Quilvana avisqui apnaclha Salomón
(1~R 10.1-13)
1 Inlingac nic nat quilvana avisqui co Sabá aptemaclha apvisqui Salomón. Inmiyaclhec nic nat tingma Jerusalén cotnejic maycaa, yoyam coyipconic aptemaclha apyascamco Salomón, colmalhna moclhama nintemaclha mataa. Aplhamoc nic nat apquillhalhmaa, najan camellos voncayispoc alpatmomalhca asoc acmasis, najan oro, najan asoc acmamnave mataymong alyinmom. Pilapcasquic nic nat acvita Salomón. Impamejitcasquic nic nat quilvana avisqui aclhamoclhojo asoc aclhanmaclha avalhoc. 2 Apcatingmavoc nic nat mataa Salomón. Apyasamcoc nic nat mataa Salomón ingyatingmojo moclhama almalhnaycam quilvana avisqui. 3 Pilapcasquic nic nat avisqui co Sabá acvita aptemaclha apyascamco Salomón, najan aptemaclha apquillanay apvisqui tingma pac. 4 Invitac nic nat cotlaycaoc nintom netin mesa, najan apnamcaclha apquilviscaa nicja mesa, najan apava aptamila apquilantalhnama apquilancam aquilmilasictem nintom netin mesa, najan aptemaclha apmiyayclha tingma apponquinomap. Pilapcasquic nic nat acvita avisqui co Sabá. 5 Intomjac nic nat ayanya Salomón: Aclingac coo siyaoclha aptomjaclha lhip Salomón, najan aptemaclha lhip apyascamco. Nasoc as amyaa. 6 Paj coo oyascacmoc quilhvo nac jay sicvita acyovoclhojo asoc. Inlingalhquic alhta aplhenacpo lhip, aptomja malha yamapmopvan najan yamapyascamco. Quilhvo eyca sicvita lhip aptomja nasoc anco apyascamco apanco najan apmopvana apanco, am elhno poc apvisqui siclingay mataa coo. 7 ¡Almaseve nac lhip apnatamcaa, najan apquiltimesaycam apnaclha lhip, apquillinga mataa lhip appayvam aptemaclha apyascamco! 8 ¡Innec ayaco Dios Visqui pac, aptomja apyisponcama lhip aptemaclha, aptomja aptimesquiscama lhip etnejic apvisqui! Dios aptomja apcasicjayo enlhitaoc Israel apquilyacyescama siclho, yoyam elmeyvoc cotmongvoycamlha nelha. Apcanyacpec lhip etnejic apvisqui appeyvomo nipyesicsa enlhit Dios apquilyacyescama — nic nat intomjac avisqui co Sabá.
9 Aplhocac nic nat Salomón, ayinyema acmescama nasa avisqui co Sabá tres mil novecientos sesenta kilos de oro, najan cotlaycaoc asoc acmasis, najan cotlaycaoc asoc acmamnave mataymong alyinmom. Am nic nat cotalhcac mataa nipyesicsa enlhitaoc Israel actema nac jay asoc acmasis acmescama nasa avisqui co Sabá aplhoy Salomón.
10 Apquilpatmentac nic nat apquiltimesaycam Hiram najan Salomón netin barcos cotlaycaoc oro ayinyema Ofir, najan yamit acvisay sándalo najan mataymong alyinmom. 11 Apquillanac nic nat barandas tingma apponquinomap, allanomalhca yamit sándalo, najan payjoc apvisqui tingma pac. Inquillanalhquic nic nat apquilmaycam música arpas najan salterios. Am nic nat cotalhcac mataa actema nac jay yoclhilhma Judá. 12 Aptomjac nic nat apvisqui Salomón apmescama nasa asoc. Inlhocac nic nat avisqui co Sabá moclhama asoc aclhanmaclha avalhoc. Inyangvocmec nic nat aclhoy avisqui co Sabá, am nic nat colhno acmescama nasa siclho. Intajaclhec nic nat mocjam avisqui najan apyovoclhojo apquillhalhmaa.
