Apquilvatseycaoc apquilmolhama Israel
1 Aptomjac alhta Dios Apyimtalhnamo seyanya coo:
2 Iyas sat maa natingma Jerusalén. Iyimnaticsojo lhip appayvam elngacsic amyaa. Elaylhojo quellhip appayvam ayinyema Dios Apyimtalhnamo: Olyitquisic quellhip nanoc nat apquiltemaclha apquilyimnanic, mepqui alhta mataa apquilvatseycaoc. Olyitquisic quellhip sictomja nat etava quellhip, apquiltomja selasicjayo. Elyiplantac alhta quellhip siclhinga yoclhilhma actamopeycaoc, mepqui alhta maa ninganma.
3 Apquilmolhama Israel sictomja silponquinquiscama, malha acyilhna actamila siclha ningvitay. Acyanmongsaclhec alhta apquiltemaclha apancaoc, apquiltomja inlhojo apquilinmelhaycam quellhip. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui Dios — alhta aptomjac — nic nat aptomjac profeta.
4 Quellhip apquilmolhama Israel, aptovana niptamin Jacob, elaylhojo Dios Apyimtalhnamo appayvam: 5 Aptomjac alhta Dios Apyimtalhnamo apquilanya:
¿Apquilvita ya quellhip apquilyeyjamcaa sictemaclha sicmasom? Apquiltomja alhta selyamasma coo. Apquiltingyac alhta mataa quilaycmasquiscama mepqui acmovan, mepqui alhta apquilyimnatem.
6 Am alhta jeltingyac mataa coo, sicyinyovquiscama nat yoclhilhma Egipto. Sicnalayclha alhta yoclhilhma actamopeycaoc, acmasom alhta acyamay olhma, mepqui alhta yingmin alvata. Mepqui enlhit as yoclhilhma mepqui amay.
7 Acnalantac alhta quellhip yoclhilhma actamila, yoyam eltovamcoc quellhip acyilhna altamila najan nintom actamila. Apquilvaac alhta quellhip, apnatovasquic alhta as yoclhilhma. Yiplovcoc alhta sictanoncama yoclhilhma ajanco.
8 Am alhta jeltingyac mataa sacerdotes, najan apquilyascamco singanamaclha. Elinmelham alhta apquilviscaa. Apquillingasquic alhta profetas quilaycmasquiscama Baal. Apquiltimec mataa apquilayo quilaycmasquiscama mepqui acmovan, yoyam copasmoc — alhta aptomjac Dios.
Covac sat acyanmongayclha
9 Actomjac coo sicvisay Dios Visqui apancaoc, silanya: Ongilatingmalhcojoc sat mocjam quellhip najan aptovana.
10 Elmiyaclha sat quellhip acyayem inquilhe actalhningvamlha acnim, yoyam elanojo. Elapajas sat tingma Cedar, yoyam elvitangvomoc apquiltemaclha maa.
11 ¿Naso ya apquilyamasma quilaycmasquiscama enlhitaoc, yoyam elmoc najan eltimjic apquilayo moc quilaycmasquiscama? ¡Mepqui acmovan as quilaycmasquiscama! Coo alhta selayo apquilmolhama Israel, apquiltomja selyamasma coo. Apquiltingyac mataa quilaycmasquiscama mepqui acmovan.
12 ¡Cotyim apquilvalhoc quellhip apnaycam netin! ¡Copilhyinim sat apquilvalhoc quellhip! Eycaso sicpayvam silanya quellhip.
13 Yitnec apquilsilhnanomap apanco enlhitaoc ajanco: lhama acvisay selyamasma coo, sicyitsomalhca actiyapmaclha yingmin. Moc acvisay yamyamilquit apquillanay alhta quellhip, actomja acpalhama, mepqui mataa yingmin avalhoc — alhta aptomjac.
Apquilsilhnanomap apanco israelitas
14 Aptomjac alhta Visqui ingac: Quellhip israelitas, meltomja quellhip apquilmomap. Jave apquiltiyaycamlha quellhip nipyesicsa apquilmomap. ¿Co laa ayinyema apnatovasomacpo quellhip?
