Enlhitaoc apquilinmelhaycam Dios
(Dt 1.26-33)1 Apquilyimnatasquic nic nat apquilpayvam aplhamoclhojo enlhitaoc Israel. Apquilpalhamam nic nat. Apyapcalhquic nic nat. 2 Apquilpametam nic nat apquilinmelhaycam Moisés najan Aarón.
Apquiltomjac nic nat apquilanya: —¿Soctomja mongilitsepma alhta yoclhilhma Egipto? ¿Soctomja mongilitsepa nac jay yoclhilhma actamopeycaoc? 3 Pa jingnaliclha Dios yoclhilhma yoyam onticyo. Colmalhcac sat ingnatamcaa najan inquitquic. Incaymalhquic nincoo ongiltajojo yoclhilhma Egipto — nic nat apquiltomjac. 4 Apquilpamejitsacpec nic nat: Noc, ongiltimesquisic lhama apvisqui capitán, yoyam jingnaliclha. Ongiltajojoc sat yoclhilhma Egipto — nic nat apquiltomjac.
5 Apquilpolintac nic nat nalhpop Moisés najan Aarón napatavo apcaneyquiclhilha enlhitaoc. 6 Apyaptec nic nat aptalhnama Josué, Nun apquitca. Apyaptec nic nat aptalhnama Caleb, Jefone apquitca. Apquiltomja nic nat apquiltiyaningvaycmo yoclhlilhma.
7 Aptomjac nic nat apquilanya enlhitaoc aplhamoclhojo: —Sas anco alhta, actamila anco alhta as yoclhilhma nintiyaningvaycmo alhta nincoo. 8 Jingilasicjavoc sat ancoc nincoo Dios, jingnaliclhac sat maa yoclhilhma. Jingilmecsic sat inganco as yoclhilhma acyitnaclha leche najan apquimjaclha yovjan. 9 Noelinmelham nasa quellhip Dios. Noela nasa enlhitaoc apnaycam maa yoclhilhma. Quilhvoc sat onsavojoc ningilnapma, malha nintom pan sat cotnejic. Invonquipquic actomja acmasma enlhitaoc maa. Jingmeyvoc sat nincoo Dios Apyimtalhnamo. Noela nasa quellhip — nic nat aptomjac.
10 Apquiltamjoc nic nat aplhamoclhojo enlhitaoc elajic Moisés. Pilapcasquic nic nat apquilvita enlhitaoc gloria apcapongmatem Dios acpayjo carpa apcaneyquiclhilha.
11 Aptomjac nic nat Dios apcanya Moisés: —¿Jalhco sat acvam comascoc selvinnéycam as enlhitaoc? ¿Jalhco sat acvam comascoc selyasquiyam? Allanac alhta coo aclhamoclhojo asoc monquinatquiscama nipyesicsa. 12 Pac oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha. Pac osavojoc omascocsic as enlhitaoc. Otnesquisic sat lhip apyimtalhnamo nipyesicsa enlhitaoc appintalhnama. Apquilyimnatem sat eltimjic quellhip, melhnoc as enlhitaoc — nic nat aptomjac.
13 Apcatingmavoc nic nat Moisés: —Ellingac sat amyaa co Egipto. Ayinyemaclha apyinyovcasquic alhta lhip as enlhitaoc nipyesicsa co Egipto. Apyimnatem apanco alhta lhip. 14 Ellingac sat amyaa apquiltomjac apquilaoclha as yoclhilhma. Apquillingac alhta actemaclha apna lhip Dios ningyesicsa. Ningvitac alhta nincoo lhip napaat. Apquilvitac alhta actemaclha yipjopay ayimja tecjinlhit nincoo. Apquinimcasquic alhta yipjopay ingmamyi yoyam jingnalaclha acnim anco. Malha talha actotseycaoc ingmamyi alhta intomjac alhtaa. 15 Ellingac sat amyaa actemaclha apquilmasquingvoyam as enlhitaoc ayinyema lhip. Sat eltimjic elhenacpoc lhip: 16 —Am alhta copvanac Dios enalaclhac enlhitaoc yoclhilhma aplhanmaclha actomja nasoc anco yoyam elmecsic. Apmascoscacmec enlhitaoc yoclhilhma actamopeycaoc — sat eltimjic. 17 Quilhvoc ningiltamjoc ongvita actemaclha acyivey apmopvan lhip Dios Apyimtalhnamo. Aptomjac alhta siclho lhip appayvam: 18 Mepecjecsejec mataa lhip eyanmongsiclha apquiltemaclha enlhitaoc. Avanjec mataa apquimlaycmo. Apmascosquic mataa lhip apquiltemaclha acmasom enlhit najan actemaclha melilyajayquiclho. Apyanmongsaclhec mataa aptemaclha apsilhnanomap apanco enlhit. Eyanmongsiclhac sat lhip apquiltemaclha aptovana ayinyema melyascalhma apquilyapmayc. 19 Avanjec mataa apcasicjayo lhip. Ingyasicjiclhojo sat mocjam as enlhitaoc, imascos sat apquiltemaclha apancaoc. Ayinyemaclha apmascosquic alhta siclho lhip apquiltemaclha apancaoc as enlhitaoc apquilantiyapma alhta yoclhilhma Egipto. Apcasicjaclhec alhta mataa acvocmo quilhvo nac jay — nic nat aptomjac Moisés.
