Dios appayvam actamila
- 1 -
1 Apquilinyejemo mataa enlhit apquilyiplovquiscama mepqui apquilsilhnanomap.
2 Apquilinyejemo mataa aclhanma apquilvalhoc Visqui ingac.
Apquiltomja apquilyajayquiclho singanamaclha.
3 Apquiltomja mataa mepqui apquiltemaclha acmasom.
Apquiltomja apquilyiplayclha mataa amay pac Visqui ingac.
4 Lhip Visqui ingac ayinyema singanamaclha, ongyiplovcasojo mepqui ningyeycajascaoc.
5 Altamjo inyicje otamilsalhcojo ajanco, yoyam olyejiclhojo mataa appayvam.
6 Momancayc mataa sicyiplovquisa acyovoclhojo singanamaclha.
7 Intomjac mataa evalhoc gracias lhip sicyasingvoyam nintemaclha acpeyvomo.
8 Altamjo inyicje osavojo sicyiplovquiscama.
Jemyov sat mataa coo.
- 2 -
9 ¿Jalhco sat etnejic enlhit yoyam mesilhnanacpeje naysicsa aptiyascam?
Incaymalhquic eyiplovcasojo lhip appayvam.
10 Avanjec mataa aclhanma evalhoc lhip Visqui ajac.
Jemyov coo, yoyam molhnanmejec coo naysicsa sicyiplovquiscama.
11 Yitnec acmam evalhoc lhip appayvam, yoyam mosilhnanalhquejec napato lhip.
12 Innec ayaco lhip Visqui ingac.
Jeltamsaoc sat ayinyema singanamaclha.
13 Evanqui inyicje olhenic aclhamoclhojo singanamaclha ayinyema lhip.
14 Payjeclhec evalhoc sicyiplovquisa appayvam, am colhno cotlaycaoc ningilnatam.
15 Colhenic mataa evalhoc singanama lhip.
Oyiplaclhac sat lhip amay pac.
16 Payjeclhec evalhoc sicvita singanamaclha ayinyema lhip.
Jelvoncamejec sat mataa lhip appayvam.
- 3 -
17 Sicvisay silancam lhip.
Jemyov coo naysicsa sictiyascam.
Olyejiclhojoc sat mataa lhip appayvam.
18 Imayesiclha ejataoc coo.
Comoc evalhoc simpilapquiscama ayinyema appayvam.
19 Malha maycaa sictomja as nalhpop.
Noyilhasquis nasa singanamaclha appayvam.
20 Avanjec alipvoyam evalhoc, sicmayjayo olyasingvomoc lhip appayvam singanama.
21 Aptanovquic lhip apquilmapsomcaa, apquilyamasma lhip appayvam.
22 Nongyane nasa otanovalhca najan ovennalhca coo.
Acyiplovcasquic lhip appayvam.
23 Elinmelham coo enlhit apquilyimtalhnamo.
Avanjec aclhanma evalhoc appayvam.
24 Payjeclhec evalhoc acyitna coo singanamaclha lhip appayvam.
Intomjac mataa seltamescama coo (seyascasingvoyam).
- 4 -
25 Mepqui sicyimatem coo, yoyam ongvitsapoc. Jeyimnates coo, acno aplhanma lhip.
26 Altimnasqui inyicje lhip sictemaclha sictiyascam, apjalhnoc lhip.
Jeyascasingvom lhip singanama.
27 Comoc sat evalhoc lhip apayvam, oyiplovcasojo.
Inquitamquic evalhoc asoc simpilapquiscama.
28 Invinec evalhoc ayinyema selipvoyam.
Itamilquisquim evalhoc acno aplhanma alhta lhip.
29 Jeyas coo actemaclha movan amyaa.
Jelhicmos sat lhip singillhicmoscama.
30 Actingyac coo actemaclha nasoc anco.
Altamjoc singanama ayinyema lhip.
31 Visqui ajac. Avanjec sicmasma lhip appayvam.
Nongyane nasa omancac coo.
32 Oyiplovcasojoc sat singanamaclha.
Lhip aptomja appayesayclha evalhoc coo.
- 5 -
33 Visqui ajac.
Jeyascasingvom actemaclha singanamaclha.
Pac osavojo sicyiplovquiscama.
34 Ingyane sat comoc evalhoc singillhicmoscama.
Pac oltamsalhcac sat coo.
35 Jeyantemiclha singanamaclha amay ac.
Actomja acpayesayclha ingvalhoc.
36 Ingyane sat colhenic mataa evalhoc singanama.
Colcac evalhoc ayitsepma ingnenyic.
37 Nongyane nasa otingya quilaycmasquiscama (dioses).
Jeyimnaticsojo coo.
Oyiplaclhac sat lhip.
38 Lhip aplhanma actomja nasoc anco, ningillhenamalhca ningiltimesaycam lhip.
Colhic sat mataa ayaco lhip.
39 Jeyinyovquis sictemaclha sicmancactama.
Impeyvoc mataa singanamaclha lhip.
40 Avanjec aclhanma evalhoc singanamaclha lhip appayvam.
Jeyimnaticsojo mataa, ayinyema lhip aptemaclha appeyvomo.
- 6 -
41 Jelhicmos sat lhip Visqui ajac, aptemaclha semasma najan seyasicjayo.
Lhip ayinyema aplhanma siclho mepqui apyeycajascaoc (actomja nasoc anco).
42 Ongvatingmojoc sat aptomja sevenneycam.
Moyascacmoc coo lhip apayvam.
43 Jeyane sat olngacsic actomja nasoc anco.
Lhip nac singyicpilquemo appeyvomo.
44 Oyiplovcasojoc sat mataa seltamescama coo, cotmongvoyam nelha.
45 Otyisam sat mepqui siclhinganyam, ayinyema sicyiplovquiscama lhip appayvam.
46 Olngacsic sat napatavo apquilviscaa lhip apayvam.
Olngacsic sat mepqui sicmancactama (mepqui acmancactama evalhoc).
47 Acyispaquic coo singanamaclha lhip.
Payjeclhec mataa evalhoc coo.
48 Acyispaquic coo singanamaclha lhip.
Avanjec mataa aclhanma evalhoc coo.
- 7 -
49 Coyitnam apatic lhip appayvam aplhanma mepqui apyeycajascaoc.
Eycaso actomja mataa aljalhneycam evalhoc coo.
50 Eyca as lhip appayvam actomja acyimnatescama enquenyic coo.
Actomja actamilquisquiyam evalhoc naysicsa sicmayovse coo.
51 Avanjec mataa sevenneycam enlhit ayajamalhco apquilvalhoc.
Am oyinyavac mataa lhip appayvam singillhicmoscama.
52 Inyitnec ajatic lhip aptemaclha apyicpilquemo nanoc nat.
Eycaso actomja mataa actamilquisquiyam evalhoc.
53 Inlovquic mataa evalhoc, sicvita apquilvatseycaoc, mepqui apquilyiplovquiscama.
54 Yitnec sicminaycmascama siyayo lhip appayvam.
Naysicsa sictiyascam as nalhpop, malha maycaa coo (cotnajaclha siyaoclha).
55 Alhtaa intomjac mataa aclhanma evalhoc lhip Visqui ingac.
Oltamsalhcac sat ayinyema selhicmoscama, yoyam oyiplovcasojo.
56 Eycaso sictemaclha siltamsomalhca coo:
Sicyiplovquiscama lhip apayvam naysicsa sictiyscam as nalhpop.
- 8 -
57 Lhip aptomja Visqui ingac, am colhenac evalhoc moc asoc.
Nasoc anco pac oyiplovcasojo lhip appayvam.
58 Intomjac mataa evalhoc aclhanma lhip:
—Noyeycajas nasa aplhanma yoyam jemyoc coo — intomjac mataa evalhoc.
59 Inyitnec ajatic sictemaclha alhta.
Pac oyiplovcasojo actemaclha lhip appayvam.
60 Acpecjesam alhta coo, am alhta opoctacmoc sicyiplovquiscama singanamaclha.
61 Evocjac alhta enlhit apquilmapsomcaa.
Moyinyovejec sat mataa singanamaclha ayinyema lhip.
62 Aclhaticjac coo alhtaa aysicso.
Actimec coo gracias lhip ayinyema apcanama acpeyvomo.
63 Sictimem enaymacoc aplhamoclhojo apquiltomja apquilayo lhip.
Apquiltomja apquilyiplovquiscama singanamaclha.
64 Visqui ingac, inlingalhquic lhalhma anco aptemaclha lhip singasicjayo.
Jeyascasingvom actemaclha apcanamaclha lhip.
- 9 -
65 Visqui ingac, lhip aptomja sepasmom acno actemaclha aclhanma lhip appayvam.
66 Jeyascasingvom actemaclha sicyascamco ayinyema lhip najan actemaclha sicyicpilquemo.
Am oyascacmoc coo lhip apcanamaclha.
