Apquilapajascama Jesús setenta apquiltamsoycaoc
1 Natamin alhta apquilyacyesa Visqui ingac mocjam setenta apquiltamsoycaoc. Apquilapajasquic alhta moc apcanita. Apquilapajasquic alhta natingma lhalhma anco yavamlha eyacsic. 2 Aptomjac alhta apquilanya Jesús:
—Cotlaycaoc acmocjitma acyilhna, eyca apcanito aptomja apnaclheycaoc. Elilmalhnam quellhip acnaclhomalhquilha avisqui ac, yoyam elapajacsic elnaclhamcoc acyilhna. 3 Ellhing quellhip. Quip elanojo, alapajasquic quellhip malha nipquesic apquitcaoc naysicsa asoc navjac aclom. 4 Noelsov nasa najapa najan solyayem. Noelsov moc tiyayipeoc. Noelpayves nasa enlhit nalhit amay. 5 Apquilantalhningvocmec sat ancoc lhama tingma, eltime sat siclho: “Coltamilam sat ingilvalhoc as tingma”. 6 Apnec sat ancoc maa enlhit actamila apvalhoc, comalhcac sat tacja actemaclha apquilpayvescama quellhip. Am sat ancoc elhnac enlhit actamila apvalhoc, cotajingvomoc sat apquilpayvescama. 7 Elhnam sat maa tingma. Eltovaoc najan elyinaoc asoc apquillhoy maa. Enlhit aptamjaycam colhojoc sat acyanmongam. Noelyanmongsaoc nasa moc apquilmaclha tingma. 8 Apquilmacpec sat ancoc tacja quellhip as tingma, eltovaoc sat asoc nintom apquillhoy maa. 9 Eltamilquisquim sat acmasca apyimpeoc as tingma. Eltime sat maa: “Camquitvaac quellhip Dios apquilnancascama” —sat eltime elanic. 10 Am sat ancoc elmacpoc tacja quellhip as tingma, elantiyip sat maa. Sat eltimjic maa: 11 “Ninpalesquic lhopactic alyipitcay ingmancoc ayinyema as tingma. Cotnatsalhquejec sat actemaclha melmam tacja. Elyasamcojo quellhip: Camquitvaac lhac quellhip Dios apquilnancascama. Am lhac colyacmoc quellhip” —sat eltime elanic. 12 Actomjac coo siyanya quellhip: Acvocmo sat acnim ningyicpilcomalhcoclha coyimtilhojoc sat acyanmongayclha as tingma, am colhoyc acyanmongayclha tingma Sodoma —alhta aptomjac.
Enlhitaoc melyajayquiclho layi
(Mt 11.20-24)13 Quellhip layi co Corazín. Quellhip layi co Betsaida. Invitalhquic nipyesicsa quellhip asoc sinpilapquiscama. Invitalhquic nat ancoc as asoc tingma Tiro najan Sidón, quilhvoc nat elyanmongsic apquilvalhoc. Quilhvoc nat elvitacpoc apma apquilantalhnama yamquintim ajac apnaycam naysicsa tajap. 14 Acvocmo sat acnim ningyicpilcomalhcoclha colhyevavojoc sat acyanmongayclha co Tiro najan co Sidón, melhno quellhip. 15 Quellhip co Capernaum. ¿Apquilanayqui ya quellhip elyasacpoc netin acvocmo netin? Colhic sat acvayvesantamo coning acvocmo alyascamaclha ingjangaoc.
16 “Injalhnalhcoc ancoc apquilpayvam quellhip, acno acjalhnomalhco coo lha sicpayvam. Apquilvanacpec ancoc quellhip, acno sicvanamalhca coo lha. Acvanalhquic ancoc coo, apvanacpec najan Ingyapam aptomja seyapajascama coo —alhta aptomjac.
Apquilvactamo mocjam setenta apquiltamsoycaoc
17 Apquilvoctac alhta mocjam setenta apquiltamsoycaoc. Inquilpayjeclhec alhta apquilvalhoc, apquilpamejitsa:
—Visqui, ingilyajaclhoc najan maa somquic quilyicjamo ayinyema lhip apvisay —alhta apquiltomjac.
