1-2 Impayjingvocmec nic nat amyaa apquiliclhangveycam apvisqui, ayinyema apmatnam apquitca Absalón. Innec nic nat altimnasa amyaa Joab. Inmasquec nic nat apquilitsovascama enlhitaoc. Yiplovcoc nic nat acmayovsa apquilvalhoc. 3 Apquilantalhnec nic nat tingma apatong enlhitaoc, malha apquilmancactama ilhnic nat apquiltomja. Malha enlhit apquinyajaycaoc quimpocjacme apquiltomjac. 4 Apcalasquic nic nat napaat apvisqui, apyimnatesa appayvam: ¡Sictamongvoyam Absalón! ¡Sictamongvoyam! ¡Sictamongvoyam Absalón! — nic nat aptomjac.
5 Apmiyaclhec nic nat Joab apvisqui tingma pac, aptomja apcanya: —Lhip visqui ingac. Ningilmancaquic nincoo ayinyema lhip, ningiltomja ningilvomquiscama tap lhip apquitquic najan lhip apnatamcaa, najan lhip moc apnatamcaa. 6 Visqui ingac, lhip ayinyema mepqui singayo ningilvisay ningyimtalhnamo. Lhip aptomja apcasicjayo cotnaja ingmoc, aptomja aptanoncama apnaymacoc. Lhip visqui ingac, avanjec lhip apmasma Absalón, apquiltamjo inlhojo onticyoc nincoo. 7 Ityip sat lhip. Iyimnaticsojo apquilvalhoc apnaymacoc. Am sat ancoc etacpoc lhip nipyesicsa apnaymacoc, naso coo sicpayvam: Ingyilhpanic sat apnaymacoc alhtaa nac jay. Mengyaymacpejec sat lhama. Cotnejic sat acmasom anco lhip aptemaclha, am colhno aptemaclha mataa lhip, aptomja alhta apyimnanic acvaycmo as ningvamlha nac jay — nic nat aptomjac Joab.
8 Apquinmaclhec nic nat netin visqui ingac. Apnaclhec nic nat tingma apatong. Impayjingvocmec nic nat amyaa: Apnec visqui ingac tingma apatong — nic nat intomjac amyaa. Apcaneclhec nic nat apyovoclhojo enlhitaoc.
Aptajemo David tingma Jerusalén
Apquiltajaclhec nic nat siclho apyovoclhojo enlhitaoc Israel tingma apancaoc. 9 Yitnec nic nat amyaa apquilpamejitsomap nipyesicsa enlhitaoc Israel lhalhma anco. Amyaa nac jay: Apvisqui David aptomjac alhta mataa singilvomquiscama tap nipyesicsa filisteos. Apquinyec alhta moc yoclhilhma, ayinyema alhta Absalón. 10 Apmatnec alhta Absalón, ningiltimesquiscama alhta apvisqui ingac. Noc, ongiltajicsojoc sat visqui ingac David — nic nat intomjac amyaa.
11 Aplingac nic nat apvisqui David as amyaa. Apcapajasquic nic nat colhic altimnasa sacerdote Sadoc najan Abiatar, apquilanyacpo: Elansiclha sat quellhip apquilvanyam mayayo apquilmolhama Judá. Eltime sat elanic: Noelpoctim nasa quellhip elyantavoclha apvisqui apancaoc. 12 Sicmolhama nac quellhip, malha elyalhinga. Noelpoctim nasa quellhip — sat eltime elanic sacerdotes. 13 Elapajas sat yoyam colhic altimnasa Amasa: Sicmolhama nac lhip. Etnejic sat mataa lhip apvisqui nipyesicsa singilpilhtetemo enaymacoc, apya'monquiscama Joab. Acyeycajasquic sat ancoc sicpayvam, olngamcojoc sat acyimtalhnama ayinyema Dios — sat eltime elanic Amasa — nic nat aptomjac apvisqui David.
