Azarías apteme wesse' apwányam ma'a Judá
(2 Cr 26.3-52 16-23)
1 Apcheynawók axta apteme wesse' apwányam Azarías, Amasías axta apketche, wesse' apwányam nak Judá, ekweykmo axta veintisiete apyeyam apteme wesse' apwányam Jeroboam. 2 Dieciséis apyeyam apagkok axta apkeynamo apteme wesse' apwányam, cincuenta y dos apyeyam axta apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. Jecolías axta ekwesey egken, eñama axta Jerusalén.
3 Leklamók axta apwáxok Wesse' egegkok ektémakxa aqsok apkelane m'a Azarías, ekhawo ektémakxa axta aqsok apkelane m'a Amasías, apyáp axta. 4 Axta eyke kólmassésseykmok ma'a kélpeykessamókxa axta chá'a aqsok kéleykmássesso, apkelméssamakxa nak makham aqsok apkelnapma m'a énxet'ák, tén han apkelwatnamakxa nak makham aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok. 5 Aplegassáseykegkók axta Wesse' egegkok ma'a wesse' apwányam, apchahaya negmasse ektepelchamaxche egyempehek ekwokmoho apketsapa, apxakko' apagko' axta aphak wesse' apwányam ma'a apxagkok apyawe nak, kélwátéssessegkek axta aptamheykha, keñe axta apmeykekxo aptamheykha m'a apketche Jotam, apkeláneykha axta m'a apchókxa'.
6 Ektémakxa axta apweynchámeykha Azarías, tén han ekyókxoho aqsok apkelane, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta apkelwesse'e apkelwányam nak Judá. 7 Xama axta apketsapma Azarías, kélátawanyegwákxeyk axta xamo' ma'a apyapmeyk nano', cham'a David Tegma Apwányam apagkok. Tén axta apyaqmagkasa apteme wesse' apwányam ma'a apketche Jotam.
Zacarías apteme wesse' apwányam ma'a Israel
8 Apcheynawók axta apteme wesse' apwányam Zacarías ma'a Israel, Jeroboam axta apketche, ekweykmo axta treinta y ocho apyeyam apteme wesse' apwányam Azarías, wesse' apwányam nak Judá, seis pelten axta han apteme wesse' apwányam ma'a Samaria. 9 Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Wesse' egegkok, ektéma axta m'a apyapmeyk nano', hakte axta elwátesseykmok apkelane mey'assáxma, aptémakxa axta m'a Jeroboam, Nabat axta apketche, apkelánéseykegko axta melya'assáxma m'a énxet'ák Israel.
10 Keñe axta Salum, Jabés axta apketche, apkelánekxo aptáhakxa yaqwayam yenmexek ma'a, apketámegkek axta han ma'a ekpayho nak Ibleam, apchaqhak axta han, keñe axta apyaqmagkassama apteme wesse' apwányam.
11 Ektémakxa axta apweynchámeykha m'a Zacarías, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a apkelwesse'e apkelwányam nak Israel. 12 Temék axta m'a aptémakxa axta Wesse' egegkok apkeltennasso m'a Jehú, apkeltennassama axta etnahagkok chá'a apkelwesse'e Israel ma'a apketchek nak ekweykekxoho m'a apketchek aptawán'ák nak.
Salum apteme wesse' apwányam Israel
13 Apkeynawók axta apteme wesse' apwányam Salum, Jabés axta apketche, ekweykmo axta treinta y nueve apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Ozías, wesse' apwányam nak Judá. Xama pelten apagko' axta eyke apteme wesse' apwányam ma'a Samaria, 14 hakte apweykmek axta Menahem ma'a Samaria, apkeñama m'a Tirsá, Gadí axta apketche, keñe apketámeykegko m'a Salum, apchaqhak axta keñe apyaqmagkasa apteme wesse' apwányam.
15 Ektémakxa axta apweynchámeykha Salum, tén han apkeláneykekxo axta yaqweykenxa etnéssesek ma'a Zacarías, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a apkelwesse'e apkelwányam nak Israel.
16 Tén axta Menahem apmasséssekmo m'a tegma apwányam nak Tífsah, apsawhawók axta apkelma ekyókxoho aqsok ekhéyak axta m'a, tén han ma'a xapop agkok nak, eyeynamókxa m'a Tirsá, keñe axta apkelpáxqatchásegko han chá'a awokma'ák ma'a ekyókxoho kelán'ák lós'awo'. Aptemék axta xa ektáha nak, hakte axta kólmeykessásegkok átog ma'a tegma apwányam nak.