18 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Eje, acvita inyicje Satanás, malha alyinmom, malha nata actiyam ayinyema netin. 19 Quip elanojo. Almesquic quellhip apquilmopvan, yoyam eltamoc nimisma najan yitaja, yoyam elnatovacsic cotnaja ingmoc. Mellingamquejec sat quellhip acmasca. 20 Noelitsovacsojo nasa quellhip alyajaclho somquic quilyicjamo. Elitsovacsojo anco quellhip acnatalhesomalhca apquilvisay netin —alhta aptomjac.
Jesús acpayjayclha apvalhoc
(Mt 11.25-27Mt 13.16-17)21 Yejemoc alhta acpayjeclho apvalhoc Jesús ayinyema Espíritu Santo: Aptomjac alhta apquilmalhnancama:
—Ingyapam netin, lhip nac Visqui netin najan as nalhpop. Inlhenquic coo evalhoc lhip. Apyilhascasquic lhip as asoc enlhitaoc apquilyascamco lhalhma anco. Am eyilhascasac lhip as asoc enlhit melyascamco malha sicaa. Intasic anco, Ingyapam. Actomja lhip apquiltemoclha apanco.
22 “Elmesquic coo Tata aclhamoclhojo asoc sicmovan. Paj lhama apyascamco sicvisay Apquitca. Apvamlha coo Tata apyasamco. Paj lhama apyascamco apvisay coo Tata. Acvamlha coo sicyascamco apvisay coo Tata. Najan maa apquilyasamcoc sictomja silyascasingviyam apvisay coo Tata —alhta aptomjac Jesús.
23 Apquilanoc alhta Jesús apquiltamsoycaoc, apquilpamejitsa:
—Apquilvitac quellhip as asoc. Apquilinyejemoc anco enlhit apquilvitay as asoc. 24 Actomjac coo siyanya quellhip: Apquilvitac quellhip as asoc. Aplhamoc nic nat profetas Dios apquillingascama najan apquilviscaa apquililtamjoc nic nat elvita. Am nic nat elvitayac. Apquililtamjoc nic nat ellinga. Am nic nat ellingayac —alhta aptomjac.
Aplhenamap aptamila co Samaria
25 Yejemoc alhta apquinmaclho netin apyascamco apquiltemaclha. Apquiltamjoc alhta eyipconic Jesús. Aptomjac alhta apcanya:
—Visqui, ¿jalhco sat otnejic, yoyam momasquingvomeje cotmongvoycamlha nelha? —alhta aptomjac.
26 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—¿Jalhco lha actomja singanamaclha actalhesomalhca? ¿Co lha actomja lhip apquilyipsatem? —alhta aptomjac.
27 Apcatingmavoc alhta apyascamco apquiltemaclha:
—“Ingyasicjojo anco Dios lhip Visqui pac. Iyiplovquis sat apvalhoc, najan apyimnatem apanco najan apyascamcolhma. Ingyasicjojo ingmoc acno apcasicjamacpo apanco” —alhta aptomjac.
28 Aptomjac alhta apcanya Jesús:
—Inpayjoc aplhanma. Itne sat mataa lha. Memasquingvomejec sat lhip cotmongvoycamlha nelha —alhta aptomjac.
29 Apquiltamjoc alhta etnesacpoc apanco appeyvomo as enlhit. Aptomjac alhta apcanya:
—Visqui, ¿soc emoc qui? —alhta aptomjac.
