Apvisqui Asuero co Persia
1 Apnec nic nat apvisqui apvisay Asuero, apcanamaclha ilhnic nat 127 provincias yoclhilhma. Ayenmo ilhnic nat nicja yoclhilhma India acvaycmo moc nicja yoclhilhma Etiopía. 2 Apvisqui tingma pac nic nat tingma apvanyam apvisay Susa.
3 Invocmec nic nat tres años aptimem apvisqui Asuero. Apquillanac nic nat fiesta acvanyam. Apquilanyacpec nic nat mayayo apquilviscaa najan apquiltamjaycamó lhama apvisqui najan singilpilhtetemo apquilviscaa perso najan medo (co Persia y Media) najan apquilviscaa provincias yoclhilhma. 4 Colhic sat aclhicmosa maycaa aptemaclha apyimtalhnamo apvisqui najan asoc alyinmom najan cascama apquilnatam. Seis piltin cotmongvomoc sat nelha fiesta. 5 Natamin apquilanyacpec mocjam apnaycam tingma Susa apquilyimtalhnamo najan mepqui apquilyimtalhnamo, elpasmoc sat fiesta acvaycmo siete acnim, payjoc ayimjaclha yamit napocjay tingma pac apvisqui. 6 Cotlaycaoc nic nat alnatanma apava apmopoy najan apyapamatem, aplhataoc almopoy najan apquilyilhvasem alyipitsomalhca anillos de plata, najan alimja poste mataymong acvisay mármol. Najan maa nintajanem allanomalhca oro najan plata. Nalhpop allanomalhca mataymong almopoy najan alpalhquemalhca alpasyam, acvisay nácar najan mármol. 7 Apquilyinamquic nic nat ingjaycoc, am colhno mataa moc, allanomalhca oro. Inyinalhquic nic nat uva ayingmenic mepqui apquilsovjomo, acno aptemaclha mataa apvisqui. 8 Yitnec nic nat apcanamaclha apvisqui, am sat ancoc coyacmoc eynic enlhit, meynejec sat maa. Etoc najan eyinic enlhit asoc apyisponcama apanco. 9 Inquillanac nic nat fiesta quilvana avisqui Vasti, allanyomalhca quilvanaa, apquilviscaa apnatamcaa apquiltamjaycamó lhama apvisqui Asuero.
10 Invocmec nic nat siete (septimo) acnim fiesta. Apquitsovasoc nic nat apvisqui naysicsa anmin ayajem. Apcapajasquic nic nat apquilancam Mehumán, Bizta, Harbona, Bigta, Abagta, Zetar najan Carcas, siete apquilancam apquilyajayquiclho. 11 Yoyam colhic altimnasa quilvana actamila anco acvisay avisqui Vasti, acyitna ayitsicsic acpocanma alyinmom, coyoclhojoc sat apnaclha apvisqui. Apquililtamjoc maycaa apquilyimtalhnamo elanojo quilvana actamila anco najan alnatanma. Nasoc anco actamila quilvana avisqui. 12 Am nic nat colcac avalhoc avisqui, am nic nat colyajaclhoc apvisqui appayvam. Aplovquic nic nat apvisqui. 13 Apcansaclhec nic nat apquilyascamco apyová, aptemaclha mataa elpamejitsacpojo apvisqui as apquilyascamco apquiltemaclha, elyasamcojo yavamlha eltimjic. 14 Apquilvisay nic nat apvisqui apquilasinancama: Carsena, Setar, Admata, Tarsis, Meres, Marsena najan Memucán. Siete ilhnic nat apquiltamjaycamó lhama apvisqui co Persia y Media, apquilvisay nic nat apquilviscaa apquilpamejitsomap.
15 Aptomjac nic nat apvisqui apquilanya: —Quellhip apquilyascamco singanamaclha. ¿Jalhco sat otnejic quilvana avisqui colyajayquiclho sicpayvam silapajasquisa alhta? — nic nat aptomjac.
16 Apnam nic nat apquilpamejitsomap. Lhama apvisay Memucán, aptomja apcatingmavo: —Avisqui Vasti actomja acvennéycam lhip appayvam aptomja apvisqui mayayo. Innec alhta acvenná apyovoclhojo apquilviscaa apquiltamjaycamó lhama lhip najan apyovoclhojo enlhit lhalhma anco yoclhilhma apcanamaclha apvisqui Asuero. 17 Colngalhcac sat naysicsa quilvanaa actemaclha anco colyajayquiclho avisqui. colvajanamcoc sat acyovoclhojo anaymacoc quilvanaa, coltimjic mepqui alyajayquiclho anatamcaa. Cotnejic sat amyaa: Am alhta colyajaclhoc avisqui Vasti apcanamaclha apvisqui Asuero — sat cotnejic. 18 Inlingalhquic amyaa naysicsa quilvanaa apnatamcaa apquilviscaa. Colatingmalhcojoc sat, acyiplomo alvennéycam anatamcaa. 19 Apquiltamjoc sat ancoc lhip visqui mayayo, elngacsic nipyesicsa enlhitaoc singanamaclha alhnancoc, itne sat lhip ingyanic: Avisqui Vasti covanquejec mataa coyoclhojo apvisqui Asuero cotmongvoycamlha nelha — sat itne ingyanic. Comascosalhquejec sat mataa as apcanamaclha nipyesicsa co Persia y Media. Moc aptava lhip cotnejic sat avisqui acya'monquiscama Vasti. 20 Colhic sat aclingasa as apcanamaclha alhnancoc nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco. Colvatsamcoc sat acyovoclhojo quilvanaa altemaclha ancaoc, yoyam colilyejiclhojoc sat mataa anatamcaa — nic nat aptomjac Memucán.