Acyanmongayclha apquiltemaclha acmasom
(Dt 1.34-40)20 Aptomjac nic nat Dios apcanya Moisés:
Aclingac lhac actemaclha lhip appayvam. Acmascosquic lhac apquiltemaclha acmasom, ongvasicjiclhojoc sat mocjam. 21 Coo sictomja silmilaneycaoc. Cotnejic sat mataa nasoc anco sicpayvam: Elvitac sat lhalhma anco gloria actemaclha sicyimtalhnamo. 22 Apquilvitac alhta as enlhitaoc gloria actemaclha sicyimtalhnamo. Apquilvitac alhta asoc monquinatquiscama silanay alhta yoclhilhma Egipto najan yoclhilhma actamopeycaoc. Am alhta elilyajaclhoc sicpayvam, malha diez intomjac seltovascama as enlhitaoc. 23 Melvityejec sat yoclhilhma siclhanmaclha actomja nasoc anco yoyam olmecsic apquilyeyjamcaa. 24 Apvamlha selancam Caleb etac sat as yoclhilhma. Ayinyema alhta actamilaycam apvalhoc aptomja selyajayquiclho. Apvitac alhta siclho as yoclhilhma Caleb. Ellhocac sat aptovana as yoclhilhma. 25 Quip ingyeylhojo. Melyinyovejec sat apquilaoclha enlhitaoc amalecitas najan cananeos. Elimpiclha sat mocjam quellhip secaseclha elyacsic yoclhilhma actamopeycaoc. Elpeyvojo sat amay acyascama yingmin acvanyam Mar Rojo— nic nat aptomjac Dios.
26 Aptomjac nic nat mocjam Dios apcanya:
27 ¿Jalhco sat acvam comascoc apquilpameteycam selinmelhaycam as enlhitaoc apquilmapsomcaa? Aclingac coo mataa actemaclha apquilpameteycam selinmelhaycam enlhitaoc Israel. 28 Itne sat lhip elanic enlhitaoc: —Coo sictomja silmilaneycaoc sicvisay Dios Sicyimtalhnamo. Otnesquisic sat quellhip actomjaclha alhta siclingay apquilpayvam. 29 Elmasquingvomoc sat as yoclhilhma actamopeycaoc moclhama molyipsateycaoc enlhit apvocmo veinte años tap. Ayinyema alhta apquilpameteycam selinmelhaycam coo. 30 Melvityejec sat quellhip yoclhilhma siclhanmaclha alhta actemaclha yoyam colhejec acyascacmo, yoyam omquecsic. Etac sat apvamlha Caleb, Jefone apquitca najan Josué, Nun apquitca. 31 Elvitac sat as yoclhilhma quellhip apquitquic apquilanya alhta quellhip elmacpoc apquitquic. Elvitangvomoc sat yoclhilhma apquilvennéycam alhta quellhip. 32 Elhnamcoc sat apjapaoc quellhip as yoclhilhma actamopeycaoc. 33 Quellhip apquitquic eltimjic sat apquilancam apnatoscama as yoclhilhma actamopeycaoc acvocmo cuarenta años. Quellhip apquitquic ellingamcoc sat acyimtalhnama ayinyema apquiltemaclha alhta siclho melilyajayquiclho quellhip. 34 Invocmec alhta cuarenta acnim apquilvactamo apquiltiyaningvaycmo yoclhilhma maa. Moclhama acnim colhojoc sat moclhama año yoyam ellingamcojo sicyanmongsayclha apquiltemaclha quellhip. Ellingamcoc sat apquitquic acyimtalhnama ayinyema quellhip acvocmo cuarenta años. 35 Eycaso sicpayvam sicvisay Dios. Nasoc sat oyanmongsiclha apquiltemaclha apquilmapsomcaa apquiltomja apquilpasmayclha selinmelhaycam. Comascoc sat apquilyimnatem. Elmasquingvomoc sat quellhip as yoclhilhma actamopeycaoc — nic nat aptomjac Dios.
