Apvoyam Pablo tingma Efeso
1 Apnec alhta Apolos tingma Corinto. Apyeycajangvoclhec alhta Pablo yoclhilhma acma inquilha. Apvoclhoc alhta tingma Efeso. Apquilvitangvoclhec alhta napocja enlhit melyasquiyam tasic amyaa. 2 Aptomjac alhta apquilanya Pablo:
—¿Apquillhoca ya quellhip Espíritu Santo apquiltomja alhta melyasquiyam? —alhta aptomjac.
Yejemoc alhta apquilatingmavo:
—Paj. Am onlingac nincoo apvisay Espíritu Santo —alhta apquiltomjac.
3 Aptomjac alhta mocjam Pablo:
—¿Jalhco actemaclha aptingyeycaoc alhta quellhip yapasquiscama yingmin? —alhta aptomjac.
Apquilatingmavoc alhta:
—Innoc Juan alhta apyapascaseycaoc yingmin —alhta apquiltomjac.
4 Aptomjac alhta apquilanya Pablo:
—Apyapascasamquic alhta inyicje yingmin Juan, yoyam cotnatsalhqueje apquilyanmonquiscama apquilvalhoc enlhitaoc. Nic alhta aptomjac Juan apquilanya enlhitaoc: “Noelyasquim nasa enlhit, yoyam eva netamin coo. Apvisay Jesús aptomja Cristo apanco” —nic alhta aptomjac.
5 Lhama alhta apquillinga. Yejemoc alhta apquiltingya yapasquiscama yingmin actemaclha apquilsoycam apvisay Visqui Jesús. 6 Yejemoc alhta apninquina Pablo apmeoc apyitsicsaoc enlhitaoc. Apquillhocac alhta Espíritu Santo (apvayventac alhta). Apquilpametam alhta cotnaja actemaclha apquilpayvam. Apquillingasquic alhta najan apvisay Dios Ingyapam. 7 Doce alhta apvocmoc enlhitaoc.
8 Apmiyaclhec alhta mataa Pablo apcaneyquiclhilha judíos mepqui apcay tres piltin. Apquiltimnasam alhta mataa actemaclha Dios apquilnancascama. Apquilyascasingvocmec alhta najan. 9 Am alhta colmac apquilvalhoc napocja enlhit. Coleyjac alhta apquilvalhoc. Apquillhenam alhta actemaclha tasic amyaa napatavo enlhitaoc. Yejemoc alhta aptepa Pablo. Apnalaclhec alhta enlhit apquiltomja melyasquiyam tasic amyaa. Apquilantalhningvocmec alhta lhama escuela acvisay Tiranno. Apquillhicmosquic alhta Pablo maa aclhamoclhojo acnim. 10 Anit años alhta invocmoc apquillhicmoscama amyaa. Apquillingac alhta amyaa ayinyema Visqui ingac Jesús aplhamoclhojo enlhit yoclhilhma Asia, najan judíos najan metnaja judíos. 11 Avanjec alhta apquillanay asoc sinpilapquiscama Pablo ayinyema Dios Ingyapam. 12 Apquilyoctac alhta Pablo. Pañuelo apquitcoc alhta apquiltingyamcoc najan napocja aptalhnama Pablo. Apquilsaclhesquic alhta acmasca apyimpeoc. Yejemoc alhta apquiltamalvocmo. Inquilantipquic alhta somquic quilyicjamo apvalhoc enlhitaoc.
13 Yejemoc alhta apquilvaa judíos apquilyojolhma melhnaycam. Apquililtamjoc alhta ellhenic apvisay Visqui ingac Jesús, yoyam elantipsic somquic quilyicjamo apquilvalhoc enlhit. Yejemoc alhta apquiltomja apquilanya somquic quilyicjamo:
—Actomjac coo siyanya sicsoycam apvisay Jesús actemaclha aplhanma Pablo: “¡Cotyip!” —alhta aptomjac.
14 Eycaso apquiltemaclha apancaoc siete enlhitaoc. Lhama judío apvisay Esceva alhta apquitquic. Apquimja apmamyi sacerdote alhta aptomjac. 15 Yejemoc alhta ayatingmavo somquic quilyicjamo:
—Acyicpilcoc coo Jesús. Acyasamcoc najan Pablo. ¿Soc enlhit quellhip qui? —alhta intomjac.
