Mactovascama tingma najan yoclhilhma Babilonia
1 Eycaso amyaa apquillhenacpo caldeos co Babilonia. Aptomjac nic nat Visqui ingac apcanya Jeremías elngacsic amyaa:
2 ¡Ellingas sat amyaa nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco! ¡Noelmiyov nasa amyaa, elyascasingvom sat enlhitaoc, yoyam melquinatsejec sat! Eltime sat elanic: ¡Apquilmacpec apyovoclhojo co Babilonia! Mepqui acmovan quilaycmasquiscama Bel, najan moc quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios Marduc actomja actovasomalhca. ¡Inatovasalhquic quilaycmasquiscama acyovoclhojo!
3 Apquililhyacmec cotnaja ingmoc payjoc nilhqueyja, enatovacsic sat yoclhilhma. Mepqui enlhit apuileyvam maa. Apquilinyajamquic apyovoclhojo, najan enlhit najan apnatoscama — alhta aptomjac Visqui ingac.
Apquiltajayclha israelitas apquilmomap
4 Aptomjac alhta mocjam Visqui ingac: Nalhit acnim sat cotnejic, eltajiclhac sat mocjam israelitas najan co Judá, elyinyoc sat yoclhilhma Babilonia. Eltingyac sat mocjam Dios Visqui apancaoc, naysicsa apyapcalhem jeltingyac sat coo. 5 Elpeyvojoc sat amay tingma Jerusalén, apquilpamejitsacpo nalhit amay: Pac ontingyac sat mocjam Visqui ingac najan pacto ningmiyovmalhca, jingilvoncamejec sat mataa — apquiltomjac maa.
6 Apquilyitsomacpo enlhit ajancaoc nipquesic apquillhinganyam, mepqui apquiltamilquiscama apquilancam. Apquillhinganacmec netin inquilhe, apquilvocmo moc inquilhe, inquilvoncacmec maa apquilinyemayaclha. 7 Apquilimpocjac maa cotnaja ingmoc, apquilpamejitsa: Jave ningilsilhnanomalhca inganco. Yitnec maa apquilsilhnanomap apanco, apquilyamasma Visqui apancaoc aptomja apquilmasma, apquillhanma nic nat apquilyeyjamcaa apvisay apquilmasma apancaoc — alhta apquiltomjac — alhta aptomjac Visqui ingac.
8 Aptomjac mocjam Visqui ingac: ¡Elinyajaoc sat quellhip! ¡Elyinyov sat Babilonia apquileyvomaclha caldeos! ¡Elyingacpojo sat, enaliclha sat apnaymacoc, acno apnalayclha apnatoscama!
9 Otnesquisic sat elimpocjac poc cotnaja ingmoc nipyesicsa co Babilonia, payjoc nilhqueyja. Elimpocjac sat tingma apvanyam, yoyam elmoc. Apquilimsec mataa yanca apancaoc, mepqui apquiltaticpongam.
10 Elmacpoc sat apyovoclhojo caldeos, elnatamacpoc sat apquilnatam. Eycaso sicpayvam sicvisay visqui apancaoc.
Apquilmomap co Babilonia
11 ¡Elitsovacsojo quellhip co Babilonia, apnatovascama alhta quellhip enlhit ajancaoc! ¡Elnilhtingaoclha quellhip, acno actemaclha vayqui ayitcoc najan apquilpayvascama apvajic nolhing!
12 Elmancangvomoc sat quellhip, etvasacpoc sat tingma apvanyam apyovoclhojo najan yoclhilhma apancaoc. Cotniclhac sat yoclhilhma actamopeycaoc, mepqui enlhit sat cotnejic.
13 Ayinyema coo siclom sicnatovascama enlhitaoc, cotniclhac sat yoclhilhma actamopeycaoc mepqui enlhit. Cotlapsic sat enlhit apquilyeycajay, apquilvita inlhojo acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc — alhta aptomjac Visqui ingac.