Ascama apquilnatam Salomón
(1~R 10.14-292~Cr 1.14-17)
13 Aplhocac nic nat mataa apvisqui Salomón veintidós mil kilos de oro lhama año. 14 Aplhocac nic nat mocjam tributo apquilhacjam acyanmongam enlhit apquilyanmongsomap najan enlhit maycaa. Aplhocac nic nat mocjam plata najan oro ayinyema apquilviscaa co Arabia najan apquilviscaa provincias as yoclhilhma. 15 Apcapajasquic nic nat Salomón, colhic allana apquilmaycam ningajapsomalhca, doscientos alyivey anco, alyipitsomalhca seis kilos de oro. 16 Najan yoyam colhic allana trescientos apquilmaycam yamalyivey, alyipitsomalhca tres kilos de oro. Apquilpiquenaclhec nic nat payjoc apvisqui tingma pac, aplhancoc acvisay Nalhma co Líbano (moc acvisay: Ayimjaclha yamit Líbano). 17 Apcapajasquic nic nat colhic allana apvisqui aptajanem trono de marfil, oro ilhnic nat allanomalhca ayimpejic. 18 Payjoc apvisqui aptajanem acyitna apquiltameycaoc seis escalones najan lhama estrado de oro, najan apnincanma apectengaoc, nicja maa quilaycmasquiscama alyancaclha anit yamacmeyva. 19 Najan maa nicja najan moc nicja seis escalones, doce quilaycmasquiscama yamacmeyva. ¡Paj cotamalhcac mocjam apvisqui aptajanem actema nac jay! 20 Acyovoclhojo ingjaycoc apquilmaycam allanomalhca oro, najan maa acyovoclhojo apquilmaycam acnaycaoc aplhancoc acvisay Ayimjaclha Yamit Líbano. Am nic nat collanalhcac apquilmaycam plata, ayinyema cotnaja acmamnave ilhnic nat plata naysicsa aptimem apvisqui Salomón. 21 Yitnec nic nat barcos apquiltimesaycam enlhit apquilinyema apvisqui Hiram, apquilyascama payjoc Tarsis. Vocmec mataa tres años apquilpatmenta oro, najan plata, najan marfil, najan apnatoscama mono yatsene, najan pavos yamtataa (yatmama).
22 Cascama ilhnic nat apquilnatam Salomón, najan aptemaclha apyascamco apanco, am nic nat elhno poc apquilviscaa as nalhpop. 23 Apquiltiyaningvaac nic nat apquilviscaa as nalhpop, yoyam elvita najan elaylhojo appayvam Salomón, actemaclha apyascamco ayinyema Dios. 24 Apquilpatmentac nic nat moclhama año apquilmescama nasa: apquilmaycam allanomalhca oro, najan apava aptamila apanco, najan apquilmaycam ellana apquilimpocjay, najan asoc acmasis, najan apnatoscama nolhing najan yeyjaycoc.
Apvisqui Salomón apnatoscama
(1~R 10.26-292~Cr 1.14-17)
25 Apquilyancac nic nat Salomón cuatro mil nolhing apquilyinyovascama carros. Apnam nic nat doce mil nolhing apcapaoc, napocja apnam tingma Jerusalén, poc apnam nic nat alyitnamaclha carros cuarteles de carros. 26 Apyimtalhnamo apanco ilhnic nat Salomón, am nic nat elhno poc apquilviscaa, ayenmo vatsam Éufrates najan acvaycmo yoclhilhma Filistea, acvaycmo yoclhilhma Egipto nipiyam. 27 Naysicsa aptimem apvisqui Salomón acyitna tingma Jerusalén cotlaycaoc plata, malha lhopactic lhalhma anco. Cotlaycaoc nic nat yamit cedro, malha acyovoclhojo yamtaa alimja nalhma. 28 Apnatoscama nolhing apquilinyema ilhnic nat yoclhilhma Muzri (Egipto) najan moc yoclhilhma lhalhma anco.