16 Yejemoc alhta apnilhtinga enlhit actomja actovascama somquic quilyicjamo. Apquiltajanquic alhta (apcanit) apquilyojolhmaa. Am alhta elyimnaac apquilyojolhmaa. Mepqui apava alhta apquinyajamco. Inyiplovcoc alhta apquilyimsem apyimpeoc apquilantepa tingma. 17 Apquillingac alhta amyaa aplhamoclhojo judíos najan metnaja judíos apnaycam tingma Efeso. Apquilacac alhta aplhamoclhojo enlhit. Apquilacoc alhta apvisay Visqui Jesús.
18 Apquilvoctac alhta aplhamoclhojo enlhit melyasquiyam tasic amyaa. Apquillhenquic alhta asoc almasomcaa (melyascalhma) apquiltemaclha nano. 19 Apquilvoctac alhta najan aplhamoclhojo apquiltomja alhta apquilyojolhmaa nano. Apquilsantac alhta najan vaycajac apancaoc actemaclha apquilyojolhma. Apquilvatnec alhta vaycajac apancaoc napatavo enlhitaoc. Inquilyipsatalhquic alhta acvamlha acyanmongam vaycajac. Invocmec alhta cincuenta mil solyayem. 20 Acmovan alhta innac Dios appayvam. Inpayjeclhec alhta amyaa lhalhma anco.
21 Natamin alhta as asoc aclhena apvalhoc Pablo. Apquiltamjoc alhta eyeycajangvoclho yoclhilhma Macedonia najan yoclhilhma Acaya, yoyam evoclhojo mocjam tingma Jerusalén. Aptomjac alhta Pablo: Acvoclhec sat ancoc tingma Jerusalén, incaymalhquic yoyam omyaclhac sat najan tingma Roma —alhta aptomjac. 22 Yejemoc alhta apquilapajasa elmiyaclha apquilmamyi yoclhilhma Macedonia apcanit apquiltamjaycamo lhama. Lhama apvisay Timoteo najan poc apvisay Erasto. Apnaclhec alhta siclhoc mocjam Pablo yoclhilhma Asia.
Acyinamam olhma tingma Efeso
23 Yejemoc alhta actomja acyinamam olhma acvanyam. Tasic amyaa alhta ayinyemaclha actanovalhco. 24 Lhama enlhit alhta apquillanay plata asoc alyinmomo apvisay Demetrio. Apquillanac alhta mataa asoc alyinmomo apyitquiscama tingma apponquinomap ayimjaclha Diana acyitsomalhca dios. Avanjec alhta mataa apquilvitay acyanmongam apquiltamjaycamo lhama Demetrio. 25 Apcansaclhoc alhta aplhamoclhojo aptomja apquillanay plata alyinmomo najan apquiltamjaycamo lhama. Aptomjac alhta apquilanya Demetrio:
—Quellhip enaymacoc. Apquilyasamcoc quellhip acnayclha quilhvo ningilnatam acyanmongam ningillanay quilaycmasquiscama. 26 Apquilvita inyicje quellhip najan apquillinga aptemaclha Pablo. Aptomjac nic alhta Pablo: “Jave nac Dios Ingyapam apquilaycmasquiscama apquillanay mataa enlhit” —nic alhta aptomjac. Apquilyinimsam mataa Pablo aplhamoclhojo enlhit tingma Efeso najan lhalhma anco yoclhilhma Asia. 27 Incacoc inquenyic comascoc ningillanay asoc alyinmomo (quilaycmasquiscama). Evinacpoc sat najan tingma apponquinomap ayimjaclha Diana acyitsomalhca dios. Covinalhcac sat najan Diana acyitsomalhca dios actomja acyimtalhnamo. Ayinyemaclha apquilacoc mataa enlhit apnaycam yoclhilhma Asia najan lhalhma anco —alhta aptomjac Demetrio.
28 Lhama alhta apquillinga apnaymacoc. Yejemoc alhta apquillova. Apquilpalhamam alhta:
—¡Acyimtalhnamo nac Diana co Efeso avisqui! —alhta apquiltomjac.
