Apvisqui Acaz nipyesicsa co Judá
(2~R 16.1-20)1 Vocmec nic nat veinte años aptiyascam Acaz, aptimesacpo apvisqui nipyesicsa co Judá. Aptimec nic nat apvisqui tingma Jerusalén acvaycmo dieciséis años. Am nic nat etnajac appeyvomo napato Dios, am nic nat elhno apyeyjamcaa apvisqui David. 2 Apyiplovcasquic nic nat apquiltemaclha apancaoc apquilviscaa co Israel. Apquillanac nic nat quilaycmasquiscama allanomalhca tava ápac, apquiltimec nic nat acvisay Baal. 3 Apquilvatnec nic nat talha asoc acmasis payjoc alvata Ben-hinom. Apquilvatnec nic nat talha apquilmeta apquitquic macmescama quilaycmasquiscama, acno ilhnic nat metnaja israelitas, actomja ilhnic nat apquilaoclha, apquilantipsomap nic nat napatavo israelitas. 4 Aptingyascasquic nic nat asoc macmescama quilaycmasquiscama najan asoc acmasis actemaclha apquilvatnama acyitnamaclha quilaycmasquiscama, netin inquilhe najan coning yamit acponquinomalhca.
5 Aplingamcoc nic nat apyanmongsayclha Dios, ayinyema as aptemaclha apanco. Apquilimpocjac nic nat co Siria, apquilmacpo apvisqui najan apnaymacoc co Judá, apquilyantamacpo tingma Damasco. Apquilimpocjac nic nat mocjam co Israel apvisqui najan apnaymacoc nipyesicsa co Judá, yoyam eticyoc. 6 Apvisqui co Israel nic nat Peka, Remalías apquitca. Apquilnapquic nic nat nipyesicsa co Judá ciento veinte mil enlhitaoc acma apquilmaycam. Eycaso ayinyema ilhnic nat apquiltemaclha apquilyamasma Dios Visqui apancaoc apquilyeyjamcaa. 7 Lhama singilpilhtetemo co Efraín, apvisay nic nat Zicri, apcaja apvisqui apquitca apvisay Maasías, najan poc apmatnam apvisay Azricam, apquimja apmamyi apvisqui tingma pac, najan poc apvisay Elcana, singilpilhtetemo apvisqui mayayo. 8 Inquilmalhquic nic nat quilvanaa co Judá, apquilmam singilpilhtetemo co Israel, malha doscientas mil quilvanaa najan ayitquic apquilinava najan quilvanaa. Apquilpatmaoclhec nic nat cascama apquilnatam tingma Samaria.
9 Apnec nic nat profeta Dios aplingascama, apvisay nic nat Obed. Apvitac nic nat apquililhyacmo singilpilhtetemo co Samaria. Apquilamyilhamquic nic nat profeta, aptomja apquilanya: Dios aptomja apvisqui apancaoc apquilyeyjamcaa quellhip. Aplovquic alhta apvita apquiltemaclha co Judá. Am alhta emyavac co Judá, quellhip eyca apquiltomja apquilyimnatem. Avanjec alhta apquillom quellhip naysicsa apquilnapma, apquiltomja apquilsilhnanomap apanco napato Dios apna netin. 10 Apquilmacpec alhta co Judá najan co Jerusalén, quellhip apquilmam, eltimesquisic sat yoyam eltimesam apquilinava, yoyam coltimesam quilvanaa almomalhca nipyesicsa quellhip. Coyangvomoc sat apquilsilhnanomap apanco quellhip napato Dios. 11 Quellhip elaylhojo sicpayvam: Elapajas sat yoyam eltajiclha enlhit apquilmomap najan quilvanaa almomalhca. Apquilvisay apquilyalhinga quellhip. Elvoc sat mocjam Dios Visqui ingac, enatovasacpoc sat quellhip napato Dios — nic nat aptomjac profeta.
