Apcaneyquiclha apóstoles apquilapajasomap tingma Jerusalén
1 Apquilvaac alhta napocja enlhit tingma Antioquía. Yoclhilhma Judea alhta apquilinyemac. Apquililtimnam alhta nipyesicsa apquilyalhinga: “Am sat ancoc eltingyac quellhip asoc monquinatquiscama ingyimpejic actemaclha ilhnic nat singanama Moisés, melvomsacpejec tap quellhip” —alhta apquiltomjac. 2 Apquilatingmacpec alhta enlhitaoc Pablo najan Bernabé. Am alhta elhnasoc moc apquilpayvam. Yejemoc alhta apquilyipsata Pablo najan Bernabé najan apnaymacoc. Apquilanyacpec alhta elmiyaclha tingma Jerusalén. Apquililtamjoc alhta elpamejitsacpojo apóstoles apquilapajasomap najan apquilimja apmamyi Jesucristo apmolhama, yoyam ellhenic as asoc.
3 Apquillhinquic alhta. Jesucristo apmolhama tingma Antioquía alhta apquilapajascama. Apquilyeycajangvoclhec alhta yoclhilhma Fenicia najan Samaria. Apquililtimnam alhta mataa actemaclha apquilyanmonquiscama apquilvalhoc metnaja judíos. Inquilpayjeclhec alhta apquilvalhoc apquilyalhinga apquillinga as amyaa.
4 Lhama alhta apquilvoclho tingma Jerusalén Pablo najan Bernabé. Apquilmec alhta tacja Jesucristo apmolhama najan apóstoles apquilapajasomap najan apquilimja apmamyi. Apquiltimnam alhta aclhamoclhojo actemaclha apquilanyomap eltimjic ayinyema Dios Ingyapam. 5 Yejemoc alhta apquilaneclho netin napocja fariseos apquiltomja melyasquiyam tasic amyaa. Apquiltomjac alhta apquilanya:
—Incaymalhquic mataa ongillanac actemaclha asoc monquinatquiscama apyimpeoc metnaja judíos apquiltomja melyasquiyam tasic amyaa. Ongilanic sat elyiplovsic actemaclha singanamaclha Moisés —alhta apquiltomjac.
6 Yejemoc alhta apquilaneclho apóstoles apquilapajasomap najan apquilimja apmamyi. Apquililtamjoc alhta elyasamcojo as asoc. 7 Avanjec alhta apquilpamesma poc. Yejemoc alhta apquinmaclho netin Pedro apquiltimnasamcaa:
—Elyalhinga, apquilyasamcoc quellhip. Eyacyesquic coo siclhoc anco Dios Ingyapam nanoc alhta. Apquiltamjoc otnejic sicsoycam tasic amyaa nipyesicsa metnaja judíos, yoyam eltimjic melyasquiyam tasic amyaa. 8 Apyasamcoc ingvalhoc Dios Ingyapam. Apquilyipconquic alhta Dios Ingyapam apquiltemaclha as enlhitaoc. Apquilmesquic alhta Espíritu Santo as enlhitaoc, acno alhta nincoo lha singmescama. 9 Ingnasoc nincoo Dios Ingyapam metnaja judíos. Apquilalhnasquic alhta najan apquilvalhoc ayinyema melyasquiyam. 10 Quip elanojo. ¿Soctomja pa elyascomoc quellhip, yoyam elyipconic aptemaclha Dios? ¿Apquililtamjo ya quellhip elpatimsic moc nintemaclha, malha apquilpatam enlhit melyasquiyam tasic amyaa? Am nic nat colapvancaac ingilyapmayc elpatmaoclha. Mongvanquejec alhta nincoo lha ongilpatmaoclha. 11 Montimjic nincoo. Mongilyascacmoc ningiltomja ningilvomsomalhca tap ayinyema singmescama Visqui ingac. Ningnoc nincoo lha metnaja judíos —alhta aptomjac Pedro.