67 Aclhinganacmec alhta mataa coo.
Inyiplovcoc setnescaseyquiclha coning.
Quilhvoc sictomja silyajayquiclho lhip appayvam.
68 Aptasic apanco lhip.
Actamila anco aptomjaclha lhip.
Jeyascasingvom actemaclha apcanamaclha.
69 Epjescactac mataa apquilmopvancaa amyaa.
Acyiplovcasquic mataa evalhoc apcanamaclha.
70 Malha acpilhmoc comasis intomjac apquilvalhoc enlhitaoc.
Inpayjeclhec evalhoc sicyiplovquiscama lhip apcanamaclha.
71 Intasic alhta setnescaseyquiclha coning.
Eycaso ayinyema sicyasingvoyam apcanamaclha.
72 Actamila anco apcanamaclha ayinyema lhip.
Am colhnoc mil asoc alyinmom oro najan plata.
- 10 -
73 Lhip alhta sellanay coo, sictiyam alhta eyitcoc.
Jeyascasingvom coo, yoyam comoc evalhoc singanamaclha lhip.
74 Payjeclhec apquilvalhoc enaymacoc apquilayo mataa lhip.
Elvitac alhta naysicsa silinlhanyacmo sicyiplovquiscama.
75 Visqui ajac.
Acyasamcoc coo actomja acpeyvomo apcanamaclha lhip.
Appeyvomo nac lhip, aptimesquiscama alhta siclingaycamco acyimtalhnama.
76 Itamilquisquim sat lhip evalhoc coo ayinyema lhip seyasicjayo.
Acno alhta aplhanma lhip mepqui apyeycajascaoc.
77 Jeyimliclhojo sat mocjam, yoyam otyisam coo.
Payjeclhec mataa evalhoc coo, ayinyema selhicmoscama lhip.
78 Ivennam sat lhip apquilmopvancaa amyaa apquilantipquiscama sicvisay.
Colhenic sat mataa evalhoc lhip appayvam singanama.
79 Nimpasmeyquiclha enaymacoc ontimjic sat ningilayo lhip.
Apquiltomja apquilyascamco singanamaclha lhip appayvam.
80 Momancayc sat mataa coo sicyiplovquisa lhip appayvam, mepqui sicsilhnanomalhca ajanco.
- 11 -
81 Inquiljalhnec evalhoc lhip yoyam jepasmoc.
Acno aplhanma lhip mepqui apyeycajascaoc.
82 Alanoc alhta siljalhanma lhip appayvam mepqui apyeycajascaoc.
Intomjac evalhoc:
—¿Co sat acvam evotac lhip etamilquiscomoc evalhoc? — alhta intomjac.
83 Nasoc coo sicpayvam, mepqui sicmovan amyaa.
Am jelvoncacmoc lhip appayvam.
84 ¿Co sat acvam comascoc siljalhanma lhip?
¿Co sat acvam elyicpilcojoc lhip enlhit selinmelhaycam? (selya'mascam coo)
85 Malhic alhta apquilmetam apquilmapsomcaa, yoyam jelmoc (otyamoc congne).
Apquilvisay mepqui apquilyascamco, mepqui apquilyiplovquiscama appayvam.
86 Jepasim coo naysicsa selya'mascam mepqui acvisay.
Nasoc anco acyovoclhojo singanamaclha lhip appayvam.
87 Inquitlhincasquic alhta yoyam omatong.
Am oyinyavac mataa lhip appayvam.
88 Jemyov sat coo, ayinyema lhip aptemaclha seyasicjayo.
Oyiplovcasojoc sat mataa lhip apanco appayvam.
- 12 -
89 Visqui ajac.
Cotningvomejec sat nelha lhip appayvam.
Netin mataa ayinyemayaclha lhip appayvam.
90 Cotningvomejec sat nelha lhip aplhanma mepqui apyeycajascaoc.
Cotningvomejec sat nelha as nalhpop, acno aplhanma lhip siclho.
91 Am comascac mocjam lhip apquilantipquiscama siclhoc anco.
Actomja acnincongneycam lhip (alyajayquiclho) acyovoclhojo asoc.
92 Movanquejec mataa mepqui acpayjayclha evalhoc.
Acmayovsa evalhoc seyajem.
93 Jelvoncamejec sat mataa singanamaclha, actomja acyimnatescama enquenyic coo.
94 Jepasim coo sicvisay lhip sicmolhama.
Siltamsomalhca ayinyema lhip appayvam.
95 Apquilyilhanmec mataa apquilmapsomcaa, yoyam jeltovacsic coo.
Moyinyovejec sat mataa lhip appayvam singanamaclha.
96 Acvitac coo mataa acvamlha (actamongvamlha) nelha acyovoclhojo asoc as nalhpop.
Eycaso lhip appayvam singanamaclha, cotmongvomejec sat nelha.
- 13 -
97 Avanjec anco siyasicjayo lhip appayvam.
Inlhenquic mataa evalhoc acyovoclhojo acnim.
98 Sicyascamco anco jetnescasac lhip appayvam.
Am colhnoc apquilyascamco cotnaja ingmoc.
Siclhalhma actomjac mataa lhip appayvam.
99 Avanjec anco sicyasingvoyam lhip appayvam, am colhnoc sillhicmoscama enlhit.
Avanjec mataa aclhanma evalhoc lhip appayvam.
100 Avanjec anco sicyasingvoyam, am colhnoc apquilvanyam.
Acyiplovcasquic mataa evalhoc lhip appayvam.
101 Am oyiplovcasac mataa actemaclha acmasom.
Altamjoc mataa oyiplovcasojo actemaclha lhip appayvam.
102 Paj otvasac mataa actemaclha singanama lhip.
Ayinyemaclha lhip aptomja seyascasingvoyam.
103 Atsic anco lhip apayvam, am colhnoc sictom mataa yovjan.
104 Lhip appayvam actomja acyascasingvoyam evalhoc.
Actanovquic coo apquiltemaclha apquilmopvancaa amyaa.
- 14 -
105 Lhip appayvam actomja ayitsasquiscama naysicsa sictiyascam.
Actomja actotseycaoc amay ningyiplayclha.
106 Siclhanma alhta mepqui sicyeycajascaoc.
Osavojoc sat siclhanma.
Oyiplovcasojoc sat mataa singanamaclha acpeyvomo.
107 Visqui ingac.
Avanjec acmayovsa evalhoc coo.
Itamilquisquim sat mocjam evalhoc, ayinyema aplhanma mepqui apyeycajascaoc.
108 Visqui ajac.
Ingyeylhojo silmalhnancama, malha asoc macmescama lhip.
Jeltamsaoc sat aptemaclha singanamaclha.
109 Avanjec mataa ayay evalhoc yoyam omatong.
Am jelvoncacmoc singanamaclha.
110 Apquillanac mataa quiljanma enlhit apquilmapsomcaa, yoyam jelmoc.
Molhnanmejec coo mataa sicyiplovquisa lhip appayvam singanama.
111 Lhip appayvam actomja malha sicmayclha ajanco, comasquingvomejec mataa.
Lhip appayvam actomja acpayesayclha mataa evalhoc coo.
112 Inlhenquic evalhoc oyiplovcasojo mataa mepqui sicyeycajascaoc.
Inlhenquic evalhoc oyiplovcasojo mataa cotmongvoycamlha nelha.
- 15 -
113 Actanovquic coo apquiltemaclha anit apvalhaoc.
Acyispaquic coo lhip appayvam singanamaclha.
114 Sicyilhanmeycam mataa lhip aptomja setamilquiscama.
Acmam evalhoc lhip appayvam.
115 Elinyajaoc quellhip apquilmapsomcaa.
Osavojoc sat sicyiplovquiscama Dios appayvam.
116 Noyeycajas nasa aplhanma siclho.
Jeyimnaticsojo sat mocjam yoyam otyisam.
Nojeyinimquis nasa coo.
117 Jemyov coo, yoyam ovomsalhcac sat tap.
Osavojoc sat singanamaclha appayvam.
118 Aptanovquic mataa lhip aptomja apquilvatseycaoc apquilyiplovquiscama.
Ayinyema alquitamsama apquilvalhoc acmasom.
119 Malha aso ápac napato lhip apquilyitsomacpo apquilmapsomcaa.
Acyispaquic coo mataa lhip appayvam singanamaclha.
120 Acpilhyinimquic coo napato lhip.
Yitnec ayay evalhoc napato singyicpilquemo.
- 16 -
121 Acyiplovcasquic mataa nintemaclha acpeyvomo.
Nongyane nasa omalhcac nipyesicsa selinmelhaycam.
122 Jemyov coo, yoyam molngamquejec mataa acyimtalhnama.
Mejeltovacsejec sat mataa apquilmapsomcaa.
123 Alyajam coo mataa siljalhanma, yoyam jepasmoc.
