Actemaclha apcanamaclha Moisés
1 Quellhip enlhitaoc Israel. Elaylhojo apcanamaclha najan apcascamaclha Dios, coo alhta sillhicmoscama quellhip yoyam elyiplovcasojo. Elhnam sat quellhip yoclhilhma alhnancoc, cotnejic sat Dios apmescama, aplhanma ilhnic nat napatavo ningilyeyjamcaa, yoyam ellhovamcoc quellhip. 2 Noelvinaticsojo nasa, noelyavaticsojo nasa siyanamaclha. Noelyitnocjas nasa apcanamaclha Dios siltimnascama mataa quellhip. 3 Apquilvitac alhta quellhip aptomjaclha Dios Apyimtalhnamo, payjoc Baal-peor. Apticyovquic alhta moclhama apquiltomja apquilayo quilaycmasquiscama Baal. 4 Am alhta eticyavac quellhip apquiltomja apquilayo Dios mepqui apquilvatseycaoc. 5 Alyascasingvocmec alhta quellhip apcanamaclha najan apcascamaclha Dios, yoyam elyiplovcasojo quellhip yoclhilhma alhnancoc apquilvoycamlha sat. 6 Elyiplovcasojo quellhip, noelyitnocjas nasa apcanamaclha. Elyasamcojoc sat metnaja apquiltemolhama, acyitna quellhip actemaclha apquilyascamco najan apquilyicpilquemo. Eltimjic sat apquillhenacpo quellhip: ¡Apquilyascamco najan apquilyicpilquemo nac as enlhitaoc! — sat eltimjic. 7 ¿Apnam ya mocjam poc enlhitaoc as nalhpop, apquiltomja Visqui Apyimtalhnamo apquilmasma apancaoc, apno singmasma nincoo Dios Apyimtalhnamo, apjalhenmo ningilmalhnancama? 8 ¿Apnam ya mocjam poc enlhitaoc as nalhpop, acyitna apcanamaclha najan apcascamaclha acpeyvomo, acno sillhicmoscama quellhip quilhvo nac jay? Ayinayc coo, paj. 9 Eltamilsojo quellhip, noncolvonquim nasa asoc apquilvitay quellhip. Noelvatsaoc nasa apquilyiplovquiscama acmam apquilvalhoc quellhip. Elyascasingvom sat apquitquic quellhip najan aptovana quellhip — nic nat aptomjac Moisés.
Netin inquilhe Horeb
10 Aptomjac nic nat Moisés: —Apnam alhta quellhip napato Dios Apyimtalhnamo payjoc inquilhe acvinatem Horeb. Aptomjac alhta Dios seyanya coo: Ingyansiclha sat apyovoclhojo enlhitaoc Israel, yoyam elaylhojo sicpayvam. Elyasingvomoc sat actemaclha selayo aclhamoclhojo acnim apquileyvam. Elyascasingvomoc sat apquitquic, yoyam elvajanamcoc najan eltamsacpoc maa — alhta aptomjac Dios. 11 Apquilyoclhec alhta quellhip inquilhe acvinatem. Apquilvitac alhta quellhip talha alayvom nitnoc anco, alantiyapma inquilhe. Inquilpaysacmoc alhta yipjopay lhalhma anco. 12 Inlingalhquic alhta appayvam Dios naysicsa talha acvanyam. Apquillinga inyicje appayvam, eyca am elvitayac Dios apyovoclhojo. 13 Apyascasingvocmec alhta Dios actemaclha ningmiyovmalhca, aplhanma diez mandamientos singanamaclha acnatalhesomalhca anit mataymong nicjaa. Apcanama alhta, yoyam elyiplovcasojo quellhip. 14 Ayanyalhquic alhta coo oyascasingvomoc quellhip singanamaclha najan singascamaclha, yoyam elyiplovcasojo mataa quellhip yoclhilhma apquilvoycamlha.