Menahem apteme wesse' apwányam Israel
17 Apcheynawók axta apteme wesse' apwányam Menahem ma'a Israel, Gadí axta apketche, ekweykmo axta treinta y nueve apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Azarías, wesse' apwányam nak Judá, diez apyeyam axta weykmok apteme wesse' apwányam ma'a Samaria. 18 Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Wesse' egegkok, hakte axta elwátesseykmok apkelane m'a mey'assáxma, aptémakxa axta m'a Jeroboam, Nabat axta apketche, apkelánéseykegko axta melya'assáxma m'a énxet'ák Israel.
Keñe apyennaqtamakxa axta makham, 19 aptaxnegweykmek axta apchókxa m'a Pul, wesse' apwányam axta Asiria, keñe Menahem apkelmésa treinta y tres mil kilos sawo élmope élmomnáwa, yaqwayam enxoho epasmok énnaqtéssesek ma'a aptémakxa nak wesse' apwányam. 20 Apkeltamhók axta han chá'a eyánmagkasek Menahem apyókxoho apkelwesse'e nak Israel, medio kilo sawo ekmope ekmomnáwa, yaqwayam eyánmagkasek ma'a wesse' apwányam Asiria. Tén axta aptaqháwo makham apmeyákxo apchókxa m'a wesse' apwányam Asiria, massék axta apha m'a apchókxa nak.
21 Ektémakxa axta apweynchámeykha Menahem, keñe han ekyókxoho aqsok apkelane, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a apkelwesse'e apkelwányam nak Israel. 22 Natámen apketsapma axta, keñe apyaqmagkasa apteme wesse' apwányam ma'a apketche Pecahías.
Pecahías apteme wesse' apwányam Israel
23 Apcheynawók axta apteme wesse' apwányam Pecahías ma'a Israel, Menahem axta apketche, ekweykmo axta cincuenta apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Azarías, wesse' apwányam nak Judá, apqánet apyeyam axta apteme wesse' apwányam ma'a Samaria. 24 Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Wesse' egegkok, hakte axta elwátesseykmok apkelane m'a mey'assáxma, aptémakxa axta m'a Jeroboam, Nabat axta apketche, apkelánéseykegko axta melya'assáxma m'a énxet'ák Israel.
25 Keñe axta xama sẽlpextétamo apkemha apmonye' apagkok apwesey axta Pécah, Remalías axta apketche, apkeláneykekxo yaqweykenxa etnéssesek, cincuenta énxet Galaad axta han appasmo apketámegko m'a tegma apyennaqte nak wesse' apwányam apxagkok apyawe, keñe apchaqha, tén axta apyaqmagkasa apteme wesse' apwányam.
26 Ektémakxa axta apweynchámeykha Pecahías, tén han ekyókxoho aqsok apkelane, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a apkelwesse'e apkelwányam nak Israel.
Pécah apteme wesse' apwányam Israel
27 Apcheynawók axta apteme wesse' apwányam Pécah ma'a Israel, Remalías axta apketche, ekweykmo axta cincuenta y dos apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Azarías, wesse' apwányam nak Judá, veinte apyeyam axta han apteme wesse' apwányam ma'a Samaria. 28 Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Wesse' egegkok, hakte axta elwátesseykmok apkelane m'a mey'assáxma, aptémakxa axta m'a Jeroboam, Nabat axta apketche, apkelánéseykegko axta melya'assáxma m'a énxet'ák Israel.
29 Apwokmek axta Tiglat-piléser, wesse' apwányam nak Asiria, aptémakxa axta wesse' apwányam Israel ma'a Pécah, apkelmeyk axta m'a tegma apkelyawe nak Iión, Abel-bet-maacá, Janóah, Quedes, Hasor, Galaad, Galilea keñe han ma'a ekyókxoho yókxexma nak Neftalí. Keñe axta m'a apheykha nak kañe' apkelmoma apnaqleykekxo m'a Asiria. 30 Keñe axta Oseas, Elá axta apketche, apkeláneykxo aptáhakxa yaqwánxa etnéssesek ma'a Pécah, Remalías axta apketche, apketámegkek axta keñe apchaqha. Cháxa ektémakxa axta apyaqmagkassama apteme wesse' apwányam, ekweykmo axta veinte apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Jotam, Ozías axta apketche.
