Acyinamam olhma tingma Tesalónica
1 Aplhinquic alhta Pablo najan Silas. Apquilyeycajangvocmec alhta tingma Anfípolis najan Apolonia. Apquilvocmec alhta tingma Tesalónica. Apyitnec alhta maa tingma apcaneyquiclhilha judíos. 2 Apmiyaclhec alhta Pablo tingma apcaneyquiclhilha. Aptemaclha mataa Pablo. Natqui acnim ninnayclha alhta invocmoc apquiltimnaycam. 3 Apquilpeyvaseclhec alhta mataa vaycajac actalhesomalhca aplhenamap Cristo. Actemaclha mayasquiscama apyimpejic Cristo najan actemaclha aplhaticjangviyam nipyesicsa apquilmasquingvaycmo. Aptomjac alhta apquilanya:
—Eycaso Jesús siltimnascama mataa quellhip aptomja Cristo apanco —alhta aptomjac.
4 Am alhta elyascacmoc tasic amyaa napocja judíos. Apquilpalhavaac alhta Pablo najan Silas. Apnacmec alhta maa aplhamoclhojo griegos. Najan aclhamoclhojo quilvanaa alimja apmamyi. Apquilacoc alhta mataa Dios Ingyapam. Am alhta najan elyascacmoc tasic amyaa. 5 Apquiltanovquic alhta judíos aptomja apquilyasquiyam tasic amyaa. Apquilanyam alhta enlhit apquilmapsomcaa mepqui apquiltamjaycam. Inyinimquic alhta olhma apyovoclhojo tingma. Apquilvoclhec alhta Jasón tingma pac. Pablo najan Silas alhta apquilquitamac. Apquililtamjoc alhta elantipsic tingma. Apquiltamjoc alhta elanic judíos, yoyam elmacpoc Pablo najan Silas. 6 Am alhta elvitac maa. Yejemoc alhta apmacpo Jasón najan napocja apquilyalhinga. Apquilyinyovaseclhec alhta apnamcaclha apquilyimtalhnamo tingma. Apquilpalhamam alhta:
—Apquilvaac lhac as enlhitaoc apquiltomja apquilyinimquiscama lhalhma anco. 7 Apquilmec mataa tacja as enlhitaoc Jasón. Apquiltovasquic mataa singanamaclha apvisqui co Roma. Apquillhenquic mataa poc apvisqui apvisay Jesús —alhta apquiltomjac apquilpamesma.
8 Lhama alhta apquillinga as asoc. Apquilyinimcasquic alhta olhma enlhitaoc najan apquilyimtalhnamo. 9 Innec alhta acpeyvaseclho aptemaclha Jasón. Yejemoc alhta apquilapajasacpo eltajiclha.
Apquilvoyam Pablo najan Silas tingma Berea
10 Apquilpecjesam alhta apquilyalhinga. Alhtaa alhta apquilapajasacpo Pablo najan Silas elyacsic tingma Berea. Lhama alhta apquilvoclho. Yejemoc alhta apquilmiyaclho tingma apcaneyquiclhilha judíos. 11 Inquiljalhnec alhta apquilvalhoc judíos co Berea, melno apnaymacoc co Tesalónica. Inquilmec alhta apquilvalhoc tasic amyaa. Apquilyipsatamquic alhta mataa vaycajac Dios appayvam aclhamoclhojo acnim. Apquilyitsamquic alhta mataa actemaclha aplhanma Pablo. 12 Am alhta elyascacmoc tasic amyaa aplhamoclhojo enlhit. Am alhta najan elyascacmoc tasic amyaa aplhamoclhojo griegos najan quilvanaa alimja amamyi. 13 Lhama alhta apquillinga judíos co Tesalónica actemaclha apquiltimnascama Pablo Dios appayvam tingma Berea. Yejemoc alhta apquilvaa tingma Berea. Acyinamam olhma alhta apquiltimescasac tingma. 14 Yejemoc alhta apcapajascapo Pablo nicja yingmin acvanyam. Apquilyalhinga alhta apquilapajascama. Apnaclhec alhta mocjam Silas najan Timoteo tingma Berea. 15 Apmiyaclhec alhta Pablo tingma Atenas. Apquillhalhmaa alhta napocja apquilyalhinga. Apquiltajavoc alhta mocjam apquillhalhmaa. Apcapajasquic alhta appayvam Pablo. Apcanyacpec alhta Silas najan Timoteo elpecjicsojo, yoyam elimjamcoc.