Actemaclha quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios
15 Inlingalhquic alhta appayvam Dios naysicsa talha acvanyam netin inquilhe acvinatem Horeb. Am elvitayac quellhip Dios apyovoclhojo. Elavojo quellhip, noelquinatquis nasa quellhip. 16 Noellana nasa quilaycmasquiscama quellhip acyitsomalhca enlhit najan acyitsomalhca quilvana. 17 Noellana nasa quilaycmasquiscama acyitsomalhca ninatoscama najan acyitsomalhca nata, 18 najan acyitsomalhca quilasma najan moc asoc alpilhyevaycam nalhpop. 19 Apquilvitac sat ancoc acnim najan piltin najan apyová, noeltime nasa apquilayo. Dios Apyimtalhnamo nic nat apquillana apyovoclhojo apyová, yoyam elvita enlhitaoc lhalhma anco. 20 Apyinyovcasquic nic nat yoclhilhma Egipto Dios, apquilantipquiscama apnaycam quellhip naysicsa talha acvanyam. Colhic sat allaná quellhip apyisponcama Dios: apquilvisay quellhip apquilmolhama Dios. 21 Naso, aplovquic alhta Dios Apyimtalhnamo, ayinyema alhta apquilsilhnanomap apanco quellhip. Aplhenquic alhta mepqui apyeycajascaoc Dios, movmejec sat yoclhilhma tap vatsam Jordán. Mopalhavomejec sat yoclhilhma actamila, cotnejic apancaoc quellhip. 22 Nasoc lhaja, ongvitsapoc sat coo as yoclhilhma mepqui sicpalhaviyam tap vatsam Jordán. Quellhip eyca elmilanic sat vatsam Jordán, eltimjic sat apancaoc as yoclhilhma actamila anco. 23 Elavojo quellhip. Noncolvonquim nasa macmasmaclha quellhip. Noellaná nasa quilaycmasquiscama najan moc apquilyitquiscama quellhip, apmasma mataa Dios Apyimtalhnamo, prohibido yoyam ellaná quellhip. 24 Am colcac apvalhoc Dios as asoc. Colhojoc sat aplom pac Dios talha acvanyam acsovjomo alnapma — nic nat aptomjac Moisés.
25 Aptomjac nic nat Moisés apquilanya: —Elvitac sat quellhip apquitquic najan aptovana. Apquilvanacmec sat ancoc maa, apquillanac sat ancoc quilaycmasquiscama eltimjic apquilayo. Elvoc sat Dios, apvita inlhojo apquiltemaclha apquilmapsomcaa. 26 Olhenic sat coo acvisay netin najan as nalhpop, actomja alvitaycamco. Melhnamejec sat quellhip acvoncaclhojo yoclhilhma alhnancoc tap vatsam. Comascoc sat apquileyvam quellhip, eticyoc sat apyovoclhojo quellhip. 27 Colhic sat ayilhpanquisa quellhip nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco metnaja apquiltemolhama. Elaymacpoc sat apcanito nipyesicsa quellhip. 28 Eltimjic sat apquilayo quellhip quilaycmasquiscama ayinyema enlhit apquillanay. Alvisay quilaycmasquiscama allanomalhca yamit, moc allanomalhca mataymong. Mepqui ataoc quilaycmasquiscama, mepqui ajaycaoc, mepqui atong yoyam cotoc, mepqui ayinamam. 29 Elquitmoc sat quellhip Dios Apyimtalhnamo naysicsa alquitamsama apquilvalhoc najan alipvoyam apquilvalhoc quellhip, elvitangvomoc sat maa. 30 Ellingamcoc sat acyimtalhnama quellhip. Elyanmongsic sat quellhip moc apquilvalhoc, yoyam elilyejiclhojo Dios. 31 Aptasi nac Dios Apyimtalhnamo aptomja apquimlaycmo. Metvacsejec sat maa, meyinyovejec sat maa. Coyitnam sat apatic Dios aplhanma ilhnic nat mepqui apyeycajascaoc napatavo apquilyeyjamcaa quellhip.