15 ¿Co laa ayinyema apquilimpocjay cotnaja ingmoc, malha yamacmeyva acyimnatem alnapma quellhip? Apnatovasquic alhta cotnaja ingmoc quellhip tingma apquilvanyam apancaoc, tingma apquilmeta, yoclhilhma mepqui enlhit apquileyvam.
16 Apquilhyacmec co Egipto tingma Menfis najan tingma Tafnes elimpocjac nipyesicsa quellhip.
17 Quellhip ayinyema apquilsilhnanomap apanco, apquiltemaclha quellhip selyamasma coo, sicvisay Dios Visqui apancaoc quellhip, sictomja sicnalayquinta quellhip nalhit amay.
18 Apquilpecjam quellhip elmiyaclha yoclhilhma Egipto, elyinamcoc sat yingmin vatsam Nilo, ¿so actomja yi? Apquilpecjam quellhip elmiyaclha yoclhilhma Asiria elyinamcoc sat yingmin vatsam Éufrates, ¿so actomja yi?
19 Ellingamcojoc sat acyimtalhnama quellhip, ayinyema apquiltemaclha apancaoc najan apquiltemaclha selyamasma coo. Elyasamcojo sat quellhip acyivey anco apquillingaycamco acmasom, ayinyema mepqui mocjam selayo, apquiltomja selyamasma coo sicvisay Dios Visqui apancaoc. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui sicyimtalhnamo — alhta aptomjac — nic nat aptomjac profeta.
Apquiltemaclha apancaoc Judá apquilmolhama
20 Aptomjac alhta mocjam Visqui ingac: Nanoc alhta apquiltemaclha quellhip selinmelhaycam coo, mepqui selyajayquiclho mataa. Inquiltomjac mataa apquilvalhoc quellhip: Ingilastinquic nincoo ningiltimesaycam Dios — inquiltomjac apquilvalhoc. Apquiltimec mataa quellhip apquilayo quilaycmasquiscama moclhama netin inquilhe najan moclhama coning yamit, malha quilvana alanatama apquiltemaclha quellhip.
21 Apquilyitsomacpo quellhip uva avjac siyinayclha alhta siclho, actomja avjac silyacyescama actamila anco. Apquiltomjaclhec quellhip malha nipvajac, paj olyicpilcac mocjam quellhip.
22 Eljalhyovas sat yingmin apyimpeoc, acyiplomo apquiltilhnaycaoc jabón, comasquejec sat mataa apquiltemaclha melyascalhma. Eycaso sicpayvam Visqui apancaoc quellhip — alhta aptomjac.
23 ¿Co laa ayinyema apquilpayvam quellhip? Ningiltasi nac nincoo, mepqui ningilsilhnanomalhca inganco, mepqui ningilayo quilaycmasquiscama Baal — apquiltomjac quellhip. Colyit apatic quellhip apquiltemaclha alhta payjoc alvata. Apquilyitsomacpo quellhip camello voncayispoc inquilvana atamsama inquinavo.
24 Malha yamelyeyjaycoc inquilvana actomja acpáyvam atamsama inquinavo payjoc netin inquilhe, mongmovan ongilpatjetic. Quilhvoc anco colhyemoc inquinavo, cotalhcac sat inquilvana yamelyeyjaycoc atamsama inquinavo.
25 ¡Quellhip israelitas! ¡Mepqui tiyayipeoc apquileyvam quellhip, cascoc sat apmancaoc, coymac sat apyispaoc quellhip! Inquiltomjac apquilvalhoc quellhip: Paj, jave nincoo. Ongilyiplovcasojoc sat asoc apancaoc metnaja israelitas — intomjac apquilvalhoc — alhta aptomjac Visqui ingac.
Acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc
26 Aptomjac alhta mocjam: Apquilyitsomacpo quellhip enlhit apminyilhma appatjetamap, yoyam emancangvomoc. Colhojoc sat quellhip lha apquilmancangviyam enlhitaoc, najan apquilviscaa, najan enlhit mayayo, najan sacerdotes, najan profetas.