30 Yejemoc alhta apquiltimnamcaa Jesús:
—Jerusalén nic nat apquimpac lhama enlhit. Jericó nic nat apmiyaclha. Nalhit amay nic nat apquiltajanyac apquilminyilhma. Appatjetacpec nic nat. Innec nic nat aljalhyovasquisa apquilantalhnama. Apticpongacpec nic nat as enlhit. Quitlhincasoc nic nat ingyitsapoc. Apquilyamyaclhec nic nat aptomja apquilajem. Apquilvonquipquic nic nat. 31 Yejemoc nic nat apmiyaclho maa lhama sacerdote. Apvitangvocmec nic nat apmatnam. Apyeycajangvocmec nic nat eyca. 32 Apquimjamquic nic nat najan lhama levita. Apvitangvocmec nic nat apmatnam. Apyeycajangvocmec nic nat najan. 33 Apquimjamquic nic nat najan lhama co Samaria. Apvitangvocmec nic nat apmatnam. Lhama ilhnic nat apvita, apyovsec nic nat apquilano. 34 Yejemoc nic nat apyocmo. Appilhtejitcasquic nic nat apquilyimsem. Apyanquincaac nic nat olivo yingmenic (acpilhmoc) najan moyayit uva yingmenic. Appatimcaseclhec nic nat apquinamtem. Apyantimquic nic nat tingma apnaycamcaclha maycaa. Aptamilcasquic nic nat maa. 35 Moc acnim nic nat appecjamcaa co Samaria. Yejemoc nic nat apquiljalhyovasa anit solyayem. Apmesquic nic nat acyanmongam actomja tingma pac. Aptomjac alhta apcanya: “Itamilquis sat as enlhit. Am sat ancoc colhnoc acyanmongam aptamilquiscama, olmesic sat mocjam sicvactamo sat” —nic nat aptomjac. 36 Apnatqui enlhit nic nat aptomja apquilvitay apmatnam. ¿Jalhco apcanya lhip aptomja poc apanco? —alhta aptomjac Jesús.
37 Apcatingmavoc alhta apyascamco apquiltemaclha:
—Ayanayc coo aptomja apquimlaycmo —alhta aptomjac.
Aptomjac alhta apcanya Jesús:
—Tasi, ilhing sat lhip. Ilhnasojo sat aptemaclha —alhta aptomjac.
Jesús aptimem maycaa Marta najan María tingma ac
38 Aplhinquic alhta Jesús, apvoclhoc alhta lhama tingma. Inmec alhta tacja quilvana acvisay Marta. 39 Inyalhing alhta innac acvisay María. Innacmec alhta apnaclha Jesús acpayjo apmancoc. Inquiljalhnoc alhta aplhanma. 40 Incapajam alhta allana aclhamoclhojo asoc Marta. Acyoctamo alhta apnaclha Jesús. Intomjac alhta ayanya:
—Visqui, ¿am ya colhenac apvalhoc lhip acyinyova actamjaycam eyalhing? Actamjam elhapco coo. Ingyane sat jepasmoc —alhta intomjac.
41 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Marta, Marta. Actemaclha aclheneycam avalhoc lhiya. Incapajam allana lhiya aclhamoclhojo asoc. 42 Lhama asoc eyca ningilanyomalhca ongillanac. Inyacyesquic lhac María actamila asoc. Colatamalhqueje nac maa —alhta aptomjac.
Jesús apkeláphasso setenta y dos énxet
1 Apkelyéseykha axta anhan Wesse' egegkok setenta y dos énxet natámen xa, apkeláphassegkek axta chá'a apqánet amonye' apxega, elmahagkok ma'a ekyókxoho nátegma, tén han yókxexma apmáheyókxa axta chá'a emhagkok.