12 Apquilvanmamquic alhta aplhamoclhojo enlhit. Apquiljalhnoc alhta apquiltimnaycam Bernabé najan Pablo. Apquililtimnasam alhta asoc monquinatquiscama najan asoc sinpilapquiscama nipyesicsa metnaja judíos. Dios Ingyapam alhta inquinyemac apcanem ellana. 13 Lhama alhta apsovja apquiltimnaycam. Yejemoc alhta aptomja Jacobo apquilanya:
—Elyalhinga, quip elaylhojo siltimnaycam: 14 Apquiltimnam lhac Simón Pedro actemaclha siclhoc anco apquimlaycmo metnaja judíos Dios Ingyapam. Apquilyacyesquic alhta napocja enlhit, yoyam eltimjic apquilsoycam apvisay. 15 Innoc nic nat aplhanma Dios Ingyapam actemaclha apnatalhescama profetas Dios apquillingascama:
16 Ovotac sat mocjam coo. Apjalhnancoc sat otnescasiclha mocjam David tingma pac apyananma nano, ningiltimem David apcanamaclha apanco.
Oninquinamcoc sat mocjam netin. Oviscaclhojoc sat netin napocja tingma.
17 Jelquitmoc sat sicvisay Visqui. Enlhit apquilaymomap sat jelquitmoc.
Colngalhcac sat sicvisay nipyesicsa enlhit lhalhma anco —nic nat aptomjac Dios Ingyapam.
18 Eycaso actemaclha appayvam Visqui ingac apcanem nic nat yoyam collanalhca.
Ningyasamcoc nincoo nano aplhanmaclha
—nic nat apquiltomjac.
19 “Ayanayc co mongilyacseje sat olhma metnaja judíos apquiltomja apquilyanmonquiscama apquilvalhoc. 20 Acvamlha ongilapajasquisic nintalhescama. Sat ontimjic ongilanic: Noelpaysimquis nasa apquilvalhoc asoc ancoc acyitsomalhca dios. Noeltime nasa actemaclha ningilanatama. Noeltovaoc nasa asoc apquilvapecjam ayispaoc najan ema ac. 21 Inlingomalhquic nic nat mataa singanamaclha Moisés aplhamoclhojo tingma. Inquilyipsatalhquic mataa appayvam tingma apcaneyquiclhilha aclhamoclhojo acnim ninnayclha” —alhta aptomjac Jacobo.
22 Apquilpamejitsacpec alhta apóstoles apquilapajasomap najan apquilimja apmamyi najan Jesucristo apmolhama. Apquilyacyesquic alhta enlhit, yoyam elapajacsic tingma Antioquía. Eltimjic sat apquillhalhmaa Pablo najan Bernabé. Apquilanyacpec alhta Judas, moc apvisay Barsabás najan poc apvisay Silas. Apquiltomja apquilyimtalhnamo nipyesicsa apquilyalhinga. 23 Apquilapajasquic alhta vaycajac. Alhta intomjac apnatalhescama:
—“Nincoo ningiltomja apóstoles najan ningilimja ingmamyi najan ingilyalhinga. Inlhenquic ingvalhoc nincoo ingilyalhinga metnaja judíos apnaycam Antioquía najan yoclhilhma Siria najan yoclhilhma Cilicia. 24 Ninlingac nincoo apquilvisay apquilvocmo enlhit maa. Apquilyasa olhma alhta nipyesicsa quellhip. Apquilsilhnanaquic alhta nipyesicsa quellhip. Apquiltamjoc alhta elyiplovcasojoc singanamaclha Moisés, yoyam eltimjic quellhip asoc monquinatquiscama ingyimpejic. Jave nincoo ningilapajascama as enlhitaoc. 25 Ningilpamejitsalhquic alhta, yoyam ongilyacyecsic napocja enlhitaoc. Ongilapajacsic sat nipyesicsa quellhip. Bernabé najan Pablo sat etnejic apquillhalhmaa, apquiltomja ningilasicjayo. 26 Apquiltomja mepqui apquillangviyam apquilsoycam apvisay Jesucristo Visqui ingac. 27 Ningilapajasquic nincoo Judas najan Silas. Sat eliltimnacsic quellhip aclhamoclhojo asoc actemaclha aclhanma as vaycajac. 28 Inlhenquic nincoo ingvalhoc najan maa Espíritu Santo, mongilpatimseje quellhip apquilpatam. Acvamlha anco as asoc ayaymalhco: 29 Noeltovaoc nasa asoc acticyovam acmesomalhca acyitsomalhca dios. Noeltovaoc nasa apquilvapecjam ayispaoc najan ema ac. Noeltime nasa actemaclha ningilanatama. Am sat ancoc cotsapac apnenyaoc as asoc, sas sat cotnejic apquiltemaclha. Sas sat apquileyvam” —alhta intomjac vaycajac.