29 Acyinamam olhma acvanyam alhta intomjac apyovoclhojo tingma. Apquilmacpec alhta apcanit enlhit co Macedonia apvisay Gayo najan poc apvisay Aristarco. Apquillhalhmaa alhta Pablo. Apquilyinyovaseclhec alhta tingma apquilaneyaclha apquilnayvomaclha. 30 Apquiltamjoc alhta Pablo etalhningvoclha, yoyam elpamejitsic enlhitaoc. Am alhta eyca elavoc enlhit melyasquiyam tasic amyaa. 31 Apnaycmec alhta enlhit apquilyimtalhnamo nipyesicsa co Asia aptimem apnaymacoc Pablo. Apquilapajascasquic alhta appayvam: “Notalhningvota nasa asi tingma apquilaneyaclha apquilnayvomaclha” —alhta apquiltomjac. 32 Apquilpalhamam alhta aplhamoclhojo enlhitaoc. Mongyascaoc apquillhenaclha alhta intomjac. Acyinamam olhma acvanyam alhta intomjac. Am alhta elyasamcoc napocja enlhit actomjaclha apcaneyquiclhilha. 33 Apquiltimnasacpec alhta lhama enlhit apvisay Alejandro. Apquilnescacmec alhta Alejandro acpayjoclha napataa enlhitaoc. Yejemoc alhta apyasa netin apmic Alejandro, yoyam elvanma enlhitaoc. Apquiltamjoc alhta elpamejitsic enlhitaoc. 34 Lhama alhta apyicpilcacpo Alejandro aptomja judío apanco. Ajolhec alhta apquililpalhamamcaa. Invocmec alhta malha anit horas.
—¡Acyimtalhnamo nac Diana co Efeso avisqui! —alhta apquiltomjac.
35 Yejemoc alhta apquilvatesquisa yatapvisqui apquilpalhamaycam enlhitaoc. Aptomjac alhta apquilanya:
—Quellhip co Efeso. Apquilyasamcoc lhalhma anco ningiltomja nincoo co Efeso ningiltamilquiscama tingma apponquinomap ayimjaclha Diana acyitsomalhca dios. Najan maa quilaycmasquiscama Diana ayinyema nic nat netin. 36 Am copvanac enlhit elyacsilhma amyaa siclhena nac lha. Elvanma eyca quellhip. Eltamilsojo eyca. 37 Apnalantac lhac quellhip as enlhitaoc. Am lhac eltanovascasac, am lhac najan elyamnam acyitsomalhca dios actomja nincoo visqui ingac. 38 Apquiltamjoc sat ancoc Demetrio najan apquiltamjaycamo lhama elantipquiscomoc apvisay lhama enlhit apmapsom, elane sat elyacsic ningyicpilcomalhquilha. Apnec maa singyicpilquemo. Apvanquic maa epeyvasiclha napatavo apquilyimtalhnamo. 39 Yitnec sat ancoc quellhip moc asoc, yoyam elantipquiscomoc acvisay, colyipsatalhcac sat apcaneyclho sat aplhamoclhojo. 40 Incacoc inquenyic colngalhca ningilvisay ningillanay mataa acyinamam olhma acnim nac jay. Ayajemo intomjac ninpasmom. Ningilmalhnalhquic sat ancoc actemaclha ninganeyquiclhilha mongvanquic ongilpeyvasiclha —alhta aptomjac yatapvisqui.
41 Lhama alhta apsovja apquiltimnaycam. Yejemoc alhta apquilapajasa eltajiclha enlhitaoc.
Pablo apwayam Éfeso
1 Apyékheykekxeyk axta Pablo yókxexma ekxámokmakxa axta meteymog élekhahéyak élyawe, neyseksa apha axta Apolo m'a Corinto, keñe axta apweykekxo m'a Éfeso apkelwetágweykekxexa axta énxet'ák apteme melya'ásseyam. 2 Axta aptemék Pablo apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—¿Kélxaweykegkeya axta kéxegke Espíritu Santo, sekxók axta kéltéma megkólya'ásseyam?
—Axta aptemék apkelátegmoweykegkokxo s'e: Manlegeyk negko'o exénakpok xama enxoho Espíritu Santo.
3 Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a Pablo s'e:
—¿Háxko axta ekteme kélyaqpássesso yegmen kéxegke?