32 Apquilvitac quellhip aptamjaycam simpilapquiscama alyivey ayinyema Dios. ¿Invitalhqui ya as asoc apquillanay nic nat Dios as nalhpop najan enlhit aptiyascam? Ayinayc coo paj. Elilmalhna sat quellhip lhalhma anco as nalhpop, yoycamlha alvitamalhca aptamjaycam simpilapquiscama, acno apquilvitay quellhip quilhvo nac jay. 33 Apnam enlhit metnaja apquiltemolhama quellhip. ¿Apquillinga ya as enlhitaoc appayvam apanco Dios, ayinyema talha acvanyam, mepqui alhta apquilitsepma? Quellhip alhta apquillinga. 34 ¿Aplhenacpe ya poc Dios, aptomja apquilyacyescama apquilmolhama nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco? ¿Apquillingamco ya acyimtalhnama? ¿Apquilvita ya asoc simpilapquiscama najan monquinatquiscama najan apquilnapomacpilha, acyiplomo apmopvan aptamjaycam Dios? Invitalhquic alhta nipyesicsa quellhip apnaycam yoclhilhma Egipto. 35 Innec alhta allhicmosa quellhip, yoyam melyascamejec quellhip Dios apvamlha pac lhama, aptomja nasoc anco, mepqui poc Dios. 36 Apquillingac alhta quellhip Dios appayvam ayinyema netin, yoyam elyiplovcasojo. Apquilvitac alhta quellhip talha acvanyam as nalhpop. Apquiljalhnoc alhta quellhip appayvam apanco Dios ayinyema talha. 37 Apcasicjavoc nic nat Dios apquilyeyjamcaa quellhip. Apquilyacyesquic nic nat Dios aptovana niptamin, apquilyinyovquisa ilhnic nat yoclhilhma Egipto, acyiplomo apmopvan apanco. 38 Apyinyovcasquic nic nat Dios apquilaoclha enlhitaoc appintalhnama najan apquilyimnatem, am elhno quellhip. Eltimjic sat quellhip apancaoc as yoclhilhma, apquilvitay quellhip quilhvo nac jay.
39 Elyasamcojo quellhip, colhen mataa apquilvalhoc, Dios apvamlha pac lhama apna netin najan as nalhpop. Paj poc yoyam ontimjic ningayo. 40 Elyiplovcasojo apcanamaclha najan apcascamaclha siltimnascama quellhip quilhvo nac jay. Colhic sat actamilaycam apquilvalhoc quellhip najan aptovana as yoclhilhma apquileyvomaclha quellhip aclhamoclhojo años, ayinyema Dios — nic nat aptomjac Moisés.
Tingma ningyilhanmeycam
41 Apquilyacyesquic nic nat Moisés tres tingma apquilyilhanmeycam enlhit, payjoc vatsam Jordán actiyapmaclha acnim. 42 Yitnec sat ancoc apmatnam enlhit mepqui amyaa, mepqui aplom aptomja apcajem, mepqui apquinmelhaycam siclho. Incaymalhquic ingyinyejic lhama tingma, yoyam evomsacpoc tap. 43 Apvisay tingma Beser payjoc yoclhilhma actamopeycaoc apquileyvomaclha apquilmolhama Rubén. Poc tingma apvisay Ramot yoclhilhma Galaad apquileyvomaclha apquilmolhama Gad. Poc tingma apvisay Golán yoclhilhma Basán, apquileyvomaclha napocja apquilmolhama Manasés.