30 Yejemoc alhta apquilapajasa. Apquilvoclhec alhta tingma Antioquía. Apquilaneclhec alhta Jesucristo apmolhama (apquilyalhinga). Yejemoc alhta apmesa vaycajac apsoycam. 31 Lhama alhta apquillinga apquilyalhinga alyipsatomalhca vaycajac. Payjeclhec alhta apquilvalhoc alyascasingvocmo actemaclha aclhanma vaycajac. 32 Profetas Dios apquillingascama alhta Judas najan Silas. Apquiltamilquiscacmec alhta apquilvalhoc apquilyalhinga. Apquilyimnatescasquic alhta najan almam apquilvalhoc ayinyema apquiltimnaycam. 33 Acvoncaclho alhta apnaycam nipyesicsa. Inyiplovcoc alhta altamilaycam apquilvalhoc apquillhinga. Apquilyalhinga alhta apquilapajascama, yoyam eltajojo apquilinyemayaclha. 34 Inlhenquic alhta apvalhoc Silas, yoyam elhic mocjam. 35 Apnaclhec alhta mocjam Pablo najan Bernabé tingma Antioquía. Apquiltimnasamquic alhta mataa enlhitaoc. Apquillhicmosquic alhta Visqui ingac appayvam. Aplhamoc alhta enlhit apquiltamjaycamo lhama.
Anit apyascama Pablo aptimem soycam amyaa
36 Natamin alhta aptomjac Pablo apcanya Bernabé:
—Noc, ontimjic mocjam maycaa ingilyalhinga aplhamoclhojo tingma ningilvamlha alhta. Ningiltimnaseclhec alhta tasic amyaa Visqui ingac appayvam. Ningiltamjoc mocjam ongilanojo apquiltemaclha —alhta aptomjac.
37 Apquiltamjoc alhta Bernabé eyantamac najan Juan, moc apvisay Marcos. 38 Am alhta eltamjoc Pablo eyantamoc. Alhta ayinyemaclha aptajingvocmo yoclhilhma Panfilia. Am alhta coyacmoc Marcos epasmoc aptamjaycam. 39 Yejemoc alhta apquilatingmacpo. Apyinyovquic alhta aplhalhma. Yejemoc alhta aplhinga Bernabé apyantamaclho eyca Marcos. Apquilquinatvoclhec alhta barco. Apquilmiyaclhec alhta acyayem inquilhe acvisay Chipre. 40 Apquiltamjoc alhta Pablo etnejic aplhalhma Silas. Apquilmalhnescasquic alhta apquilyalhinga, yoyam epasmoc Visqui ingac. Aplhinquic alhta. 41 Apvoclhec alhta yoclhilhma Siria najan yoclhilhma Cilicia. Apquilyimnatescasquic alhta almam apquilvalhoc apquilyalhinga Jesucristo apmolhama apvaclhilha.
Apchaqneykekxa énxet tegma apwányam Jerusalén
1 Apcheynamók axta apkelxekmósso ẽlyáxeg'a nápakha énxet'ák apkelxegama axta apkeleñama Judea apkelweykmo m'a Antioquía apkeltennassama megkalmopwagko elwagkasakpok teyp melánegko enxoho m'a kélyenyekhamól'a nekha egyempehek, ekhawo éltémókxa nak antéhek ma'a Moisés segánamakxa apagkok. 2 Kayhek axta apkelátegmomap énxet'ák ma'a Pablo tén han Bernabé, keñe axta kélyéseykencha'a Pablo tén han Bernabé, tén han pók xam'a énxet'ák yaqwayam elmahagkok Jerusalén elánekxak amya'a xamo' ma'a énxet'ák kélápháseykha, tén han ma'a apkelámha apmonye'e nak kélaqneykekxexa m'a tegma apwányam nak.