14 Apquilyispaquic nic nat apyovoclhojo apquilmolhama Judá apquillinga amyaa. Apquilapajasquic nic nat colhic altimnasa apvisqui David, yoyam enalanta apyovoclhojo apquillhalhmaa. 15 Apquimpaclhec nic nat apvisqui David yoyam etajiclha. Apquilvocmec nic nat vatsam Jordán. Apcaneclhec nic nat co Judea payjoc Gilgal, yoyam elmoc tacja apvisqui David. Elpasmoc sat naysicsa apquilmilanem vatsam Jordán. 16 Aplhalhma ilhnic nat Simei, Gera apquitca, apquilmolhama Benjamín, tingma pac Bahurim, yoyam emoc tacja David. 17 Apquillhalhmaa ilhnic nat mil apquilmolhama Benjamín. Aplhalhma ilhnic nat Siba, apquilancam nic nat siclho Saúl tingma pac. Apnalaclhec nic nat quince apquitquic najan veinte apquiltimesaycam. Apquilvoclhec nic nat vatsam Jordán, apquiljalhanma evotac apvisqui. 18 Apquilpasmec nic nat maa eljalhtipilhquetic vatsam apquilmolhama David. Nicja vatsam nic nat apvoya Simei apnaclha David. Apjalhec nic nat acticlhicvocmo nalhpop payjaclha napaat.
19 Aptomjac nic nat Simei apcanya apvisqui David: —Lhip visqui ingac. Jeyasicjiclhojo sat mocjam, ayinyema alhta sicsilhnanomalhca ajanco. Sicmasom alhta coo, sicvita lhip apquinyem alhta tingma Jerusalén. Nocolov nasa apvalhoc lhip. 20 Nasoc alhta sicsilhnanomalhca ajanco. Emamyi sicvoy coo quilhvoc anco, omoc tacja lhip visqui ingac. Sicmolhama coo enaymacoc José — nic nat aptomjac Simei.
21 Aptomjac nic nat Abisai, Sarvia apquitca apquilanya: —¿Naso ya apsilhnanomap apanco Simei, yoyam ematong? Aptimesacasquic apmapsom visqui ingac Dios apquilyacyescama — nic nat aptomjac Abisai.
22 Apcatingmavoc nic nat apvisqui David: —¡Vamlha! ¡Nojeyinmelham nasa coo! Acyasamcoc coo quilhvo nac jay, sicvisay visqui nipyesicsa enlhitaoc Israel. Mematnejec sat lhama quilhvo nac jay nipyesicsa enaymacoc Israel — nic nat aptomjac.
23 Aptomjac nic nat apvisqui David apcanya Simei: —Mematnejec sat lhip. Nasoc coo sicpayvam napato Dios — nic nat aptomjac.
24 Apvaac nic nat apnaclha apvisqui Mefi-boset, Saúl apquitca. Ayenmo siclho apquinyem nic nat apvisqui David, acvaycmo as acnim apvactama mocjam, am eyimyasac mataa apava apquilantalhnama. Am eyapasac mataa yingmin apmancoc, am eyatemenac mataa ava apatong.
25 Apvitac nic nat apvisqui, aptomja apcanya: —Mefi-boset, ¿am ya etnajac aplhalhma coo? — nic nat aptomjac apvisqui David.
26 Apcatingmavoc nic nat Mefi-boset: —Lhip visqui ingac. Eyinimcasquic alhta selancam, apcanyomap jeltajanquisic sinamtem yamelyeyjaycoc, otnejic siclhalhma lhip. Mepqui etapnaoc coo. 27 Aptipcasquic alhta sicvisay selancam napato lhip. Appeyvomo apanco nac lhip, malha ángel Dios apcasinancama. Apvanquic lhip eyanmongsiclha sictemaclha coo, lhip eyca. 28 Apquilanyacpec alhta eticyo apyovoclhojo sicmolhama. Emyovquic alhta lhip otasomoc mataa lhip aptom. ¿Mocjam ya silmalhnaycam asoc? — nic nat aptomjac Mefi-boset.
29 Apcatingmavoc nic nat apvisqui: —Vamlha. Ayapajasquic coo, colhic sat ayilhpanquisa lhip apquilcaycaoc najan Siba apancaoc — nic nat aptomjac.
30 Apcatingmavoc nic nat Mefi-boset: —Etnejic pac lha, esavojoc apmayclha. Momyovejec coo amyip. Payjeclhec evalhoc sicvita lhip apjalhnancoc apvactamo tingma pac — nic nat aptomjac.
31 Apmiyaclhec nic nat Barzilai co Galaad apquinyema Rogelim, epasmoc apvisqui eljalhtipilhquetic vatsam Jordán, epayvacsic sat maa. 32 Apvanyam apanco ilhnic nat Barzilai, acvocmo ochenta años aptiyascam. Apnec nic nat Mahanaim apvisqui David, aplhocac nic nat mataa nintom ayinyema Barzilai acma apquilnatam.
33 Aptomjac nic nat apvisqui apcanya Barzilai: —Itne aplhalhma coo. Ongvimlimojoc sat lhip tingma Jerusalén — nic nat aptomjac.