12 Apnam nic nat napocja apquilviscaa singilpilhtetemo napatavo singilpilhtetemo apquilvactama mocjam, apvisay Azarías, Johanán apquitca, najan Berequías, Mesilemot apquitca, najan Ezequías, Salum apquitca, najan Amasa, Adlai apquitca, apquilvisay alhta co Efraín. 13 Apquiltomjac alhta apquilanya: Elapajas sat apquilmomap, yoyam eltajiclha mocjam. Coyangvomoc sat ningilsilhnanomalhca inganco napato Dios, apvita inlhojo nintemaclha ningilmam enlhit najan quilvanaa yoyam jingiltimesam. Coyangvomoc sat mongilyascalhma nincoo, yoyam elvoc sat Dios eyanmongsiclha nintemaclha inganco — nic nat apquiltomjac.
14 Apquilapajasquic nic nat yoyam eltajiclha mocjam enlhit apquilmomap najan quilvanaa almomalhca. Am nic nat elmiyavac apquilnatam ayinyema apquilimpocjay. Apquilvitac nic nat apquilviscaa mayayo apcanaycam maa. 15 Apquilimlacmec nic nat nipyesicsa apquilmomap najan almomalhca quilvanaa. Innec nic nat acmesa apava najan tiyayipeoc, najan aptoycaoc najan apyinaycaoc, apquiltamilquiscacmec nic nat apquilyimsem, apquilnesa ilhnic nat apquilquinamtem yamelyeyjaycoc apquilyateyaycam. Apnalaclhec nic nat tingma Ayimjaclha Alha (Jericó) apquilpalhavocmo ilhnic nat nipyesicsa apquilmolhama. Natamin nic nat apquiltajaclho mocjam tingma Samaria, apquileyvomaclha israelitas.
16 Apcapajasquic nic nat apvisqui Acaz amyaa, colhic altimnasa apvisqui co Asiria, yoyam elpasingvota. 17 Ayinyema ilhnic nat apquilimpocjay co Edom nipyesicsa co Judá, apnalaclho apquilmomap appintalhnama. 18 Apquilimpocjac nic nat co Filistea tingma apquilvanyam najan amyip acvanyam acvisay Néguev, apquileyvomaclha co Judá. Apquilimpocjac nic nat tingma Bet-semes, najan Ajalón, najan Gederot, najan Soco, najan Timna, najan Gimzo, najan tingma nipyava maa. Apquilnaclhec nic nat maa filisteos. 19 Ayinyema ilhnic nat Dios aptomja apyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc co Judá najan apvisqui Acaz, aptomja apsilhnanomap apanco napato Dios, melvatescama ilhnic nat apquilayo quilaycmasquiscama lhalhma anco yoclhilhma Judá.
20 Apvaac nic nat apvisqui co Asiria apvisay Tiglat-pileser, jave yoyam epasingvota apvisqui Acaz, eyca yoyam ingyinmelham. 21 Apcansaclhec nic nat apvisqui Acaz asoc acmamnave congne tingma apponquinomap, najan apvisqui tingma pac, najan apquilviscaa tingma apancaoc, yoyam colhic acmesa apvisqui co Asiria, acvisay aplhoy acyanmongam tributo. Am nic nat epasmac apvisqui maa. 22 Inlingamcoc nic nat acyajapmo apvalhoc Acaz. Am nic nat elyiplovcasac apcanamaclha Dios. ¡Eycaso ilhnic nat aptemaclha apanco apvisqui Acaz! 23 Aptingyascasquic nic nat asoc macmescama quilaycmasquiscama dioses apancaoc co Damasco, ayinyemayaclha apquilinmelhamap. Yitnec nic nat aclhanma apvalhoc Acaz: Inquilpasingvocmec alhta as quilaycmasquiscama, etnejic apyimnatem apvisqui co Asiria. Jelpasingvotac sat coo lha, alvita inlhojo sicmescama asoc macmescama quilaycmasquiscama — nic nat intomjac apvalhoc Acaz. Am nic nat colpasingvotac quilaycmasquiscama. Apquillingamcoc, nic nat acyimtalhnama apyovoclhojo enlhitaoc Israel. 24 Apcapajasquic nic nat Acaz, colhic acnatovasa acyovoclhojo apquilmaycam congne tingma apponquinomap, yoyam colhic ayapeclho apatnaoc tingma apponquinomap, yoyam colhic allana altares apquilvatnamaclha asoc macmescama quilaycmasquiscama moclhama apvalhoc tingma, payjoc tingma Jerusalén. 25 Apquilanyacpec nic nat co Judá yoyam ellana moclhama tingma apquilvanyam acyitnamaclha quilaycmasquiscama, yoyam elvitic talha asoc acmasis, yoyam colhic ayaco quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. Yiplovcoc nic nat yoyam elvoc Dios Visqui apancaoc apquilyeyjamcaa, ayinyemaclha aptemaclha apanco apvisqui Acaz.