14 ¡Quellhip apquilmaycam pilhpaalh, elvocjingvom sat tingma apvanyam Babilonia! ¡Elyijing sat yanca apancaoc! ¡Eticyoc sat apquilinmelhaycam Visqui ingac!
15 ¡Elilpalhamam sat actemaclha apquilimpocjay lhalhma anco! ¡Apquilvatsamquic co Babilonia! ¡Apquilyaninquic tingma nitno! ¡Inquilyaninquic mataymong apjalhtam tingma! ¡Visqui ingac eyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc, elimpocja sat quellhip! ¡Colhic sat acyanmongseclho apquiltemaclha apancaoc nano!
16 ¡Noelayim nasa enlhit, yoyam eltingya acyilhna amyip najan elquiniclha actic! ¡Quellhip metnaja israelitas, elinyajaoc sat apquilinyemayaclha!
Apquiltajayclha israelitas
17 Apquilyitsomacpo israelitas nipquesic aplhinganyam, acyamascam yamacmeyva. Apcaplhinquic alhta siclho apvisqui co Asiria, yoyam ingyajic. Natamin aptovquic alhta apilhquipcoc apvisqui co Babilonia Nabucodonosor. 18 Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui sicyimtalhnamo nipyesicsa israelitas: Oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc co Babilonia, acno sicyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc co Asiria. 19 Otajicsojoc sat mocjam israelitas elhnam apquilaoclha, payjoc Carmel, najan payjoc Basán, najan payjoc inquilhe Efraín, najan payjoc Galaad. Colhojoc sat apquilvitay acyivey aptoycaoc apnatoscama nipquesic. 20 Mepqui apquilsilhnanomap najan mepqui melyascalhma elhnam sat israelitas najan co Judá, ayinyema siyasicjayquiclho mocjam enlhit apquilaymomap, sicmascosa melyascalhma — alhta aptomjac Visqui ingac.
Apquilingaycamco acmasom co Babilonia
21 Aptomjac alhta Visqui ingac apquilanya: ¡Elimpocja sat yoclhilhma Merataim najan apnaycam payjoc Pecod! (yoclhilhma Babilonia) ¡Elminlhinaoc sat maa, elnatovas sat, yoyam eticyoc, acno siyanama eltimjic! — alhta aptomjac.
22 Inlingalhquic apquilpalhamaycam apquilimpocjay, avanjec apnatovascama.
23 ¡Quellhip co Babilonia apquiltomja siclho malha martillo apticpaycam enlhitaoc lhalhma anco! ¡Apnatovasomap quellhip quilhvo nac jay! ¡Pilapcasquic enlhit lhalhma anco, apquilvita apnatovasomap co Babilonia!
24 Aptomjac mocjam Visqui ingac: Apquilmacpec quellhip co Babilonia, acmam tava apac trampa sicpicanma coo. Oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha quellhip, apquiltomja selinmelhaycam siclho — alhta aptomjac.
25 Aptingyascasquic alhta Visqui ingac apquilmaycam naysicsa aplom pac. Apquilanyacpec alhta enlhitaoc lhalhma anco elimpocjac nipyesicsa caldeos.
26 Aptomjac Visqui ingac apquilanya: ¡Elimpocja sat quellhip! ¡Elnatamaoc sat apquilnatam najan acyilhna! ¡Elsavojo sat apquilvatnama talha, elnatovas maa! ¡Mengyaymacpejec sat lhama enlhit!
27 ¡Elnajap sat singilpilhtetemo, eticyoc sat malha vayqui! ¡Co Babilonia layi! ¡Quilhvo nac ja apquillingamco acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc! — alhta aptomjac.
28 (Apquilvaac tingma Jerusalén enlhit apquilinyem co Babilonia. Apquillingasquic alhta amyaa apyanmongsayclha Dios Visqui ingac apquiltemaclha co Babilonia, apnatovascama siclhoc nat tingma apponquinomap.)