34 Apcatingmavoc nic nat Barzilai: —Otyisam sat acyavataclhojo, nelha sat cotnejic sictiyascam. Molhejec sat tingma Jerusalén. 35 Vocmec ochenta años sictiyascam. Inmasquec coo sicyisponcama sictom najan sicyam najan seticjanquiscama acpaniyam. Mepqui ejaycaoc coo, ongvaylhojo apquilminaycmascama - paj. Oyimtalhnesquisic sat apmaclha lhip visqui ingac. 36 Opasmoc sat lhip eljalhtipilhquetic vatsam Jordán. ¿So actomja yi jeyimlimojoc sat lhip? 37 Jeyane sat otajojoc mocjam nipyesicsa enaymacoc. Ongvitsapoc sat maa, ongvatoynalhcac sat apcatoynamacpilha tata ninga. Itne sat lhip aplhalhma sictamongvoyam Quimam. Etnejic sat lhip apquilancam. Ingyane sat mataa yavamlha etnejic — nic nat aptomjac Barzilai.
38 Apcatingmavoc nic nat apvisqui: —Tasi, aplhalhma otnejic sat Quimam. Momyovejec sat mataa asoc selmalhnaycam apquitca najan asoc selmalhnaycam lhip — nic nat aptomjac apvisqui David.
39 Apquiljalhtipilhquitquic nic nat vatsam Jordán apyovoclhojo apquillhalhmaa. Appayvasquic nic nat apvisqui David appitsisa apmalhimpenic Barzilai. Aptajaclhec nic nat tingma pac Barzilai. 40 Apmiyaclhec nic nat Gilgal apvisqui David. Aplhalhma ilhnic nat Quimam najan apyovoclhojo apquilmolhama Judá najan napocja apquilmolhama Israel.
41 Apquilvaac nic nat apnaclha apvisqui apyovoclhojo apquilmolhama Israel. Apquiltomjac nic nat apquilanya: —¿So actomja yi? Quellhip ingnaymacoc apquilmolhama Judá apquiltimesquiscama visqui apancaoc, aptomja nincoo visqui ingac. Quellhip apquilpasmeyquiclha apvisqui, najan apquilmolhama, najan apquillhalhmaa, eljalhtipilhquetic vatsam Jordán — nic nat apquiltomjac apquilmolhama Israel.
42 Apquilatingmavoc nic nat apquilmolhama Judá: —Ayinyema ningmolhama nincoo visqui ingac. ¿Inlovqui ya apquilvalhoc quellhip? ¿Apmacpe ya visqui ingac, elhic ningyesicsa? ¿Ningmiyovqui ya lhama asoc? — nic nat apquiltomjac.
43 Apquilatingmavoc nic nat apquilmolhama Israel: —Asilhte apquiltingyey quellhip visqui ingac. Inyangvocmec nintingyey visqui ingac, malha diez veces. Nincoo ningmolhama ningilvisay nintiyam ingmamyi, quellhip malha ingyalhinga, mepqui mayayo. ¿So actomja yi singvennamcaa quellhip? Ingmamyi alhta nintingyey ontajicsojo visqui ingac — nic nat apquiltomjac. Avanjec nic nat apquilatingmoctama poc. Apquilvascapquic nic nat co Judá, asilhtec nic nat apquilvascapma co Israel.
1 David ipirĩmbaite, ojupi ikotýpe oĩva pe okẽ ári ha oñemoĩ ojahe'o. Ha oguata aja he'i jepi: “Absalón, che ra'y! Absalón, che ra'y! Hánga'u che amano ra'e ne rendaguépe! Che ra'y, Absalón, che ra'y!”
2-3 Ojekuaa vove David ojahe'oha omano haguére ita'ýra Absalón, ojeho oñemombe'u Joábpe. Upéicha rupi upe árape upe vy'a opa vy'a'ỹme. 4 Umi ñorãirõhára oike ñemi pe táva guasúpe, ha opavave oike tĩndyhápe ku ojeguevi ramo guáicha ñorãirõme. 5 Upe aja upe David ojehova ñomi ha osapukái soro: “Absalón, che ra'y! Absalón, che ra'y, che ra'y!”