21 Actamila ilhnic nat appayvam Memucán. Apyispaquic nic nat apvisqui najan apquilviscaa apquilpamejitsomap. Innec nic nat aclingasa apcanamaclha alhnancoc. 22 Apcapajascasquic nic nat cartas vaycajac acnatalhesomalhca moclhama apquilpayvam enlhitaoc moc yoclhilhma, melquinatsejec sat apcanamaclha alhnancoc: Innec mataa ayaco enlhit, quilvana eyca yoyam colyejiclhojoc sat mataa atava — nic nat intomjac vaycajac.
Mardoqueo képe guare
1a-1e Áño mokõiha Artajerjes*xa* ojupi haguépe mburuvicha guasu ramo ha upe mes hérava Nisán ñepyrũme, Mardoqueo ohecha peteĩ mba'e iképe. Mardoqueo ningo Israelgua oikóva táva Súsape. Ha'e kuimba'e arandu ha omba'apo mburuvicha guasu rógape. Itúva kuéra ypykue hína Siméi ha Cis, Benjamín ñemoñaregua ha'e kuéra. 1g Babilónia ruvicha guasu, Nabucodonosor ogueraha ramo guare Jerusalén guápe tembiguái ramo Babilóniape, umíva apytépe ojegueraha vaekue avei Mardoqueo ha Judá ruvicha guasu Jeconías.*xe*
1h Kóva hína upe Mardoqueo ohecha vaekue iképe:*xg* Ohendu ayvu ha ojesapukái joa ramo, ára sunu ha yvy ryrýi, sarambi nde'áva opa rupi. 1i Upéicha háguinte mokõi mbói jagua osẽ ojupe oñorairõ haguã. Tuicha okororõ mokõivéva. 1j Ohendúvo upéva, tetã nguéra oñembosako'i oñemoĩ haguã avei umi heko marangatúva rehe. 1k Ára ningo pyharéicha, pytũmba. Ojahe'o ha ipyahẽva mante oñehendu. Maymávante ojepy'apy ha sarambi nde'áva opa rupi ojehecha. 1l Opa umi heko marangatúva okyhyjepa, oikuaágui mba'épa ojehúta chupe kuéra, ha oñemoĩ oñembo'e Tupãme, ohecha kuaa ramo jepe oñehunditaha hikuái. 1m Iñembo'e oñehendu ha peteĩ yvumígui osẽ y osyrýva ohóvo, oiko peve chugui ysyry guasu ndetuichapa jepéva. 1n Kuarahy osẽ ha hesakãmba opa rupi. Umi ojejopy vai vaekue opu'ã okaru umi yvate oñemoĩ vaekue rehe.*xh*
1o Mardoqueo ohecha rire iképe ko'ã mba'e, opáy ha ombojere iñakãme ko'ẽ guive pytũ meve oikuaa haguã mba'épa he'ise upe ohecháva ha upe mba'e Tupã ojapótava.
Oĩ mburuvicha guasúpe ojukaséva
1p Mardoqueo oiko aja mburuvicha guasu rógape, hendive oiko Gabata ha Tarra, mokõi kuimba'e mburuvicha guasu jeroviaha ha hóga rehe oñangarekóva. 1r Mardoqueo ohendu ha'e kuéra oñe'ẽ jave, ojapysaka hese kuéra oikuaa haguã upe ojaposéva, ha ohendúvo ojukaseha hikuái mburuvicha guasu Artajérjespe oho omombe'u chupe. 1s Mburuvicha guasu Artajerjes omoñe'ẽ umi mokõime. Ha umíva omombe'u rire upe ojapo mo'ã vaekue, ojejuka. 1t Mburuvicha guasu omoĩka ko'ã mba'e kuatiápe ani haguã oiko chugui tesarái. Mardoqueo avei omoĩmba kuatiápe umi mba'e ojehu vaekue.*xi* 1u Upe hembiapo rehe, mburuvicha guasu omohenda porã Mardoquéope hógape ha ome'ẽ chupe heta mba'e. 1v Ha katu Amán, Amedata ra'y Bugái ñemoñaréva, oĩ porãva mburuvicha guasu ndive, oñeha'ã omoĩ vai Mardoqueo ha hetãguápe. Upéicha ojapo ojejuka haguére umi mokõi kuimba'e mburuvicha guasu jeroviaha.