29 ¡Elansiclha sat singilpilhtetemo, elimpocjac sat Babilonia! ¡Elvocja sat tingma, mengyinyejic sat lhama! ¡Elyanmongsiclha apquiltemaclha apancaoc! Apquilinmelham alhta Dios Visqui apyimtalhnamo, apvisay mayayo nipyesicsa israelitas.
30 Aptomjac mocjam Visqui ingac: Eticyoc sat apquilyimnanic co Babilonia apvalhoc tingma apvanyam, mengyaymacpejec sat lhama singilpilhtetemo as acnim.
31 Aptomjac Visqui ingac: ¡Quellhip co Babilonia, elavojo! Oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc quellhip quilhvo nac jay.
32 Elpalamoc sat quellhip, mepqui mataa apnalhaticjay, mepqui apmasma. Olvitic sat talha payjoc tingma apquilvanyam, enatovasacpoc sat apyovoclhojo lhalhma anco — alhta aptomjac.
33 Aptomjac mocjam Visqui ingac: Avanjec apquillingaycamco acyimtalhnama enlhitaoc Israel najan co Judá. Apquilmacpec alhta nipyesicsa cotnaja ingmoc, mepqui mataa apquiltajayclha. 34 Apyimnatem apanco apquilvomquiscama tap, apvisay Visqui apyimtalhnamo, aptemaclha appeyvomo. Olmeyvoc sat enlhit ajancaoc ontovacsic sat coo Babilonia — alhta aptomjac.
35 Aptomjac mocjam Visqui ingac: ¡Eticyoc sat co Babilonia! ¡Eticyoc sat apquilviscaa najan apquilyascamco!
36 ¡Eticyoc sat apquilyojolhma, apquilyitsomacpo ayanem!
37 ¡Eticyoc sat singilpilhtetemo naysicsa apquilpilhyinamam ayinyema apquilay! ¡Eticyoc sat nolhing apquilyinyovascama carros! ¡Eticyoc sat singilpilhtetemo apquiltomjayclho quilvanaa mepqui alyimnatem! ¡Eticyoc sat apquiltamilquiscama asoc acmamnave, colnatamalhcac sat!
38 ¡Coymac sat vatsam, mepqui yingmin ayinyem sat cotnejic! Cotlaycaoc quilaycmasquiscama acnaycaoc as yoclhilhma Babilonia, altomja allhinganimquiscama apquilvalhoc enlhitaoc — alhta aptomjac.
39 Coleyoc sat asoc navjac as yoclhilhma, najan quilhcalhic, najan chacales yamvavo, najan lhapin. Metyisamejec sat mataa enlhit as yoclhilhma cotmongvoycamlha nelha. 40 Enatovasacpoc sat tingma apno apnatovasomap tingma Sodoma najan Gomorra, najan poc tingma. Metyisamejec sat mataa enlhit cotmongvoycamlha nelha. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc — alhta aptomjac.
41 Apquililhyacmec enlhit appintalhnama payjoc nilhqueyja, najan apquilviscaa apquilinyema nelha as nalhpop.
42 Yitnec apquilmaycam pilhpaalh najan sovjeva. Avanjec mataa apquillom, mepqui apquilasicjayclha. Apquililpalhamam malha yingmin acvanyam ayilhtingyovam. Apquililhyacmec netin nolhing apcapaoc, yoyam elimpocjac Babilonia.
43 Avanjec alhta apcay apvisqui co Babilonia, yiplovcoc appilhyinamam. Aplingamcoc acmasca malha quilvana actimquiscama ayitca.