6 Upémarõ Joab oho David rógape ha he'i chupe:
—Nde che ruvicha guasu remotĩ ne rembiguái kuéra, ko árape nde rekove oipysyrõ vaekuépe, ha avei nde ra'y, nde rajy, ne rembireko ha ne kuña kuéra rekove. 7 Nde, che ruvicha guasu, rehechauka ko árape, mba'eveteha ndéve guarã mburuvicha kuéra ha hembiguái kuéra. Rehayhu niko umi ndaija'éivape nde rehe ha nanda'éi umi nde rayhúvare. Ko árape ahecha kuaa, che ruvicha guasu, iporãve vaerã mo'ã hague ndéve guarã, Absalón oikove ramo ha ore romanomba ramo. 8 Esẽke ko'agãite voi, che ruvicha guasu, emokyre'ỹ ne ñe'ẽme nde rehegua kuérape. Upeicha'ỹ ramo ko pyharépe avave ndopyta mo'ãi ne ndive. Kóvata hína ndéve, che ruvicha guasu, upe ivaivéva opaite mba'égui rerohasa vaekue ne mitã rusu guive ko'agãite peve!
9 Upérõ David opu'ã ha oho oguapy táva rokẽme. Ojekuaa vove David oguapyha táva rokẽme, opavave oho oñemoĩ henondépe.
David ou jey Jerusalénpe
Umi Israelgua ohopa ra'e hóga kuérape. 10 Ha opa Israel ñemoñaregua rupi oje'e: “Mburuvicha guasu David ñande pe'a vaekue umi filistéo ñande rehe ija'e'ỹva poguýgui. Ha upéicha ramo jepe Absalón rehehápe osẽ mante vaerã kuri hetãgui. 11 Ha ita'ýra Absalón, ñande ñamopu'ã vaekue ñande ruvicha guasúrõ, omano ñorãirõháme. Mba'e ñaha'arõ aipo ramo jaru jey haguã mburuvicha guasu Davídpe?”
12 Ko ñe'ẽ iñasãiva opa rupi Israel pýre oguahẽ mburuvicha guasu David róga peve. Upérõ ha'e he'ika pa'i kuéra Sadoc ha Abiatárpe: “Peñe'ẽ myakãhára*f** kuéra Judá pegua ndive ha peporandu mba'épa oha'arõ hikuái che reroguahẽ jey haguã che róga guasúpe; 13 peje chupe kuéra ndaiporiha mba'érepa oñembotapykue che reraha jey haguã, ku ha'e kuéra che pehẽngue teéva.” 14 He'ika avei Amasápe: “Nde hína che ruguy tee ha upévare águive ndéta hína che ñorãirõhára ruvicha, Joab rendaguépe. Ha ndajapóirõ péicha, Ñandejára ta che nupã.”
15 Péicha ombopy'a peteĩ kuimba'e kuéra Judá guápe ha opavave, oĩ haguéicha, he'ika mburuvicha guasúpe ou haguã opa mburuvicha kuéra reheve. 16 Upérõ David ou jey ha oguahẽ ysyry Jordánpe. Umi Judá pegua katu oho Guilgálpe huguãitĩvo, ombohasa haguã chupe ysyry Jordán. 17 Ha Simí, Guerá ra'y, Benjamín ñemoñaregua, ha Bahurim pegua, oho pya'e kuimba'e kuéra Judá pegua ndive, David ruguãitĩvo. 18 Omoirũ chupe 1.000 kuimba'e Benjamín pegua. Ha Sibá, Saúl róga pegua tembiguái, ha hendive 15 ita'ýra ha 20 hembiguái, oguahẽ Jordánpe David mboyve, 19 ha ohasa mboypýri oipytyvõ haguã David róga guápe pe ysyry jehasápe, ha péicha oñemoĩ porã haguã hendive. Ohasáta vove David ysyry Jordán, Simí ojayvy henondépe, 20 ha he'i chupe:
—Ajerure ndéve, che ruvicha guasu, reñembyesarái haguã che rembiapo vaikuégui, ajapo vaekue nde rehe, che ruvicha guasu resérõ guare Jerusaléngui. Ani nde py'aro che ndive, 21 che voi niko ahecha kuaáma ajapo vai hague, ha opa José róga guágui, che raẽvete asẽ rohuguaitĩvo, che ruvicha guasu.
22 Upérõ Abisai, Seruiá ra'y, he'i:
—Ndojejukái vaerãpa Simí, ojahéi haguére mburuvicha guasúre, Tupã oiporavo vaekuépe?
23 David katu he'i:
—Kóva ndaha'éi hína pene ndive, Seruiá ra'y kuéra! Mba'érepa peñemoĩ che rehe? Ko'ágã aikuaa porãma cheha Israel ruvicha guasu, ha upévare avave Israelgua nomano mo'ãi ko árape.