27 Quellhip alhta selyamasma. Apquiltomjac quellhip apquilanya quilaycmasquiscama: Tata coo semasma as quilaycmasquiscama — apquiltomjac quellhip. Najan apquilanya mataymong: Meme coo sevanimquiscama as quilaycmasquiscama — apquiltomjac quellhip. Mepqui selayo mataa quellhip. Pilapcasquic apquiltajanyaa quellhip acmasom, apquiltomja selanya: ¡Visqui ingac, jingilpasingvota! — apquiltomjac quellhip.
28 Quellhip apquilmolhama Judá, ¿co laa apnam dioses quilaycmasquiscama apquillanay alhta quellhip? ¡Inlhamoc maa quilaycmasquiscama, acno apquilvamlha tingma apquilvanyam! ¡Incaymalhquic colpasingvotac colmeyvoc quellhip!
29 Quellhip seltingyey coo, naysicsa apquiltemaclha selinmelhaycam, ¿so actomja yi? Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui sicyimtalhnamo — alhta aptomjac.
30 Alhtoc alhta sicyanmongsayclha apquiltemaclha quellhip mepqui apquilyasingvoyam. Apquilnapquic alhta quellhip profetas, acno yamacmeyva alnapma.
31 Aptomjac alhta mocjam: Quellhip israelitas, elaylhojo sicpayvam. ¿Naso ya sicyitsomalhca yoclhilhma actamopeycaoc, melvitay mataa acnim naysicsa apquileyvam? Yitnec apquilpayvam quellhip: Mongiltomja ningmomalhca, montingyejec sat mataa lhip — apquiltomjac quellhip.
32 ¿Avanqui ya quilvana colvoncamoc alnatanma? Najan quilvana acponquinomalhca, ¿avanqui ya colvoncamoc alnatanma alantalhnama apquiltamila? Naso, apquiltemaclha enlhit ajancaoc selvoncayam aclhamoclhojo años — alhta aptomjac.
33 Aptomjac alhta mocjam Visqui ingac: Apquilyasamcoc quellhip nintingyey apquilasicjamap najan alasicjamalhca. ¡Avanjec apquilyascamco quellhip asoc acmasom, malha maestro congne escuela acmasom!
34 Invitalhquic ema apancaoc apticyovam acyilhvasiscama apava apquilantalhnama quellhip, ayinyema apticyovam mepqui apquilnatam najan mepqui apquilsilhnanomap apanco.
35 Apquiltomjac quellhip apquilpayvam: Mepqui nincoo ningilsilhnanomalhca inganco, melvejec sat Dios apvita sictomjaclha coo — apquiltomjac quellhip. Actomjac coo siyanya quellhip: Olyipconic sat quellhip, oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha quellhip — alhta aptomjac Visqui ingac.
36 ¿Apquilvatsamqui ya quellhip elpasingvota lhama, yoyam elanic sat poc, yoyam elpasingvota? Melpasingvotayc sat co Egipto, melpasingvotayc sat co Asiria.
37 Elyinyoc sat quellhip yoclhilhma Egipto, elvotac sat naysicsa apquilmancactama. Acnatovasquic alhta coo, yoyam melpasingvotayc sat mataa. Comalhquejec sat mataa apquilasicjayo quellhip (cotnaja ingmoc) metnaja israelitas — alhta aptomjac Visqui ingac — nic nat aptomjac profeta.
Israel opyrũ iñe'ẽngue rehe
1 Ñandejára he'i chéve:
2 “Tereho eñe'ẽ
Jerusalén guápe.
Esapukái
oñehendu porã haguã:
‘Péicha he'i Ñandejára:
Che mandu'a
ne kuñataĩ ramo guare
che mba'énte hague,
amenda ramo guare nde rehe,
che rayhu vaekue
ha reju che ndive
yvy ojeiko'ỹháme,
oñeñotỹ'ỹháme mba'eve.’
3 Israel ojeporavo vaekue
che mba'erã,
che koga'a poravo pyre.
Oĩ ramo ombyaíva chupe,
che ainupãva upévape,
amondóvo chupe ivaíva.
Che, opa mba'e Jára,
upéicha ha'e.”
4 Pehendu Ñandejára ñe'ẽ
peẽ Jacob ñemoñare
ha opa Israel rogagua.
