Actemaclha ningyanmonquiscama moc ingvalhoc
1 Eyca as acnim apquilvactamo alhta enlhit. Apquiltimnascactamo alhta amyaa apnaclha Jesús: Enlhit co Galilea apquilmasquic alhta Dios Ingyapam asoc acticyovam. Apquilanayquic alhta Pilato eticyoc napocja enlhit co Galilea. Yejemoc alhta apquilpalhaquisa enlhit em pac apticyovam najan ema asoc acticyovam. 2 Aptomjac alhta apquilanya Jesús:
—¿Apquilanayqui ya quellhip acyiviy anco melyascalhma as enlhitaoc, melhno apnaymacoc poc enlhit? 3 Actomjac coo siyanya quellhip: Paj, apnoc poc. Am sat ancoc elyanmoncasac apquilvalhoc quellhip, colhojoc sat aptomja apnatovasomap. 4 Najan maa dieciocho enlhit alhta apcapma tingma apyananma co Siloé. Apquilitsepquic alhta. ¿Apquilanayqui ya quellhip acyiviy anco melyascalhma as enlhitaoc, melhno apnaymacoc co Jerusalén?
5 Actomjac coo siyanya quellhip: Paj, apnoc poc. Am sat ancoc elyanmoncasac apquilvalhoc quellhip, colhojoc sat aptomja apnatovasomap —alhta aptomjac.
Apyitquiscama higo yamit mepqui acyilhna
6 Apquiltimnasamcaa alhta Jesús actemaclha apyitquiscama:
—Inquinmec nic nat lhama higo yamit enlhit apquilcacjam. Yejemoc nic nat aptingyangvactamo acyilhna. Am nic nat etac. 7 Aptomjac nic nat apcanya aptomja aptamilquiscama apquilcacjam: “Quip ilanojo. Natqui años intomjac sictingyangvactamo acyilhna higo yamit. Am otaac mataa acyilhna. Iyatemen sat. Ayajemo ayimja ningilcacjam as yamit —alhta aptomjac. 8 Apcatingmavoc nic nat aptomja aptamilquiscama: “Visqui, intasic cotnamoc sat siclho año nac jay. Olcacsic sat niyava. Ongvicjecsic sat avjac asoc ayictinquiscama ninganma. 9 Coylhic sat lhaja. Am sat ancoc coyilhnac, iyatemen sat lhip” —alhta aptomjac.
Aptamilquisquiyam Jesús quilvana acjalhaycam acnim ninnayclha
10 Acnim ninnayclha alhta intomjac. Apquillhicmosquic alhta Jesús amyaa tingma apcaneyclhilha. 11 Innec alhta maa lhama quilvana. Dieciocho años alhta invocmoc acmasca ayimpejic. Somquic quilyicjamo actimesquiscama acjalhem. Am alhta covanac copeyveclha. 12 Lhama alhta apvita Jesús, apquevamcaa alhta:
—Quilvana, intamilaclhec lhiya —alhta aptomjac.
13 Yejemoc alhta apninquina apmeoc tacjalhit. Acpeyveclho alhta eyca. Incacovoc alhta Dios. 14 Yejemoc alhta aplova apquimja apmamyi apcaneyclhilha. Jesús alhta ayinyemaclha aptamilquiscacmo acnim ninnayclha. Aptomjac alhta apquilanya apnaymacoc:
—Acvamlha seis acnim mataa nintamjaycam. Apquililtamjoc sat ancoc eltamilquiscomoc quellhip, elvota sat nalhit acnim. Noelvota nasa acnim ninnayclha —alhta aptomjac.
15 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Enlhit apquilaycmascam nac quellhip. ¿Apquiljalhyovasqui ya quellhip tama apnatoscama acnim ninnayclha, yoyam elyajamsic? 16 Eyca as quilvana actomja Abraham aptavin niptamin. Satanás alpilhtetem dieciocho años. ¿Mongvanqui ya onliquisic acpilhtetomalhca acmasca ayimpejic acnim ninnayclha? —alhta aptomjac.