24 Upéi oñe'ẽ Simeípe ha he'i chupe nomano mo'ãiha.
25 Osẽ avei huguãitĩvo Mefi-Bóset, Saúl remineno. David osẽ guive ou jey peve, tesãi reheve, ndojepyhéiri, noikytĩri hendyva ha ndojoheivéi ijao. 26 Ha oúvo Jerusalénpe ohuguãitĩvo mburuvicha guasúpe, kóva he'i chupe:
—Mefi-Bóset, mba'érepa nderejúi ra'e che ndive?
27 Ha'e he'i chupe:
—Che rembiguái che mbotavy, che ruvicha guasu. Che karẽgui ha'e chupe ombyape haguã chéve che rymba vúrro ajupi haguã hi'ári ha aha haguã ne ndive. 28 Ha'e katu oñe'ẽ vai ndéve che rehe. Nde katu, che ruvicha guasu, peteĩ Tupã remimboúicha hína, ha rejapóta pe rejuhu porãvéva. 29 Ha opa che rogagua, che ru guio, ojejuka vaerã mo'ã ramo jepe, opu'ã haguére nde rehe, nde che renói vaekue akaru haguã ne ndive ne mesápe. Mba'e piko che aipotave vaerã mo'ã rejapo che rehe, che ruvicha guasu?
30 David he'i chupe:
—Topytánte péicha opa mba'e. Ha'éma kuri nde ha Sibá peñomboja'o haguã umi yvýre.
31 Mefi-Bóset katu he'i chupe:
—Topytánte chupe opa mba'e. Chéve iporãma rohechávo ne resãiha reju jeývo nde róga guasúpe.
32 Barzilai Galaad pegua katu, ou ra'e Rogelímgui omoirũ haguã mburuvicha guasúpe Jordán jehasápe, ha he'i haguã chupe upépe imaitei paha. 33 Ha'e itujáma, oguereko 80 áño, ha David oĩ aja Mahanaímpe, ome'ẽ vaekue chupe opa mba'e oikotevẽva, ipira pire heta niko. 34 David he'i upérõ Barziláipe:
—Ejúna che ndive Jerusalénpe ha upépe añangarekóta nde rehe.
35 Barzilai katu he'i chupe:
—Ndaikove are mo'ã véima ko, aha haguã ko'ágã Jerusalénpe ne ndive, che ruvicha guasu, 36 arekóma niko 80 áño ha ndaheguasu véima chéve mba'eve ha'úva térã hay'úva ha ndaikatu véima ha'e hépa térãpa ndahéi; ndaikatu véima avei ahendu umi kuimba'e térã kuña purahéi. Maerãpa aháta che pohýi rei ndéve, che ruvicha guasu? 37 Che niko ajúnte romoirũvo rehasa haguã ysyry Jordán, che ruvicha guasu, ha natekotevẽi reme'ẽ chéve mba'eve upévare. 38 Taha jeýnte na che távape amano ha añeñotỹ haguã che ru oñeñotỹ haguépe. Ha kóina ápe rereko, che ruvicha guasu, ambue ne rembijokuairã che ra'y Quimham. Toho ne ndive, che ruvicha guasu, ha ejapo hese pe rejuhu porãvéva.
39 David he'i chupe:
—Tou che ndive Quimham, ha ajapóta hese upe iporãvéva ndéve. Ha opa mba'e rejeruréva ame'ẽta ndéve.
40 Opavave ohasa Jordán mboypýri. Ha ohasa rire David, ohetũ Barziláipe ohokuévo. Upérõ Barzilai oho jey hógape. 41 David katu oho Guilgal gotyo, ha omoirũ chupe Quimham, opa Judagua ha mbytere Israelgua. 42 Upérõ opa Israelgua oho David rendápe ha he'i chupe:
—Mba'érepa ore ryvy kuéra Judagua oñemomba'éta nde rehe, ore ruvicha guasu, ha ha'e kuérata umi ne moirũva, ndéve, nde rogagua ha mburuvicha kuérape rehasa haguã y Jordán mboypýri?
43 Umi Judagua he'i Israel guápe:
—Pe David ha'égui ore ñemoñaregua. Ha ndaipóri niko mba'érepa pende pochy. Oréve nga'u piko ore mongaru David, térã piko oime ore roipyhýva ore mba'erã?
44 Umi Israelgua katu he'i
—Pe David ore mba'eteve hína pende hegui, ha ore ñemoñaregua hetave hína, ha ore pende ryke'y. Mba'érepa upéicharõ ore apo'i. Ore raẽvete ro'e kuri ou jey haguã ore ruvicha guasu.
Umi Judagua katu oñe'ẽ api mbareteve umi Israel guápe.
