1 ¡Quip elaylhojo sicpayvam! Olhenic sat netin, olhenic sat nalhpop, malha actomja acvitaycamco.
2 Coo sillhicmoscama colhojoc sat yingmin acmamay, najan malha yalya. Colhojoc sat acmamay ayimjaclha paat, najan yingmin acpaliyam naysicsa paat.
3 Olngacsic sat apvisay apanco Dios: elyasingvom sat aptemaclha apyimtalhnamo Dios.
4 Singmasma aptomja Dios, aptemaclha mataa appeyvomo. Aptemaclha mataa nasoc anco, mepqui singyinimquiscama. Aptemaclha mataa nasoc anco, aplhanma mataa mepqui apyeycajascaoc.
5 Enlhit apquiltemaclha mataa apquilmapsomcaa najan apquilyinimquiscama. Apquiltomja apquilvennéycam Dios, colapvanquejec eltimjic apquitquic.
6 ¿Naso ya mepqui apquilayo as enlhit Visqui ingac? Acyeyjamelhma nac, najan mepqui apquilyascamco. Naso inyicje apquilyap, aptomja apquilantipquiscama enlhit. Apmescama acyimnatem apnenyaoc.
7 Elanojo sat quellhip niptamin, coyitnam apatic apquiltemaclha nano. Elilmalhna sat apquilyap, najan apquilvanyam, colhic sat altimnasa quellhip.
8 Visqui ingac apyimtalhnamo, aptomja apquilhpanquiscama moclhama enlhitaoc. Apquillhocac nat yoclhilhma apquileyvomaclha, mepqui apquilpalhcomap. Apquilyacyesquic nat enlhitaoc israelitas.
9 Apquilyacyesquic nat enlhitaoc, etnejic apquitquic apancaoc. Apyovoclhojo Jacob apquitquic najan aptovana.
10 Apvitac nat Dios as enlhitaoc yoclhilhma actamopeycaoc, mepqui yingmin maa najan acyivey alhcajayam. Apcaynec nat Dios elmeyvoc maa, malha aptamilquiscama apatic aptomjac.
11 Acno aptemaclha mama aptamilquiscama apquitcavoc, apnamcaa aplhancoc najan naysicsa apquilimpay nitno. Apnasoc nat Dios appayesa aplhimpancoc, apcaynaoclhec nat enlhit, yoyam elmiyovacpoc.
12 Dios Apyimtalhnamo apnalaclho enlhitaoc, jave poc yoyam epasmiclha.
13 Apnalaclhec nat enlhitaoc yoclhilhma elvita amyipayc, apquilvita acyilhna. Apquillhocac nat yamyovjene, ayinyema malamong mataymong. Apquillhocac nat aceite olivo ayingmenic, alimja yamtaa naysicsa mataymong.
14 Apquilvitac nat leche najan cujada, ayinyema apnatoscama. Aptovcamquic nat nipquesic, najan nipquesic apquitcoc, najan yataay de Basán. Aptovcamquic nat trigo apactic najan uva ayingmenic acyilhvasem apyinaycaoc.
15 Apnamilay apanco nat israelitas (Jesurún), apquilyamasma nat Dios, aptomja apquilantipquiscama. Apquilvennam nat apquilmasma najan apquilvomquiscama tap.
16 Apquiltingyac nat quilaycmasquiscama, eltimjic apquilayo, apquilinmelham nat Dios, yoyam etanovac sat najan elvoc sat.
17 Apquiltingyac nat asoc macmescama demonio yavey, eltimjic apquilayo. Malha dios apancaoc apjalhnancoc, quilhva apvoy, melyicpilquemo nat apquilyeyjamcaa, meltomja nat apquilayo.
18 Inquilvoncacmec quellhip apvisay apquilyap najan apquilmasma, inquilvoncacmec quellhip Dios aptomja apyimnatescama apnenyaoc.
19 Aplovquic nat Dios, apvita apquiltemaclha quellhip. Apquilhaquic nat apquitquic apquilinava najan quilvanaa.
20 Inlhenquic nat apvalhoc Dios: Opaycomoc sat coo, molaneyo maa. Oyasamcojoc sat apquiltomjaclha mocjam. Apquiltomja eyitquic apquilmapsomcaa, apquiltemaclha apquilyinimquiscama.