2 Axta aptemék apkelanagkama s'e: “Xámo' neyke agkok ma'a aqsok yaqwayam nak kanakxaxche', apqántawók eyke m'a ektáha nak apkeltamheykha. Kólmaxna sa' kéxegke ektáha nak apagkok namyep eláphaksek énxet ektáha nak apkeltamheykha yanchásekxak ma'a aqsok ekyexna. 3 Kólxeg sa' kéxegke; kóllano, máxa nepkések apketkók ko'o ektemessásak kéxegke séláphasa neyseksa m'a aqsok nawha'ák éllo. 4 Nágkólsow aqsa selyaqye, kéltéyak, tén han kéltéto kélmagkok; nágkólchaqnagwom aqsa nahan kólpeykesek xama énxet enxoho m'a ámay. 5 Kélántaxnegwokmek sa' agkok xama tegma, kólteme sa' chá'a sekxók kólpeykesek se'e: ‘Keytek sa' meyke ektáhakxa egwáxok se'e tegma nak.’ 6 Yetneyk sa' agkok énxet meyke ektáhakxa apwáxok ma'a, káhapwak sa' meyke ektáhakxa kélwáxok kélagkok kéxegke xa énxet nak; sa' agkok katnahak xa ektáha nak, keytnekxak sa' aqsa makham kéxegke m'a meyke ektáhakxa kélwáxok kélagkok nak. 7 Kólhakha sa' nahan ma'a tegma nak, kóltawák sa' nahan ma'a aqsok ekyetnakxa enxoho m'a, kólyenák sa' nahan ma'a ekyetnakxa enxoho m'a, hakte payhawók exkak ekyánmaga m'a énxet aptamheykha nak. Nágkólántaxnaha aqsa tegma. 8 Kélwokmek sa' agkok xama tegma kélmáxchexa enxoho takha', kóltawák sa' ma'a aqsok kélmésakxa enxoho; 9 kóltaqmelchessem sa' nahan élháxamáxche ekheykha enxoho m'a, kólteme sa' nahan kólának se'e: ‘Chágketwa'ak kaxwók kéxegke m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios.’ 10 Kélwokmek sa' agkok nahan xama tegma keñe megkólmáxko enxoho takha', kólántép sa' ámay, sa' kóltéhek kólpaqmétek se'e: 11 ‘¡Wokmók nempalchesso negko'o xapop ánek élyepetche egmagkok eñama kélheykegkaxa yaqwayam kólya'asagkohok nenxéna eyesagko kéltáhakxa! Eyke kólya'asagkoho sa' se'e, chagketwa'ák kaxwók kéxegke m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios.’ 12 Éltennássek ko'o kéxegke ekhem yaqwánxa sa' kóllegássesagkohok xa énxet'ák nak, asagkók agko' sa' katnehek, megkaxók sa' ma'a ekweykenxa axta kéllegassáseykegkoho m'a énxet'ák apheykha axta Sodoma.
Énxet meyke nak apkelyaheykekxoho
(Mt 11.20-24)13 “¡Énxet'ák Corazín, asagkek sa' katnehek kélteméssesakxa kéxegke! ¡Asagkek sa' nahan katnehek kélteméssesakxa kéxegkáxa énxet'ák Betsaida! Kaxtemék axta élánamáxche aqsok sempelakkasso agwetak ma'a tegma apwányam Tiro tén han Sidón, élánamáxko axta kélnepyeseksa kéxegke, nanók axta elyaqmagkasek apkelwáxok, elántaxnekxak axta m'a apáwa sẽlwáxaqxamo nak, exmakha axta nahan neyseksa táhap. 14 Keñe sa' ma'a ekhem nélyekpelchamáxchexa sa', asagko' agko' sa' katnehek kéllegassáseykegkoho kéxegke, megkaxók sa' ma'a ekweykenxa axta kéllegassáseykegkoho m'a énxet'ák Tiro, tén han ma'a Sidón. 15 Kéxegke nahan kélheykha nak Cafarnaúm, ¿kélaneykeya kólya'ásekxak ekweykekxoho m'a néten? ¡Kólpallamok sa' kéxegke ekweykmoho m'a kañók agko' nak máxek sẽlmasseseykenxa!
16 “Énxet ektáhakxa enxoho apháxenmo kéltenneykha kéxegke, apháxenmók nahan ko'óxa m'a sekpeywa; énxet apkeltaqnagko nak kéxegke, hetaqnók nahan ko'óxa; énxet setaqnagko enxoho ko'o, aptaqnagkamchek nahan ma'a aptáha axta seyáphasso ko'o.”