Alyajam coo mataa jemyoc sat lhip, ayinyema aplhanma mepqui apyeycajascaoc.
124 Sicvisay silancam lhip.
Jemyov coo, ayinyema aptemaclha seyasicjayo.
Jeltamsaoc sat singanamaclha lhip appayvam.
125 Sicvisay silancam (sictimesaycam) lhip.
Jetnesquis acyascamco evalhoc coo.
Pac osavojo sicyasingvoyam singanamaclha ayinyema lhip.
126 Visqui ajac.
Quilhvo nac jay iyanmongsiclha apquiltemaclha apancaoc.
Apquiltovasquic lhip apcanamaclha enlhit apquilmapsomcaa.
127 Avanjec sicyisponcama singanamaclha, am colhno asoc alyinmom oro.
128 Eycaso ayinyema sicvascapma sicmasma lhip appayvam singanama.
Actanovquic coo mataa actemaclha acmovan amyaa.
- 17 -
129 Actamila anco lhip appayvam singanamaclha.
Eycaso ayinyema sicyiplovquiscama evalhoc.
130 Singillhicmoscama lhip appayvam actomja singitsasquiscama 'lhma.
Actomja singyascasingvoyam mepqui lha ningyascamco.
131 Avanjec anco sicmayjayo lhip appayvam.
Malha sicmayjem actomjac coo.
132 Ingyapyovsojo sat jelanojo, acno apmapyovse apquilano lhip apquiltomja apquilasicjayo.
133 Ingyane sat oyiplovcasojo lhip appayvam.
Jeyas sat coo actemaclha acmasom.
134 Nongyane nasa ovjanamcoc apquiltemaclha apancaoc enlhit.
Altamjoc oyiplovcasojo lhip apcanamaclha.
135 Jelanojo sat lhip sictomja apquilancam.
Jeyascasingvom lhip appayvam singanamaclha.
136 Avanjec mataa sicvinama sicvita enlhitaoc mepqui apquilyiplovquiscama lhip appayvam.
- 18 -
137 Visqui ajac, impeyvoc anco lhip appayvam singanama.
Appeyvomo apanco lhip.
138 Nasoc anco najan acpeyvomo lhip appayvam acyovoclhojo singanamaclha.
139 Eyamposquic coo sicvascapma sicmasma lhip appayvam.
Inquilvoncacmec lhip appayvam aptomja selinmelhaycam (cotnaja ingmoc).
140 Mepqui alpalhquemalhca lhip appayvam actomja ayalhnayo.
Acyispaquic coo sicvisay silancam lhip.
141 Mepqui sicyimtalhnamo coo.
Invennalhquic evalhoc coo.
Jelvoncamejec sat mataa singanamaclha ayinyema lhip.
142 Appeyvoc mataa lhip.
Nasoc anco lhip aptemaclha singillhicmoscama.
143 Yitnec ayay evalhoc najan acyajapmo evalhoc.
Payjeclhec mataa evalhoc ayinyema lhip singanamaclha.
144 Impeyvoc mataa lhip appayvam singanama.
Jeyascasingvom sat lhip, yoyam coytic acyimnatem enquenyic.
- 19 -
145 Visqui ajac.
Avanjec aclhanma evalhoc lhip. Jeyatingmojo.
Pac osavojo sicyiplovquiscama lhip appayvam singanamaclha.
146 Jepasim coo — intomjac mataa siyevoycam lhip.
Pac osavojo sicyiplovquiscama singanamaclha.
147 Siyevoycam mataa lhip alhtooc anco, yoyam jepasingvotac lhip.
Aljalhnec coo lhip aplhanma mepqui apyeycajascaoc.
148 Mepqui sictiyanma mataa alhtaa.
Ayinyema aclhanma evalhoc lhip appayvam.
149 Ingyeylhojo sicpayvam, ayinyema lhip seyasicjayo.
Jemyov coo, ayinyema lhip aptemaclha appeyvomo.
150 Apquilcamquitvaac apquiltomja selya'mascam.
Apquilyamasmec lhip appayvam singillhicmoscama.
151 Lhip Visqui ajac apna quito (ningato), sicnaclha coo.
Nasoc anco mataa lhip appayvam singanamaclha.
152 Acyasingvocmec nanoc alhta lhip appayvam.
Acyasamcoc coo, yoyam comasquejec sat mataa cotmongvoycamlha nelha.
- 20 -
153 Visqui ajac.
Jemyov coo naysicsa siclingaycamco.
Am jelvoncacmoc mataa lhip appayvam singanamaclha.
154 Ipeyvescasiclha sictemaclha. Jemyov coo.
Jevomquis tap, ayinyema aplhanma lhip mepqui apyeycajascaoc.
155 Copvanquejec lhip elmeyvoc apquilmapsomcaa.
Ayinyema mepqui apquilyiplovquiscama lhip appayvam.
156 Visqui ajac.
Avanjec anco singamliyam (singapeycam) lhip.
Jemyov coo, ayinyema lhip aptemaclha appeyvomo.
157 Aplhamoc selinmelhaycam coo apquiltomja selya'mascam (cotnaja ingmoc).
Am oyinyavac mataa lhip appayvam singanama.
158 Actanovquic coo apquiltomja apquilvatseycaoc.
Am elyiplovcasac mataa lhip appayvam singanamaclha.
159 Visqui ajac.
Jelanojo coo, sictemaclha siyasicjayo lhip appayvam.
Jemyov coo, ayinyema lhip aptemaclha seyasicjayo.
160 Lhip appayvam actomja nasoc anco mepqui apyeycajascaoc.
Cotningvomejec sat nelha lhip aptemaclha appeyvomo.
- 21 -
161 Elya'masquic coo mepqui acvisay enlhit apquilyimtalhnamo.
Impilhyinimquic alhta evalhoc, ayinyema lhip appayvam.
162 Payjeclhec evalhoc coo, ayinyema lhip aplhanma mepqui apyeycajascaoc.
Malha sicvitay asoc acmamnave anco.
163 Actanovquic coo actemaclha acmovan amyaa, am colcac evalhoc coo.
Acyispaquic coo mataa lhip appayvam singanama.
164 Actomjac siyayo lhip acyovoclhojo acnim, ayinyema lhip appayvam acpeyvomo.
165 Avanjec mataa acpayjayclha apquilvalhoc apquiltomja apquilasicjayo appayvam.
Melingamquejec mataa acyimtalhnama (melvatsamquejec mataa).
166 Visqui ajac.
Aljalhnec coo yoyam jemyoc (jevomsic tap).
Acyiplovcasquic mataa singanamaclha ayinyema lhip.
167 Alyajaclhoc coo mataa lhip appayvam singanama.
Inlicavoc mataa evalhoc coo.
168 Alyajaclhoc coo mataa lhip apcanamaclha najan apcascamaclha.
Apyasamcoc lhip sictemaclha coo najan evalhoc coo.
- 22 -
169 Visqui ajac.
Ingyeylhojo silmalhnancama sicyimnatesa sicpayvam.
Jeyascasingvom lhip appayvam, yoyam oltamsalhcac coo.
170 Ingyeylhojo silmalhnancama.
Notanov nasa sicpayvam.
Jevomquis tap, ayinyema lhip aplhanma mepqui apyeycajascaoc.
171 Otnejic mataa siyayo lhip, ayinyema lhip alhta seyascasingvoyam appayvam.
172 Omnaycmacsic sat lhip appayvam.
Impeyvoc mataa singanamaclha acyovoclhojo.
173 Ipenacsojo sat lhip, yoyam jepasingvota.
Alyacyesquic coo lhip appayvam.
174 Visqui ajac.
Inlhenquic evalhoc jevomsic tap coo.
Payjeclhec mataa evalhoc, ayinyema lhip appayvam singillhicmoscama.
175 Otnejic sat mataa siyayo lhip naysicsa sictiyascam coo.
Jepasmoc sat lhip aptemaclha appeyvomo.
176 Aclhinganacmec coo malha nintoscama.
Jesovjam sat lhip.
Am jelvoncacmoc mataa singanamaclha lhip appayvam.
Ñamomba'e Ñandejára rembiapoukapy
1 Ovy'a umi imarangatúva,
ha oikóva
Ñandejára rembiapoukapy
he'iháicha.
2 Ovy'a umi hembipota ojapóva
ha ipy'aite guive chupe omomba'éva,
3 Ñandejára rapére oikóva
ojapo'ỹ rehe mba'eve ivaíva.
4 Ne rembiapoukapy reme'ẽ vaekue
ipype he'iháicha ojejapo haguã.
5 Ha nga'u apyta hatã
upe ne rembiapoukapy apópe.
6 Upéicha ramo natĩ mo'ãi
ne rembiapoukapy rehe ajesarekóvo.
7 Umi ne ñe'ẽ marangatu aikuaa vove
romomba'e guasúne
che py'aite guive.
8 Ne rembiapoukapy he'iháicha aikose,
ani che reja cheño.