21 Sevennéycam apquiltomjac, ayinyema apquilayo quilaycmasquiscama alyitsomalhca dios, mepqui almovan colmeyvoc enlhit. Oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc, ayinyema metnaja apnaymacoc. Elinmelham sat enlhitaoc mepqui apquilyascamco. ,
22 Avanjec coo siclom, malha talha sat cotnejic ongvapajacsic as nalhpop. Comyetic sat amyip najan acyilhna, acvaycmo coning mataymong alvinatem.
23 Ongvapajacsic sat acmasom, yoyam ellingamcojoc enlhitaoc. Osavojoc sat silapajascama yanca ajancaoc, colnapoc sat maa.
24 Elitsapoc sat maa, ayinyema mayic alnapma najan nimpilhyinamam. Ningmasquem sat colnapoc maa, najan asoc navjac aclom, najan nimisma actaclhama.
25 Eticyoc sat apquitquic apvalhoc tingma apvanyam. Cotyamoc sat apquilvalhoc, elitsapoc sat enlhit najan quilvanaa, najan apquilvanyam najan sicaa.
26 Inlhenquic alhta evalhoc omascoscomoc sat apquileyvam as nalhpop.
27 Am oltamjoc elasmacsic cotnaja ingmoc sictemaclha sicnatovascama maa. Eltimjic sat cotnaja ingmoc: Jave ayinyema Dios, nincoo eyca ayinyema ningmovan najan ningilyimnatem — sat eltimjic maa.
28 Mepqui apquilyicpilquemo mataa enlhitaoc israelitas, mepqui apquilyascamco.
29 Apvanqui inyicje elyasingvomoc, acyitna inlhojo acyascamco apquilvalhoc. Elyasingvomoc sat actomjaclha nelha.
30 Lhama cotnaja ingmoc apquinyajascasquic alhta mil ingnaymacoc, ¿so actomja yi? Apcanit alhta apquilinyajasquisa diez mil ingnaymacoc, ¿so actomja yi? Ayinyema alhta singmasma Dios apcanem elmacpoc ingnaymacoc nipyesicsa maa.
31 Apquilyasingvocmec cotnaja ingmoc aptemaclha Dios aptomja apyimnatem apanco, am colhno quilaycmasquiscam acyitsomalhca dios.
32 Apquilyitsomacpo uva acyilhna apaoc. Apquilyitsomacpo enlhit aptovana apnaycam nat tingma Sodoma najan Gomorra. Asquejec maa uva acyilhna, malha veneno.
33 Uva ayingmenic apancaoc acyitsomalhca veneno acyeyva amaoc, actomja singajem.
34 Jelvoncamejec sat mataa apquiltemaclha maa, cotnejic acyitnaycam epatic coo.
35 Incovac sat acnim, yoyam oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc. Quilhvoc sat comascoc apquileyvam, ningatoc maa apnatovasomacpilha.
36 Epasmoc sat Dios Visqui ingac elmeyvoc sat, apvita inlhojo mepqui apquilyimnatem enlhitaoc apquilyacyescama siclho. Epasmiclhac sat maa, apvita inlhojo apticyovam apquilyimnatem najan mepqui apquilyimnatem.
37 Etnejic sat Dios elanic: ¿Co laa acyasa quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios yoyam colmeyvoc quellhip? — sat etnejic.
38 Avanjec mataa allhoy quilaycmasquiscama asoc acticyovam, avanjec mataa allhoy uva ayingmenic macmescama quilaycmasquiscama. Incaymalhquic maa colpasingvoclha, incaymalhquic colmeyvoc enlhitaoc.
39 Coo sicvamlha Dios Visqui apancaoc enlhitaoc, paj poc, paj moc. Coo ayinyema acyimnatem apnenyaoc enlhit, coo ayinyema sicmascoscama apquileyvam enlhit. Coo ayinyema sicmascoscama apquileyvam enlhit. Coo ayinyema apquilyimsem enlhit, coo ayinyema sictamilquisquiyam as enlhit. Coo sicvamlha sicvomquiscama tap enlhitaoc.
40 Omyasiclhac netin emic naysicsa siclhanma mepqui sicyeycajascaoc:
41 Ellingamcojoc sat acyimtalhnama enlhit cotnaja ingmoc, oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc. Openacsojoc sat sicmaycam sovo acvinatem, olnapoc sat naysicsa sictemaclha sicpeyvomo.