Setenta y dos énxet'ák apkelweykekxa makham
17 Apkelweykekxeyk axta makham yetlo élpayheykekxa agko' apkelwáxok ma'a setenta y dos énxet'ák axta. Axta aptemék apkelpeywa s'e:
—¡Wesse', wokmók negko'o sẽlyaheykekxoho kelyekhama' eñama nenxeyenma apwesey exchep!
18 Axta aptemék apkelanagkama Jesús se'e:
—Naqso', ekwet'ak axta ko'o ekteyekmo Satanás eñama néten, máxa takha' apkelyenma axta entáhak. 19 Élméyásegkek axta ko'o kéxegke kélmowancha'a yaqwayam kólweynchamha neyseksa yéwa tén han yettáha', tén han kólmallánek nepyeseksa m'a kélenmexma nak meyke ektemegweykmoho exma ekmaso xama enxoho. 20 Eyke nágkalpayhekxa aqsa kélwáxok kélwet'a élyahákxoho kélpeywa m'a kelyekhama', akke tásek kalpayhekxak kélwáxok ektáxésáxko kélwesey m'a néten.
Jesús apkelteméssesso apcheymákpoho Dios
(Mt 11.25-27Mt 13.16-17)21 Yetlómók axta nahan apteme appaqmeyesma Jesús yetlo ekpayheykekxa agko' apwáxok eñama apmésso m'a Espíritu Santo: “Élteméssessek ko'o exchep apcheymákpoho, Táta, apteme nak Wesse' néten tén han keso náxop, hakte apxekmóssegkek xép aqsok ma'a énxet'ák ekmasextoho nak makham apkelya'áseyak, cham'a aqsok mexekmóssama axta m'a énxet'ák ekha nak apkelmopwancha'a, tén han ma'a ekha nak apkelya'áseyak. Táta, naqso', hakte cháxa apmopmenyého axta exchep katnehek xa.
22 “Élméssegkek axta ko'o Táta ekyókxoho aqsok. Méko nahan ekya'áseykegkoho m'a Dios Apketche, wánxa m'a Apyáp; méko nahan ekya'áseykegkoho m'a Apyáp, wánxa m'a Apketche, tén han ma'a apkeltémo nak elya'ássesagkohok ma'a Apketche.”
23 Appeynchamakpók axta Jesús apkelányo apkeltáméséyak. Axta aptemék apkelanagkama apxakcha'awók se'e: “Apkeleñémo énxet'ák ektáha nak apkelwete m'a kélweteya nak kéxegke; 24 hakte naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke apxámók axta eykhe Dios appeywa apkellegasso tén han kelwesse'e apkelwányam apkeltémo elwetak xa kélwet'a nak kéxegke, axta eyke elweteyk; apmenyeyk axta eykhe ellegak xa kélleg'a nak kéxegke, axta eyke ellegeyk.”
Jesús apyetcháseykekxoho samaritano ektaqmalma aptémakxa
25 Xama apkelxekmósso apnámakkok ektémakxa segánamakxa axta apya'eykekxak appaqhetchesseykekxo m'a Jesús, axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a apmáheyo épkónek se'e:
—Sẽlxekmósso, ¿yaqsa eyéméxko ko'o alának yaqwayam ótak ekyennaqte egkenyek?
26 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—¿Háxko ektémakxa eknaqtáxésamaxche m'a segánamakxa? ¿Yaqsa apweteya exchep apkelyetsetma?
27 Axta aptemék apchátegmoweykegkokxo énxet apkelxekmósso nak apnámakkok ektémakxa segánamakxa s'e:
—‘Yásekhoho Dios Wesse' apagkok ekweykmoho kañók agko' apwáxok, tén han ekweykmoho m'a apyennaqte, tén han ma'a élchetámeykegkaxa nak apwáxok, yásekhoho nahan pók ekhawo aptémakxa nak apchásekhamakpekxoho apagko' xép.’
28 Tén axta Jesús aptéma apkenagkama s'e:
—Payhawók aptáhakxa apchátegmowéyak. Aptemék agkok xa ektáha nak, étak sa' ekyennaqte apnények.