Amyaa diez mandamientos
44 Eycaso apquillhicmoscama Moisés, aplingascama ilhnic nat napatavo apquilmolhama Israel. 45 Acyovoclhojo singanamaclha najan singascamaclha ayinyema Dios natamin apquilyamasma yoclhilhma Egipto. 46 Apnam nic nat mocjam alvata, ningatoc tingma Bet-peor, payjoc vatsam actiyapmaclha acnim. Siclhoc nat apvisqui maa Sehón nipyesicsa apnaymacoc amorreos. Apvisqui tingma pac nic nat Hebrón. Apmacpec nic nat apvisqui Sehón naysicsa apquilimpocjay Moisés najan apnaymacoc israelitas, apquilantiyapma siclhoc nat yoclhilhma Egipto. 47 Apquilnaclhec nic nat israelitas as yoclhilhma najan moc yoclhilhma apanco apvisqui Og de Basán. Apcanit nic nat apquilviscaa nipyesicsa amorreos, apquileyvomaclha vatsam Jordán, payjoc actiyapmaclha acnim. 48 Ayenmo ilhnic nat apquileyvomaclha Aroer, nicja vatsam ayitcoc acvisay Arnón, acvaycmo inquilhe acvisay Sirión, moc acvisay Hermón. 49 Acvaycmo ilhnic nat yoclhilhma Arabá, vatsam Jordán actiyapmaclha acnim. Acvaycmo ilhnic nat mocjam Mar Rojo, ningiltimem Yingmin Apac Acvanyam. Ningatoc maa inquilhe acvinatem acvisay Pisga.
Moisés oipota Israel ñemoñare ojapo Ñandejára rembiapoukapy
1 Moisés he'i Israel ñemoñarépe:
—Pejapo ramo opa ko'ã tembiapoukapy che amyesakãva peẽme, peikovéta ha peñemomba'éta pe yvýre, Tupã pende ru ypykue jára ome'ẽtava peẽme. 2 Ani pemoĩ hetave térã peipe'a mba'eve pe che amoĩvagui. Pejapo Tupã Ñandejára rembiapoukapy che ame'ẽ vaekue peẽme. 3 Peẽ voi pehecha vaekue umi mba'e Ñandejára ojapo vaekue yvyty Peórpe. Tupã Ñandejára ohundi pende apytégui opa umi omomba'e guasu vaekue Baal-Peórpe, 4 ha peẽ pejerovia vaekue Tupã Ñandejára rehe peikove gueteri ko'ágã peve. 5 Che pombo'e vaekue opa hembiapoukapýre, Tupã che Jára he'i haguéicha chéve. Pene ñe'ẽ rendúke umívape peĩ ramo pe yvýpe peiketahápe ko'ágã, peñemomba'e haguã hese. 6 Pejapo oĩhaichaite, ikatu haguã umi tetã ambuegua ohecha pene akã guapyha. Ha'e kuéra ohendúvo ko'ã tembiapoukapy he'íta hikuái pende rehe: “Iñakã porã ha iñarandu etépa ko'ã tetãgua!” 7 Ha peichaite hína: Máva piko pe tetã tuichaitéva, oguerekóva peteĩ Tupã hi'aguĩ etéva chugui jarekoháicha ñande Tupã Ñandejárape, ha'e ñane rendu haguã ñahenói vove chupe ñaikotevẽ ramo hese, 8 ha máva piko pe tetã tuichaite, oguerekóva tembiapoukapy peichaite peve heko jojáva ko'ãicha che ahechaukáva peẽme ko'ágã? 9 Peñeñangarekóke! Peñeha'ã ani haguã pende resarái, peikove aja pukukue, ko pehecha vaekuégui pende resa tee rupi. Peheko mbo'e pende ra'y ha pene remineno kuérape. 10 Pe ára peĩ ramo guare Tupã Ñandejára renondépe yvyty Sinaí rovái, ha'e he'i chéve: “Embyaty opa Israel ñemoñarépe, ahenduka haguã chupe kuéra che ñe'ẽ, iñe'ẽ rendu haguã chéve oikove aja pukukue, ha oheko mbo'e haguã ita'ýra kuérape.” 11 Upérõ peñembyaty ha peñembo'y vaekue yvyty ypýpe, ojejaho'ipáva arai ha tatatĩ ypytũme opu'ãva yvága peve. 12 Ñandejára oñe'ẽ peẽme tata apytégui. Peẽ pehendu oñe'ẽ ramo ha ndapehechái chupe. 13 Ha'e oikuaauka vaekue peẽme iñe'ẽ ha'éva 10 hembiapoukapy ha'e ohai vaekue mokõi ita pehẽnguére ha he'i vaekue peẽme pejapo haguã. 14 Chéve he'i vaekue poheko mbo'e haguã opa hembiapoukapy rehe peẽ pejapo vaerã pe yvýpe peiketahápe peñemomba'e haguã hese.