42 Olovsic sat yanca ajancaoc congne ema apancaoc cotnaja ingmoc apquilyimsem najan apquilmomap. Sovo acvinatem colnapoc sat apquilviscaa cotnaja ingmoc.
43 Colpayjiclha apquilvalhoc enlhitaoc naciones najan enlhit apquilyacyescama siclho Dios. Eyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc cotnaja ingmoc, apquilnapma siclho Dios apquilancam. Ingyasicjiclhojoc sat mocjam enlhit apancaoc najan yoclhilhma apancaoc — nic nat intomjac apminaycmascama Moisés. ,
Actomjaclha nelha appayvam Moisés
44-45 Apnec nic nat Moisés napatavo israelitas. Aplhalhma ilhnic nat Josué, Nun apquitca. Apsovjoc nic nat Moisés as apminaycmascama.
46 Aptomjac nic nat Moisés apquilanya israelitas: —Collhen sat mataa apquilvalhoc sicpayvam siltimnascama quellhip. Elane sat quellhip apquitquic elyiplovcasojoc sat mataa siyanamaclha actalhesomalhca. 47 Jave acmovan amyaa singanamaclha Dios. Actomja acyimnatescama mataa ingnenyaoc. Covoncac sat apquileyvam quellhip as yoclhilhma alhnancoc, payjoc moc nicja vatsam Jordán, apquilvoycamlha sat quellhip — nic nat aptomjac Moisés.
Yoclhilhma alhnancoc
48 Aptomjac nic nat Dios apcanya Moisés:
49 Iyas sat lhip inquilhe Abarim. Ingyinamit sat inquilhe acvinatem acvisay Nebo, payjoc yoclhilhma Moab, ningatoc tingma Jericó. Etac sat lhip yoclhilhma Canaán, ellhovamcoc sat enlhitaoc Israel yoyam elhnam. 50 Payjoc maa netin inquilhe ingyitsapoc sat lhip. Colhic sat acpalhaquisa lhip apquilyeyjamcaa najan apquilmolhama ningá. Colhojoc sat apquitsepma lhip apipma Aarón netin inquilhe Hor. Innec alhta acpalhaquisa apquilyeyjamcaa. 51 Am alhta colcac evalhoc aptemaclha lhip najan apipma Aarón napatavo apnaymacoc, payjoc actiyapmaclha yingmin Meriba-cades, yoclhilhma actamopeycaoc acvisay Zin. Am alhta eltomjac selayo quellhip napatavo apnaymacoc. 52 Ingyinmelhojo mocjay, etac sat lhip yoclhilhma alhnancoc, yoyam ellhovamcoc sat lhip apnaymacoc. Copvanquejec lhip epalhavomoc maa— nic nat aptomjac Dios.
1 Pejapysakáke yvága, añe'ẽ ramo,
pehendúke yvy, ñe'ẽ osẽva che jurúgui.
2 Amáicha tojehekuavo che remimbo'e,
ysapýicha to'a upe ha'éva,
oky vevýi ramo guáicha ñana ári,
ama pororóicha kapi'ipépe.
3 Arosapukáitagui Ñandejára réra:
Pemomorã Tupã Ñandejárape!
4 Ha'e ñane mo'ãhára,
hembiapokue ndaijojahái, hape heko joja.
Ha'e Tupã jeroviaha, naiñañái,
ipo joja, na ipo karẽi.
5 Oñembyai umi ha'e
omoñemoña vaekue imarã'ỹva,
ñemoñare ahẽ ha ipo karẽva.
6 Péicha piko remyengovia Ñandejárape,
tekove tavyrai ha akã ne?
Ndaha'éi piko nde ru ha nde apohare?
Ha'e upe nde apo ha ne mombaretéva.
7 Ne mandu'áke umi ára yma guarére,
ema'ẽ umi áño rehe ojoapykuéri,
eporandu nde rúpe tomombe'u,
ha umi itujávape te'i ndéve.
8 Upe Yvatetegua omboja'o ramo guare tetã nguéra,
ha ome'ẽ peteĩ-teĩ Adán ra'ýpe hetãrã,
ha omoĩ tetã rembe'y kuéra,
oma'ẽvo Tupã ra'y kuéra retakuére.