5 Péicha he'i Ñandejára:
“Mba'e ivaíva piko
ojuhu che rehe pende ru kuéra
ypykue,
ajeve oñemomombyry che hegui?
Oho tupã nguéra
ndaha'éiva mba'eve rapykuéri,
ha chugui kuéra voi oiko
mba'eve'ỹ.”
6 Ha'e kuéra noporandúi:
“Mamo piko oĩ Ñandejára
ñane renohẽ vaekue Egíptogui,
ñande reraha vaekue
yvy ojeiko'ỹha rupi,
yvy perõ yvy kuágui
henyhẽva,
yvy ndahi'iva ha iñypytũva,
avave ohasa'ỹha rupi,
avaveichagua yvypóra
oiko'ỹha rupi?”
7 Che aru chupe kuéra
ko yvy porãme,
ho'u haguã hi'a
ha iporãnguete
chugui heñóiva.
Peẽ katu peju
ha pemomarã che yvy,
che mbojeguaru ko tetãgui,
upe che mba'e teévagui.
8 Pa'i kuéra noporandúi:
“Mamo piko oĩ Ñandejára,
che rembiapoukapy rerekua
kuéra nda che kuaái,
mburuvicha kuéra
opu'ã che rehe,
maranduhára*f** kuéra
omomarandu Baal rérape,
ha oho tupã nguéra
mba'everã iporã'ỹva
rapykuéri.”
Israel oñembojovake
9 “Upévare che,
opa mba'e Jára,
ha'e péicha:
Pombojovakéta peẽme
ha pende ra'y kuéra ra'yrépe.
10 Tapeho Chipre rembe'y rupi
ha pehecha,
pemondo pene rembijokuái
Cedárpe toikuaa porã,
jahecha ojehúpa ra'e
peteĩ mba'e peichagua.
11 Oĩ nga'u piko tetã
omohendaguéva
itupã nguéra? Ndaipóri,
umíva ndaha'éirõ jepe tupã.
Che retãgua katu che reja chéve,
ha'éva heko mimbipa,
ha che mohendague
tupã gua'u výro reívare.
12 Eñemondýike yvága
kóva renondépe!
Eñemoĩ eryryipa kyhyjégui!”
Che, opa mba'e Jára,
upéicha ha'e.
13 “Che retãgua ojapo
mokõi mba'e ivai etereíva:
Che reja chéve, ykua satĩ
oporomoingovéva,
ha ojapo ijupe guarã
ykua oñembyaipáva
opyta'ỹháme y.”
Israel oñemotĩndy
14 “Israel ndaha'éi tembiguái,
térã tembiguái ra'y.
Mba'ére aipo ramo
oñemondapa ha ojereraha
tembiguái ramo?
15 Mba'ére ondyry hikuái
hese jaguaretéicha
okororõ mbaretéva?
Taperéicha hetã
oheja hikuái.
Ohapypa itáva kuéra
ha opyta avave'ỹre.
16 Umi Menfis ha Tafnesgua
ojoka ne akã.
17 Kóva ndéve ojehu
che reja haguére,
chéve Tupã nde Jára
ne sãmbyhýva reikoha rupi.
18 Ha ko'ágã
maerã reípa Egíptope rehose
re'u y Nilo?
Ha maerãpa rehose Asíriape
re'u y Éufrates?
19 Ne ñañangue voi
ne nupãta,
ne rembiapo vaikue
ho'áta nde ári.
Ejepy'a mongeta
ha rehecháta mba'eichaitépa
ivai ha iro ra'e
rejei che hegui
ha na che momba'éi,
chéve, Tupã nde Jára.”
Che, nde Jára ipu'akapáva
ha'e upéicha.
Israel itĩ pu'ã
20 “Ymáma
repu'ã hague che rehe,
ne rehenduséi che ñe'ẽ.
Ere vaekue:
‘Ndaikoséi
Ñandejára rembiguáirõ.’
Opa ijyvateha*f** rupi
ha opa yvyra guasu guýpe,
reñeme'ẽ vaekue
teko ky'ápe.
21 Che roñotỹ vaekue
parral poravo pyréicha,
parral ra'ỹi porãnguetéicha.