9 Mitã rusúpa
mba'éicha ikatúne
hekove ogueraha porã?
Oiko ramo ne ñe'ẽ he'iháicha.
10 Che ãho nde rehe,
ani rehejátei
añemomombyry ne rembiapoukapýgui.
11 Che py'a pýpe ne ñe'ẽ añongatu
ani haguã ajapo ivaíva
ne renondépe.
12 Nde niko tuicha mba'e hína
ore Jára,
ehechauka chéve ne rembipota.
13 Umi ñe'ẽ nde jurúgui osẽva
opa rupi ahenduka.
14 Ne rembipota ajapo ramo avy'ave
opa mba'e areko ramo guágui.
15 Ne rembiapoukapy
che akãme arekóne,
ha nde rapére añeha'ãne aiko.
16 Ne rembiapoukapy che mbovy'a,
ne ñe'ẽgui nda che resarái chéne.

17 Nde py'a porã kena che ndive
aikove haguã,
ha ne ñe'ẽ ajapo haguã.
18 Che resape'a ikatu haguã ahecha
iporãiteha umi ne rembiapoukapy.
19 Mombyrygua niko che ko yvy apére,
ani reñomi che hegui ne rembiapoukapy.
20 Che py'ápe añandu hatã che jopýva
aikuaase mantégui umi ne ñe'ẽ.

