Apyitquiscama Jesús aptemaclha mayordomo apyascamco
1 Aptomjac alhta Jesús apquilanya apquiltamsoycaoc:
—Apnec nic nat enlhit ningilnatam inyap aptomja apvisqui. Mayordomo pac nic nat apnac. Inlingomalhquic nic nat apvisay maa aptovasquiscama apvisqui apquilnatam. 2 Yejemoc nic nat apquevamcaa apvisqui. Aptomjac nic nat apcanya mayordomo: “¿Soctomja siclinga nac apvisay lhip? Ilyipsit siclho aclhamoclhojo asoc. Altamjoc oyasamcojo acvamlha asoc acyitna. Copvanquejec mocjam lhip etnejic mayordomo” —ilhnic nat aptomjac apvisqui. 3 Inquilquitamquic nic nat apvalhoc mayordomo: “¿Jalhco sat otnejic coo? Etipcasquic visqui ajac. Paj sicyimnatem olcaoc amyip. Eyinovquic olanjingvomoc mataa. 4 Va, quilhvoc acyasamco yoyam otnejic. Actipsalhquic sat ancoc coo, altamjoc jelmoc tacja enaymacoc” —nic nat intomjac apvalhoc. 5 Yejemoc nic nat apquilevamcaa mayordomo enlhit apmaycaoc siclho asoc. Aptomjac nic nat mayordomo apcanya apvoy apmamyi: “¿Jalhco alhta acvam apmaycaoc lhip apvisqui asoc apác?” —nic nat aptomjac. 6 Apcatingmavoc nic nat: “Cien alhanaoc alhta sicmam acpilhmoc” —nic nat aptomjac. Aptomjac nic nat apcanya mayordomo: “Jalip vaycajac apmaycaoc nasa. Ilha siclho, italhos moc vaycajac. Ipquiniclha sat cincuenta” —ilhnic nat aptomjac. 7 Aptomjac nic nat mayordomo apcanya poc: “¿Jalhco alhta acvam lhip apmaycaoc nasa?” Apcatingmavoc nic nat: “Cien alhanaoc alhta sicmam sepo yompac apactic (motajap apactic)” —nic nat aptomjac. Aptomjac nic nat apcanya mayordomo: “Jalip vaycajac apmaycaoc nasa. Italhos moc vaycajac. Ipquiniclha sat ochenta” —ilhnic nat aptomjac. 8 Aptomjac nic nat apcanya apvisqui: “Mayordomo apmapsom nac lhip. Aptemaclha apyascamco apanco lhip” —nic nat aptomjac. Aptomjac alhta mocjam Jesús: Apquilyascamco apanco enlhit lhalhma anco nipyesicsa apnaymacoc. Am elhnoc enlhit apquileyvam ayitsayoclhilhma —alhta aptomjac.
9 “Actomjac coo siyanya quellhip: Elmesaoc sat quellhip solyayem enlhit lhalhma anco, yoyam elasicjacpoc quellhip. Insovjalhquic sat ancoc solyayem, elmacpoc sat tacja quellhip tingma netin. Cotmongvomejec sat nelha apma tingma.
10 Aptomjac alhta mocjam Jesús: Am sat ancoc ongilsilhnanalhcac inganco ningilanyomalhca ontamilsic asoc ayitcoc, mongilsilhnanalhquejec sat inganco ningilanyomalhca ontamilsic asoc alyiviy. Ningilsilhnanalhquic sat ancoc inganco ningilanyomalhca ontamilsic asoc ayitcoc, ongilsilhnanalhcac sat najan inganco ningilanyomalhca ontamilsic asoc alyiviy. 11 Apquilsilhnanacpec sat ancoc apanco quellhip apquilanyomap eltamilsic asoc as nalhpop, (solyayem, apquilnatam) colapvanquejec najan quellhip eltamilsic asoc altamila (ayinyema Dios Ingyapam). 12 Apquilsilhnanacpec sat ancoc apanco quellhip apquilanyomap eltamilsic poc asoc apanco (apquilnatam), colapvanquejec najan quellhip eltamilsic asoc apancaoc.