Apquilitsepma 10 enlhitaoc
36 Apquilapajasquic nic nat Moisés enlhit yoyam eltiyaningvomjo yoclhilhma. Apquilvoctac nic nat mocjam. Apquilantipcasquic nic nat apquilpameteycam yoyam elinmelham Dios aplhamoclhojo enlhitaoc. Apquilpayesquic nic nat amyaa actomja acmasom maa yoclhilhma. 37 Apquilitsepmec nic nat as enlhitaoc. Apyanmongsaclhec nic nat Dios apquiltemaclha apancaoc. Ayinyema apquillhanma actomja acmasom maa yoclhilhma. 38 Am nic nat ingyitsepac Josué, Nun apquitca najan Caleb, Jefone apquitca. Apcanit nic nat apquiltiyaningvaycmo yoclhilhma maa.
Apquilnapomap tingma Horma
(Dt 1.41-46)39 Apquiltimnasquic nic nat Moisés actemaclha appayvam aplhamoclhojo enlhitaoc Israel. Avanjec nic nat alyitnocjayo apquilvalhoc apquillinga actemaclha appayvam. 40 Alhtooc nic nat apnalhaticjac. Apquilquinamtec nic nat netin inquilhe. Apquiltomjac nic nat apquilpametamcaa: Mongilyascalhma nac nincoo. Ningiltamjoc ongmiyaclha yoclhilhma aplhanmaclha alhta Dios — nic nat apquiltomjac.
41 Aptomjac nic nat Moisés apquilanya: —¿Soctomja apnatovasa nac quellhip singanamaclha Dios? Alhtoc sat cotnejic apquillhingam. 42 Noelyas nasa maa. Mepasmejec sat Dios quellhip. Apquilyimnatem sat eltimjic cotnaja ingmoc. 43 Eltajanyac sat quellhip enlhitaoc amalecitas najan cananeos. Eticyoc sat quellhip. Mepasmejec sat Dios ayinyema apquilsilhnanomap apanco quellhip. Ayinyema apquilvatseycaoc quellhip — nic nat aptomjac Moisés.
44 Apquilasinamap apanco ilhnic nat enlhitaoc. Apquilquinamtec nic nat netin inquilhe. Am nic nat eyiplaclha Moisés najan yamit aysicsic acyitnamaclha Dios appayvam. Apnec nic nat mocjam Moisés nipyesicsa tingma najan yamit aysicsic acyitnamaclha Dios appayvam. 45 Pilapcasquic nic nat apquilvaa enlhitaoc amalecitas najan cananeos actomja apquilaoclha. Apquilyimnatem nic nat. Apquilhpansacpec nic nat enlhitaoc Israel. Apquilminlhinaoclhec nic nat acvocmo tingma Horma.
Israel ñemoñare opu'ã Ñandejára rehe
(Dt 1.26-33)1 Israel ñemoñare oñepyrũ osapukái ha hasẽ pyhare pukukue. 2 Ha'e kuéra ojahéi Moisés ha Aarón rehe ha he'i joa chupe kuéra:
—Iporãve vaerã mo'ã romano rire Egíptope térã ko'ápe voi ko yvy ojeiko'ỹháme. 3 Maerã piko Ñandejára ore reraha hína pe tetãme? Rojejukapáta hína ha ore rembireko ha ta'ýra kuéra opytáta hembiguái ramo. Iporãvéta roho jey ramo Egíptope.