44 Ongvilhyemoc sat coo, malha yamacmeyva actiyapma acmampanac payjoc vatsam Jordán. Elinyajamcoc sat coo Babilonia. Coo silyacyescama enlhit etnejic sat apvisqui maa. ¿Apne ya enlhit apmopvan? ¿Soc enlhit, yoyam jeyinmelham coo? 45 Quip elaylhojo aclhanmaclha evalhoc sictemaclha, yoyam ongvinmelham co Babilonia, yoclhilhma apquileyvomaclha caldeos: Elmacpoc sat, enalacpoc sat mocjay sicaa najan melyimnatem. Cotlapsic sat apquilvitacpo. 46 Elilpalhamam sat coo Babilonia, copilhyinamoc sat nalhpop, elilmalhnac sat, yoyam elpasingvota apnaymacoc, colngalhcac sat mocjay nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco — alhta aptomjac — nic nat aptomjac profeta.
Ho'a Babilonia
1 Caldéo retã Babilonia rehe he'ikáva Ñandejára maranduhára*f** Jeremías rupi.
2 “Pemomarandu kóva,
peikuaauka tetã nguéra apytépe.
Pemopu'ã mba'e rechaukaha.
Ani peñomi mba'eve.
Peje: ‘Babilonia ho'a!
Itupã Bel opyta toryjárõ,
tupã Marduc okyhyje eterei!
Ita'ãnga, itupã gua'u kuéra,
opyta toryjárõ ha okyhyje eterei!’
3 Yvate gotyogui ou hína
chupe peteĩ tetã
ojapótava hetãgui
yvy ojeiko'ỹha.
Avaveichagua,
taha'e yvypóra térã mymba
ndoiko mo'ãvéi upépe,
opavave niko okañýta
ohóvo upégui.”
Israelgua ou jey
4 Ñandejára he'i: “Umiha árape Israel ha Judagua hasẽta oúvo che, Tupã Ijára, rekávo. 5 Oporandúta hikuái Sión rape rehe ha upe gotyo ohóta, he'ívo: ‘Jaha Ñandejára rendápe ha jajapo hendive ñe'ẽ me'ẽ opa árape guarã.’
6 Che retãgua ha'e vaekue ovecha kañy mbyréicha, oñesãmbyhy vaíva. Ijovecha rerekua kuéra, oheja okañy ka'aguy rupi. Oho peteĩ ka'aguýgui ambuépe ha hesarái ikorágui. 7 Hese ija'e'ỹva, otopávo hese kuéra, ho'úva ha he'i hikuái: ‘Ndorojapói ivaíva, ha'e kuéra ojapo haguére ivaíva Ñandejára renondépe, ha'éva ikora oiko haguépe kyhyje'ỹre, itúva kuéra ypykue jeroviaha.’
8 Pesẽ Pya'éke
caldéo retã Babilóniagui!
Pesẽ ovecha renondépe
isãmbyhyháraicha!
9 Amokyre'ỹta yvate gotyogua
tetã mbarete atýpe
ondyry haguã oñondivepa
Babilóniare.
Oñemoĩta ojoykére
ha oñemomba'éta hese.
Umíva kuimba'e katupyry ñorãirõme.
Opoírõ ihu'ýgui ndojavýi voi.
10 Oipe'áta caldéogui
opa mba'e oguerekóva,
oipe'áta chugui kuéra henyhẽ meve.
Che, opa mba'e Jára, upéicha ha'e.
Ho'a Babilonia
11 Peẽ caldéo kuéra
pemonda vaekue che retã guápe,
pende rorýke ha pejapo vy'a guasu!
Pende saraki vaka ra'ýicha ñúme!
Pende ayvu kavajúicha!
12 Pene retã tee katu
ojejaho'íta ñemotĩme.
Ha'éta tetã ojeapo'ivéva,
yvy perõ avave oiko'ỹha.
13 Che pochýtagui
ha pohejáta avave'ỹre,
yvy ojeiko'ỹ eteha oikóta nde hegui.
Opa upe rupi ohasáva
opytáta ijurujái
ohechávo mba'eichaitépa oñenupã.