13 “Mongvanquic nincoo ongilanam apcanit apquilviscaa. Ningasicjavoc sat ancoc lhama, ongiltanovac sat poc. Ningacavoc sat ancoc lhama, ongvanam sat poc. Mongvanquic nincoo ongilasicjojo Dios Ingyapam najan solyayem —alhta aptomjac Jesús.
14 Apquilasmesquic alhta fariseos apquillinga appayvam. Ayinyemaclha apquilasicjayo mataa solyayem. 15 Aptomjac alhta apquilanya Jesús:
—Quellhip fariseos, apquillhenacpec apanco mataa apquilpeyvomo nipyesicsa apnaymacoc. Dios Ingyapam eyca apyasamcoc apquilvalhoc quellhip. Aptanovquic mataa Dios Ingyapam actomja apquilayoclha enlhit —alhta aptomjac.
Apcanamaclha Moisés najan Dios apquilnancascama
16 “Yitnec nic nat apcanamaclha Moisés najan apquillhicmoscama profetas Dios apquillingascama, acvocmo apvoya Juan yapasquiscama yingmin inyap. Inyiplovcoc najan altimnasomalhca tasic amyaa Dios apquilnancascama. Apquilantalhningvocmec maa apquiltomja apquilyimnatem.
17 “Avanquic comascoc netin najan as nalhpop, covanqueje eyca comascoc lhama actalhamavo Dios apcanamaclha” —alhta aptomjac Jesús.
Actemaclha ningyamasma intava
(Mt 19.1-12Mr 10.1-12)18 “Ningyinyovquic sat ancoc intava, coyiplovjoc nintingyeyclha moc, nintovasquic actemaclha singilyimjapma. Ingilyimjapquic sat ancoc quilvana actamopeycaoc, nintovasquic actemaclha singilyimjapma —alhta aptomjac Jesús.
Enlhit ningilnatam inyap najan Lázaro
19 “Apnec nic nat enlhit ningilnatam inyap. Apquiltalhneclhec nic nat mataa apquilantalhnama apquililhyevay najan apava apquilmopoy. Apcajamacpo ilhnic nat mataa. Apquilanac nic nat mataa actema nac caya apto najan actemaclha ningitsovascama. 20 Apnec nic nat najan enlhit mepqui apquilnatam apvisay Lázaro. Apyitnec nic nat apatong tingma. Insovjomoc nic nat apyimpejic pascapma. 21 Apquiltamjoc nic nat etovc nintom nicjaa acpaliyam nicja mesa pac ningilnatam inyap. Inquilyinavoctac nic nat mataa simjing alyamilamcaa apquilyimsem.
22 Apquitsepquic nic nat enlhit acmasca apyimpejic. Apquilsovquic nic nat ángeles Dios apquilasinancama. Apquilpicanvocmec nic nat netin apnaclha Abraham. Natamin apquitsepa ilhnic nat najan ningilnatam inyap. Apcatonacpec nic nat. 23 Apvocmec nic nat alyascamaclha ingjangaoc. Apyovsec nic nat acmasca. Apquinmelhavoc nic nat mocjay. Apvita ilhnic nat Abraham apna lhama Lázaro. 24 Apquilpalhamam nic nat ningilnatam inyap: “Ingyapam Abraham, ¿Ya ingyayovsic selano? Ingyapajas sat Lázaro. Ingyane sat ingyitsic apopejic yingmin emalhatesic sat ajalhcoc. Eyovsec coo acmasca naysicsa alayvom talha” —nic nat aptomjac. 25 Apcatingmavoc nic nat Abraham: Emoc, coyit apatic nintamin alhta. Altamila asoc alhta innamcoc lhip mengyitsepmaclha. Asomcoc alhta aptiyascam mengyitsepmaclha Lázaro. Quilhvo eyca intamalvaac apvalhoc Lázaro. Apyovsec lhip quilhvo acmasca. 26 Yitnec maa naysicsa olhma malhic ayaptovnilha, mongvanquic ongyeycaja tap. Mongvanquic ongilvomoc nincoo apnaclha lhip. Copvanquejec najan enlhit jingyoclha ninnaclha —nic nat aptomjac Abraham. 27 Apcatingmavoc nic nat ningilnatam inyap: Ingyapam Abraham, ingyeylhojo sicpayvam. Ingyapajas sat Lázaro coo tata tingma pac. 28 Apnam maa cinco elyalhinga. Ingyane sat Lázaro elacsic maa elyalhinga, yoyam melvac asi acmasquilha —ilhnic nat aptomjac. 29 Aptomjac nic nat apcanya Abraham: “Yitnec maa vaycajac aptalhescama ilhnic nat Moisés najan apnatalhescama ilhnic nat profetas Dios apquillingascama. Ingyane sat elaylhojo maa” —nic nat aptomjac. 30 Apcatingmavoc nic nat ningilnatam inyap: “Nasoc Ingyapam Abraham. Apquilvoclhec sat ancoc nipyesicsa maa lhama apmasquingvocmo alhta, elyanmongsic sat apquilvalhoc quilhvo” —nic nat aptomjac. 31 Aptomjac nic nat apcanya Abraham: “Am sat ancoc eljalhnoc maa Moisés najan profetas appayvam Dios apquillingascama, covocmojo apquilvalhoc appayvam aptomja aplhaticjangviyam nipyesicsa apquilmasquingvaycmo” —nic nat aptomjac.
