Aptamilquisquiyam Jesús enlhit apyipjem
1 Acnim ninnayclha alhta intomjac. Aptalhningvocmec alhta Jesús tingma pac apquimja apmamyi fariseo, yoyam etasomoc. Apquilanoc alhta apnaymacoc fariseos. 2 Apnec alhta maa lhama enlhit actema apyipjem. 3 Aptomjac alhta Jesús apquilanya apquilyascamco apquiltemaclha najan fariseos:
—¿Ingvanqui ya ontamilquiscomoc acmasca apyimpejic acnim ninnayclha? ¿Inlhoyqui laa mongvanqui? —alhta aptomjac.
4 Apquilvanmaquic alhta. Yejemoc alhta aptamilquiscacmo as enlhit. Apcapajasquic alhta elhong. 5 Aptomjac alhta apquilanya fariseos:
—¿Soc enlhit acyanca yamelyeyjaycoc, inlhoyqui laa vayqui yamquilvana? Intalhnec sat ancoc yamilquit, ¿melqueje ya avtip acnim ninnayclha? —alhta aptomjac.
6 Am alhta colapvancaac elatingmojo as enlhitaoc.
Enlhit apquilanyomap caya alyimjapma
7 Apvitac alhta Jesús apquiltemaclha apquilyacyesaycam mataa altamila apquiltajanem nicja mesa. Apquiltimnasam alhta actemaclha apyitquiscama:
8 —Ningilanyalhquic sat ancoc ongiltasomoc caya alyimjapma ato. Mongiltajanejec sat altamila ningiltajanem. Evac sat lhaja poc apyimtalhnamo, mongno nincoo. 9 Apvoctac sat ancoc aptomja apquiltimem caya. Ingiltimnasquitac sat: “Ilhnim aja moc nintajanem” —sat etnejic jingilanic. Ongmancac sat ongnaclha alhayi. 10 Ontimjic sat moc actemaclha. Ningilanyalhquic sat ancoc ongiltasomoc, ongnam sat nincoo alhayi nintajanem. Apvoctac sat ancoc aptomja apquiltimem caya, jingilanic sat: “Sictimem emoc, ilhnim aja actamila nintajanem” —sat etnejic jingilanic. Jingilavojoc sat innaymacoc apquiltomja nintoycamco lhama. 11 Ongilvanalhcac sat ningyimtalhnesomalhco inganco. Colhic sat singaco ningiltomja mongyimtalhnesomalhco inganco —alhta aptomjac.
12 Aptomjac alhta Jesús apcanya apcanem etasomoc:
—Apquiltimec sat ancoc lhip caya, nolane nasa eltasomoc caya apto apnaymacoc. Nolane nasa eltasomoc apquilyalhinga, najan apnaymacoc, najan apmolhama acma apquilnatam. Ayinyemaclha ingyanyacpoc sat lhip lha etasomoc maa acyanmongayclha caya apto. 13 Iltime sat lhip moc actemaclha. Apquiltimec sat ancoc lhip caya, ilane sat eltasomoc caya apto enlhit mepqui asoc (mepqui apquilnatam). Ilane sat najan eltasomoc apquiltomja apquilpinsem, najan maa apquilyateyaycam najan mepqui apataoc. 14 Apquilinyejemoc anco sat etnejic lhip. Colapvancaac as enlhitaoc elmesic acyanmongam. Colhic sat acyanmongam lhip apnalhaticjangvocmo sat enlhit apquilpeyvomo apmasquingvaycmo nano —alhta aptomjac.
Apyitquiscama Jesús caya apvanyam
(Mt 22.1-10)
15 Lhama enlhit aptomo lhama aplinga alhta appayvam Jesús. Aptomjac alhta apcanya:
—Visqui, apquilinyejemoc anco enlhit, yoyam etasomoc quilpasmongam Dios apquilnancascama —alhta aptomjac.