14 Peñemohendáke, hu'y poiha,
pemongoráke Babilonia!
Pepoíke hese opa pende hu'y.
Ojapo haguére ivaíva che rehe, opa mba'e Jára!
15 Pehendukáke opa guio
ñorãirõ sapukái!
Babilonia oñeme'ẽma!
Ho'áma hóga yvate,
yvýre ojeitýma ikorapy yvate kuéra!
Péicha che añemyengovia:
peñemyengovia katu hese!
Pejapo hese upe ha'e ojapo vaekue!
16 Ani peheja Babilóniape
avave oñemitỹ
térã omono'õ haguã temitỹngue.
Ohechávo ñorãirõ ohundipáva opa mba'e,
umi mombyrygua oho jeýta hetãme,
peteĩ-teĩ okañýta ijyvýpe.”
Israelgua ou jey
17 “Israel ojogua ovecha kañy mbyre omuñávape león. Tenondete ho'u chupe Asiria ruvicha guasu, upéi Babilonia ruvicha guasu Nabucodonosor oñapi'ũ ikãnguekue. 18 Upévare che, Tupã Israel Jára che pu'akapáva, ha'e: Ainupãta Babilonia ruvicha guasu ha hetãme, ajapo haguéicha Asiria ruvicha guasúre. 19 Amokyre'ỹta Israel guápe oho jey haguã hetãme, ha ovecháicha oguereko jeýta heta hembi'urã yvyty kuéra Carmelo, Basán, Efraín ha Galaad guápe. 20 Che, opa mba'e Jára, upéicha ha'e. Umiha árape Israel ha Judá ipotĩta hembiapo vaikuégui, che aheja reítagui umi aheja vaekuépe oikove.
Babilonia oñehundi
21 “Pendyry Merataim
ha Pecodgua rehe!
Pemuña chupe kuéra pehundipaite peve!
Pejapóke opa mba'e ha'éva peẽme!
Che, opa mba'e Jára, ha'e ojejapo haguã.”
22 Pe tetãme oñehendu ñorãirõ ryapu,
ñehundi guasu rehegua.
23 Babilonia
opa tetã nguéra mbotaha,
opẽ ha oñemyangu'i!
Tuichaite piko
oñemondýi tetã nguéra
ohechávo pe Babilóniape ojehu vaekue!
24 Nde voi Babilonia
remoĩ vaekue ñuhã nde jupe,
ha reimo'ã'ỹhágui re'a pype.
Repyta jejokuapy ha ñembotypy
reñemoĩ haguére nde Jára rehe.
25 Ñandejára oipe'a
pe koty rokẽ oñeñongatuhápe
ihu'y kuéra
ha oguenohẽ ipochy rehegua hu'y,
Ñandejára ipu'akapáva niko
oguereko upe ojapo vaerã
caldéo retãme.
26 Pendyry hese opa guio!
Peipe'a itrígo ñongatuha rokẽ!
Pembyaty opavavépe ha pehundi!
Aníke opyta avave ojejuka'ỹre!
27 Pejuka opa ikuimba'e oñoirãirõva,
pemondo ojejuka haguãme!
Aichejáranga umíva!
Oguahẽma chupe kuéra hi'ára,
iñenupã ára!
28 (Okañy vaekue Babilóniagui oguahẽ Siónpe omombe'úvo mba'éicha Tupã Ñandejára omyengovia Babilóniape upe ojapo vaekue itupaóre.)
29 “Pehenói opa hu'y poihápe
ondyry haguã Babilóniare!
Peñemohenda pe táva jerére
ani haguã okañy avave!
Pemyengovia chupe,
hembiapokue ojerureháicha!
Pejapo hese upe ha'e ojapo vaekue avei!
Itĩ atã haguére che ndive,
Tupã Israel Jára Imarangatúva ndive.