Apquitsepma apvisqui Salomón
(1~R 11.41-43)
29 Yitnec nic nat mocjam amyaa actalhesomalhca aptemaclha apvisqui Salomón, najan ayenmoclha acvaycmo nelha aptimem apvisqui, acvisay vaycajac crónicas profeta Natán, najan vaycajac profecia de Ahías co silo, najan vaycajac acvitay apvanmoncama profeta Iddo, aplhenacpo Jeroboam, Nabat apquitca. 30 Aptimec nic nat apvisqui Salomón nipyesicsa apyovoclhojo enlhitaoc Israel tingma Jerusalén, acvaycmo cuarenta años. 31 Apquitsepquic nic nat, apcatoynacpec nic nat tingma apvisayó lhama apyap ninga, Tingma David (Jerusalén). Aptimesacpec nic nat apquitca Roboam, etnejic apvisqui apya'monquiscama apyap ninga.
Mburuvicha guasu kuñáva Sabá pegua ou ohechávo Salomónpe
(1 R 10.1-13)
1 Mburuvicha guasu kuñáva Sabá pegua ohendu Salomón herakuã guasuha ha oho Jerusalénpe oikuaa haguã mba'eichaite pevépa iñarandu, ha ogueraha mba'e porandu hasýva ojejora haguã. Omimbipa oguahẽvo, ikaméllo kuéra henyhẽ mba'e ryakuã porã, heta eterei óro, pláta ha ita jeguágui. Oguahẽ rire Salomón rendápe oporandu chupe opa mba'e oporanduse vaekue, 2 ha Salomón he'i chupe mba'épa he'ise opa umi mba'e ha'e oikuaaséva. Peteĩ mba'énte jepe chupe oporandúva, ndaipóri ha'e oikuaa'ỹva. 3 Mburuvicha guasu kuñáva, ohechávo mba'eichaitépa Salomón Iñarandu, ha pe óga guasu ha'e omopu'ã vaekue, 4 umi tembi'u imesa pegua, umi mburuvicha kuéra koty, hembiguái kuéra reko resãi guasu ha ijao jegua, umi kaguy tykuaha ha umi ao oiporúva ha'e kuéra, umi mymbahapy*f** oñekuave'ẽva tupaópe, ijurujái opytávo, 5 ha he'i mburuvicha guasu Salomónpe: “Pe ahendu vaekue che retãme ne rembiapokue ha ne arandu rehegua, añete ra'e; 6 ko'ágã ikatúma arovia aju haguére ahecha che resa tee rupi. Ahecha kuaa noñemombe'úi hague chéve mbyterénte jepe upe oĩvagui. Heta etereive mba'e reikuaa ra'e pe che ahendu vaekuégui. 7 Ovy'aiténepa hína umi ne rembireko ha ne rembiguái kuéra oĩ mantéva nde ykére ha ohendúva ne ñe'ẽ henyhẽva arandúgui! 8 Tojererohory Tupã nde Jára nde rayhu vaekue ha ne moĩ iguapyhápe! Ohayhúgui Israélpe Tupã nde Jára ha omombarete haguã chupe opa árape guarã, ne moĩ huvicha guasúrõ, reisãmbyhy haguã hekópe chupe kuéra reiporúvo tekojoja!”
9 Upéi ome'ẽ Salomónpe 3.960 kílo óro, ha heta eterei mba'e ryakuã porã ha ita jegua. Araka'eve noguahẽi Israélpe hetaite mba'e ryakuã porã ogueru haguéicha mburuvicha guasu kuñáva mburuvicha guasu Salomónpe.
10 Upéva ári, Hiram ha Salomón rembiguái kuéra ogueru vaekue óro Ofírgui, ogueru avei upégui yvyra poravo pyre ha ita jegua. 11 Umi yvyra Salomón he'i ojeporu haguã tupao ha mburuvicha guasu róga apópe ha ojapouka avei chugui mbaraka, árpa ha mba'epu. Araka'eve ndojehechái vaekue mba'eve ko'ãichagua Judá retãme. 12 Mburuvicha guasu Salomón ome'ẽ avei mburuvicha guasu kuñáva Sabá peguápe opa mba'e ha'e oipota vaekue, omyengovia rire chupe ijopóire. Upe rire pe kuña oho jey hetãme hembiguái kuéra ndive.