Óga rerekua ikatupyrýva
1 Jesús omombe'u avei kóva hemimbo'e kuérape: “Oiko vaekue peteĩ kuimba'e imba'e retáva oguerekóva peteĩ hóga rerekua. Ha ojeho oje'e chupe, upe óga rerekua oiporu vaipaha hína umi oguerekóva. 2 Ijára ohenói ha he'i chupe: ‘Mba'e piko ko oje'éva nde rehe? Emoĩmba chéve kuatiáre ne rembiapokue, nde ndaikatu véima reiko che róga rerekuárõ.’ 3 Upe óga rerekua oñemoĩ ojepy'a mongeta: ‘Mba'e piko ajapóta ko'ágã, che jára che rejáva mba'apo'ỹre? Na che mbaretéi ayvyjo'o haguã ha atĩ ajerure haguã tupãmba'e. 4 Aikuaáma mba'épa ajapóta, areko haguã che moguahẽva hógape, ágã apytávo mba'apo'ỹre.’ 5 Ohenói peteĩ-teĩme umi ohepyme'ẽ vaerãva ijárape. Pe tenonde guápe oporandu: ‘Mbovýpa rehepyme'ẽ vaerã che járape?’ 6 Upéva he'i chupe: ‘Ame'ẽ vaerã chupe 100 hyru ñandyry.’ Pe óga rerekua he'i: ‘Péina ko'ápe nde kuatia, eguapy ha ejapo ambue 50 rehénte.’ 7 Upéi oporandu ambuépe: ‘Ha nde, mboy rehepyme'ẽ vaerã? Ha ha'e he'i: ‘100 atýra trígo.’ Pe óga rerekua he'i avei chupe: ‘Kóina ápe nde kuatia, ejapo ambue 80 rehénte.’ 8 Mba'e jára ohecha kuaa, pe óga rerekua rova atã ikatupyry hague opa ojapóvape. Ha upéicha niko, umi omba'apóva ko yvy ári guáre ikatupyryve voínte umi Tupã rembipotárente oikóvagui.”
9 “Ha'e peẽme peiporu haguã opa herekopy ko yvy arigua peñemoirũ heta haguã. Péicha umi mba'eta opávo oĩta pene moguahẽva óga opa ára guarãme.”
10 Pe mba'e michĩvape heko potĩva, heko potĩ avei hetávape; ha pe ipojoja'ỹva mba'e michĩme, ndaikatúi avei ipojojávo mba'e hetápe. 11 Ha upéicha, umi mba'e reta gua'u ko yvy arigua ndive peẽ napendereko potĩri ramo, máva piko ojeroviáta pende rehe ome'ẽ haguã peẽme umi mba'e reta añeteguáva? 12 Ha na pende reko potĩri ramo pene mba'e'ỹre, máva piko ome'ẽta peẽme pe pene mba'éva?
13 Peteĩ tembiguái ndaikatúi ijára mokõivo. Ndaija'éine peteĩre ha ohayhúne pe ambuépe, térã ombojeroviáne peteĩme ha ojahéine pe ambuére. Ndaikatúi ñambojerovia Tupãme ha virúpe oñondive.