Apvoyam Pablo tingma Atenas
16 Apquiljalhnam alhta Pablo, yoyam elvac tingma Atenas Silas najan Timoteo. Inyitnocjavoc alhta apvalhoc Pablo apvita aclhamoclhojo quilaycmasquiscama apquilyitquiscama dios. 17 Apvoclhec alhta Pablo tingma apcaneyquiclhilha. Apquilpamejitcasquic alhta Pablo nipyesicsa judíos najan apquilpalhaviyam judíos. Apquilpamejitcasquic alhta najan enlhit apnaycam napocja tingma aclhamoclhojo acnim. 18 Aptajanyavoc alhta Pablo enlhit apyascamcolhma apquilvisay epicureos najan poc apquilvisay estoicos. Apquilpamejitsacpec alhta:
—¿Soc asoc aplhena aplhamasomap nac lha? —alhta apquiltomjac.
Alhta apquiltomjac poc:
—Aplingasquimqui inyicje alvisay alyitsomalhca dios enlhit apnaycam mocjay —alhta apquiltomjac. Ayinyemaclha apquiltimnasa mataa Pablo tasic amyaa najan actemaclha aplhaticjangviyam Jesús —alhta intomjac amyaa aplhenacpo. 19 Yejemoc alhta apmacpo Pablo. Apquilyantamaclhec alhta ningyicpilcomalhcoclha acvisay Areópago. Apquiltomjac alhta apquilanya:
—Ningiltamjo inyicje ongilyasamcojo nincoo actemaclha alhnancoc singillhicmoscama apquiltimnaycam mataa lhip.
20 Aplhenquic mataa lhip asoc mongyascamco. Ningiltamjoc ongilyasamcojo actemaclha aclhenomalhca —alhta apquiltomjac.
21 Apquiltemaclha apancaoc co Atenas najan enlhit apquilpalhaviyam Atenas. Am alhta ellanac moc asoc. Acvamlha apquililtamjoc mataa elaylhojo amyaa alhnancoc najan ellhenic mataa.
22 Apquinmam alhta Pablo nipyesicsa enlhitaoc apnaycam ningyicpilcomalhcoclha acvisay Areópago. Aptomjac alhta apquilanya Pablo:
—Quellhip co Atenas. Acyicpilcoc coo apquiltemaclha mataa quellhip apquilayo ingilyapam diosaoc. 23 Naysicsa sictiyascam natingma acvitangvocmec mataa actemaclha apquilayo quilaycmasquiscama acyitsomalhco dios. Acvitac alhta lhama acvatnamalhquilha. Yitnec alhta actalhesomalhca as appayvam: “Dios Ingyapam meyicpilcomap apanco” —alhta intomjac actalhescama. Apquilacoc mataa quellhip lhama Dios melyicpilquemo. Eycaso aptomja Dios siltimnascama quilhvo quellhip.
24 Dios Ingyapam aptomja apquillanay as nalhpop najan aclhamoclhojo asoc acnamco lhalhma anco. Dios Ingyapam aptomja Apvisqui netin najan as nalhpop. Melhejec mataa Dios Ingyapam congne tingma apponquinomap enlhit apquillanay. 25 Mongvanquic nincoo lhama asoc yoyam ongilanesquisic. Am coymalhquejec as asoc Dios Ingyapam. Eyca aptomja singmescama acyimnatem ingnenyic najan ninginamam najan aclhamoclhojo asoc.