26 Yitnec nic nat mocjam amyaa actelhesomalhca aptemaclha apvisqui Acaz, ayenmoclha acvaycmo nelha aptiyascam, acvisay vaycajac apquilviscaa co Judá najan apquilviscaa co Israel. 27 Apquitsepquic nic nat apvisqui Acaz, apcatoynacpec nic nat tingma Jerusalén payjoc apcatoynamacpilha apquilyeyjamcaa. Am nic nat ingyatoynacpoc nipyesicsa apquilviscaa ninga co Israel. Aptimesacpec nic nat apquitca Ezequías, etnejic apvisqui nipyesicsa co Judá, apya'monquiscama apyap ninga.
Ahaz oisãmbyhy Judápe
(2 R 16.1-20)1 Ahaz oguereko 20 áño oñepyrũrõ oisãmbyhy, ha oisãmbyhy Jerusalénpe 16 áño pukukue; hembiapo katu naiporãi Ñandejára renondépe, iporã haguéicha itúva ypykue David rembiapo. 2 Oguata uvei Israelgua ruvicha guasu rape rupi, ha ojapo avei tupã gua'u Baal*f** ra'ãnga ita vera ñemboyku pyrégui, 3 ohapy insiénso Ben-Hinom ñúme ha ohapyka ita'ýra kuéra mymbajuka*f** ramo, ojapóvo umi mba'e ahẽ ojapóva tetã nguéra, Ñandejára omosẽ vaekue Israelgua renonderãgui. 4 Upéva ári, oikuave'ẽ mymbajuka ha ohapy insiénso tupã nguéra tupao kuérape, umi tenda ijyvateha*f** rupi ha opa yvyra guasu guýpe.
5 Upévare Tupã Ijára omoĩ chupe Siria ruvicha guasu pópe; sírio kuéra ipu'aka hese ñorãirõme ha ogueraha Damáscope heta eterei hembiguairã. Omoĩ avei chupe Israelgua ruvicha guasu pópe ha upéva heta etereípe ojuka. 6 Ha péicha Pécah Remalías ra'y, ojuka Judápe, peteĩ árapente 120.000 kuimba'e, opa umíva kuimba'e katupyry, oheja haguére Tupã itúva kuéra ypykue Járape. 7 Ha Zicrí, peteĩ ñorãirõhára Efraingua, ojuka mburuvicha guasu ra'y Maaseíaspe, mburuvicha guasu róga ruvicha Azricámpe ha mburuvicha guasu irũ tenondegua Elcánape. 8 Upéva ári, Israelgua ñorãirõhára ogueraha hembiguairã 200.000 tapicha, ipehẽngue kuéra Judagua rembireko, mitã ha mitãkuña; avei ogueraha opa mba'e ha'e kuéra oguerekóva Samáriape.
9 Oĩ upépe Ñandejára maranduhára*f** hérava Oded. Upéva osẽ umi ñorãirõhára ruguãitĩvo, ha'e kuéra oikévo Samáriape ha he'i chupe kuéra:
—Tupã pende ru ypykue Jára, ipochy Judagua ndive ha upévare omoĩ chupe kuéra pende pópe. Peẽ katu pejuka asy eterei chupe kuéra ha isapukái oguahẽ yvágape. 10 Upéva ári, pejapose umi Judá ha Jerusalengua kuimba'e ha kuñágui pene rembiguái. Ha piko peẽ voi ndapejapói ra'e ivaíva Tupã pende Jára renondépe? 11 Upévare, pehendúke che ñe'ẽ ha pepoi jey umi perúvagui pene rembiguairã, ha'éva hína pene pehẽngue tee, cháke Ñandejára ipochy eterei hína pene ndive.