16 Apquiltimnasam alhta Jesús actemaclha apyitquiscama:
—Caya apvanyam nic nat apquiltimec enlhit. Aplhamoc nic nat enlhit apquilanyomap eltasomoc caya apto. 17 Lhama ilhnic nat acpensalhco caya apto. Apquilapajasquic nic nat eyca apquilancam. Apquilanayquic nic nat eliltimnasquiclha enlhit apquiltomja apquilanyomap. Eltime sat elanic: “Elpecjesam nic lhac. Inpensalhquic lhac aclhamoclhojo asoc” —nic nat aptomjac apvisqui. 18 Am nic nat colyavocmoc enlhit apquilanyomap. Innoc nic nat moc apquiltomjaclha. Aptomjac nic nat lhama enlhit: “Amyip lhac acmac coo. Altamjoc otyaningvomjo. Jeyacmoc coo oyamoc caya apto” —ilhnic nat aptomjac. 19 Apcatingmavoc nic nat najan poc: “Diez vayqui yamquilvana lhac almac coo. Altamjoc olyipconvomoc. Jeyacmoc oyamoc caya apto” —ilhnic nat aptomjac poc. 20 Apcatingmavoc nic nat najan poc: “Elyimjapquic lhac coo. Movanqueje oyamoc caya apto” —nic nat aptomjac poc. 21 Yejemoc nic nat apvactamo apquilancam apquiltimnascactamo apvisqui. Aplovquic nic nat aptomja apquiltimem caya. Aptomjac nic nat apcanya apquilancam: “Ingva, ipecjicsojo emyaclha tingma najan amay. Inalanta sat enlhit mepqui apquilnatam, najan apquiltomja apquilpinsem, najan apquilyateyaycam najan mepqui apataoc” —nic nat aptomjac. 22 Apcatingmavoc nic nat apquilancam: “Visqui, acpenasquic lhac siyanyomalhca lhac otnejic. Avanje olhma mocjam” —nic nat aptomjac. 23 Aptomjac nic nat apvisqui apcanya apquilancam: “Iyas sat tap tingma alayjemoclha amay najan nicja apjalhtam. Ilaneclhojo sat, ilane sat ellhingma. Elanojoc sat congne tingma —nic nat aptomjac. 24 Actomjac coo siyanya quellhip: Meltovejec sat caya apto enlhit apquilanyomap apmamyi” —nic nat aptomjac Jesús.
Actemaclha ningyiploycam Cristo
(Mt 10.37-38)
25 Apquilyiplaclhec alhta Jesús aplhamoclhojo enlhit. Appaycacpoc alhta Jesús apquilpamejitsa:
26 —Ningiltamjoc sat ancoc ongilyoclha Jesús, ongiltanova sat ingilyap, najan meme ingac, najan intava, najan inquitquic, najan ingilyipma, najan ingilyalho najan ingilyalhinga. Ongyinyoc sat ningyimnatem inganco. Am sat ancoc ongiltanova actema nac lha, mongvanquejec ontimjic singiltamescama Jesús. 27 Am sat ancoc ongilpatmiclhac inganco ningilpatmeycam aptemaclha Jesús appatam asoc timyescama, mongvanquejec ontimjic singiltamescama Jesús. 28 Quip elaylhojo sicyitquiscama —alhta aptomjac Jesús. ¿Soc enlhit nipyesicsa quellhip apquiltamjoc elana tingma nitnoc apvinatem? ¿Pa ya elhic siclho maa, yoyam colyipsitic apvalhoc solyayem acyanmongam apquilanomap? ¿Colhojo ya sat acvamlha appensomap tingma? 29 Appecjasquic sat ancoc elanac tingma, copvanquejec lhaja epenacsojo. Apvitacpec sat ancoc tingma mepenesomap, evanacpoc sat as enlhit. 30 Sat cotnejic amyaa ingyanacpo: “Appecjasquic lhac elanac tingma as enlhit. Paj copvanac eyca epenacsojo” —sat cotnejic amyaa. 31 ¿Soc apvisqui apquiltamjoc elamyilhamcoc poc actemaclha apquimpocjay? ¿Pa ya elhic siclho maa, yoyam colyipsitic apvalhoc singilpilhtetemo? Diez mil sat ancoc apnac apquillhalhmaa, ¿am ya copvanac etvasam poc apvisqui apna apquillhalhmaa veinte mil singilpilhtetemo? 32 Am sat ancoc copvanac elamyilhamco, elapajacsic sat apquilasinancama apna mocjam mocjay poc apvisqui. Ingyanic sat coltamiliclhoc apquilvalhoc —alhta aptomjac Jesús. 33 Apquilnoc najan quellhip lha. Am sat ancoc ongilvatsamcoc nintemaclha inganco, mongvanquejec ontimjic singiltamescama Jesús.
