1 Aptajaclhec nic nat José. Apquiltimnascaclhec nic nat amyaa apvisqui faraón.
Aptomjac nic nat José apcanya: —Apvaac lhac tata coo najan elyipmaa. Apquilpacjentac apnatoscama nipquesic najan vayqui najan aclhamoclhojo asoc. Yoclhilhma Canaán apquilinyemac. Apquilvaac lhac yoclhilhma Gosén— nic nat aptomjac. 2 Apquilyacyesquic nic nat siclho José 5 apquilpipma. Apnalaclhec nic nat apnaclha apvisqui faraón yoyam elpamejitsic.
3 Aptomjac nic nat apvisqui faraón apquilanya apquilpipma: —¿Jalhco actemaclha apquiltamjaycam quellhip?— nic nat aptomjac.
Apquilatingmavoc nic nat: —Visqui ingac. Apquilyancac nincoo ninatoscama nipquesic. Ningilvajanamquic nincoo apquiltemaclha ningilyeyjamcaa. 4 Ningilvaac nincoo yoyam ongnam as yoclhilhma. Ayinyemaclha mepqui nintom ningaoclha Canaán. Mepqui najan aptoycaoc ninatoscama. ¿Ingvanqui ya nincoo ongnam yoclhilhma Gosén?— nic nat apquiltomjac.
5 Aptomjac nic nat apvisqui faraón apcanya José: —Lhip lhac apquilyoctac apquilpipma najan apyap. 6 Lhip sat ilyacyes actamilaclho yoclhilhma. Ingyane sat elhnam yoclhilhma actamila anco acvisay Gosén. ¿Apnam ya nipyesicsa apquilpipma apmopvan eltamilsic sicnatoscama? Iltimesquis sat apquilimja apmamyi eltamilsic sicnatoscama— nic nat aptomjac.
7 Apyantementac nic nat apyap José. Apquiltamjoc nic nat etac apvisqui faraón. Avanjec nic nat apcayo Jacob apvisqui faraón.
8 Aptomjac nic nat apvisqui apcanya Jacob: —¿Jalhco acvamlha año pac lhip?— nic nat aptomjac.
9 Apcatingmavoc nic nat Jacob: —Invocmec 130 años sictiyascam. Acyavataclhojo intomjac najan acyimtalhnama. Ajolhec nic nat apquiltiyascam sicyeyjamcaa, am olhnoc coo— nic nat aptomjac.
10 Appayvasquic nic nat Jacob naysicsa apcayo apvisqui. Aptajaclhec nic nat mocjam. 11 Apmasquic nic nat José actamilaclha anco yoclhilhma yoyam elhnam apyap najan apquilpipma. Actemaclha ilhnic nat apcanama apvisqui faraón. Apquilvitac nic nat amyip apancaoc yoclhilhma Ramesés. 12 Apquilmasquic nic nat José aptoycaoc apquilpipma najan apquilyap najan aplhamoclhojo apmolhama.
13 Mepqui nintom nic nat lhalhma anco. Inyangvocmec nic nat mayic ataoc lhalhma anco. Mayic nic nat inquilnapac enlhitaoc yoclhilhma Egipto najan Canaán. 14 Apcansaclhec nic nat solyayem José ayinyema apquilmam motajap apactic co Canaán najan co Egipto. Aptamilcasquic nic nat apvisqui faraón tingma pac. 15 Insovjalhquic nic nat solyayem yoclhilhma Egipto najan Canaán. Apquilyoclhec nic nat egipcios apnaclha José.
Apquiltomjac nic nat apquilanya: —Jingilmes nintom. Insovjalhquic nincoo solyayem. Pac ongilitsapoc apnaclha lhip— nic nat apquiltomjac.
16 Apcatingmavoc nic nat José: —Insovjalhquic sat ancoc solyayem apancaoc, enalanta sat apnatoscama vayqui yoyam elyanmongsic nintom— nic nat aptomjac.
17 Apnalantac nic nat co Egipto apnaclha José apnatoscama nolhing najan vayqui najan nipquesic najan yamelyeyjaycoc. Apquilmec nic nat aptoycaoc acyanmongam apnatoscama acvaycmo lhama año. 18 Inyeycac nic nat lhama año. Invocmec nic nat moc años. Apquilmeyaclhec nic nat apnaclha.
Apquiltomjac nic nat apquilanya: —Visqui, nasoc anco ninlhanma nincoo. Am coyitnac nincoo solyayem. Insovjalhquic najan ninatoscama, lhip alhta apquilmam. Yitnec mocjam amyip ingancaoc najan enlhitaoc mepqui asoc apancaoc. Pac ongilitsapoc apnaclha lhip ningilyipitcayclho amyip ingancaoc. 19 Jingiltime sat ningiltimesaycam acyanmongam nintom ningilyipitcayclho amyip ingancaoc. Ongiltimjic sat nincoo ningiltimesaycam contningvoyam nelha. Ongiltimesam sat amyip apancaoc yoyam comasquejec sat amyip. Mongilmasquingvomejec sat nincoo lha— nic nat apquiltomjac.