31 Ektémakxa axta apweynchámeykha Pécah, tén han ekyókxoho aqsok apkelane, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a apkelwesse'e apkelwányam nak Israel.
Jotam apteme wesse' apwányam Judá
(2 Cr 27.1-9)
32 Apcheynawók axta apteme wesse' apwányam Jotam ma'a Judá, Ozías axta apketche, ekweykmo axta apqánet apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Pécah, Remalías axta apketche. 33 Veinticinco apyeyam apagkok axta weykmok apcheynamo apteme wesse' apwányam, dieciséis apyeyam axta apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. Jerusá axta ekwesey egken, Sadoc axta apketche.
34 Leklamók axta apwáxok Wesse' egegkok ektémakxa aqsok apkelane m'a Jotam, ektémakxa axta aqsok apkelane m'a Ozías, apyáp axta, 35 hakte apkeláneyak axta m'a átog ekyetno nak néten Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok. Axta eyke kólmassésseykmok ma'a kélpeykessamókxa axta chá'a aqsok kéleykmássesso, apkelméssamakxa nak makham aqsok apkelnapma m'a énxet'ák, tén han apkelwatnamakxa nak makham aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok.
36 Ektémakxa axta apweynchámeykha Jotam, tén han ekyókxoho aqsok apkelane, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a apkelwesse'e apkelwányam nak Judá.
37 Cháxa apcheynamókxa axta han Wesse' egegkok apcháphasso Resín ektamagkok ma'a Judá, cham'a Resín, wesse' apwányam nak Siria, yetlo m'a Pécah, Remalías axta apketche. 38 Xama axta apketsapma Jotam, kélátawanyegwákxeyk axta m'a kélátawanyamakxa axta apyapmeyk nano', cham'a David Tegma Apwányam apagkok, apyáp nanók axta. Tén axta apyaqmagkassama apteme wesse' apwányam ma'a apketche Ahaz.
Azarías, rey de Judá
(2 Cr 26.3-52 16-23)
1-2 Azarías hijo de Amasías comenzó a reinar a los dieciséis años en Judá, cuando Jeroboam ya tenía veintisiete años de gobernar en Israel. La capital de su reino fue Jerusalén, y su reinado duró cincuenta y dos años. Su madre, que era de esa ciudad, se llamaba Jecolías.
3 Azarías obedeció a Dios en todo, al igual que lo hizo su padre Amasías. 4 Sin embargo, no quitó los pequeños templos de las colinas, en los que la gente seguía ofreciendo sacrificios y quemando incienso a los dioses. 5 Por eso Dios castigó a Azarías haciendo que se enfermara de lepra, y eso lo obligó a vivir, hasta el día de su muerte, en un lugar aparte dentro del palacio. Su hijo Jotam se encargó de gobernar al pueblo.
6 Todo lo que hizo Azarías está escrito en el libro de la historia de los reyes de Judá. 7 Cuando murió, lo enterraron en la Ciudad de David, en la tumba de sus antepasados. Su hijo Jotam reinó en su lugar.
Zacarías, rey de Israel
8 Zacarías hijo de Jeroboam comenzó a reinar en Israel cuando Azarías tenía ya treinta y ocho años de gobernar en Judá. La capital de su reino fue Samaria, y su reinado solo duró seis meses. 9 Zacarías no obedeció a Dios, tal y como lo habían hecho sus antepasados, pues no dejó de cometer los mismos pecados con los que Jeroboam hijo de Nabat hizo pecar a Israel.
10 Salum hijo de Jabés se puso en contra de Zacarías y lo atacó en Ibleam, donde lo mató, y luego reinó en su lugar.
11 Todo lo que hizo Zacarías está escrito en el libro de la historia de los reyes de Israel. 12 Así se cumplió lo que Dios le había prometido a Jehú: «Tus hijos, nietos, bisnietos y tataranietos reinarán en Israel».
Salum, rey de Israel
13 Salum hijo de Jabés comenzó a reinar cuando Ozías tenía ya treinta y nueve años de gobernar en Judá. La capital de su reino fue Samaria, y su reinado duró solo un mes, 14 pues Menahem hijo de Gadí vino desde Tirsá, atacó a Salum, y lo mató. Así fue como Menahem se convirtió en rey de Israel.