Marandu Israel ñemoñare ani haguã omomba'e guasu ta'ãnga
15 Peñeñangarekóke, cháke Ñandejára oñe'ẽ ramo guare peẽme tata apytégui yvyty Horébpe, ndapehechái vaekue mba'eveichagua ta'ãnga. 16 Aníke pejavy pejapóvo ta'ãnga mba'eveichagua, taha'e kuimba'e térã kuña, 17 tymba térã guyra, 18 yvýre otyryrýva térã pira ra'ãnga. 19 Ha pema'ẽvo yvágare, pehecha ramo kuarahy, jasy ha mbyjaita, ani oike pene akãme pemomba'e guasúvo umíva. Tupã Ñandejára niko pe ojapo vaekue umíva ha omoĩ yvágape ohesape haguã yvy. 20 Peẽme katu ha'e pene renohẽ vaekue tata kuágui fiérro oñemboykuha ha'éva Egipto, peiko haguã hetãgua ramo ko'ágã peve. 21 Peẽ rupi, Tupã Ñandejára ipochy vaekue che ndive ha ome'ẽ vaekue iñe'ẽ ndahasa mo'ãiha Jordán mboypýri aike haguã pe yvy porã peẽme ome'ẽtavape. 22 Amanóta ko yvýpe ha ndahasa mo'ãi Jordán mboypýri, peẽ katu peiméma pehasa haguãicha ha peñemomba'e pe yvy porãre. 23 Aníke pende resarái pe ñe'ẽ me'ẽgui Tupã Ñandejára ojapo vaekue pene ndive, ha ani pejapo mba'eveichagua ta'ãnga, Tupã Ñandejára he'i vaekue ani haguã pejapo. 24 Tupã Ñandejára ndoipotái pemyengovia chupe avavére. Ha'e niko tata opa mba'e ombokusuguéva.
25 Pende ra'y ha pene remineno heta rire, ha pende tuja rire pe yvýpe, peñemongy'a ramo pejapóvo ta'ãnga pemomba'e guasu haguã, ko mba'e ivai etéva Tupã Ñandejára renondépe, ha pembopochy chupe, 26 ko árape amoĩ mba'e rechaha ha renduha ramo yvy ha yvága, pya'e eterei ndopyta mo'ãiha mba'eve pende hegui pe yvýpe peiketahápe Jordán mboypýri. Ndapeiko are mo'ãi upépe, peñehundietétagui. 27 Ñandejára pene mosarambíta tetã nguéra rupi, ha mbovymi pende heguínte oikovéta, tetã nguéra ha'e pende rerahaha rupi. 28 Upépe pemomba'e guasúta tupã nguéra, umíva hína ta'ãnga yvyra térã ita, ikatu'ỹva ohecha térã ohendu, okaru térã ohetũ. 29 Upépe pehekáta Tupã Ñandejárape, ha peheka ramo pende py'aite guive pejuhúta chupe. 30 Peje juhúvo ivaívape ha opa umi mba'e ojehu rire peẽme, ipahápe pejevýta Tupã Ñandejára gotyo ha pene ñe'ẽ rendúta chupe. 31 Ha'e hína Tupã oporoporiahurerekóva. Ha'e na pende reja mo'ãi, na pene rundi mo'ãi ha ndahesarái mo'ãi pe ñe'ẽ ome'ẽ vaekue pende ru kuéra ypykuépegui.