9 Ñandejára pehẽngue ha hetãgua hína
Jacob, ha'e oiporavo vaekue imba'erã.
10 Ojuhu chupe yvy ojeiko'ỹháme,
yvy perõ tymba guahúgui henyhẽva.
Oñañuã, omongaru, hese oñangareko
hesa ra'ỹicha.
11 Taguato guasu omokyre'ỹháicha ita'ýra kuéra,
oveve hi'ári kuéra,
upéicha ha'e oipyso ipepo, ohupi
ha ogueraha ipepo ári.
12 Ñandejára añoite
hendaguãme chupe ogueraha,
ndaipóri hendive tupã ambue.
13 Chupe ombohasa yvyty ári,
yva ka'aguýpe chupe omongaru,
eíra ita pa'ũgui osẽva ho'uka
ha itatýpe omopu'ã chupe olivoty.
14 Kesu pyahu vakágui, ovecha kamby,
ovecha ra'y kyrakue reheve;
ovecha mácho Basán pegua, ha kavara mácho,
trígo iporãvéva ha parral'a rykue pytã.
15 Okaru Jacob ha hyguãtã,
Jesurún ikyra ha isaraki,
(nde kyra, revupa rei, ha nde pire overa).
Omosẽ Tupã Ijapoharépe,
ojapo'i imo'ãhárape oipe'áva chupe jejopy vaígui.
16 Omohendague chupe tupã ambue ndive,
hembiapo ahẽme ombopochy rendy chupe.
17 Omymbajuka*f** añáme,
ndaha'éi Tupãme,
tupã nguéra oikuaa'ỹvape,
ipyahúva, oguahẽ ramóvape,
pende ru kuéra ypykue
omomba'e guasu'ỹ vaekue.
18 Reapo'i mo'ãhárape ne moingo vaekue,
reñembyesarái Tupãgui nemoñemoña vaekue!
19 Ñandejára ohecha,
ha ipochy rendýpe
omosẽ ita'ýra ha itajýra kuérape.
20 He'i: “Añomíta che rova,
jahecha mba'épa oiko chugui kuéra!
Umíva hína ñemoñare ahẽ,
ta'ýra jeroviaha'ỹ.
21 Che mohendague tupã'ỹva ndive,
che mbopochy rendy ita'ãnga reípe.
Che avei amohendaguéta chupe kuéra
tetã'ỹva ndive,
ambopochy vaíta chupe kuéra
tetã ojejapóva ndive.
22 Hendýma che pochy rata,
ha ohapýta pe yvy,
omanóva oĩháme rugua peve,
ombokusuguéta yvy ha hi'a kuéra,
yvyty pyenda jepe ohapypáta.
23 Hi'ári kuéra ivaíva ambojo'áta,
che hu'y kuéra hese apoipáta.
24 Ñembyahýigui ikuepaite oiko joáta,
akã nundu ha mba'asy vai asãi
hese kuéra okarúta,
tymba ñarõ rãi
ha mbói pohã vai
hese kuéra amondóta.
25 Oka guio
kyse puku omyasãita tyre'ỹ,
táva ryepýpe oñemanóta kyhyjégui.
Ho'áta peteĩcha mitã rusu ha kuñataĩ,
mitã kambu ha tuja akã rapatĩ.”
26 Ha'e kuri:
“Ikatu vaerã mo'ã
yvy tĩmbo chugui kuéra ajapo,
ha ahapo'o yvy árigui
oikove'ỹ haguã hese kuéra mandu'a.
27 Ndahejaséinte umi hese ija'e'ỹva
ojererovu ipu'aka haguére che retãguáre,
ha he'i: ‘Ore pyapy mbaretépe rojapo,
ndaha'éi Ñandejára ojapóva hese kuéra.’
28 Umi tetã nguéra itavyrai,
ndoguerekói iñakãme mba'eve.
29 Iñarandu rire, ohecha kuaa vaerã mo'ã
upe oha'arõva chupe kuéra.
30 Mba'éicha piko ikatúta
peteĩnte omuña 1.000 kuimba'épe,
térã mokõi 10.000 rehe ipu'aka?
Ndohecha kuaái piko
Imo'ãhára hague
upe ohejáva chupe kuéra,
Ijára hague upe ome'ẽva ipópe kuéra?