15 Todo lo que hizo Salum, y su rebelión en contra de Zacarías, está escrito en el libro de la historia de los reyes de Israel.
Menahem, rey de Israel
16 En ese tiempo Menahem atacó a la ciudad de Tífsah, y desde Tirsá se apoderó de todo lo que había en ella y sus alrededores. También mató a todos sus habitantes, incluyendo a las mujeres embarazadas, porque no quisieron que fuera su rey. 17 Menahem hijo de Gadí comenzó a reinar sobre Israel cuando Azarías tenía ya treinta y nueve años de gobernar en Judá. La capital de su reino fue Samaria, y su reinado duró diez años. 18 Menahem no obedeció a Dios, pues nunca dejó de cometer los mismos pecados con los que Jeroboam hijo de Nabat hizo pecar a Israel.
19 En ese tiempo Tiglat-piléser, rey de Asiria, invadió el país. Entonces Menahem le regaló treinta y tres mil kilos de plata para que lo dejara mantener el control de Israel. 20 Para conseguir la plata, Menahem obligó a todos los ricos a pagar un impuesto de más de medio kilo de plata cada uno. Entonces Tiglat-piléser se regresó a su país.
21 Todo lo que hizo Menahem está escrito en el libro de la historia de los reyes de Israel. 22 Cuando murió, su hijo Pecahías reinó en su lugar.
Pecahías, rey de Israel
23 Pecahías hijo de Menahem comenzó a reinar sobre Israel cuando Azarías tenía ya cincuenta años de gobernar en Judá. La capital de su reino fue Samaria, y su reinado duró dos años. 24 Pecahías desobedeció a Dios, pues nunca dejó de cometer los mismos pecados con los que Jeroboam hijo de Nabat hizo pecar a Israel.
25 Uno de los jefes del ejército, llamado Pécah hijo de Remalías, se puso en contra de Pecahías. Con la ayuda de cincuenta hombres de Galaad, fue al palacio y allí mató a Pecahías y también a dos hombres más llamados Argob y Arie. Así fue como Pécah se convirtió en rey de Israel.
26 Todo lo que hizo Pecahías está escrito en el libro de la historia de los reyes de Israel.
Pécah, rey de Israel
27 Pécah hijo de Remalías comenzó a reinar en Israel cuando Azarías tenía ya cincuenta y dos años de gobernar en Judá. La capital de su reino fue Samaria, y su reinado duró veinte años. 28 Pécah no obedeció a Dios, pues no dejó de cometer los mismos pecados con los que Jeroboam hijo de Nabat hizo pecar a Israel.
29 En ese tiempo llegó Tiglat-piléser, y conquistó las ciudades de Iión, Abel-bet-maacá, Janóah, Quedes, Hasor, Galaad, Galilea y toda la región de Neftalí. A los habitantes de esos lugares se los llevó prisioneros.
30 Entonces Oseas hijo de Elá se puso en contra de Pécah, y lo mató. Así fue como Oseas se convirtió en rey de Israel cuando Jotam hijo de Ozías tenía ya veinte años de gobernar en Judá.
31 Todo lo que hizo Pécah está escrito en el libro de la historia de los reyes de Israel.
Jotam, rey de Judá
(2 Cr 27.1-9)
32-33 Jotam hijo de Ozías comenzó a reinar en Judá a los veinticinco años, cuando Pécah tenía ya dos años de gobernar en Israel. La capital de su reino fue Jerusalén, y su reinado duró dieciséis años. Su madre se llamaba Jerusá hija de Sadoc.
34 Jotam obedeció a Dios, tal y como lo había hecho su padre Ozías. 35 Jotam construyó el portón superior del templo de Dios, sin embargo, no quitó los pequeños templos de las colinas, en los que la gente seguía ofreciendo sacrificios y quemando incienso a los dioses.
36 Todo lo que hizo Jotam está escrito en el libro de la historia de los reyes de Judá.
37 Por ese tiempo, Dios comenzó a enviar a Resín, rey de Siria, y a Pécah, rey de Israel, a luchar contra Judá.
38 Cuando Jotam murió, lo enterraron en la Ciudad de David, en la tumba de sus antepasados. Su hijo Ahaz reinó en su lugar.