32 Peheka umi ára yma guarépe, umi ára peẽ peikove ypy mboyve guarépe, peguahẽ meve upe árape Tupã ojapo ramo guare yvypóra yvy ári. Peipyguara opa rupi ko yvy jerekuévo. Araka'e piko ojehu peteĩ mba'e peichagua? Oĩ piko ohendúva peteĩ mba'e peichagua? 33 Oĩ piko peteĩ tetã oikovéva Tupã oñe'ẽ rire chupe tata apytégui peẽmeicha? 34 Oĩ piko Tupã ohóva oiporavo peteĩ tetã, tetã nguéra apytégui? Oĩ piko Tupã oporopy'a ra'ãva, ohechaukávo mba'e rechapyrã, oñorãirõva oiporúvo pyapy mbarete ha oporomongyhyjéva, Tupã Ñandejára ojapo haguéicha pene resa renondetépe Egíptope? 35 Tupã ohechauka vaekue peẽme ko'ã mba'e, peikuaa haguã ha'enteha Tupã ha ndaiporiha ambue. 36 Ohenduka peẽme iñe'ẽ yvágagui, pene reko mbo'e haguã, ha pe yvyty ári ohechauka peẽme hata marangatu ha oñe'ẽ peẽme ijapytégui. 37 Ohayhúgui pende ru ypykuépe, pende poravo peẽme ha ha'e voi oho pene renohẽ Egíptogui pyapy mbaretépe. 38 Peẽ peguahẽvo ha'e omosẽ vaekue tetã nguérape tuichavéva ha imbaretevéva pende hegui pene moinge haguã ha ome'ẽ haguã peẽme ijyvy, ko yvy pene mba'éva gueteri ko'ágã peve. 39 Pene mandu'áke ko mba'ére ha ani pende resarái araka'eve: Tupã Ñandejára hína Tupã yvágape ha yvy ári. Ndaipóri ambue tupã. 40 Pejapo hembiapoukapy ame'ẽva peẽme ko árape ha opa mba'e osẽ porãta peẽme ha pene ñemoñarépe. Peikóta pe yvýpe Tupã Ñandejára peẽme ome'ẽva opa árape guarã.
Táva kuéra oñekañyha, Jordángui kuarahy resẽ gotyo
41 Upérõ Moisés omboyke mbohapy táva Jordángui kuarahy resẽ gotyo, 42 ikatu haguãme okañy ha oiko kyhyje'ỹ rehe peteĩ kuimba'e ojuka vaekue ojapose'ỹ rehe peteĩ hapichápe ha'e ipochy'ỹva ndive. Ha'e ikatúta okañy peteĩme ko'ã mbohapy távagui ha ndojejuka mo'ãi. 43 Rubén ñemoñarépe guarã, pe táva hína Béser ha opyta peteĩ ijyvatehápe, yvy ojeiko'ỹháme. Gad ñemoñarépe guarã pe táva hína Ramot ha opyta Galaádpe. Manasés ñemoñare mbyterépe guarã pe táva hína Golán ha opyta Basánpe.
Moisés ome'ẽ Israel ñemoñarépe Tupã rembiapoukapy
44 Moisés ome'ẽ Tupã rembiapoukapy ha reko mbo'e Israel ñemoñarépe. 45-46 Ha'e kuéra ou rire Egíptogui ha oĩ ramo ñúme, Jordángui kuarahy resẽ gotyo, táva Bet-Peor rovái, ome'ẽ chupe kuéra umi tembiapoukapy. Upéva Sihón yvykue, pe amorréo ruvicha guasu oisãmbyhy vaekue táva Hesbónpe. Moisés ha Israel ñemoñare oúvo Egíptogui ohundi vaekue chupe. 47 Ha'e kuéra oñemomba'e ijyvy rehe ha ambue amorréo ruvicha guasu, Og hérava, yvýre, oiko vaekue Jordángui kuarahy resẽ gotyo. 48 Pe yvy ojepyso táva Aroérgui, opytáva ysyry Arnón rembe'ýpe, yvyty Sirión peve, upéva hína yvyty Hermón. 49 Ha ojepysove ysyry Jordán ykére ha oguahẽ Arabá peve, yvyty Pisgá rembe'y peve.