17 Lhama alhta apquillinga appayvam. Apquilmanca alhta eyca apquiltomja apquilinmelhaycam. Inquilpayjeclhec alhta apquilvalhoc enlhitaoc apquilvita actemaclha apmopvan aptamjaycam.
Apyitquiscama Jesús mosiyov actic
(Mt 13.31-32Mr 4.30-32)
18 Apquiltimnasamcaa alhta Jesús:
—¿Jalhco actema ongilyitquisic dios apquilnancascama? ¿So actema ningyitquiscama colhojoc sat Dios apquilnancascama? 19 Innoc inyicje actema nac mosiyov actic. Quitsic anco, innoc mostaza actic. Inquinalhquic sat ancoc actic, coctong sat. Yejemoc actomja acyiviy, malha yamit. Inpayjingvocmec actingaoc. Avanquic colyinavac nata netin actingaoc —alhta aptomjac.
Apyitquiscama Jesús quilpasmongam apquimpascaoc
(Mt 13.33)
20 Apquiltimnasamcaa alhta mocjam Jesús:
—¿So actema ningyitquiscama colhojoc sat dios apquilnancascama? 21 Innoc inyicje quilpasmongam apquimpascaoc. Inpalhacasquic sat ancoc quilvana nipyesicsa motajap, natqui acyacvom (almam amic) inlhojo. Yejemoc apquimpamco apyovoclhojo motajap macyelaquiscama —alhta aptomjac.
Atong coyoy
(Mt 7.13-14Mt 21-23)
22 Apquimpaclhec alhta mocjam. Apquillhalhmaa alhta apquiltamsoycaoc. Jerusalén alhta apmiyaclha. Apquilquitamamcaclho alhta mataa tingma yoycamlha eltamsamcoc enlhit. 23 Aptomjac alhta apcanya lhama enlhit:
—Visqui, ¿apcanito ya enlhit, yoyam elvomsacpoc tap? —alhta aptomjac.
Apcatingmavoc alhta Jesús:
24 —Elyimnac quellhip (elvascap) elantilhic atong coyoy. Actomjac coo siyanya quellhip: Aplhamoclhojo inyicje enlhit apquililtamjoc elantilhic. Colapvanquejec eyca elantilhic —alhta aptomjac.
25 Apyitcasquic alhta mocjam:
—“Aplhaticjac sat ancoc apvisqui, ingyapeclhac sat atong tingma pac. Elanvotac sat quellhip atong. Elanic sat quellhip colhic aclicsa atong: “Visqui, jingliquis atong” —sat eltimjic elanic. Ingyatingmojoc sat apvisqui: “Am olyicpilcac quellhip” —sat etnejic apvisqui. 26 Natamin elatingmojoc sat quellhip: “Ninpasmec alhta nintoycaoc lhip najan ningyinaycaoc. Tingma ingac alhta ingillhicmosac amyaa” —sat eltimjic elanic quellhip. 27 Ingyatingmojoc sat apvisqui: “Altimnasquic lha inyicje quellhip, am olyicpilcac quellhip. Elinyi sicnaclha, apquilmapsomcaa nac quellhip” —sat etnejic elanic. 28 Elyipcalhic sat maa. Aptoycaoc apmaoc sat eltimjic. Elvitac sat quellhip Abraham, Isaac, Jacobo najan aplhamoclhojo profetas apquilpasmeyquiclho Dios apquilnancascama. Quellhip eyca apquilhamap tap atong. 29 Elinyintac sat enlhit actiyapmaclha acnim, najan actalhningvamlha acnim, najan nilhqueyja najan nipiyam. Elhnam sat lhama nicja mesa Dios apquilnancascama. 30 Quip elaylhojo: Napocja enlhit apquilanma alhayi, elaniclhac sat apmamyi. Napocja enlhit apquilanma apmamyi, elaniclhac sat alhayi —alhta aptomjac.