3 Apkelxegamchek axta m'a kélapháseykha apkeleñama axta m'a apchaqneykekxexa énxet'ák Antioquía. Xama axta apkelyeykhágweykmo m'a yókxexma Fenicia tén han ma'a Samaria, apkeltennáseykha axta énxet'ák ektémakxa apkexeykegko nanók apcháyókxa m'a énxet'ák metnaha nak judíos yaqwayam elyetlakxak ma'a Dios. Kelpayheykekxók agko' axta nahan apkelwáxok apyókxoho ẽlyáxeg'a apkellegaya xa amya'a nak.
4 Xama axta apkelweykekxo Pablo tén han Bernabé m'a Jerusalén, apkelmomchek axta takha' m'a énxet'ák apkeleñama axta m'a apchaqneykekxexa énxet'ák, tén han ma'a énxet'ák kélápháseykha nak, tén han ma'a apkelámha apmonye'e nak. Apkeltennáseykha axta nahan ekyókxoho m'a apteméssessamakxa axta m'a Dios. 5 Keñe axta nápakha fariseos ektáha axta aptamhéyak melya'ásseyam, apkelchampeykekxo néten, axta aptemék apkelpaqmeyesma s'e:
—Payhawók agyenyekhássesek nekha apyempehek ma'a énxet'ák melya'ásseyam metnaha nak judíos, tén han agának elanagkok ma'a éltémókxa nak antéhek Moisés segánamakxa apagkok.
6 Apchaqneykekxeyk axta m'a énxet'ák kélápháseykha, tén han apkelámha apmonye'e yaqwayam elpaqmétek elxének xa amya'a nak. 7 Wegqak axta apkelpaqmeyesma apkelxeyenma, apkempeykekxo néten Pedro, keñe aptéma apkelanagkama s'e:
—Élyáxeg, kélya'ásegkok kéxegke sélyéseykencha'a axta ko'o Dios kélnepyeseksa kéxegke yaqwayam atnehek seklegasso amya'a ektaqmela énxet'ák metnaha nak judíos ma'a nanók axta, yaqwayam enxoho etnahagkok melya'ásseyam. 8 Apxekmóssegkek axta Dios ekleklamo apwáxok xa énxet'ák nak, cham'a Dios apya'áseykegkoho nak ektémakxa egwáxok, hakte apkelmeyáseykegkek axta Espíritu Santo xa énxet'ák nak ekhawo senteméssessamakxa axta nahan negko'óxa. 9 Axta etnéssessók Dios negyeykhamaxche egmók negko'o xamo' xa énxet'ák nak, hakte apchaxñássessegkek axta nahan apkelwáxok xa énxet'ák nak eñama melya'ásseyam. 10 ¿Yaqsa eyke ektéma kélmáheyo nak kéxegke kólyepkónek Dios kélméssama aqsok ekyentaxno xa énxet'ák melya'ásseyam magmowagko nak negko'óxa ólpatmaha, tén han megkalmopwagko axta elpatmaha m'a ẽlyapmeyk nanók axta? 11 Neganagkamchek negko'o ólwagkásamáxchek teyp eñama segmésso naqsa segásekhayo m'a Wesse' egegkok Jesús, ekhawo nahan xa énxet'ák nak.