Copanaycmo yasic
(Mt 5.13Mr 9.50)
34 Intasi nac yasic. Am sat ancoc copanacmoc yasic, ¿jalhco sat ontimjic, yoyam copanmojo mocjam? 35 Comalhquejec sat copanaycmo yasic. Copalesalhqueje naysicsa ningilcacjam. Cancajalhquejec sat naysicsa asoc ayictinquiscama ninganma. Cotlhalhcac sat mocjay. Ingjaycaoc innac nincoo. Pac ongilaylhojo —alhta aptomjac Jesús.
Jesús omonguera peteĩ hasýva
1 Peteĩ pytu'uha árape, Jesús oho okarúvo peteĩ fariséo ruvicha rógape. Ha oka guio umi fariséo oma'ẽ ñemi hese. 2 Oĩ avei upépe, henondépe, peteĩ karia'y hasýva, ijyva ha hetyma rurupáva. 3 Jesús oporandu umi Moisés rembiapoukapy mbo'eha ha umi Fariséope:
--Ikatúpa oñemonguera peteĩ hasýva pytu'uha árape, térãpa ahániri?
4 Ha'e kuéra katu opyta okirirĩ. Aipórõ ha'e omonguera upe hasývape ha he'i chupe oho haguã. 5 Ha umi Fariséope he'i:
--Mávapa pende apytépe, ita'ýra térã hymbaguéi ho'árõ yvykuápe, pya'e ndohói oguenohẽ, pytu'uha ára ramo jepe?
6 Ha ndaikatúi he'i hikuái chupe mba'eve.
Karu guasuhápe oñehenói vaekue
7 Jesús ohechávo, umi ohóva okarúvo oiporavoha oguapy haguã umi oñembojeroviavéva oguapyhápe, oñemoñe'ẽ chupe kuéra kóicha:
8 --Reñehenóirõ peteĩ ñemenda karu guasuhápe, ani reguapy pe iñakãme. Cháke ikatu oguahẽ peteĩ mba'e guasuvéva nde hegui, 9 ha pe óga jára pene renói vaekue mokõivépe, ikatu ou he'i ndéve: ‘Eme'ẽ ne renda amóvape’. Aipórõ rehóne ñemotĩme reguapy pe ipahaitépe. 10 Reñehenóirõ karuhápe eguapy uvei pe ipahaitépe, ikatu haguã pe ne renói vaekue ou he'i ndéve: ‘Che irũ, ehasa peteĩ iporãvehápe.’ Upéicharõ, oñemyengoviáta ndéve umi oguapýva ne ndive mesápe, ne renondépe. 11 Pe oñembotuicháva oñemomichĩta, ha pe oñemomichĩvape oñembotuicháta.
12 He'i avei pe kuimba'épe pe ojerure vaekue chupe oho haguã okarúvo hógape:
--Rejapóvo peteĩ jekaru, asaje térã pyhare, ani rejerure oho haguã ne irũ nguérape, térã nde ryvy ha nde ryke'y kuérape, ha opa nde róga guápe ha nde róga ykeregua imba'e retávape. Ha'e kuéra ojeruréne avei ndéve reho haguã, ha upéicha omyengoviáta ndéve hikuái. 13 Rejapo ramo karu guasu, ejerure uvei oho haguã upe karuhápe umi imboriahúvape, umi oĩmba'ỹva ha iñepãvape, umi ohecha'ỹvape, 14 ha revy'áta. Umíva niko ndaikatu mo'ãi ohepyme'ẽ ndéve. Ndéve katu oñemyengoviáta opavave heko jojáva oikove jeyha árape.