26 Aplhamoclhojo enlhit apquilmolhama lhalhma anco apquilinyema Dios Ingyapam aptomja apquillanay lhama enlhit apmolhama siclhoc anco. Apquilyipsatamquic mataa Dios Ingyapam acvamlha acnim apquileyvam enlhitaoc as nalhpop. Apquilyipsatamquic mataa acvamlha yoclhilhma apquileyvam enlhitaoc. 27 Apquiltamjoc yoyam ongilquitmoc ningilanalhco Dios Ingyapam. Ongilpacnamam sat lhaja, ongilviticlhac sat lhaja. Am elhnac mocjay Dios Ingyapam. Apnec ningatoc nincoo. 28 Ningilinyemac nincoo Dios Ingyapam najan nintemaclha mataa najan ningileyvam mataa. Innoc apquillhanma alhta actamongvayclholhma appayvam (acmasis) nipyesicsa quellhip: “Nincoo ningilinyema apmolhama Dios Ingyapam” —alhta apquiltomjac. 29 Ningilinyemac ancoc apmolhama Dios, colhenejec ingvalhoc acyitsomalhco oro alyinmomo apyimpejic Dios najan acyitsomalhco plata alyinmomo najan acyitsomalhco mataymong. Eyca as asoc ayinyema enlhit apquillanay aptomja apcaycmasquiscama. 30 Am colhenam apvalhoc Dios Ingyapam apquiltemaclha ilhnic nat enlhitaoc melyascamco. Quilhvo eyca apquilanyacpo aplhamoclhojo enlhit lhalhma anco, yoyam elyanmongsic apquilvalhoc. 31 Aplhencasquic Dios Ingyapam lhama acnim, yoyam jingilyicpilcojo ningilanalhco lhalhma anco. Inpeyvoc anco apquilyicpilquemo. Apyacyesquic Dios Ingyapam lhama enlhit, yoyam etnejic singyicpilquemo. Metnatsacpejec sat maa, ayinyemaclha aplhaticjasquiyam nipyesicsa apquilmasquingvaycmo —alhta aptomjac Pablo.
32 Lhama alhta apquillinga actemaclha aplhaticjangviyam nipyesicsa apquilmasquingvaycmo. Yejemoc alhta apquilasmesa napocja. Apquiltomjac alhta poc enlhitaoc:
—Intasi nac onlingaclhojoc mocjam aplhena nac lha —alhta apquiltomjac.
33 Aptipquic alhta Pablo nipyesicsa enlhitaoc. 34 Am alhta elyascacmoc tasic amyaa napocja enlhit. Apquilyiplaclhec alhta Pablo. Lhama alhta apvisay Dionisio, apmolhama ningyicpilcomalhcoclha Areópago. Najan lhama quilvana alhta acvisay Dámaris najan moc quilvanaa.
Ekyennameykhaxma Tesalónica
1 Apkelyeykhágweykmek axta apkelxegama Pablo tén han Silas ma'a Anfípolis, tén han ma'a Apolonia, keñe apkelweykmo m'a Tesalónica, ekyetnamakxa axta nahan apchaqneykekxexa m'a judíos. 2 Aptaxnegweykmek axta Pablo m'a apchaqneykekxexa axta judíos, ekhawo aptémakxa axta chá'a ekyókxoho sábado, ántánxo semána axta nahan weykmohok apkeltennáseykha énxet'ák, apmeykencha'a chá'a m'a ektémakxa nak Eknaqtáxésamaxche Wesse' egegkok appeywa. 3 Apkeltennáseykha axta chá'a apxénamakpo yetsapok ma'a Mesías, tén han apxénamakpo exátekhágwók ma'a natámen apketsapma. Axta aptemék chá'a apkelanagkama s'e:
—Cháxa Jesús séltennásencha'a nak chá'a kéxegke, cháxa Mesías xa.
4 Nápakha judíos axta anhan melya'ásseykmok xa, apkelyetleykekxeyk axta m'a Pablo tén han Silas. Apxámok axta anhan melya'ásseyam ma'a griegos, apkelpeykessamo axta chá'a m'a Dios, xámok axta anhan ma'a kelán'ák kelwesse'e nak. 5 Apnathayak axta eyke m'a nápakha judíos apkelya'ásseyam axta, apcháncheseykekxeyk axta m'a énxet'ák élmasagcha'a nak apkeltémakxa apkelweynchámeykha axta aqsa chá'a m'a ámay, apkeltémo énnegkesek exma m'a tegma apwányam tén han etekkesek ektemegweykmohóxma. Apketámeykegkek axta anhan ma'a Jasón apxagkok, apkelchetamsama Pablo tén han ma'a Silas, yaqwayam enxoho elántekkesek yókxexma, enaqlakxések ma'a énxet'ák apxámokma. 6 Xama axta melwetágweykmo m'a, keñe axta kélyenyawáseykegkokxo aqsa Jasón kélyentameykekxo, tén han nápakha énxet'ák melya'ásseyam, nápaqta'awók ma'a apkelámha apmonye'e nak tegma apwányam. Axta aptemék apkelyennaqtéssamo apkelpeywa s'e:
—¡Keso énxet'ák aptekkessama nak chá'a ekyennamáxma ekyókxoho yókxexma, apkelwa'ak nahan se'e, 7 apheyáseykha nahan apxagkok ma'a Jasón! ¡Apyókxoho nahan aptawáseykha m'a wesse' apwányam segánamakxa apagkok, hakte apkelxeyenmeyk chá'a apyetnama pók wesse' apwányam, cham'a kéltéma nak Jesús!