—Neykhe m'a ektémakxal'a chá'a apyaqpassáseyak yegmen Juan ma'a énxet'ák.
4 Axta aptemék apkelanagkama Pablo s'e:
—Naqso', apyaqpassáseykegkek axta chá'a yegmen Juan ma'a énxet'ák apkelyaqmagkasso axta chá'a apkelwáxok, apkeltennassegkek axta eyke chá'a apkeltémo etnahagkok melya'ásseyam ma'a apmáheyo axta ewak neptámen ma'a Juan, cham'a Jesús.
5 Xama axta apkellegaya énxet'ák xa, kélyaqpassáseykegkek axta yegmen eñama nak Wesse' egegkok Jesús apwesey; 6 xama axta apnegkenma apmék Pablo apyetseksa'ák, apwéweykenteyk axta nahan Espíritu Santo apyetseksa'ák xa énxet'ák nak, apkelpaqmeyesmeyk axta nahan mók ektémakxa apkelpeywa, apkeltenneykha axta anhan chá'a amya'a eñama nak Dios. 7 Doce axta apyókxoho apkelennay'a m'a.
8 Apqántánxo pelten axta weykmok apmeyeykekxa chá'a Pablo m'a apchaqneykekxexa axta judíos, apkeltenneykegkaxa axta chá'a Dios appeywa meyke apkeye, apkelpaqhetcháseykha axta chá'a énxet'ák apkelenxáneykmo elmések apkelwáxok énxet'ák ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios. 9 Yetneyk axta eyke nápakha apkelyennaqtésso apkelwáxok, memáheyo etnahagkok melya'ásseyam, apkelxéneykha axta chá'a ekmaso nápaqta'awók énxet'ák ma'a Ámay Axnagkok nak. Keñe axta Pablo apteyapma nepyeseksa xa énxet'ák nak, apnaqleykekxeyk axta énxet'ák melya'ásseyam ma'a nélxekmowásamáxchexa apagkok axta m'a xama énxet apwesey axta Tirano. Cha'a apkelpaqhetcháseykegkaxa axta nahan chá'a yókxoho ekhem ma'a. 10 Apqánet apyeyam axta nahan apteme Pablo xa ektáha nak. Axta keñamak apkelháxenmo Wesse' egegkok appeywa apyókxoho m'a apheykencha'a axta yókxexma Asia, cham'a judíos nak tén han ma'a metnaha nak judíos. 11 Apkeláneyak axta chá'a Dios aqsok sempelakkasso agko' nak agweta' eñama apchásenneykekxa m'a Pablo. 12 Weykmók axta nahan chá'a kélsókasso kélyepetchesseyam apkelháxamap ma'a tetéyespok tén han apkelnaqta apkelyepetche axta chá'a apyempehek ma'a Pablo, apkeltaqmelweykmek axta anhan chá'a apkelháxamap, kelánteyepmeyk axta anhan chá'a apkelwáxok ma'a kelyekhama'.
13 Keñe axta nápakha judíos apkelweynchámeykha axta chá'a ámay, apkelántekkessessama axta chá'a apkelwáxok énxet'ák ma'a kelyekhama'. Apmáheyók axta eykhe elmaha yásenneykxak ma'a Jesús apwesey. Axta etnehek chá'a elának kelyekhama' s'e: “¡Éltamhók ko'o kólántépok yetlo sekxeyenma Jesús apwesey, cham'a apxeyenmo nak chá'a Pablo!”
14 Cháxa aptamheykegkaxa axta chá'a m'a siete apketchek axta m'a Esceva, apteme axta judío, tén han apkemha apmonye' apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok. 15 Xama ekhem axta eyke kelátegmoweykegkok kelyekhama' m'a énxet'ák. Axta entemék élanagkama s'e: “Ekya'ásegkók ko'o Jesús, ekya'ásegkók nahan ma'a Pablo; ¿yaqsa eyke kéxegke?”