Acvinama apvalhoc Jesús apvita enlhitaoc co Jerusalén
(Mt 23.37-39)
31 Apquilvaa alhta as acnim napocja fariseos. Apquiltomjac alhta apquilanya Jesús:
—Ingyinyi sat lhip. Ayinyemaclha Herodes apquiltamjoc ingyajic —alhta apquiltomjac.
32 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Eliltimnasquiclha sat sicpayvam Herodes apnoc maling. Eltime sat elanic: “Quip ilanojo. Alantipcasquic coo somquic quilyicjamo. Najan altamilquiscacmec acmasca apyimpeoc acnim nac jay najan secaseclha. Moc secaseclha (natqui acnim) sat openacsojoc sictamjaycam.” 33 Otyisam sat mocjam acnim nac jay, najan secaseclha sat najan moc secaseclha sat. Coo sicvisay profeta Dios aplingascama. Movanqueje ongvitsapoc as yoclhilhma. Tingma Jerusalén eyca sat ongvitsapoc acno apticyovam poc profetas Dios apquillingascama.
34 “Co Jerusalén layi, co Jerusalén layi. Innamquic apquilnapma profetas Dios apquillingascama. Apquilyicnacpec mataymong soycam amyaa, Dios apquilapajascama. Altamjoc alhta inyicje mataa ongvansiclhac quellhip co Jerusalén. Malha inyicje tataa ayansayclha ayitcoc coning alhimpancoc. Am alhta eyca colyavocmoc quellhip. 35 Elavojo quellhip. Aptamopeycaoc sat etnejic tingma apancaoc. Actomjac coo siyanya quellhip: Mejelviticlhejec sat mocjam acvaycmo acnim sicvactamo mocjam. Sat eltimjic quellhip: Apquilinyejemoc anco aptomja apquilhyam Visqui ingac apcasinancama —alhta aptomjac Jesús.
Ektaqmelakxoho agko' agyaqmagkasek egwáxok
1 Apkelye'eykekxeyk axta nahan nápakha énxet'ák Jesús ektéma axta xa, apkeltennáseykha axta anhan apkelnapma Pilato nápakha énxet'ák apkeleñama Galilea neyseksa apkelnapma m'a aqsok nawha'ák apmésso nak Dios.
2 Axta aptemék apkelanagkama Jesús se'e: “¿Kélaneykeya katneyk kéxegke énxet'ák Galilea eñama ekyawe agko' melya'assáxma xa ektáha nak, kaxnók ma'a nápakha apchókxa xamo' nak? 3 Éltennássek ko'o megkañama xa; agkok nahan kéxegkáxa kólya'aweykxak ma'a Dios, kóletsapok sa' nahan kéxegkáxa. 4 ¿Kélanagkamchek enxoho axta eykel'a nahan kéxegke eñama néten agko' melya'assáxma m'a apkeletsapma axta dieciocho énxet apcháhapweykto m'a tegma apwenaqte apyetnama axta m'a Siloé, mexnawok ma'a pók énxet'ák apheykha nak Jerusalén? 5 Éltennássek ko'o megkañama xa; agkok nahan kéxegkáxa kólya'aweykxak ma'a Dios, kóletsapok sa' nahan kéxegkáxa.”
Jesús apyetcháseykekxoho yámet higo meyke ekyexna
6 Apkeltennáseykha axta anhan Jesús se'e aqsok apyetcháseykekxoho nak, axta aptemék se'e: “Kenmomchek axta xama higo yámet kélcheneykekxa neyseksa apkeneykekxexa anmen yámet xama énxet, apteyánegweykmók axta yetneyk kexaha ekyexna, axta eyke eteyk ekyexna xama enxoho. 7 Tén axta aptéma apkenagkama m'a énxet ektáha axta aptaqmelchesso anmen yámet kélcheneykekxa s'e: ‘Elano, apqántánxo apyeyam ko'o entemék sekweykta émhakxa s'e higo yámet nak séltémo óteyágwaták ekyexna, akke óteyagweykták makham xama enxoho. Eyaqtén sa'; kaqhok katnamok namyep.’ 8 Axta eyke aptemék apchátegmoweykegko ektáha axta aptaqmelchesso namyep se'e: ‘Wesse', yoho aqsa sekxók makham katnamok se'e apyeyam nak; ko'o sa' ayélaqtéssesek xapop, aqsok áwa' apák sa' nahan anegkenek awhak. 9 Sa' kexaha keyxek sekteméssesa enxoho xa, sa' agkok keyxnak, eyaqtennek sa'.’”