Salomón herakuã mombyry ha ipira pire heta
(1 R 10.14-292 Cr 1.14-17)
13 Pe óro Salomónpe oguahẽva áño jerére ohupyty 22.000 kílo rupi, 14 ojepapa'ỹre umi pira pire ohepyme'ẽva ñemuhára ha mombyrygua, hetã rupi ohasáva. Upéva ári opa mburuvicha guasu Arabia pegua ha umi sãmbyhyhára oĩva pe tetãpýre ogueru óro ha pláta Salomónpe. 15 Mburuvicha guasu Salomón ojapouka avei 200 ñorãirõha rete mo'ãha óro ha peteĩ-teĩme ojeporu 6 kílo. 16 Ojapouka avei 300 tete mo'ãha óro michĩvéva ha peteĩ-teĩme ojeporu 3 kílo rasami óro, ha opa umíva omoĩka pe óga guasu héravape “Ka'aguy Líbano”. 17 Ojapouka avei peteĩ guapyha tuicha elefánte rãinguégui ha ombyapeka oroitépe. 18 Pe guapyháre oja 6 jupiha ha peteĩ pyenda óro, mokõive ijyképe pe guapyha oguereko ijyva ha umíva ykére oĩ león ra'ãnga. 19 Oĩ avei 12 león ra'ãnga ñembo'yhápe peteĩ-teĩ umi 6 jupiha apýrape. Peichagua araka'eve ndojejapói vaekue mamove! 20 Opa umi kópa oiporúva mburuvicha guasu, órogui meme vaekue ha óro meme vaekue avei opa tembiporu óga guasu “Ka'aguy Líbano” pegua. Plátagui ndaipóri mba'eve, Salomón oisãmbyhy aja ndojehecha ramo guasúigui pe pláta. 21 Umi ygára guasu mburuvicha guasu mba'éva oho jepi Társispe, Hiram rembiguái kuéra ndive, ha ou jey jepi mbohapy áño rire oguerúvo heta óro, pláta, elefánte rãingue, ka'i ha pávo real.
22 Mburuvicha guasu Salomón ipira pire hetave ha iñaranduve opa mburuvicha guasu yvy ariguágui. 23 Mburuvicha guasu kuéra opa rupigua ohechase chupe ha ohenduse pe arandu Tupã ome'ẽ vaekue chupe, 24 ha opa umíva ogueraha chupe áño jerére jopói ramo: opaichagua óro ha plátava, ao, tembiporu ñorãirõrã, mba'e ryakuã porã, kavaju ha mburika.
Kárro ha kavaju kuéra Salomón mba'éva
(1 R 10.26-292 Cr 1.14-17)
25 Salomón oguereko 4.000 kavaju róga, ikavaju kuéra ha ikárro kuérape guarã, ha 12.000 kuimba'e kavaju arigua. Umívape ha'e omoĩ táva kuérape oñeñongatuhápe kárro ñorãirõrã ha Jerusalén pegua mburuvicha róga guasúpe oñangareko haguã mburuvicha guasúre. 26 Salomón oguereko ipoguýpe opa mburuvicha guasu oĩvape ysyry guasu Éufrates guive filistéo retã meve ha Egipto rembe'y peve 27 Ha'e rupi, pláta ha óro ytýicha heta Jerusalénpe, ha umi kuri'y heta, hetaháicha ígo ka'aguy umi ñúre. 28 Kavaju kuéra Salomón peguarã ojegueru Egipto ha opa tetãgui.
Salomón omano
(1 R 11.41-43)
29 Salomón rekovekue, iñepyrũ guive ipaha peve, ojehai maranduhára*f** Natán kuatia ñe'ẽme, Ahías upe Siló pegua marandúpe ha umi mba'e he'i vaekuépe maranduhára Iddo oñe'ẽ ramo Jeroboam Nabat ra'ýre. 30 Salomón oisãmbyhy Jerusalénpe Israel ruvicha guasúrõ 40 áño pukukue, 31 ha omano rire oñeñotỹ itúva David távape. Upéi oisãmbyhy hendaguépe ita'ýra Roboam.