12 Upérõ Azarías Johanán ra'y, Berequías Mesilemot ra'y, Ezequías Salum ra'y ha Amasá Adlai ra'y, ha'éva hikuái Efraingua ruvicha ojeapovéva mba'érõ, oñemoĩ umi ñorãirõhágui oúva renondépe, 13 ha he'i chupe kuéra:
—Aníke peru ko'ápe umíva pene rembiguairã, cháke upéva ivaíta hína Ñandejára renondépe! Upéva ombohetavéta ñane angaipa, chakeko heta etereíma hína, ha ipochy etereíta Israelgua ndive!
14 Upérõ umi ñorãirõhára opoi umi tembiguáirõ oguerúvagui ha oheja jey umi mba'e oipe'a vaekue chugui kuéra, mburuvicha ha Israelgua renondépe. 15 Umi kuimba'e oñemoĩva upevarã, oñangareko umi tembiguairã ojererúvare: ijopívova omonde ha ipynandívape ombosapatu umi ñorãirõháme oipe'a chugui kuéra vaekuépe, upéi omongaru, omboy'u ha oipohano umi ojekutu vaekue. Upéi ohupi vúrro ári umi ikatu'ỹvape oguata ha ogueraha jey pe táva Jericó peve oĩháme karanda'y, ha oheja ipehẽngue kuéra rógape. Upe rire ojevy hikuái Samáriape.
16 Umiha árape, mburuvicha guasu Ahaz omondo hembijokuái Siria ruvicha guasu rendápe ojerurévo pytyvõ. 17 Umi Edomgua niko ondyry jey hese ha ipu'aka rire Judá guáre ogueraha upégui hembiguairã. 18 Filistéo kuéra katu ojeity vaekue umi Judagua táva ári oĩva ñúme ha Judá yvy ikãha rupi ha omondapa umi táva kuéra; oñemomba'e Bet-Semes, Aialón ha Guederot rehe, avei Socó, Timná ha Guimzó rehe, tava'i kuéra umíva rehegua reheve, ha oñemohenda vaekue umi rupi. 19 Ahaz, Judá ruvicha guasu, ohatapyña haguére Judagua apytépe teko ky'a ijokoha'ỹva, ha opu'ã haguére Ñandejárare, Ñandejára omotĩndy Judá guápe.
20 Siria ruvicha guasu Tiglat-Piléser, oipytyvõ rangue Aházpe ondyry hese ha omongora chupe. 21 Ahaz ome'ẽ umi mba'e repyeta oĩva tupaópe, mburuvicha guasu róga ha mburuvicha kuéra rógape, Siria ruvicha guasúpe, ha rei; ndohupytýi chugui mba'eve. 22 Ha ojejuhu vaive pa'ũme, akóinte Ahaz ndoikuaaséi mba'eve Ñandejáragui. Peichagua vaekue Ahaz! 23 Upéva rangue oikuave'ẽ mymbajuka*f** tupã nguéra Damasco guápe, ipu'aka vaekue hese, he'ígui; “Ko'ã tupã niko oipytyvõ Siriagua ruvicha guasúpe. Taikuave'ẽna chupe kuéra mymbajuka jahecha na che pytyvõipa chéve avei.” Ha'e kuéra rupi katu oñehundi ete uvei ha'e ha opa Israelgua. 24 Ahaz ombyaty opa tembiporu tupao pegua ha omyangu'ipa, omboty tupao rokẽ ha omopu'ãuka heta altar*f** tupã nguérape táva Jerusalén rupi. 25 Omopu'ã tupao tupã gua'u kuérape opa táva Judá guápe, ohapy haguã insiénso tupã mombyry guápe. Péicha ombopochy Tupã itúva kuéra ypykue Járape.
26 Ambue mba'e hekovekue guigua ha opa mba'e ojapo vaekue iñepyrũha guive ipaha peve, ojehai Judá ha Israelgua ruvicha guasu kuatia kuérape. 27 Omano rire, oñeñotỹ itúva kuéra ypykue ndive táva Jerusalénpe ha noñeñotỹi oñeñotỹhápe Israelgua ruvicha guasu kuéra. Upéi oisãmbyhy hendaguépe ita'ýra Ezequías.