Nde katu nde tujupaite
ha ndorokuaavéi.
22 Rejekytyve ramo jepe
tanimbúpe,
ha reiporu pe havõ reipotáva,
che renondépe akóinte oĩ
ne rembiapo vai ky'akue.
Che, opa mba'e Jára
upéicha ha'e.
23 Neretĩri piko ere haguã:
‘Nañemongy'ái
ha namomba'e guasúi vaekue
tupã gua'u kuérape’?
Na ne mandu'ái piko
ne rembiapokue rehe ñúme?
Ehecha kuaána
opa mba'e rejapo vaekue,
nde kaméllo kuña ne rakuãva,
reiko vaekue águio pégotyo,
24 vúrro kuña saite
yvy ojeiko'ỹha rupi reikóva,
ne ãmbu ha rehetũva yvytu,
nde raku ramo reína
na nde jokoháiva.
Oĩ ramo mácho chupe ohekáva
natekotevẽi ikane'õ:
Pe hakuchi aja,
katuete ojuhu chupe.
25 Israel, ani rehunga nde py
reñanívo pynandi,
ani reheja nde ahy'o ikã!
Nde katu ere vaekue:
‘Nahániri, ndaikatúi.
Ahayhu mombyry guápe
ha aháta hapykuéri.’”
Israel oñenupãta mante
26 “Mondaha otĩháicha
ojehecha ramo,
péicha otĩta Israel,
tetãgua, mburuvicha guasu, mburuvicha,
pa'i ha maranduhára kuéra.
27 Peteĩ yvyrápe
niko he'i hikuái:
‘Nde hína che ru’,
ha peteĩ itápe:
‘Nde hína che sy.’
Chéve katu ome'ẽ ijatukupere
ha noma'ẽi che rehe.
Ojecha vai vove katu
he'i chéve:
‘Ejúna ore pe'a ko ivaívagui’.
28 Judá,
mamo piko oĩ umi tupã
rejapo vaekue nde jupe?
Heta eterei ne tupã
peteĩ-teĩ nde távape rereko!
Toúna ha'e kuéra,
jahecha ikatúpa nde pe'a
oúvo pe ivaíva!
29 Mba'épa peẽ
che rehe pejéta, ku opavave
pepu'ã vaekue che rehe?
Che, opa mba'e Jára,
upéicha ha'e.
30 Reínte ainupã vaekue
pende ra'y kuérape,
mba'eve voi
ndoikuaaséi vaekue.
Peẽ voi, jaguarete ñarõicha,
pejuka vaekue
maranduhára*f** kuérape
31 (Peẽ ko'agãgua avei,
pejapysakáke
Ñandejára marandúre).
Israel, che piko vaekue
ndéve guarã peteĩ
yvy ojeiko'ỹha?
Térã peteĩ yvy ypytũ?
Nde, che retãgua,
mba'ére piko ere:
‘Ore sãsóma,
ndoroiko mo'ã véima ne ndive’?
32 Ikatu nga'u piko
peteĩ kuñataĩ hesarái
imba'e repyeta ha ijeguaka
imendakuépe guarégui?
Che retãgua katu aréma
hesarái hague che hegui.
33 Oikuaa porã eterei pe tape
oheka haguã iñembokiha.
Rejapo haguã ivaíva
na nde jojahái!
34 Nde ao ojehypyipa
imboriahu ha hembiapo vai'ỹva
ruguy kuépe,
umi nderejuhúi vaekue
ojapo ramo mba'eve ivaíva.
35 Ha upeichave ramo jepe, ere:
‘Na che rembiapo vaíri.
Tupã ndaipochýi che ndive.’
Erégui nderejapói hague
mba'eve ivaíva,
rombojovakéta.
36 Mba'ére piko pya'e eterei
rehekase ne irũ pyahurã?
Egipto nosẽ porã mo'ãi ndéve,
nosẽ porãi haguéicha Asiria.
37 Ha reju jeýta mante
Egíptogui ñemotĩ reheve,
che amboyke haguére
umi rejeroviaha,
ha mba'eve nosẽ mo'ãi ndéve
reñemoirũrõ hese kuéra.”