8 Xama axta apkellegaya xa aqsok nak, apyennegkessegkek axta exma énxet'ák tén han ma'a apkelámha apmonye'e nak. 9 Keñe axta m'a Jasón tén han ma'a nápakha nak apyánmagkassama yaqwayam kólchexeykxa', kélchexeykekxeyk axta anhan.
Pablo tén han Silas apkelwayam ma'a Berea
10 Yáqtéssegkek axta, apkeltémók axta elpekhaksohok apkelxega énxet'ák melya'ásseyam Pablo tén han Silas elmahagkok ma'a Berea. Xama axta apkelweykmo m'a, apkelmaheykegkek axta apchaqneykekxexa judíos ma'a. 11 Cháxa énxet'ák judíos éltaqmela axta apkelwáxok, megkaxnémo axta ektémakxa apkelwáxok ma'a énxet'ák apheykha nak Tesalónica, apkelmomchek axta takha' amya'a eñama nak Dios yetlo ekmáyheykegkoho apkelwáxok. Yókxoho ekhem axta anhan chá'a apkelyetsátéyak ma'a ektémakxa nak Eknaqtáxésamaxche yaqwayam enxoho elwetak naqsók kexaha m'a ektémakxa axta kéllegasso. 12 Axta keñamak apxámokma apteme melya'ásseyam, apxámok axta anhan griegos apteme melya'ásseyam, cham'a kelán'ák kelwesse'e nak, tén han ma'a apkelennay'a nak. 13 Xama axta apkellegaya amya'a judíos apheykha axta Tesalónica apkeltenneykencha'a nahan Pablo Dios appeywa m'a Berea, apkelmaheykegkek axta anhan ma'a, aptekkessesseykmek axta nahan apyennegkessóxma énxet'ák ma'a, apkellókassesseykmek axta nahan apkelwáxok. 14 Apkeltémók axta eyke epekhaksohok apteyapma Pablo énxet'ák melya'ásseyam emhagkok ma'a neyáwa wátsam ekwányam, keñe axta Silas tén han Timoteo apkelheykekxo m'a Berea. 15 Apkelyetlamchek axta nahan Pablo ekweykmoho tegma apwányam Atenas ma'a énxet'ák ektáha axta apkelxegexma'a. Keñe axta apkelchexyeykmo makham yetlo apseykentámho Pablo appeywa apkeltémo elpekhaksohok ey'ókxak Silas tén han Timoteo.
Pablo apwayam Atenas
16 Neyseksa apkelhaxanma axta Pablo, Silas tén han Timoteo m'a Atenas, lókassegkek axta apwáxok apweteya ekxámokma kéleykmássesso m'a tegma apwányam nak. 17 Axta keñamak apkelpaqhetchásamákpoho Pablo judíos ma'a apchaqneykekxexa nak, tén han ma'a nápakha apkelpeykessamo axta chá'a Dios. Apkelpaqhetchásamákpók axta nahan chá'a m'a énxet'ák apchaqneykekxoho axta chá'a m'a apkelweynchámeykegkaxa axta chá'a énxet'ák. 18 Nápakha énxet'ák apkelxekmósso apnámakkok axta nahan apkelpaqhetchásamákpohok chá'a Pablo, cham'a epicúreos tén han estoicos. Axta aptemék chá'a apkelpaqmeyesma pók xam'a s'e:
—¿Yaqsa apxeyenma chá'a xa mey'áseyak nak aqsok?
Axta etnehek nahan chá'a apkelpeywa nápakha s'e:
—Aqsok kéláyókxa éleñama mók nekha kexaha apkelxeyenma chá'a.
Axta aptemék apkelpeywa énxet'ák xa ektáha nak, hakte apkeltenneykha axta chá'a Pablo m'a Jesús apwesey, tén han nennaqxétekhágwayam. 19 Keñe axta kélyentameykekxo m'a Areópago. Axta kéltemék kélmaxneyeykencha'a s'e:
—¿Apwancheya hẽltennaksek, yaqsa nélxekmowásamáxche axnagkok se'e sensókasakmo nak xép? 20 Hakte ẽltennassegkek chá'a m'a aqsok manlegaya nak, néltamhók agya'asagkohok yaqsa ekteme xa.