12 Apyókxoho énxet axta apkelwanmeyeykegkok tén han apháxenmók apkeltenneykha Pablo tén han Bernabé apkelxeyenma m'a aqsok magkenatchesso nak agweta', tén han ma'a aqsok sempelakkassamo nak agweta' apkeláneya axta Dios nepyeseksa m'a metnaha nak judíos, apkelásenneykekxo axta m'a Pablo tén han Bernabé. 13 Xama axta apkelwátéseykegko apkeltenneykha, axta aptemék appaqmeyesma Santiago s'e:
—Élyáxeg, héleyxho sekxo'. 14 Ẽltennáseyha exchek negko'o Simón ekwetáxko kaxwo' apkelásekhayo Dios ma'a énxet'ák metnaha nak judíos, apkelyesáncha'a nahan nepyeseksa yaqwayam etnahagkok énxet'ák apagkok. 15 Hawók axta m'a ektémakxa axta apnaqtáxéseyak ma'a Dios appeywa apkellegasso, ektéma nak eknaqtáxésamaxche s'e:
16 ‘Awaták sa' ko'o makham
natámen xa,
alánekxak sa' makham ma'a
David apxagkok
aptéyam axta;
alánekxak sa' makham ma'a
nápakha apketkók,
axátekhásekxak sa' makham,
17 yaqwayam sa' ektamok Dios
ma'a pók énxet'ák nak,
yetlo m'a apyókxoho
pók aptémakxa énxet'ák
kélteméssesso axta
apkelpagkanamap
yaqwayam atnehek ahagkok.
18 Apméssek appeywa m'a Wesse' egegkok,
apkelya'assásegwayam axta
nanók xa aqsok nak.’
19 “Xénchek ko'o ewáxok megkapayhawo agának elpatmok énxet'ák metnaha nak judíos ma'a aqsok ekyentaxno eyaqhémo nak elpatmok, apkelwáteságko nak kaxwók apkelyetleykekxa m'a nanók apcháyókxa yaqwayam elyetlakxak ma'a Dios. 20 Tásek eyke aqsa kóltáxéssesek kólának elyetnakhaksek ma'a ekyókxoho aqsok ekteméssesso nak élmanyása apkeltémakxa m'a aqsok kéleykmássesso, tén han melanagkek ma'a ekmeyámáxkoho nak antéhek negmeykha mansexta, tén han metawagkehek ápetek ma'a aqsok kélnaqtósso kélyaqhakkasso nak ayespok ekmatñà, essenhan ma'a éma. 21 Hakte yetneyk axta chá'a énxet'ák apkeltenneykha Moisés segánamakxa apagkok ma'a nanók axta, cham'a élyetsátamáxko nak han chá'a apchaqneykekxexa judíos ekyókxoho sábado.”
Weykcha'áhak kéláphássesso énxet'ák metnaha nak judíos
22 Keñe axta énxet'ák kélápháseykha tén han apkelámha apmonye'e tén han ma'a apyókxoho énxet'ák apchaqneykekxexa nak aphéssamo mók apkelpaqmeyesma apmáheyo elyésha nepyeseksa pók xam'a yaqwayam kóláphaksek Antioquía xamo' ma'a Pablo tén han Bernabé. Judas axta kélyéseykha, apkeltamhomakpo axta anhan Barsabás, Silas axta anhan, énxet'ák ekha kéláyo axta nepyeseksa m'a apkelyáxeg'a. 23 Kéláphássegkek axta eswok weykcha'áhak kéltáxésso ektéma nak se'e:
“Negko'o nenteme nak sẽlapháseykha, tén han nélámha egmonye'e, kélyapma nak kéxegke, negméssek negko'o ekxeyenma egwáxok kéxegke megkólteme nak judíos kélheykha nak Antioquía, Siria, tén han ma'a Cilicia. 24 Nenlegayak axta negko'o apkelxegama aqsa nápakha énxet meyke néltémo negko'o, tén han megkaleklama kélwáxok kéxegke m'a apkeltenneykha, tén han ektekkessessama exnek élchetámeykha kélwáxok kéxegke. 25 Axta keñamak neghéssamo negko'o mók nélpaqmeyesma ekxeyenma egwáxok ektaqmela ólyésha nápakha énxet negyeseksa negko'o, yaqwayam enxoho elteyánegwakxohok kéxegke yetlo apkelxegexma'a m'a ẽlyapma nélásekhayo, cham'a Pablo tén han Bernabé, 26 melaye nak etekyók elmahagkok eyesagkexa eñama m'a Wesse' egegkok Jesucristo. 27 Cháxa keñamak negko'o negáphássesa nak ma'a Judas tén han Silas: sa' elpaqhetchesek kéxegke m'a yaqwayam epékessásekxak ekyókxoho xa nentáhakxa nak nentáxéssesso. 28 Xénchek apwáxok Espíritu Santo tén han negko'óxa ektaqmela mampátegkesek kéxegke m'a aqsok ekyentaxno, wánxa eyke aqsa s'e eyéméxko nak kóllána': 29 nágkóltaw chá'a ápetek aqsok kélnaqtósso ektekyawa kélmésso nak kéleykmássesso, nágkóltaw nahan éma, tén han ápetek nak ma'a aqsok kélnaqtósso kélyaqhakkasso nak ayespok ekmatñà, nágkóllána nahan ma'a ekmeyámáxkoho nak antéhek negmeykha mansexta. Agkok kóllanak kéxegke xa aqsok nak, tásek sa' katnehek kéltáhakxa. Ekxeyenma egwáxok kéxegke.”