16 Keñe axta m'a énxet kelyekhama' axta ektawáseykha, apketámeykegko m'a énxet'ák nak, apyennaqte axta nahan keñamak apkelnápeykencha'a apyókxoho, apnaqtawáseykegkok axta yetlo apyennaqteyáseykha apyempehek. Meyke apáwa axta apkenyaheykegkok apkelánteyapma m'a tegma nak, apkelyensék axta anhan. 17 Apkellegayak axta nahan apyókxoho énxet'ák apheykha axta Éfeso, cham'a judíos tén han ma'a metnaha nak judíos, apkeláyók apagko' axta nahan. Cháxa ektémakxa axta ekyágweykmoho kélteméssesso eyeymáxkoho apwesey m'a Wesse' egegkok Jesús.
18 Apxámok axta anhan apkelwaya m'a aptamhéyak axta melya'ásseyam, apkelxeyenma chá'a nápaqta'awók énxet'ák ekyókxoho m'a aqsok ekmaso apkelánéyak axta, 19 apxámok axta anhan apkelwaya m'a énxet'ák aptamhéyak axta kelyohóxma'a, apkelsáyekmo chá'a weykcha'áhak apagkok, apkelwatneykekxeyk axta nahan chá'a nápaqta'awók énxet'ák. Cincuenta mil sawo selyaqye élmope élmomnáwa axta nahan chá'a wetamaxcheyk ekyánmaga kélyetsáteykekxo ekwánxa m'a weykcha'áhak nak. 20 Cháxa ektémakxa axta ekpayheykekxo Wesse' egegkok appeywa, tén han ekwetamaxko chá'a ekmowána.
21 Keñe axta natámen xa, ekxeyenma apwáxok Pablo emhagkok ma'a Macedonia, tén han ma'a Acaya, keñe emyekxak ma'a Jerusalén. Apxeyenmeyk axta anhan chá'a emhagkok Roma natámen apmeyeykekxa m'a Jerusalén. 22 Tén axta apkeltémo elmahagkok Macedonia apqánet appasmeykha aptamheykha, cham'a Timoteo tén han ma'a Erasto, keñe axta m'a apheykekxo aqsa yáma ekwenaqte m'a Asia.
Ekyennamáxma Éfeso
23 Yennamomchek axta exma Éfeso ekxénamaxko m'a Ámay Axnagkok 24 aptekkesso axta m'a xama énxet apwesey axta Demetrio apteme axta apkelane sawo ekmope élmomnáwa. Apkeláneyak axta chá'a sawo ekmope ekmomnáwa tegma apketkók kéleykmássesso, agkok nak ma'a aqsok kéláyókxa Artemisa. Awanhek axta nahan chá'a katnehek apwetasso selyaqye m'a énxet'ák ektáha axta chá'a appasmo aptamheykha m'a Demetrio. 25 Apcháncheseykekxeyk axta xa apkelxegexma'a nak, yetlo m'a ektéma axta nahan apkeltamheykha xa ektéma nak. Axta aptemék apkelanagkama s'e: “Kélya'ásegkok kéxegke eñama chá'a segwetasso aqsok egagkok se'e nentamheykha nak. 26 Kélweteyak eyke kéxegke, kéllegayak nahan, cham'a apxeyenma nak chá'a Pablo, cham'a aqsok kéláyókxa énxet apkelane nak, megkatnaha aqsok kéláyókxa'; cháxa keñamak apkelyaqmagkassessama nak apkelwáxok apxámokma énxet, háwe ekwánxa agkok se'e Éfeso nak, xegkessamók kasawhekxohok ma'a ekyókxoho yókxexma nak Asia. 27 Asagkek sa' ko'óneyk katnehek xa, hakte kamasséssók sa' ma'a ektémakxa nak chá'a negkexeykekxa aqsok nenlane, kawakxohok sa' nahan ekmassegwayam apxénamap chá'a ekyókxoho yókxexma m'a tegma kélpeykessamókxa nak chá'a aqsok kéláyókxa Artemisa, kawañexkohok sa' kaxwók ma'a ektémakxa nak ekha kéláyo, ektaqmeleykencha'a nak chá'a ekxénamaxche m'a ekyókxoho yókxexma nak Asia, tén han ekyókxoho yókxexma keso náxop.”
28 Xama axta apkellegaya énxet'ák xa, apkellómók apagko' axta. Axta aptemék apkelyennaqtéssamo apkelpeywa s'e: “¡Megkamassegwomek Artemisa, aqsok kéláyókxa nak Éfeso!”