21 Nde reja'o umi tekove ahẽ
oñemoha'entesévape,
umi ne rembiapoukapy omboykéva.
22 Ani reheja avave
oñembohory che rehe,
che niko ne rembipota ajapo.
23 Poguasu kuéra
oñemoĩmba ramo jepe che rehe
ne rembipota rehe añónte che mandu'áne.
24 Ne rembiapoukapy
upe che mbovy'áva,
ha ohechauka chéve
mba'éichapa aiko vaerã.

25 Amano potaitéma niko hína,
che mopu'ã jeýna
ere haguéicha rejapotaha.
26 Che rekove amombe'upa ndéve
ha nde che rendu.
Ehechauka chéve ne rembipota.
27 Che moarandu ne rembiapoukapýpe
amomba'e haguã
umi mba'e hechapyrãva
rejapo vaekue.
28 Ñembyasy niko hatã che jopy,
eju che andu ne ñe'ẽme.
29 Japúgui che momombyry,
ha ne rembiapoukapy
eikuaauka chéve.
30 Mba'e añetéva aiporavo
ajapo haguã,
ne rembiapoukapy
amoĩ che renondépe.
31 Ne rembipotáre hatã ajejoko,
ani che rejátei añemotĩ Ñandejára.
32 Pya'épe ne rembiapoukapy ajapo,
ha nde rupi che py'a hory.