30 Keñe axta natámen apkelpeykáseyak apkelxega apkelmaheykegko m'a Antioquía. Apcháncheseykekxeyk axta énxet'ák apkeleñama nak apchaqneykekxexa, keñe apméssama m'a weykcha'áhak kéláphássesso axta énxet'ák. 31 Xama axta apkelyetsáteykegko ẽlyáxeg'a m'a weykcha'áhak nak, kelpayheykekxók agko' axta apkelwáxok eñama kélmésso éltaqmelwayam apkelwáxok. 32 Keltaqmelchessásekxeyk axta nahan apkelwáxok apxámokma apagkók ẽlyáxeg'a apkelpeywa m'a Judas tén han Silas, hakte Dios appeywa apkellegasso axta anhan ma'a, kelwasqakkásekxók axta nahan. 33 Yáma wenaqtémok axta nahan, apkelápháseykekxo makham ẽlyáxeg'a yetlo apkelmésso élxeyenma apkelwáxok apkeltémo kataqmelhok apkelxega, yaqwayam enxoho elmeyekxak makham ma'a apheykegkaxa nak ektáha apkeláphasso. 34 Xeyenmeyk axta eyke apwáxok Silas tásek exnekxak ma'a. 35 Apheykekxeyk axta eyke Pablo tén han Bernabé m'a Antioquía, apkelenxáneykmók axta apkelxekmósso énxet'ák tén han apkeltennáseykha amya'a ektaqmela, yetlo m'a énxet'ák apxámokma axta.
Pablo apyamasma aptamheykha apxegexma Bernabé
36 Keñe axta Pablo aptéma apkenagkama Bernabé s'e:
—Antemekxak sa' makham meyk'a ẽlyáxeg'a apheykha nak apyókxoho tegma apkelyawe, nenlegassamakxa axta chá'a Wesse' egegkok appeywa, yaqwayam sa' agya'asagkohok ektáhakxa apheykha.
37 Apmáheyók axta eykhe nahan eyentamok Bernabé m'a Juan, apkeltamhomakpo axta nahan Marcos; 38 apxeyenmeyk axta eyke Pablo megkapayhawo kólyentamok, hakte apkexakhagweykmek axta aqsa Marcos ma'a yókxexma Panfilia, axta nahan elenxáneykmohok appasmo m'a apkeltamheykha nak. 39 Awanhek axta megkaxnémo mók apkelpaqmeyesma, apkexpánchásamákpek axta anhan. Apyentamomchek axta Bernabé m'a Marcos, apkelchántegkek axta yántakpayhe apkelmaheykegko m'a Chipre, 40 keñe axta Pablo apkelyéseykencha'a aptéma apxegexma m'a Silas, apkelmaxnéssessegkek axta ẽlyáxeg'a apkeltémo eltaqmelchesek Wesse' egegkok eñama apkelásekhayo, keñe apkelánteyapma, 41 axta apkelpéwomók ma'a ekpayho nak Siria, tén han Cilicia, apkelwasqakkáseykxoho ẽlyáxeg'a apkeleñama nak kélaqneykekxexa.