Asuero ha Vasti
2 Ko'ã mba'e ojehu Asuero oĩ ramo guare tetã Pérsiape mburuvicha guasúrõ. Opa tetã nguéra oĩva tetã India guive tetã Etiopía peve oĩmba vaekue ipo guýpe. Omboja'o 127 hendápe ha peteĩ-teĩme omoĩ huvicharã. Ha'e katu oisãmbyhypa umívape upe táva ha'e oikoha guive hérava Susa. 3 Mbohapy áño Asuero ojupi rire mburuvicha guasúrõ, ojapo peteĩ karu guasu opa poguasu ha ñorãirõhára ruvicha kuérape guarã. Mayma poguasu kuéra pérsa ha médo kuéra apytégui, ha tetã oisãmbyhýva Asuero ombyatypa hógape. 4 Ha 6 mése aja ohechauka chupe kuéra hóga ha opa umi mba'eta oguerekóva.
5 Ko'ã mba'e rire Asuero ojapo ikorapýpe peteĩ karu guasu 7 ára ipukúva. Upépe oho mayma Súsape oikóva, taha'e ha'éva. 6 Upe korapy ijeguapa. Ha horkõ ita guigua rehe oñemosãingo poyvi morotĩ ha pytãva, oñembovyvýva argólla pláta rehe inimbo pytãme. Umi ojeguapyha katu óro ha plátagui ojejapo. Yvýpe katu oñemoĩ ita jegua, ita morotĩ ha hũva overa hendýva. 7 Kaguy ojeitykua mbayru órovape, ha ndaipóri mbayru kuéra mokõi ojojoguáva. Asuero imba'e porãgui, kaguy ýicha osyry. 8 Asuero he'ika hembiguái kuéra oñeme'ẽ haguã kaguy umi ho'usévapente, ha umi ho'use'ỹva rehe ani haguã ojejopy.
9 Vasti, mburuvicha guasu Asuero rembireko, ojapo avei peteĩ karu guasu opa karai kuéra rembirekópe guarã, Asuero rógape.
Vasti oja'yvere
10 Upe 7 arahápe, Asuero heta kaguy hoy'u rire, ohenói hembiguái kuéra ojeroviavévape Mehumán, Biztá, Harboná, Bigtá, Abagtá, Zetar ha Carcás. 11 He'i chupe kuéra oho haguã ogueru chupe Vastípe. Iñakãre ogueru vaerã ha'e mba'e jegua mburuvicha guasu rembireko añónte omondéva. Vasti ningo kuña neporãva ha Asuero ohechaukase hembireko opa imbohupápe. 12 Vasti ohendúvo upe Asuero oipotáva he'i Asuero rembiguái kuérape ndoho mo'ãiha. Ha Asuero ipochy hendy.
13 Upémarõ ohenoika umi léi oikuaa porãvape. Mburuvicha guasu kuéra upéicha ojapo voínte oikuaa haguã mba'épa upe ojapo vaerã. 14 Umi ijeroviaha hína ko'ãva: Carsená, Setar, Admata, Tarsis, Meres, Marsená ha Memucán. Ko'ãva 7 hína poguasu kuete tetã Persia ha Médiape, ha Asuero jere rupínte oikóva. 15 Asuero oporandu chupe kuéra:
—Ñande léi kuérapa mba'e he'i che ajapo vaerãha Vasti rehe ndojapói haguére upe ha'eka vaekue chupe che rembiguái kuéra rupi.
16 Ha osẽ Memucán oñe'ẽ opa umi karai kuéra rérape ha he'i chupe:
—Ore ruvicha, na ndéve añói ningo nde apo'i, amo ipahápe ohupytypa opa kuimba'épe oikóva umi tetãme nde po guýpe oĩvape. 17 Kuña nguéra ohendu vove ko ojapóva nde rehe Vasti, ha'e kuéra avei oapo'íta iména kuérape. He'íta hikuái: “Mburuvicha guasu Asuero niko ohenoika Vastípe, ha kóva katu nopenái hese”. 18 Tetã Persia ha Media pegua mburuvicha kuéra rembireko ohendu vove ko'ã mba'e, upéicha avei ojapóne iména kuérare ha upéva katu ivaíta. 19 Upévare ore ruvicha, iporã vaerã reikuaauka ramo opa rupi Vasti noñemboja mo'ã veimaha ne rendápe. Emoĩka ko ne ñe'ẽ tetã Persia ha Media léi apytépe ikatu'ỹ haguãicha oñemboyke. Upéi egueru peteĩ kuña iñakã guapyvéva Vasti rendaguépe. 20 Ko ne ñe'ẽ ojekuaaukávo ko ne retã tuicha kuére kuña kuéra, taha'e ha'éva, omomba'éne iména kuérape.
21 Memucán ñe'ẽ ho'a porã opavavépe ha Asuero upéicha ojapo. 22 Omondo kuatia opa tetã nguéra rupi, iñe'ẽ teépe. Ipype oje'e opa óga rupi ojejapo vaerãha kuimba'e he'íva, ha kuimba'e ñe'ẽme upe hógape oñeñe'ẽ vaerã.