29 Keñe axta m'a apkelxekmósso nak apnámakkok ektémakxa segánamakxa, apmáheyo eykhe epeykásekxohok ektémakxa m'a apkelmaxneyeykha. Axta aptemék apkenagkama makham Jesús se'e:
—¿Yaqsa ko'o émók?
30 Keñe axta Jesús aptéma apchátegmoweykegkokxo s'e:
—Apxegamchek axta xama énxet appéwomo m'a ámay nak Jerusalén apmaheykegko m'a Jericó, tén axta apkeltahanyeyo énxet'ák élmasagcha'a apkeltémakxa, apkelyementamomchek axta aqsok apagkok, apweykmók axta nahan apkelyementama m'a apkelnaqta; apchaqheykha axta keñe apkelxegeykekxo makham, yáma apketsapma axta nahan apteméssessók. 31 Chaqhémók axta nahan appéwomókxa xama apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok xa ámay nak; xama axta apweteya, apyetnakhassegkek axta aqsa apyeykhaya apxegama makham. 32 Keñe axta apweykmo nahan xama levita m'a ekpayhémókxa axta apyetnamakxa, xama axta apweteya, apyetnakhassegkek axta aqsa nahan apyeykhaya apxegama makham. 33 Keñe axta apweteya xama énxet apkeñama axta Samaria, appéwomo axta anhan apxega xa ámay nak, apyósek axta apkelányo. 34 Apya'áyekmek axta, apkeltexnassáseykegkek axta pexmok égmenek ma'a apkelyense, tén han vino, tén axta appextehetchessama. Tén axta apkenátcháseykekxo m'a apchánte, apyentamomchek axta xama tegma apkelheykemxa axta chá'a énxet'ák apkelxega, aptaqmelchessegkek axta anhan. 35 Keñe axta mók ekhem, apkelhaxyawásseykekxo ánet sawo selyaqye apagkok ma'a samaritano, apméssegkek axta m'a ektáha axta apagkok ma'a tegma. Axta aptemék apkenagkama s'e: ‘Etaqmelches sa' se'e énxet nak, aptegyássek sa' agkok nahan xép mók aqsok, ko'o sa' ayánmagkasseták ma'a sekwa'akto sa'.’ 36 ¿Yaqsa ekxéna exchep apwáxok aptáha apchásekhayo pók xa apqántánxo nak, cham'a aptawáseykegkoho axta m'a énxet'ák élmasagcha'a nak apkeltémakxa?
37 Axta aptemék apchátegmoweykegkokxo apkelxekmósso axta apnámakkok ektémakxa segánamakxa s'e:
—Cham'a apkepyósawo exchek apkelano m'a énxet nak.
Keñe axta Jesús aptéma apkenagkama s'e:
—Exeg, etne sa' xépxa ekhawo nak xa.
Jesús apha Marta axagkok tén han María
38 Apxegeykekxeyk axta makham Jesús; apweykmek axta xama apheykegkaxa énxet, ekhéssamakxa axta nahan axagkok ma'a xama kelán'a ekwesey axta Marta. 39 Yetneyk axta nahan xama yáxeg ma'a Marta ekwesey axta María, ekhama axta ekpayhókxa apmagkok ma'a Jesús, yaqwayam enxoho keyxhok ma'a apkeltenneykha. 40 Keñe axta m'a Marta, ekxámokma axta élanakxa m'a aqsok, ekya'áyekmo aphakxa m'a Jesús. Axta temék eyenagkama s'e:
—Wesse', ¿Yagkeytnakhásawok apwáxok xép seyhákxo ko'o sektamheykha m'a eyáxeg? Yána hepasmok.
41 Keñe axta Jesús aptéma apchátegmoweykegkokxo s'e:
—Marta, yetnakhásawók xeye' awáxok ekxámokma aqsok, megkay'assásegkok nahan ektáhakxa, 42 xama aqsok akke aqsa exche' payhawok kalána'. Ektaqmelakxa eyke kelyésaha m'a María. Méko nahan kawának keymentemekxa'.