30 Upévare imitã rusu kuéra
ho'áta omano umi hasaha rupi
ha opa ikuimba'e ñorãirõva
omanóta upe árape.
Che, opa mba'e Jára, upéicha ha'e.”
31 Ñandejára ipu'akapáva he'i:
“Tetã tĩ pu'ã,
che añemoĩ nde rehe.
Oguahẽma nde ára,
reñenupã haguã ára.
32 Tetã tĩ pu'ã,
reñepysãnga ha re'áta,
ha ndaipóri ne mopu'ã vaerã.
Ahapýta opa nde táva kuéra,
ha pe tata ohundíta
opa nde jerekuévo.”
33 Ñandejára ipu'akapáva he'i: Israel ha Judagua ojejopy vai hína. Hese kuéra ija'e'ỹva oguereko iñapytĩmby ha ndopoiséi chugui kuéra. 34 Imosãsohára katu ipyapy mbarete ha héra opa mba'e Jára ipu'akapáva. Ha'e ojapóta upe heko jojáva: oguerúta py'a guapy tetãme ha kyhyje Babilonia guápe.”
35 Ñandejára he'i:
“Ñorãirõ toguahẽ
Babilonia ha hetã guápe!
Huvicha ha ikarai arandu kuérape!
36 Ñorãirõ imba'e ñemi kuaahárape:
ta itarovapa hikuái!
37 Ñorãirõ ikuimba'e kuéra oñorãirõvape:
toryryipa kyhyjégui!
Ñorãirõ ikavaju ha ikárro kuérape!
Ñorãirõ kuimba'e kuéra
jehepy me'ẽre oñorãirõvape:
tojoguapa hikuái kuñáme!
Ñorãirõ imba'e repyetápe:
toñemondapa chugui kuéra!
38 Ñorãirõ hi'ysyry kuérape:
tahypa chugui kuéra!
Babilonia niko peteĩ tetã
oĩháme tupã gua'u ivai etereíva,
ha upévare itavyraipa hikuái.
39 Upévare Babilóniape ojaitypóta mbarakaja saite ha aguara guasu saite, ha upépe oikóta ñandu guasu. Ndojeiko mo'ãvéi upépe araka'eve. 40 Opytáta niko Sodoma, Gomorra ha táva kuéra ijerére guáicha, oñehundi ramo guare. Avave ndoiko mo'ãvéi upépe ohasa kuévonte jepe. Che, opa mba'e Jára, upéicha ha'e.
41 Yvate gotyo mombyrýgui
peteĩ tetã ipokatúva
ha heta mburuvicha guasu
oñembosako'i ou haguã.
42 Kyse yvuku ha hu'y ipópe,
iñarõ ha ndoikuaái poriahurereko,
isapukái hyapu yguasu sununúicha
ha ou kavaju ári.
Oĩma oñorãirõ haguãicha
Babilonia ndive.
43 Babilonia ruvicha guasu
oikuaávo upéva,
kyhyjégui ijapa,
ipy'a tarova ha hasy
kuña imemby pota vaicha.
44 Ajúta oñeimo'ã'ỹhágui, leóncha osẽva Jordán rembe'y javoráigui ha ojepoíva umi ñu rovyũ rupi. Amosẽta upégui Babilonia guápe ha amoĩta oisãmbyhy haguã upe che aiporavóva. Máva piko ikatúta che rehe oñembojoja? Máva piko ikatúta che rehe oñemoĩ? Mba'eichagua ovecha rerekua piko ikatúta che mbohovái? 45 Ehendu upe che, opa mba'e Jára, ambojy vaekue che akãme vairã Babilóniare. Upe che ha'e vaekue oikotaha caldéo retãre: Umi ovecha ra'y michĩvéva jepe ojereraháta ha iñu nguéra oñembyaipáta. 46 Babilonia ho'ávo hyapu hatã etereítagui, yvy oryryipáta ha isapukái kuéra oñehendúta opa tetã rupi.”