20 Apquilyinyovquic nic nat amyip apancaoc co Egipto ayinyema mayic alnapma. José ilhnic nat apyanmonquiscama amyip yoyam etnejic apancaoc apvisqui faraón. 21 Apquiltimesaycam nic nat apquiltomjac aplhamoclhojo enlhitaoc yoclhilhma Egipto. 22 Am nic nat elmac José amyip apancaoc sacerdotes. Am nic nat elyinyavac amyip apancaoc. Ayinyemaclha yitnec nic nat mataa aptoycaoc ayinyema apvisqui faraón.
23 Aptomjac nic nat José apquilanya enlhitaoc: — Quilhvoc apquiltomja quellhip apquiltimesaycam apvisqui faraón acyipitcayclho amyip apancaoc. Coo alhta sicyanmonquiscama. Yitnec actic aso, elquiniclha sat actic aclhamoclhojo amyip. 24 Elvitac sat quellhip acyilhna. Elmesaoc sat apvisqui faraón lhama nicja acyilhna acyitna inlhojo cinco. Cuatro nicja acyilhna eltimjic sat quellhip apancaoc. Ecnamcoc sat mocjam apquilcaycaoc. Eltovamcoc sat mocjam quellhip najan apquitquic najan aplhamoclhojo apmolhama— nic nat aptomjac.
25 Apquilatingmavoc nic nat egipcios: —Ingilvomcasquic tap nincoo lhip. Aptasi nac lhip. Nincoo ningiltomja ningiltimesaycam apvisqui faraón cotningvoyam nelha— nic nat apquiltomjac.
26 Apcapajasquic nic nat amyaa José apcanama: —Quellhip co Egipto. Elmesaoc sat moclhama quellhip lhama nicja acyilhna acyitna inlhojo cinco. Apvisqui faraón sat etnejic apanco— nic nat aptomjac. Am nic nat comascac apcanamaclha acvocmo as ningvamlha nac jay. Am nic nat elanyacpoc sacerdotes elmesiclha acyilhna. Ayinyemaclha cotnaja amyip apancaoc apvisqui faraón.
27 Apnam nic nat yoclhilhma Egipto enlhitaoc israelitas. Apquileyvomoclha ilhnic nat acvisay Gosén. Aplhameclhec nic nat enlhitaoc israelitas. 28 Diecisiete años nic nat aptiyascam Jacob yoclhilhma Egipto. Invocmec nic nat aptiyascam Jacob 147 años.
29 Camquitvaac nic nat nelha acnim aptiyascam Jacob, moc apvisay Israel. Apcanyam nic nat apquitca apvisay José.
Aptomjac nic nat apyap apcanya: —Altamjoc coo elyejiclhojo coo sicpayvam. Ipquin sat lhip apmic avjac eyvoc yoyam colhejec acyascacmo actemaclha aplhanma. Nongyane nasa ongvatoynalhca as yoclhilhma Egipto. 30 Ayitsepquic sat ancoc coo, jeyinyovquis sat yoclhilhma Egipto. Jeyatoynvoclha sat siyinyemaclha yoyam opalhavoclha sicyeyjamcaa— nic nat aptomjac Jacob.
Apcatingmavoc nic nat José: —Olyejiclhojoc sat lhip appayvam— nic nat aptomjac.
31 Aptomjac nic nat apyap apcanya: —Ilhen sat lhip yoyam colhejec acyascacmo— nic nat aptomjac. Aplhenquic nic nat José actemaclha yoyam colhejec acyascacmo. Apjalhec nic nat Israel apyitnamaclha yoyam epamejitsic Dios Apyimtalhnamo.
1 José oho Faraón rendápe ha he'i chupe:
—Che ru ha che ryke'y kuéra ou Canaángui ijovecha, ivaka kuéra ha opa mba'e oguerekóva reheve. Ha'e kuéra oĩ ko'ágã Gosénpe.
2 Oiporavo 5 ityke'ýra ha ogueraha Faraón rendápe, ha'e oikuaa haguã chupe kuéra. 3 Faraón oporandu José ryke'y kuérape:
—Mba'épepa pemba'apo?
He'i hikuái chupe:
—Ovecha rerekua hína ore, ore ru kuéraicha avei.
4 He'i avei hikuái Faraónpe:
—Roju roiko ápe ndaiporivéigui tembi'u ore ovecha kuérape guarã Canaánpe. Rojerure ndéve ropyta haguã Gosénpe.
5 Upérõ Faraón he'i Josépe:
—Nde ru ha nde ryke'y kuéra ou oikóvo ápe ne ndive. 6 Tetã Egipto oĩ nde pópe. Iporãvehápe emohenda nde ru ha nde ryke'y kuérape. Topyta hikuái Gosénpe. Ha oĩ ramo ijapytépe kuéra ikatupyrýva, emoĩ chupe che rymba kuéra rerekua ramo.