21 Hakte cham'a apyókxoho énxet'ák apkeleñama nak Atenas, ekhawo nahan ma'a apkeleñama nak mók nekha apheykencha'a nak ma'a, wánxa axta aqsa apmenyeyk chá'a eleyxhok ma'a kaxwe amya'a ekxénamaxche nak tén han elxének chá'a.
22 Apkempeykekxeyk axta néten Pablo nepyeseksa énxet'ák ma'a Areópago. Axta aptemék apkelanagkama s'e:
“Énxet'ák kéleñama nak Atenas, ekwet'ak ekxáma kéxegke m'a ektémakxa nak kéláyókxa. 23 Ekweynchámeykha axta ko'o sélányo m'a kélpeykessamókxa nak chá'a aqsok kéláyókxa, ekweteyak axta ko'o ekwatnamáxchexa nak aqsok ekyetno kéltáxésso s'e ektéma nak: ‘Dios megkólya'áseyak kélpagkanchesso s'e. Cháxa sekmako nak ko'o altennássak kéxegke xa, kélpeykessamo nak chá'a neyseksa megkólya'áseyak.
24 “Dios apkelane axta keso náxop tén han ekyókxoho aqsok ekhéyak nak awáxok, cham'a Wesse' néten ma'a, tén han keso náxop. Mexmak ma'a kañe' tegma énxet apkelane nak, 25 mopmenyeyk nahan kóllanaksek aqsok, hakte cham'a apteme chá'a segmésso negyókxoho ekyennaqte egnények ma'a, nennama tén han ma'a ekyókxoho aqsok nak.
26 “Xama énxet axta keñamak apxámaseykekxo apyókxoho pók aptémakxa énxet, yaqwayam enxoho esawhekxohok keso náxop; appekkenchessegkek axta nahan chá'a ekwánxa ekhem néxa apheykha tén han ma'a yókxexma yaqweykenxa chá'a exmakha, 27 yaqwayam enxoho ektamok ma'a Dios, máxa apkelpaknameykha sa' eykhe etnehek éteyekxa'. Naqsók chá'a negko'o ketók aphakxa enxama m'a Dios. 28 Hakte Dios negko'o segmésso negyennaqte, tén han negmowána óltaqheykha tén han negweynchámeykha chá'a; ekhawo ektémakxa nak apkelxeyenma m'a énxet'ák kélagkok apnaqtáxéseyak nak chá'a ekteyapma élchetámeykha apkelwáxok ektéma nak se'e: ‘Negko'o nenteme néleñamakxa m'a Dios.’ 29 Negko'o nenteme néleñamakxa m'a Dios, megkeyméxchek negko'o kaxének egwáxok apteme aphémo Dios ma'a sawo ekyátekto ekmomnáwa nak, tén han ma'a sawo ekmope ekmomnáwa nak, essenhan ma'a meteymog apkeleykmassáseykegkohol'a énxet ekxénakxa enxoho apwáxok eleykmássesha. 30 Axta yenmexmók Dios ektémakxa axta melya'áseyak aqsok énxet'ák ma'a nanók axta, keñe kaxwo' apkeltémo negko'o ólyaqmagkasek egwáxok Dios negyókxoho nak, ekweykekxoho m'a ekyókxoho yókxexma nak. 31 Hakte appekkenmeyk axta Dios xama ekhem yaqweykenxa elyekpelkohok apyókxoho énxet'ák keso náxop yetlo ekpéwomo aptémakxa eñama apchásenneykekxa xama énxet ektáha axta apkelyéseykha; cháxa apxekmóssama axta apyókxoho énxet'ák, cham'a apxátekhásseykmo axta.”
32 Xama axta apkellegaya énxet'ák xa apnaqxétekhágwayam nak ma'a apkeletsapma, apkellektegmeykha axta chá'a nápakha, keñe axta nahan nápakha aptéma chá'a apkelpeywa s'e:
—Ageyxhok sa' makham exének mók ekhem xa.
33 Keñe axta apkexakhama Pablo xa énxet'ák nak. 34 Nápakha axta eyke nahan apkelyetlók, tén han aptamheykegko melya'ásseyam. Dionicio axta nahan aphak nepyeseksa xa énxet'ák nak, apkeñama axta xama nepyeseksa m'a apchaqneykekxexa nak énxet Areópago, keñe axta nahan xama kelán'a ekwesey axta Dámaris, tén han ma'a nápakha énxet'ák nak.