Ñe'ẽ mbojoja karu guasu rehegua
(Mt 22.1-10)
15 Ohendúvo kóva, peteĩ oguapýva hína upe mesápe, he'i Jesúspe:
--Ovy'aite vaerãpa pe okarúva Tupã oisãmbyhyhápe.
16 Jesús he'i chupe:
--Peteĩ karia'y ojapo peteĩ karu nde tuicháva ha omondo ojerurévo hetápe oho haguã okaru. 17 Ojekarúta jave omondo hembiguáipe he'ívo chupe kuára: ‘Peju, karurã oĩmbáma.’ 18 Ha upépe peteĩ-teĩ oñepyrũ he'i ndaikatu mo'ãiha oho. Pe tenondegua he'i: ‘Péina ajogua ramo peteĩ yvy, ha aha vaerã ahecha. Ehecha kuaamína chéve.’ 19 Ambue katu he'i: ‘Ajogua niko 5 joyvy guéi, ha aha vaerã ahecha oikópa. Ehecha kuaamína chéve.’ 20 Ha ambue he'i: ‘Amenda ramo niko ha ndaikatu mo'ãi aha.’ 21 Upe tembiguái ojevy ha omombe'upa ijárape. Ha'e ipochy, ha he'i hembiguáipe: ‘Tereho pya'e pe okáre ha eru ko'ápe umi imboriahúvape, umi oĩmba'ỹva, umi ohecha'ỹva ha umi iñepãvape.’ 22 Kurive rire upe tembiguái he'i: ‘Che jára, ajapóma pe ere vaekue chéve, ha heta rendaguã gueteri oĩ.’ 23 Aipórõ, ijára he'i upe tembiguáipe: ‘Tereho umi tape rupi ha umi óga jerére ha emyañaña rejuhúvape oike haguã, tahenyhẽ che róga. 24 Ha'e peẽme, mavavete umi ojejerure ypy vaekuépe ou haguã okaru, ndokaru mo'ãi che mesápe.’
Oñekotevẽva oñemoirũ haguã Jesucrístope
(Mt 10.37-38)
25 Heta yvypóra oho Jesús rapykuéri, ha ha'e ojere he'i chupe kuéra: 26 “Oimérõ oúva che ndive, ha ohayhuve che hegui itúvape, isy, hembireko, ita'ýra kuéra, ityke'ýra ha ityvýra kuéra, heindy kuérape, ha ijupe voi, ndaikatu mo'ãi oiko che remimbo'e ramo. 27 Ha pe ohupi'ỹva ikurusu ijapére che moirũ haguã, upéva ndaikatúi oiko che remimbo'érõ. 28 Peteĩva peẽ ojaposérõ peteĩ óga yvate, ndoguapy raẽi nga'úpa ohecha mbovýpa ohupytýta chupe, ohecha haguã oguerekótapa ojapopa haguã? 29 Upeicha'ỹrõ, omoĩ ramo hopytarãnte ha upéi naikatúi ojapopa, ohecháva guive oñepyrũne oñembohory hese. 30 He'íne hikuái: ‘Ko kuimba'e oñepyrũ hóga ha ndaikatúi ojapopa.’ 31 Térã peteĩ mburuvicha guasu ohótarõ oñorãirõ ambue mburuvicha guasu ndive, ndoguapýi nga'úpa ohecha 10.000 ñorãirõhára rehevépa ikatúne ombohovái pe hi'ári oúvape 20.000 reheve? 32 Ha ndaikatu mo'ãi ramo ombohovái chupe, pe ambue mburuvicha guasu oĩvo gueteri mombyry, omondóne hendápe hembijokuái ojerurévo oñorãirõ'ỹ haguã. 33 Aipórõ, oimeraẽva peẽ ndohejapáiva opa oguerekóva, ndaikatúi oiko che remimbo'érõ.”
Juky nahe'ẽvéi vove
(Mt 5.13Mc 9.50)
34 “Juky niko iporã. Nahe'ẽvéi ramo katu niko naiporã véima mba'everã. 35 Naiporãi yvýpe guarã, térã yvy oñemohu'ũ haguã. Oñemombo mante vaerã. Ijapysávake tohendu.”