7 José ogueraha Faraón rendápe itúva Jacob. Jacob ohovasa Faraónpe, 8 ha Faraón oporandu chupe:
—Mboy áño piko rereko?
9 Jacob he'i Faraónpe:
—Che rembiasakue yvy ári ohupyty 130 áño. Ndaipukúi che rekove ha ivaívagui henyhẽ. Ne'ĩra ahupyty che ru rekove pukukue.
10 Ohovasa rire Faraónpe Jacob oho jey. 11 José omohenda itúva ha ityke'ýra kuérape iporãvehápe, he'i haguéicha Faraón, táva Ramsés ypýpe. 12 Ha ome'ẽka hi'upyrã itúva, ityke'ýra ha opaite hóga guápe.
José ojogua Faraónpe guarã opa yvy Egipto pegua
13 Mamove ndaipóri hi'upy ha tuicha eterei ñembyahýi Egíptope ha Canaánpe. 14 José ombyatypa trígo repykue ha ogueraha Faraón róga guasúpe. 15 Opa rire viru Egíptope ha Canaánpe, umi Egiptogua oho José rendápe ha he'i chupe:
—Eme'ẽ oréve ro'u vaerã. Mba'ére piko romanóta ñembyahýigui nda ore pira pire véiguinte?
16 José he'i chupe kuéra:
—Na pende pira pirevéi ramo peru chéve pene rymba kuéra ha ame'ẽta peẽme trígo.
17 Ojapo hikuái upéicha, ha José ome'ẽ chupe kuéra trígo ikavaju, ijovecha, ivaka ha ivúrro kuérare upe áño pukukue. 18 Upe áño ohasa rire, oho jey hikuái hendápe ha he'i chupe:
—Toro'e porã mandi ndéve. Nda ore pira pirevéi ha ore rymba kuéra ne mba'e meméma avei. Ndoroguerekói mba'eve rome'ẽ haguã ndéve. Ore yvy ha ore rete mante hemby oréve. 19 Mba'ére piko rehejáta romano ñembyahýigui? Ore jogua oréve ha ore yvy hi'upyrãre. Toropyta Faraón rembiguái ramo ha ore yvy topyta imba'erã. Eme'ẽ oréve mba'e ra'ỹi roikove haguã, ỹrõ romanóta ha ore yvýgui oikóta yvy ojeiko'ỹha.
20 Upérõ José ojoguapaite yvy Egipto pegua Faraónpe guarã. Opavave ome'ẽ mante ijyvy iñembyahýi etereígui ha Egipto tuichakue opyta Faraón mba'e ramo. 21 Tetãgua oĩ haguéicha opyta hembiguái ramo. 22 Pa'i kuéra yvy añoite ndojoguái. Ha'e kuéra noikotevẽi, Faraón ome'ẽkágui chupe kuéra hi'upyrã ha upévare nome'ẽi ijyvy.
23 Upérõ José he'i tetã guápe:
—Péina pojoguáma pende yvy reheve Faraónpe guarã. Kóina ápe mba'e ra'ỹi peñemitỹ haguã. 24 Pemono'õvagui, peme'ẽ Faraónpe 5gui peteĩ. Upe irundy hembýva topyta peñemitỹ ha pekaru haguã chugui pende rogagua ha pene mitã nguéra ndive.
25 Ha'e kuéra he'i chupe:
—Nde rupínte roikove karai, ha nde py'a porãgui ore ndive ropyta Faraón rembiguái ramo.
26 Upérõ José he'i:
—Ko'águive, ojejapótama kóicha opa rupi Egipto pýre. Oikóvo kóga ñemono'õ, opytáta Faraónpe guarã 5gui peteĩ. Ha upéicha ojejapo Egíptope ko'agãite peve. Pa'i kuéra yvy añoite ndopytái Faraón mba'e ramo.
Jacob rembipota paha
27 Israelgua opyta Egíptope ha oiko Gosénpe. Imba'e reta ha ita'ýra heta hikuái. 28 Jacob oiko Egíptope 17 áño, omboty peve 147 áño. 29 Oguahẽ vove chupe hi'ára paha, ohenoika ita'ýra Josépe ha he'i chupe:
—Emoĩ nde po che rapypa'ũme ha eme'ẽ chéve ne ñe'ẽ Tupã rérape, na che ñotỹ mo'ãiha Egíptope. 30 Aipota che ñotỹ che ru kuéra ykére. Opa vove che rekove ko yvy ári che renohẽ Egíptogui ha che reraha che ñotỹ upépe.
José he'i chupe:
—Ajapóta reipotaháicha.
31 Jacob he'i chupe:
—Eme'ẽ chéve ne ñe'ẽ Tupã rérape.
José ome'ẽ chupe iñe'ẽ. Upépe Jacob ombojeko iñakã hupa akã ári.