Jesús aptaqmelchesseyam xama kelán'a ekháxamáxche ekhem sábado
10 Xama sábado axta apkelxekmóssók Jesús énxet'ák ma'a kañe' apchaqneykekxexa judíos; 11 hegkek axta nahan xama kelán'a m'a ekweykmo axta dieciocho apyeyam ekháxamáxche. Xama espíritu ekmaso axta teméssessók ékhe, yawanchek axta kapéwekxak katnamha xama enxoho. 12 Xama axta apweteya m'a Jesús, apwóneykha axta, axta aptemék apkenagkama s'e:
—Kelán'a, yenyókek kaxwók xeye' m'a ektémakxa axta ekháxamáxche.
13 Tén axta apnegkena apmék takháxet, yetlómók axta anhan ekpéweykekxa énmeykha m'a kelán'a, kelteméssessek axta anhan apcheymákpoho m'a Dios. 14 Tén axta aplama m'a apkemha apmonye' axta m'a apchaqneykekxexa judíos, hakte ekhem sábado axta aptaqmelchessekmok kelán'a m'a Jesús. Axta aptemék apkelanagkama énxet'ák se'e:
—Yetneyk seis ekhem yaqwayam antemeykha; kólchexyem chá'a yaqwayam kóltaqmelchessók ektémakxa kélháxamáxche xa ekhem nak, háwe ekhem sábado.
15 Axta aptemék apchátegmoweykegko Wesse' egegkok se'e:
—Kéxegke kélmeyókásamáxkoho nak kélagko' kéltémakxa, ¿megkóllekkeseya kéxegke táma' wey kéltósso essenhan yámelyeheykok ekhem sábado, yaqwayam enxoho kólágwakxak yegmen? 16 Hakte keso kelán'a nak, ekteme nak Abraham aptáwen neptámen, ektéma nak han dieciocho apyeyam ekteméssesso Satanás xa ektémakxa nak ekháxamáxche. ¿Enxeykel'a kapayhawok kólmasséssesek ektémakxa ekháxamáxche ekhem sábado?
17 Xama axta aptéma appeywa Jesús xa, apkelmegqágweykekxók axta m'a ektáha axta apkenmexeykha; kelpayheykekxeyk axta eyke apkelwáxok apyókxoho énxet apkelweteya aqsok ekyawe apkelane axta m'a Jesús.
Jesús apyetcháseykekxoho mostaza aktek
(Mt 13.31-32Mc 4.30-32)
18 Axta aptemék nahan Jesús se'e: “¿Yaqsa ekhawo m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios? ¿Yaqsa ewanchek ko'o axnésho'? 19 Hawók ma'a mostaza aktek apkeneykekxal'a xama énxet ma'a apkelchekha, tén han ekwáneykmohol'a ekwokmoho ektáha m'a ektémól'a xama yámet ekyawe, ekwányam agko' nahan katnehek, kalanagkok nahan axanák náta m'a aktegák nak.”
Jesús apyetcháseykekxoho kempáseyak
(Mt 13.33)
20 Axta aptemék nahan Jesús se'e: “¿Yaqsa aqsok ko'o ewanchek axnéshok ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios? 21 Hawók ma'a kempáseyak énchahayól'a kelán'a hótáhap apxámokma, yaqwayam enxoho kampasagkok apyókxoho hótáhap ekyélaqtésso.”
Ektáhakxa nak ketsék átog
(Mt 7.13-14Mt 21-23)
22 Apkelxekmóssegkek axta chá'a Jesús énxet'ák nátegma apweykenxa axta chá'a, tén han ma'a apheykegkaxa nak énxet, cham'a apmeyeykekxo axta m'a Jerusalén. 23 Xama énxet axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—Wesse', ¿apqántawoya sa' ma'a yaqwayam nak elwagkasakpok teyp?
Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
24 —Kóllenxánem kólántexek ma'a átog ketse nak; hakte naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke apxáma eykhe apmáheyo elántexek ma'a, mopwanchek eyke elántexek. 25 Hakte apkempákxeyk sa' agkok néten ma'a ektáha nak apxagkok tegma, tén han apchápeykxo enxoho átog, keñe sa' kéxegke kélchaqneykha nak yókxexma, kólwónmakha sa', sa' kóltéhek kélpeywa s'e: ‘Wesse', hegmeykesses hana negko'o átog.’ Sa' eyke etnehek yátegmowagkok se'e: ‘May'ásegkok ko'o kéleñamakxa kéxegke.’ 26 Keñe sa' kóltéhek kólpaqmétek kéxegke s'e: ‘Nenteykegkek axta negko'o nentéyak xamo' xép, negyeneykegkek axta anhan xamo' ma'a negyenéyak, apkelxekmóssegkek axta anhan chá'a exchep énxet'ák ma'a ámay egagkok nak.’ 27 Sa' eyke etnehek yátegmowagkok se'e: ‘May'ásegkok ko'o kéleñamakxa kéxegke. ¡Kóláwho xa, kéxegke élmasagcha'a nak kéltémakxa!’ 28 Keñe sa' kóllekxagwaha, kóltakxek sa' nahan kélma'ák eñama kéllegeykegkoho ekmáske, cham'a kélwet'a sa' Abraham, Isaac, Jacob, tén han apyókxoho apkellegasso axta Dios appeywa exmakha m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios, tén han kélántekkesa sa' yókxexma kéxegke. 29 Hakte elxegmak sa' énxet apkeleñama nexcheyha, nepyeyam, teyapmakxa ekhem, tén han ma'a taxnegwánxa ekhem, yaqwayam sa' exmakha etawagkok aptéyak ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios. 30 Keñe sa' nápakha aptamhéyak nak axayók agko' se'e kaxwo' nak, apmonye'e sa' kólteméssásekxa', keñe sa' nápakha aptamhéyak nak apmonye'e s'e kaxwo' nak, axayók agko' sa' kólteméssásekxa'.
Jesús apkelekxagweykha apkelányo Jerusalén
(Mt 23.37-39)
31 Apkelweykmek axta anhan nápakha fariseos. Axta aptemék apkenagkama Jesús se'e:
—Etyep sa' se'e, apmakók xép yaqhek ma'a Herodes.
32 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Kóltaqhoho, kólteme sa' kólának ma'a yammáleg nak: ‘Elano, sakhem ko'o sélántekkesa kelyekhama', saka sa' nahan, éltaqmelchessekmek nahan ma'a élháxamáxche, mók ekhem sa' nahan apenaksek.’ 33 Axñekxak sa' eyke ko'o makham sakhem, saka, tén han mók ekhem, hakte megkapayhawok yetsapok Dios appeywa aplegasso m'a megkatnahakxa nak Jerusalén.
34 “¡Jerusalén, Jerusalén! ¡Apkelnapma nak énxet'ák apagkok ma'a Dios appeywa apkellegasso, tén han apkelyetnaya axta meteymog ma'a seykha amya'a Dios axta apkeláphássesso! ¡Xámokmeyk axta ko'o sekmáheyo wánchásekxak énxet'ák apheykha nak xa Jerusalén, ektémól'a tat'a kánchásekxak étkók ma'a kóneg axempagkok, axta eyke kólmáheyók kéxegke! 35 Kóllano, etaqmopagkok sa' kéxegke m'a kélxanák nak; éltennássek ko'o kéxegke, peya mehélwetekxók chá'a, ekwokmoho kéltáha kélpeywa s'e: ‘¡Tásek sa' katnehek apxénamap ma'a apwa'a nak Wesse' egegkok apcháphasso!’”