33 Ore Jára,
che moarandu ne rembiapoukapýpe,
umíva he'iháicha niko aikose.
34 Che mbo'e umi ne rembiapoukapy,
che py'aite guive ajapo haguã
upe he'iháicha.
35 Che mboguata
ne rembiapoukapy rapére,
upéva chéve che mbovy'a.
36 Che py'a tojaposeve-seve
ne rembipota,
ha anítei imba'e potasẽnte.
37 Ani reheja che resa amoĩ
mba'e rei reíre,
ne ñe'ẽmente taiko.
38 Ejapo che ndive upe ere haguéicha,
umi nde rehe ojeroviávape
ere haguéicha rejapotaha.
39 Ani reheja ho'a che ári
ñemotĩ che mongyhyjéva,
umi ne ñe'ẽ niko iporãmba.
40 Ne rembiapoukapy ahecha ramó,
che moingove kena,
nde niko nde reko joja.

41 Ñandejára,
che poriahurereko kena
ha che renohẽ jejopy vaígui,
ere haguéicha.
42 Upéicha ramo
ambohováita umi chéve
iñe'ẽ guasúvape
ajeroviágui ne ñe'ẽre.
43 Ñe'ẽ añete
ani reipe'a che jurúgui,
ne rembiapoukapy rehe niko ajeko.
44 Ne rembiapoukapy
he'i haichaite ajapóta,
opa árape upéicha ajapóne.
45 Mba'evete asy
nda che py'apýi chéne
ne rembipota ajapógui.
46 Mburuvicha guasu kuérape
ahendukáne ne rembiapoukapy,
ha natĩ mo'ãi
upéicha ajapo haguére.
47 Ne rembiapoukapy ahecha ramó,
ha umíva che mbovy'a.
48 Tuichaite amomba'e ne rembiapoukapy,
ha ne rembipota
che akãme arekóne.

49 Ne mandu'a kena
ne ñe'ẽ rehe reme'ẽ vaekue chéve,
upévare niko ajerovia eterei.
50 Ne ñe'ẽ che moingovéva
upe che myangapyhýva
añembyasy jave.
51 Umi oñemoha'enteséva
oñembohory ramo jepe che rehe,
ne rembiapoukapy che namboykéi.
52 Che mandu'a
umi ne ñe'ẽ yma guare rehe
ha umíva che myangapyhy,
che Jára.
53 Iñangaipáva che mbopochy
ahechávo ne rembiapoukapy omboykeha.
54 Ne rembiapoukapy niko
purahéi chéve guarã,
ko yvy ári aropurahéiva
mombyrygua ramo aiko aja.
55 Che Jára,
pyharekue che mandu'a nde rehe,
ha ne rembiapoukapy he'íva ajapose.
56 Ne rembiapoukapy
he'iháicha ajapóma guive,
piko mba'e upéi aipotavéta?

57 Che Jára,
nde niko chéve guarã opa mba'e,
ha ha'éma ajapotaha umi ne ñe'ẽ.
58 Che py'aite guive añeha'ã
añemoĩ porã haguã ne ndive,
che poriahurereko kena,
upe ere haguéicha rejapotaha.
59 Ko che rekove
heta ambojere rire che akãme
añemoĩ aguata
nde reipotaháicha.
60 Añembopy'a peteĩ
ha pya'e añemoĩ ajapo
ne rembiapoukapy.
61 Iñañáva che moñuhã opa guio,
che katu ne rembiapoukapýgui
nda che resaráiri.
62 Apu'ã pyhare pyte
romomba'e guasu haguã,
upe ne ñe'ẽ imarangatúgui.
63 Opa umi nde rehe ojeroviáva
ha ne rembiapoukapy ojapóva,
umíva che irũ hína.
64 Che Jára,
ko yvy niko henyhẽ ne mborayhúgui,
eikuaauka chéve upe ne rembipota.

65 Che Jára,
nde niko ne py'a porã che ndive
upe ere haguéicha rejapotaha.
66 Che mbo'e che akã guapy
ha che arandu haguã,
ne rembiapoukapy rehe ajerovia.
67 Ajecha vai mboyve,
che reko vai vaekue,
ko'ágã katu
aiko ne ñe'ẽ he'iháicha.
68 Nde niko nde py'a porã
ha iporãvante rejapo,
eikuaauka chéve upe ne rembipota.
69 Umi ojejapóva
yvýre che mona japúpe,
che katu che py'aite guive
ne rembipota ajapo.
70 Ha'e kuéra ipy'a hatã,
chéve katu
ne rembiapoukapy che mbovy'a.
71 Jechavai ou porã chéve,
péicha rupi aikuaa ne rembipota.
72 Che ahecha ramo ne rembiapoukapy
óro ha plátagui ahecha ramove.

73 Ndete voi upe che apohare,
ehechauka chéve ne rembiapoukapy,
aikuaa porã haguã.
74 Umi nde rehe ojeroviáva ovy'áne
ohechávo ne ñe'ẽ rehe ajeroviaha.
75 Che Jára,
che aikuaa porã ne ñe'ẽ imarangatuha,
ha che mbojecha vai ramo,
hendapete rejapoha.
76 Ne mborayhu ta che myangapyhy
ere haguéicha rejapotaha che ndive.
77 Che poriahurereko kena taikove,
ne rembiapoukapy
upe che mbovy'áva.
78 Umi oñemoha'enteséva toñemotĩ,
reiete che jopy vai haguére.
Che katu ajepy'a mongetáne
ne rembipotáre.
79 Toñemboja che rendápe
umi nde rehe ojeroviáva,
umi omomba'éva upe ne ñe'ẽ.
80 Che tajapopaite upe ne rembipota
ani haguã atĩ.