31 Imo'ãhára ndaha'éi
ñane mo'ãháraicha,
ha ñande rehe ija'e'ỹva
oikuaa porã hína upéva.
32 Iparralty, Sodoma parralty,
ha Gomorra remitỹngue hína umíva.
Parral'a ipohã vaíva umi hi'a,
ha apesã iróva iñapesã;
33 mbói pohã vai hína ikaguy,
mbói chini pohã oporojukáva.
34 Opa ko'ã mba'e ambohyru aína
ha areko mba'e jeguáicha iñongatupy
35 Che mba'e hína
pe ñemyengovia ha jehepy me'ẽ,
ágã ipysyrỹi ramo guarã.
Hi'aguĩma hína ñerundi ára,
oguahẽmbaitéma pe oha'arõva chupe kuéra.
36 (Ñandejára ojapóta
heko jojáva hetã ñemoñarépe,
oiporiahurerekóta hembiguái kuérape).
Ohechátagui ikuepaitemaha,
ndaipóri veimaha ijapytépe kuéra
tetãguára térã tembiguái.
37 Upérõ he'íta:
Mamo piko oĩ pene tupã nguéra,
umi Mo'ãhára peñemo'ã haguépe,
38 ho'úva jepi pene mymbajuka*f** kyrakue
ha pene kaguy kuave'ẽ?
Topu'ãna ha ta pende pe'a ivaívagui
ko ha'e kuéra pene mo'ãva!”
39 Pehecháma ko'ágã che,
che añoiteha,
che ykére ndaiporiha ambue Tupã.
Che upe ame'ẽva ñemano ha jeikove
che voi pe aporokutu ha aporomongueráva,
(ha ndaipóri oporope'a vaerã che poguýgui).
40 Che amopu'ãta yvágare che po,
ha ha'éta: Che aikove opa árape guarã.
41 Ahãimbe'e ramo che kyse puku jajái,
ha Cheté ambojovake
amyengoviáta che rehe oñemoĩvape,
che rehe ija'e'ỹvape aikuaaukáta.
42 Che hu'y kuéra tuguýpe amonga'úta,
che kyse puku so'ógui hyguãtãta.
Omano ha oñemyakãsãva ruguykuépe,
che rehe oñemoĩva avuku akãnguépe.
43 Tetã nguéra!
Perohorýke hetã ñemoñarépe,
ha'e omyengoviágui
hembiguái kuéra ruguýre,
omyengoviágui hese ija'e'ỹvape,
ha omopotĩtagui*f** ijyvy ha hetã ñemoñarépe.
44 Moisés oho Josué Nun ra'y ndive ha omoñe'ẽmbaite ko purahéi opa Israel ñemoñarépe.
Moisés oñemoñe'ẽ ipahaite
45 Moisés he'ipa rire ko'ã ñe'ẽ Israel ñemoñarépe, 46 he'i chupe kuéra:
—Pejapysakáke ko'ã ñe'ẽ rehe peẽme ko árape ame'ẽva mba'e mombe'upy ramo. Peheko mbo'e pende ra'y kuérape ojapo haguã ko tembiapoukapy. 47 Ndaha'éi ñe'ẽ rei peẽme guarã; pype oĩ hína pende rekove, ha ha'e rupi peikove pukúta pe yvýpe perekótava pene mba'erã pehasávo Jordán mboypýri.
48 Upe árape voi Ñandejára he'i Moiséspe:
49 —Ejupi Abarimgua yvyty Nébope oĩva Moab retãme, Jericó rovái, ha emaña Canaán yvýre ame'ẽva Israel ñemoñarépe imba'erã. 50 Pe yvyty rejupitahápe remanóta ha rehóta reñembyaty nde rehegua ndive, nde ryke'y Aarón omano haguéicha yvyty Hórpe ha oho oñembyaty hesegua ndive, 51 nderejeroviái haguére che rehe Israel ñemoñare renondépe Meriba ykuápe, Cadéspe, yvy ojeiko'ỹha Sínpe ha nderehechaukái haguére che reko marangatu Israel ñemoñarépe. 52 Upévare mombyrýguinte rehecháta ha ndereike mo'ãi pe yvýpe ame'ẽtava Israel ñemoñarépe.
