Elías.
Eliseo continúa con el trabajo de Elías
Entonces Eliseo tomó su ropa y la rompió en dos para mostrar su tristeza. 13 También levantó la capa que se le había caído a Elías, volvió al río Jordán, 14 golpeó el agua con la capa, y dijo: «¿Dónde está el Dios de Elías?» Al golpear el agua, esta se dividió en dos, dejando libre el paso, y Eliseo cruzó por tierra seca.
15 Cuando los profetas de la ciudad de Jericó vieron a Eliseo al otro lado del río, dijeron: «Ahora Eliseo es el sucesor de Elías». Entonces fueron a su encuentro, se inclinaron delante de él en señal de respeto, 16 y le dijeron:

—Eliseo, estamos para servirte. En nuestro grupo hay cincuenta valientes que están dispuestos a buscar a tu maestro Elías. Puede ser que el espíritu de Dios lo haya levantado y dejado sobre alguna montaña o en algún valle.

Eliseo les contestó:

—No envíen a nadie.

17 Pero tanto le insistieron que acabó diciendo:

—De acuerdo, ¡vayan!

Entonces los profetas enviaron a cincuenta hombres, y durante tres días estuvieron buscando a Elías, pero no lo encontraron. 18 Cuando regresaron a la ciudad de Jericó, Eliseo les dijo al verlos:

—Yo les advertí que no fueran.
Eliseo purifica el agua de la ciudad
19 Los habitantes de Jericó le dijeron entonces a Eliseo:

—Eliseo, la ciudad está en un lugar muy bonito, pero el agua es mala y la tierra no produce frutos.

20 Eliseo les dijo:

—Tráiganme un recipiente nuevo, y pónganle sal adentro.

En cuanto se lo llevaron, 21 Eliseo fue al manantial de la ciudad, arrojó allí la sal y dijo: «Dios dice que ha purificado esta agua, y que nunca más causará la muerte de sus habitantes ni va a impedir que la tierra dé frutos».
22 Desde ese momento, el agua quedó pura, tal y como había dicho Eliseo.
Unos muchachos se burlan de Eliseo
23 Eliseo salió de allí y se fue a la ciudad de Betel. Mientras iba por el camino, unos muchachos salieron de la ciudad y se burlaron de él. Le decían: «¡Sube, calvo, sube!»
24 Eliseo se dio vuelta y los miró. Luego, con la autoridad que Dios le había dado, les anunció que recibirían su castigo. Enseguida dos osos salieron del bosque y despedazaron a cuarenta y dos de los muchachos.
25 Después, Eliseo se fue al monte Carmelo, y de allí volvió a la ciudad de Samaria.