81 Pya'ete aipota che renohẽ
jejopy vaígui,
ne ñe'ẽ rehe ajeroviágui.
82 Umi che resa
ikangypa aha'arõvo ojehu
umi mba'e ere vaekue.
Araka'e piko rejúta che andu?
83 Ajogua umi mbayru
icha'ĩmbávape,
péicha ramo jepe
nda che resaráiri ne rembipotágui.
84 Araka'e peve piko aikovéta?
Araka'e piko rembojovakéta
umi che rehe ija'e'ỹvape?
85 Umi oñemoha'enteséva
ha ndoikuaaséiva mba'eve
ne rembiapoukapýgui
che moñuhã
yvy kua ojo'ovo che raperãme.
86 Ne rembiapoukapy niko
añete memete.
Eju che pytyvõ.
Reiete oiko hikuái che rapykuéri.
87 Háime-háimema che juka hikuái,
ne rembipota katu che namboykéi.
88 Che poriahurereko kena ha taikove,
ajapo haguã ne rembiapoukapy.

89 Che Jára,
ne ñe'ẽ ndopái chéne araka'eve,
yvága rehe oĩne opa ára.
90 Nde reko jeroviaha
ohupytýne opa oikovévape,
ko yvy nde remoĩ hendápe
ha upépe oĩ ko'agãite peve.
91 Opa mba'e oĩ
nde reipota hagueichaite,
umíva nde po guýpe oĩmba.
92 Ne rembiapoukapýpe
vy'a ndajuhúi rire,
ñembyasýgui
apa reíma vaerã mo'ã.
93 Nda che resarái mo'ãi
ne rembipotágui,
umíva rupi niko nde che moingove.
94 Che niko ne mba'e
ha ne rembipotánte ajapose,
che renohẽ kena jejopy vaígui.
95 Umi iñañáva
omangea che rehe che juka haguã,
che katu aiko
ne rembiapoukapy he'iháicha.
96 Ahecha opa mba'épe
hi'ára oguahẽha,
ne rembiapoukapy katu
ndopái araka'eve.

97 Ahayhu eterei ne rembiapoukapy.
Ára pukukue hese ajepy'a mongeta.
98 Ne rembiapoukapy rupi
che aranduve umi che rehe ija'e'ỹvagui,
ha añemomba'ete voi hese.
99 Aikuaave
umi chéve che mbo'évagui,
ha opa ára
ne rembiapoukapýre ajesareko.
100 Aikuaave karai guasu kuéragui
ha ajapo ne rembiapoukapy he'iháicha.
101 Ndaguatáiva tape vaíre
aiko haguã ne ñe'ẽ he'iháicha.
102 Namboykéi upe ne ñe'ẽ,
ndéko hína upe che mbo'éva.
103 He'ẽte niko che jurúpe
upe ne ñe'ẽ,
eiretégui he'ẽve.
104 Ne rembiapoukapy che moarandu,
upévare teko japu che mbojeguaru.

105 Ne ñe'ẽ niko mba'e rendy
che reraháva tape porãre,
ha ohesapéva chéve
che raperã.
106 Tupã,
nde rérare ame'ẽ vaekue che ñe'ẽ
ha'évo ajapotaha
upe ne ñe'ẽ marangatu he'iháicha.
107 Jepy'apy vaípe niko ajejuhu,
che mopu'ã kena
ere haguéicha rejapotaha.
108 Che Jára,
ehendu kena che ñembo'e,
ha eikuaauka chéve ne ñe'ẽ.
109 Opa árape aĩ
ajejuka haguãicha,
upéicharõ jepe
ne rembiapoukapýgui
nda che resaráiri.
110 Iñangaipáva
omoĩ chéve ñuhã,
ne rembipota katu namboykéi.
111 Ne rembiapoukapy opytáta
che mba'erã opa árape guarã,
umíva ombohorýgui upe che py'a.
112 Amoĩ che akãme
ajapóvo ne rembipota
opa árape amano meve.

113 Ndaikuaaséi mba'eve
hova mokõivagui,
ne rembiapoukapy katu ahayhu.
114 Nde che mo'ã
ha reñangareko che rehe,
ne ñe'ẽ rehe che ajerovia.
115 Hembiapo vaíva
toñemomombyry che hegui,
Tupã rembiapoukapy he'iháicha
che aikóta.
116 Che mombarete
ere haguéicha ha taikove,
ani upe mba'e aha'arõva opa rei.
117 Che pytyvõ
asẽ haguã jejopy vaígui,
ne rembipota ajapo haguã.
118 Nde reñembyesarái
umi ne rembiapoukapy omboykévagui,
japúnte voi iñakãme oguerekógui.
119 Heko vaívape ytýicha remombo,
upévare che ahayhu ne rembiapoukapy.
120 Aryrýi asusũ niko ne renondépe,
ne ñe'ẽ mba'e tuichaite
chéve guarã.

121 Mba'e hekópe guánte voi ajapo,
ani che reja
umi che ndive ojopy vaíva pópe.
122 Ere chéve che pytyvõtaha
ha nda che jopy vai mo'ãiha
umi oñemoha'enteséva.
123 Umi che resa niko ikangypáma
roha'arõgui che renohẽ haguã jejopy vaígui,
ere haguéicha chéve rejapotaha.
124 Ne mborayhúpe kena che rereko,
ha che mbo'e ne rembipota.
125 Che hína ne rembiguái.
Che moarandu kena
aikuaa haguã ne rembiapoukapy.
126 Che Jára,
hi'áma niko reñemongu'e,
ne rembiapoukapy niko omboyke hikuái.
127 Che ahayhu ne rembiapoukapy
ha ahecha ramove óro porãgui.
128 Tova mokõime jeikógui
ndaikuaaséi mba'eve,
ha upévare
ne rembipotánte voi ajapo.
129 Ne rembiapoukapy niko
mba'e neporãmba jepéva,
upévare ajapo ipype he'iháicha.
130 Umi ne ñe'ẽ jaikuaávo,
ñande resape,
ha omoarandu
umi mba'eve oikuaa'ỹvape.
131 Aipe'a che juru,
ha puku che pytu araha,
upéicha umi ne rembiapoukapy
che ra'ã.
132 Emaña che rehe
ha che poriahurereko
upéicha rejapógui voínte
umi nde rayhúva ndive.
133 Che mboguata
ne ñe'ẽ he'iháicha,
ani haguã mba'eve ivaíva
ipu'aka che rehe.
134 Ani che reja ha'a
umi oñemombaretéva pópe
ikatu haguã ajapo
ne rembiapoukapy.
135 Ehecha kuaa kena chéve,
ha ehechauka chéve ne rembipota.
136 Tesay mante che reságui osyry,
avave ndojapóigui ne rembiapoukapy.