14 Umi fariséo, viru ohayhúva, ohendu opa ko'ã mba'e ha oñembohory Jesús rehe. 15 Jesús he'i chupe kuéra: Peẽ hína umi pehasáva heko jojávarõ opavave renondépe, Tupã katu oikuaa hína pende py'apy. Tupã oguero'yrõ umi mba'e yvypórape guarã iporãvéva.
Tembiapoukapy ha Tupã sãmbyhy
16 “Tembiapoukapy ha maranduhára*f** kuéra oguahẽ Juan ára peve. Upe guive oñemyasãi marandu ipyahúva Tupã sãmbyhy rehegua, ha opavave oñeha'ã opáichavo oike ipype. 17 Hasyive tembiapoukapy tykyremínte jepe ojehu haguã, yvy ha yvága opa rangue.”
Jesús oñe'ẽ omendáva juejáre
(Mt 19.1-12Mt 10.1-12)18 “Peteĩ kuimba'e opoírõ hembirekógui ha omenda ambuére, oporomyakã ratĩ hína. Ha pe omendáva pe kuña ojepoívare, oporomyakã ratĩnte avei hína.”
Imba'e retáva ha Lázaro
19 “Oikómi vaekue peteĩ karai imba'e retáva, oñemondémiva ao hepýpe ha iporãvape. Ha opa árapente, ojapóvami karu guasu neporã-porãva hógape. 20 Oikómi vaekue ave, peteĩ tekove mboriahu hérava Lázaro. Hete ijaipa ha oguapýmiva yvýpe, pe imba'e retáva róga rokẽme. 21 Ha umi jagua jepe oúmiva oheréi umi ijaiha.
Lázarope hi'ántemiva oñemohyguãtã pe tembi'u rembyrégui ho'áva pe imba'e retáva meságui.
22 Peteĩ árape katu, Lázaro omano. Ha Tupã remimbou kuéra ou ogueraha chupe, ha omboguapy okaru haguã Abraham ykére. Upe imba'e retáva omano avei, ha oñeñotỹ.
23 Ha pe imba'e retáva ohasa asy aja umi omanóva ohohápe, ojesaupi, ha mombyry guive ohecha Abrahámpe, ha Lázarope ave oguapýva hína ijykére. 24 Ha oñemoĩ osapukái: ‘Che ru Abraham, che poriahurerekóna. Emondomína Lázarope tomyakỹ ikuã apỹi, ha tou tombopiro'y chéve che kũ. Ahasa asy eterei niko hína ko tatápe.’ 25 Abraham katu he'i chupe: ‘Che ra'y, ne mandu'ánteke yvýpe rehupytýma hague iporãnguete. Lázaro katu, ivaikuénte ohupyty vaekue. Ko'ágã, ha'e ipy'a pytu'u ko'ápe, ha nde rehasa asy hína. 26 Ha upéi ave, oĩ peteĩ yvykua pypuku ñane pa'ũme. Ha upévagui, avave ndaikatúi ohasa ko'águi upépe, térã upéguio ko'ápe.’
27 Pe imba'e retáva he'i upévo: ‘Ajerure asy ndéve aipórõ, che ru Abraham, remondomi haguã Lázarope che ru rógape. 28 Upépe niko oime umi 5 che ryvy. Tomomarandu chupe kuéra, ani ágã ha'e kuéra avei ou ho'a ko ojehasa asyetehápe.’ 29 Abraham he'i chupe: ‘Ha'e kuéra niko oguereko umi mba'e Moisés ha maranduhára kuéra omoĩ vaekue kuatiáre. Umívare tojeheko mbo'e!’ 30 Pe imba'e retáva katu he'i: ‘Che ru Abraham, upéva niko naiporãmbái. Peteĩ omanóva ojehechaukárõ chupe kuéra katu, péicharõ oheja mba'éne hikuái heko vaikue.’ 31 Abraham katu he'i chupe: ‘Nohenduséi ramo Moisés ha umi maranduhára kuérape, nga'u piko ogueroviáta hikuái peteĩ omano ha oikove jey vaekuépe?’”