4 Ha he'i joa hikuái ojupe: “Jaiporavo katu ñande ruvicharã ha jaha jey Egíptope!”
5 Upérõ Moisés ha Aarón ojayvy opa Israel ñemoñare renondépe omboja peve isyva yvýre, 6 Josué Nun ra'y, ha Caleb Jefuné ra'y katu, oho vaekue umi myakãhára ndive ohechávo Canaán retã, omondoro ijao ñembyasýgui, 7 ha he'i hikuái chupe kuéra:
—Pe yvy ore rohecha vaekue hína peteĩ yvy ne porãmba jepéva. 8 Ñandejára ipy'a porã ramo ñane ndive ñande reraháta upépe ha ome'ẽta ñandéve pe yvy iporãitéva ha hi'a hetaitéva. 9 Ani pepu'ã pende Jára rehe ha pekyhyje umi kuimba'égui oikóva upépe. Ndahasýiko ñande pu'aka haguã hese kuéra. Ñandejára oĩ ñane ndive ha hese kuéra ndaipóri oñangarekóva. Ani pekyhyje.
10 Israel ñemoñare ojukaséma chupe kuéra itápe. Upeichaháguinte omimbipa sapy'a pe Jotopa Róga ohechaukávo Ñandejára ouha oñeñandukávo chupe kuéra.
Moisés oñembo'e Israel ñemoñare rehe
11 Ñandejára he'i Moiséspe:
—Araka'e peve piko Israel ñemoñare ojehejaséta che hegui? Heta eterei jevýma ahechauka chupe kuéra ndaiporiha mba'eve che ikatu'ỹva ajapo. Mba'épa ajapove vaerã ojerovia haguã che rehe? 12 Amondóta mba'asy asãi ha ahundíta chupe kuéra ani haguãtei oñemomba'e pe yvýre, nde hegui katu ajapóta peteĩ tetã chugui kuéra tuichavéva ha imbaretevéva.
13 Moisés katu he'i Ñandejárape:
—Nde renohẽ vaekue ko tetã guápe Egíptogui nde pu'aka mbarete rupi. Egiptogua ohendu ramo pe rejapóva ko'ã tetã guáre, 14 omombe'úta umi oikóvape ko'ã tetã rupi. Umíva ohendúma nde reimeha ore ndive, nde rejechaukaha oréve ha reimeha ore apytépe peteĩ arai rupi opytáva ore ári ha nde rehoha ore renonderã peteĩ arai ñembo'ýpe arakue ha tata ñembo'ýpe pyharekue. 15 Ko'ágã rejukapa ramo chupe kuéra umi tetã ohendúta ha he'i joáta hikuái, 16 rejuka hague ne retã guápe yvy ojeiko'ỹháme, na nde pu'akái haguére reroguahẽ haguã pe yvýpe ere vaekue reme'ẽtaha chupe kuéra. 17 Ha ko'ágã ore Jára ajerure ndéve, rehechauka haguã oréve nde pu'aka mbarete rejapóvo ne ñe'ẽ reme'ẽ vaekue, ere ramo guare, 18 ne mbegueha nde pochy haguã ha rehechaukaha reporohayhuha ha reimeha ne ñe'ẽme. Reheja reiha tembiapo vaikue, oñepu'ã ramo nde rehe. Upéicha ramo jepe nderehejaiha reinupã'ỹre túva kuéra rembiapo vaikuére ta'ýra kuérape, ñemoñare mbohapyha ha irundyha peve. 19 Ha ko'ágã ore Jára reporohayhu etéva, ajerure ndéve reheja rei haguã ko'ã ne retãgua rembiapo vaikue, reheja rei haguéicha hetaite jey osẽ guive Egíptogui.
20 Ñandejára he'i chupe:
Aheja reíta chupe kuéra nde rejerure haguére chéve. 21 Opáichavo tereikuaa porã mandi voi, reikuaa porãháicha che aikoveha ha aimeha opa rupi ko yvy jerekuévo, 22 avavete asy ko'ã tetãguágui ndoikove mo'ãiha oike haguã pe yvýpe. Ha'e kuéra ohecha vaekue che reko mimbipa ijapytépe kuéra ha opa umi mba'e rechapyrã ajapo vaekue Egíptope ha yvy ojeiko'ỹháme, ha peichave ramo jepe oha'ã mante vaekue che mbopochy ha nohenduséi vaekue che ñe'ẽ. 23 Ha'e kuéra ndoike mo'ãi pe yvýpe, che ha'e vaekue itúva kuéra ypykuépe ame'ẽtaha iñemoñarépe. Avave umi che mboyke vaekuégui ndoike mo'ãi upépe araka'eve. 24 Che rembiguái Caleb katu ndaha'éi ha'e kueraichagua. Ha'e osẽ kuri che rehehápe ha oĩ che ndive. Upévare araháta chupe pe yvýpe ha'e oho vaekue ohechávo ha iñemoñare kuéra oguerekóta avei yvy imba'erã, 25 pe yvýpe ko'ágã oikohápe hína umi Amalec ha Canaangua. Ko'ẽrõ tapeho jey pende rapykuévo yvy ojeiko'ỹha rupi Mar Rojo gotyo.