137 Che Jára,
nde niko nde reko joja,
ha umi ne ñe'ẽ imarangatu.
138 Opa mba'e nde eréva ojejapo haguã
añete hína ha hendapete oĩ.
139 Añandu che py'a ikusugue
umi che rayhu'ỹva
hesaráivo ne ñe'ẽgui.
140 Ne ñe'ẽ ohasa
opaichagua mba'e vai rupi,
upévare ahayhu.
141 Che ndaha'éi mba'eve
ha opavave ojahéi che rehe,
ne rembipotágui katu
nda che resaráiri.
142 Nde remoĩ opa mba'e hendápe
opa árape guarã,
ha ne rembiapoukapy añete memete.
143 Akyhyje ha ajejopy vai ramo
ne rembiapoukapy
ogueru chéve vy'a.
144 Ne rembiapoukapy
oĩ porãva opa ára.
Che moarandu taikove!

145 Che Jára,
che py'aite guive ndéve añembo'e,
che rendu kena
ajapo haguã ne rembipota.
146 Ndéve niko añe'ẽ!
Che renohẽ jejopy vaígui,
ha tajapo upe ne rembiapoukapy.
147 Ko'ẽ mboyve apu'ã
ha ndéve ajerure che pytyvõ haguã,
ne ñe'ẽ rehe ajerovia eterei.
148 Pyharekue katu ndakéi
ne ñe'ẽre ajepy'a mongeta haguã.
149 Che Jára,
nde niko nde py'a porã.
Che rendu kena!
Nde niko nde reko joja.
Eheja taikove!
150 Oñemoaguĩ che rehe
umi che rapykuéri oikóva,
ne ñe'ẽgui mombyry oĩ hikuái.
151 Nde katu aguĩ reime ore Jára,
ha ne rembiapoukapy añete memete.
152 Ymaite guive voínte
che aikuaáva
ne rembiapoukapy
reme'ẽ vaekue opa árape guarã.

153 Ema'ẽ che rehe
ha ehecha mba'éichapa aiko asy,
ha che renohẽ jejopy vaígui.
Nda che resaráiri niko
ne rembiapoukapýgui.
154 Che pytyvõ
ha che renohẽ jejopy vaígui,
eheja taikove,
ere haguéicha chéve.
155 Heko vaívape
nerenohẽ mo'ãi jejopy vaígui,
ne rembipota ndojaposéigui hikuái.
156 Che Jára, nde niko
reporoporiahurereko eterei.
Eheja taikove!
Nde niko nde reko joja!
157 Heta umi
che rapykuéri oikóva
ha ojopy vaíva che ndive,
ne rembiapoukapy katu
che namboykéi.
158 Heko vaíva ahecha
ha che pochy,
umíva ndojapóigui ne ñe'ẽ.
159 Che Jára,
rehecha piko mba'éichapa
amomba'e eterei ne rembipota?
Eheja taikove! Nde niko che rayhu!
160 Ne ñe'ẽ niko añete memete,
ne rembiapoukapy opa árape guarã.

161 Poguasu kuéra
reiete oko'i che rehe,
che katu ne ñe'ẽnte
amomba'e che py'aite guive.
162 Ne ñe'ẽ reme'ẽvo
chéve che mbovy'a,
avy'a mba'e repyeta
ajuhu ramo guáicha.
163 Japu ndahecha ramói
ha nahenduséi ete voi,
ne rembiapoukapy katu ahayhu.
164 Ára pukukue romomba'e guasu,
ne ñe'ẽ imarangatúgui.
165 Umi ne rembiapoukapy ohayhúva
py'a guapýpe oiko,
ndaipóri mba'eve
osẽ vaíva chupe kuéra.
166 Che Jára,
arovia nde che nohẽtaha
jejopy vaígui
ne rembiapoukapy ajapo aja aikóvo.
167 Ne rembiapoukapy
he'iháicha niko ajapo,
ha umíva ahayhu
che py'aite guive.
168 Ne rembiapoukapy
ha ne rembipota che ajapo,
che reko nde reikuaa porã.

169 Che Jára,
che rembijerure toguahẽ ndéve,
che moarandu ere haguéicha.
170 Che rendu kena
ndéve añembo'évo,
che renohẽ jejopy vaígui,
ere haguéicha rejapotaha.
171 Purahéipe toromomba'e guasu,
ne rembipota che mba'e haguére.
172 Taropurahéi upe ne ñe'ẽ,
ne rembiapoukapy niko imarangatu.
173 Eime kena opa ára
che pytyvõ haguãicha,
ne rembipota niko che amotenonde.
174 Che Jára,
hi'ã eterei niko chéve
che renohẽ jejopy vaígui,
ne rembiapoukapy upe che mbovy'áva.
175 Eheja taikove
romomba'e guasu haguã,
ha ne ñe'ẽ ta che pytyvõ.
176 Ovecha kañýicha
aiko opa rupi rei.
Eju che piári!
Namboykéi niko
umi ne rembiapoukapy.