29 Sawheykekxók axta ekyennamáxma tegma apwányam. Kélchetámeykegkek axta Gayo, tén han ma'a Aristarco, cham'a apqánet énxet apkeleñama axta m'a Macedonia, apkelxegexma axta m'a Pablo. Kélyenyawáseykegkokxeyk axta kélya'áseykekxo m'a apchaqneykekxexa axta chá'a énxet'ák teatro. 30 Apmáheyók axta eykhe etaxnegwók Pablo m'a yaqwayam enxoho elpaqhetchesek énxet'ák, axta eyke yahayók ma'a énxet'ák apteme axta melya'ásseyam. 31 Apheykha axta anhan nápakha Pablo apkelxegexma'a nepyeseksa m'a apkelámha apmonye'e nak yókxexma Asia, apkeltémo axta kóltennássekxak megkeyméxko etaxnegwók ma'a teatro. 32 Apkelpáxameykha axta nahan cha'a neyseksa apchaqneykekxa nápakha énxet'ák apkelxeyenma chá'a xama aqsok, keñe axta anhan nápakha apkelxeyenma chá'a mók aqsok, hakte apyennegkessegkek axta exma énxet'ák, apxámok axta anhan melya'áseyak ektémakxa apchaqneykekxo énxet'ák. 33 Nápakha énxet'ák axta eyke apkeltennáseykha chá'a Alejandro m'a ektémakxa axta, cham'a Alejandro apyégeykegkokxo axta judíos aphesseykekxoho apmonye'e m'a énxet'ák. Apya'assegkek axta néten apmek Alejandro apkeltémo elwanmak énxet'ák, peya epaqmétek elmeyók judíos nápaqta'awók énxet'ák. 34 Xama axta apyekpelchágweykmo énxet'ák apteme judío ma'a Alejandro, wenaqtémok axta apkelyennaqtéssamo apkelpeywa. Axta aptemék se'e: “¡Megkamassegwomek Artemisa aqsok kéláyókxa nak Éfeso!”
35 Tén axta aptéma appaqmeyesma énxet aptáxésso axta chá'a weykcha'áhak ma'a tegma apwányam, cham'a apkelwanmeyásekxo axta énxet'ák: “Kélheykha nak Éfeso. Apyókxoho énxet apkelya'áseykegkohok apchánémakpo etaqmelchesek tegma apwányam se'e tegma kélpeykessamókxa nak chá'a Artemisa ekyawe nak kéláyo, tén han ma'a kéleykmássesso kélheyáseykegkoho nak, ektéyékmo axta eñama m'a néten. 36 Kólwanmeyekxa kéxegke, nágkóllána xama aqsok meyke sekxók élchetámeykha kélwáxok, hakte méko kawának kaxének ektáha megkamámnaqsoho xa. 37 Hakte cham'a énxet'ák kélnaqlánto exchek kéxegke metwáseykha m'a kélpeykessamókxa nak Artemisa, mexeyenmak nahan ekmaso aqsok m'a negáyókxa'. 38 Yetneyk agkok megkaleklo apwáxok Demetrio aptamhágkaxa nápakha énxet'ák, tén han ma'a apkeltamheykha nak xamo', cháxa apháncha'a énxet'ák segyekpelchémo xa, tén han appasmeykha nak apkeltamheykha; tásek eltennasseták ektáhakxa megkaleklo apwáxok nápaqta'awók xa apkelámha apmonye'e nak, elxének chá'a xama m'a ekpayhawo nak chá'a elxének elanagkokxak amya'a. 39 Yetneyk agkok nahan kéxegke mók aqsok yaqwayam kólxének, kéméxcheyk kóláneyha kelwesse'e apkelxegkessamól'a kélaqneykekxa', ekhawo nak ektémakxa m'a segánamakxa. 40 Tamháha ko'o ewáxok hẽlpehésseták nentekkessesso chá'a apkello énxet'ák ektáhakxa nak se'e sakhem nak. Ẽlmaxneyáha sa' agkok negko'o xa ektáhakxa nak ekyennamáxma, méko sa' antéhek yaqwayam agátegmowagkok.” 41 Xama axta aptéma appeywa xa, apkeláphássegkek axta énxet'ák.