Ñandejára oinupã Israel guápe
(Dt 1.34-40)26 Ñandejára he'i Moisés ha Aarónpe:
27 —Araka'e peve piko umi Israel ñemoñare ahẽ ojahéita che rehe? Hetáma ahendu oñe'ẽ vai ramo hikuái che rehe. 28 Ko'ágã peje chupe kuéra péicha: “Ame'ẽ che ñe'ẽ che jehe voi, tapeikuaa porã mandi, peikuaaháicha che aikoveha, ajapotaha pende rehe upe pejerure vaekue. Che, pende Jára, ha'éma che ñe'ẽ. 29 Pemanóta ha pene re'õngue iñasãita ko yvy ojeiko'ỹha rupi. Pejahéi haguére che rehe, avave umi ombotýmavagui 20 áño ha ojepapa vaekue, ndoike mo'ãi upe yvýpe. 30 Ame'ẽ vaekue che ñe'ẽ pohejataha peiko pe yvýpe. Avave ndoike mo'ãi ndaha'éi ramo Caleb ha Josué. 31 Peje vaekue pende ra'y kuéra ojererahataha upépe tembiguái ramo. Che katu araháta chupe kuéra pe yvýpe peẽ ndapeipotái vaekuépe, ha upépe ha'e kuéra ovy'áta. 32 Peẽ pemanóta ko'ápe ko yvy ojeiko'ỹháme. 33 Pende ra'y kuéra oikóta ovaháre ko yvy ojeiko'ỹháme 40 áño pukukue ohasa asývo peẽ pende rovatavy haguére, omano meve pe peteĩmi hembýva gueteri pende apytégui. 34 Peñandúta pende ro'o tee rehe jehasa asy oguerúva hapykuéri pende reko añangue 40 áño pukukue, peteĩ áño peteĩ-teĩ umi 40 ára rehe peiko hague pehecha pe yvy. Águi peikuaátama mba'épa he'ise che añemoĩ ramo pende rehe. 35 Ame'ẽ che ñe'ẽ che jehe voi ajapotaha péicha pende rehe, peẽ tetãgua ahẽ peñembyatypa vaekue pepu'ã haguã che rehe. Ko'ápe ko yvy ojeiko'ỹháme peteĩ-teĩ pende apytégui omanóta. Che, pende Jára, ha'éma che ñe'ẽ! 36-37 Umi kuimba'e Moisés omondo vaekue oma'ẽ haguã pe yvýre, ogueru ñe'ẽ japu omoñe'ẽ ngururúva maymávape ha upéva rehe ho'a omano Ñandejára renondépe. 38 Umi oho vaekuégui omaña haguã upe yvýre, oikove Josué ha Caleb añónte.”
Israel ñemoñare oha'ã oike pe yvýpe
(Dt 1.41-46)39 Moisés he'i Israel guápe upe he'i káva Ñandejára ha oñepyrũ hikuái hasẽ soro. 40 Pe ára ambuépe opu'ã hikuái ko'ẽ mboyve, osẽ hekohágui ha oho ojupi umi yvytýre, he'ívo: “Ko'ágã roĩma roho haguãicha pe yvýpe he'i vaekue oréve Ñandejára. Rohecha kuaáma niko ivai eterei hague ore rembiapo”.
41 Moisés katu he'i chupe kuéra:
—Maerã piko pejapóta pe Ñandejára oipota'ỹva ko'ágã? Nosẽ mo'ãiko peẽme upéva! 42 Ani peho. Ñandejára noĩri pene ndive, ha ha'e kuéra pende jukáta. 43 Peñemoĩ ramo Amalec ha Canaangua rehe pemanombáta. Ñandejára noĩ mo'ãi pene ndive, peẽ pejei haguére chugui.
44 Ha'e kuéra ndoikuaaséi mba'eve ha ojupi yvytýpe ndohói ramo jepe hendive kuéra Ñe'ẽ me'ẽ Karameguã, ha Moisés ndohói avei. 45 Upérõ Amalec ha Canaangua oikóva upépe, ondyry hese kuéra, omboguevi, omuña Hormá peve ha ohundi ete chupe kuéra.
