Apvisqui Joás nipyesicsa co Judá
(2~R 12.1-21)1 Invocmec nic nat siete años aptiyascam Joás, aptimesacpo apvisqui. Aptimec nic nat apvisqui co Jerusalén acvaycmo cuarenta años. Inquin acvisay nic nat Sibia tingma ac Beerseba. 2 Impeyvoc nic nat aptemaclha Joás napato Dios, naysicsa aptiyascam nic nat sacerdote Joiada. 3 Anit nic nat apnatamcaa Joás, aptingyasquiscama ilhnic nat Joiada, apvitac nic nat apquitquic apquilinava najan quilvanaa Joás.
4 Inlhenquic nic nat apvalhoc Joás ellaniclha mocjam tingma apponquinomap. 5 Apcansaclhec nic nat sacerdotes najan levitas, aptomja apquilanya: Elyas sat moclhama tingma apquilvanyam co Judá, elansiclha sat solyayem nipyesicsa israelitas, yoyam colhic allanayclha tingma apponquinomap moclhama año. ¡Elpecjicsojo apquilanyomap ellana! — nic nat aptomjac Joás.
6 Aptomjac nic nat apvisqui rey apcanya apquimja apmamyi sacerdote: — ¿So actomja yi, melapajasa nac lhip, colhic altimnasa levitas co Judá najan co Jerusalén, yoyam elansiclha solyayem contribución, apcanama ilhnic nat Moisés Dios apquilancam najan apyovoclhojo apquilmolhama Israel, yoyam elansiclha, colhic allanayclha carpa apponquinomap?
7 Avisqui acmasom anco napato Dios, acvisay nic nat Atalía najan maa altamsoycaoc, apquilantalhnac nic nat tingma apponquinomap, apquilsovjoc nic nat apquilmaycam najan acyovoclhojo asoc, cotnejic sat apquilmaycam acyitnamaclha quilaycmasquiscama — nic nat aptomjac apvisqui rey. 8 Apcapajasquic nic nat apvisqui, colhic allana yamit aysicsic, coytic sat payjoc atong acyivey tingma apponquinomap. 9 Apquillingasquic nic nat amyaa nipyesicsa co Judá najan tingma Jerusalén, colhic sat acmesa solyayem contribución, acno ilhnic nat apcanama Moisés Dios apquilancam, apquilanyacpo apyovoclhojo enlhitaoc Israel yoclhilhma actamopeycaoc. 10 Impayjeclhec nic nat apquilvalhoc apquilviscaa najan apyovoclhojo enlhitaoc, apquilsantama solyayem contribución, acvaycmo aclaneyo yamit aysicsic. 11 Apquilsaclhec nic nat yamit aysicsic apnaclha apvisqui rey, yoyam colhic alyipsata solyayem. Apquilyantementac nic nat lhama cronista aptalhescama apnaclha apvisqui, najan lhama inspector yatapvisqui mayapajascama apquimja apmamyi sacerdote. Apquilsovjoc nic nat apquilyipsatem acvamlha solyayem. Apquiltajesquic nic nat mocjam yamit aysicsic moclhama acnim. Apquilvitac nic nat cotlaycaoc solyayem. 12 Apcapajasquic nic nat apvisqui najan Joiada colhic acmesa solyayem encargados apquillanay tingma apponquinomap. Apquillhocac nic nat enlhit apquiltamjaycam canteros najan carpinteros, apquillanayclha mataa tingma apponquinomap. Apquillhocac nic nat solyayem enlhit apquiltamjaycam tava ápac najan bronce, apquillanayclha tingma apponquinomap. 13 Apquillaneclhec nic nat tingma, avanjec nic nat apquilvascapma apquiltamjaycam. Apvitacpec nic nat mocjam tingma apponquinomap aptamila apanco, apno siclhoc nat apquillanomap. 14 Apquilpenasquic nic nat apquiltamjaycam tingma, apquilsaclhesquic nic nat solyayem aymomalhca apnaclha apvisqui najan apnaclha Joiada. Apquilapajasquic nic nat, colhic allana apquilmaycam congne tingma apponquinomap, yoyam colhic allana asoc macmescama Dios, najan asoc acticyovam macmescama Dios, najan moc apquilmaycam allanomalhca oro najan plata. Naysicsa aptiyascam Joiada, inticyovquic nic nat mataa moclhama acnim apnatoscama macmescama Dios acyanmongam melyascalhma, congne tingma apponquinomap.
15 Apvanacmec nic nat Joiada. Apquitsepquic nic nat ayinyema apvanyam apanco. Invocmec nic nat ciento treinta años aptiyascam mengyitsepmaclha. 16 Apcatoynacpec nic nat tingma Jerusalén, moc apvisay Tingma David, payjoc apcatoynamacpilha apquilviscaa. Aptemaclha ilhnic nat aptamila nipyesicsa enlhitaoc Israel, najan napato Dios najan tingma apponquinomap.
17 Apquitsepquic nic nat sacerdote Joiada. Apquilmiyaclhec nic nat apquilviscaa mayayo co Judá apnaclha apvisqui Joás, yoyam elpamejitsacpojo. 18 Apquilyinyovquic nic nat tingma apponquinomap, mepqui mocjam apquilayo Dios Visqui apancaoc apquilyeyjamcaa. Apquiltimec nic nat apquilayo quilaycmasquiscama acvisay Asera najan moc quilaycmasquiscama. Aplovquic nic nat Dios Visqui ingac, apvita apquiltemaclha apquilsilhnanomap apanco co Judá najan co Jerusalén. 19 Naso, apcapajasquic nic nat Dios Visqui ingac profetas, colhic altimnasa enlhitaoc, yoyam elpaycomoc sat mocjam, elyanmongsic sat apquilvalhoc. Am nic nat eljalhnoc enlhitaoc profetas apquilpayvam.
20 Sacerdote Joiada apquitca ilhnic nat Zacarías. Apnaclhec nic nat Dios espíritu apanco apvalhoc sacerdote Zacarías. Apquinmaclhec nic nat aptomja apquilanya: Eycaso appayvam ayinyema Dios: ¿So actomja yi melyiplovquisa quellhip siyanamaclha? Quellhip apquilsilhnanomap apanco, ellingamcojoc sat acyanmongayclha. Quellhip selyamasma coo. Elyinyovacpoc sat quellhip lha sicyamasma coo — alhta aptomjac — nic nat aptomjac sacerdote.
21 Apquilpasmeclhec nic nat napocja apquiltomja apquilinmelhaycam, apquilyicna mataymong, ayinyema apcanama apvisqui. Apmatnec nic nat Zacarías payjoc napocja tingma apponquinomap. 22 Inquilvoncacmec nic nat apvisqui Joás aptemaclha aptamila siclho Joiada, Zacarías apyap. Apcanama alhta yoyam ematong Zacarías, apyimnatesa appayvam naysicsa apmatnam: ¡Apvita inyicje Dios apquiltemaclha quellhip, ellingamcojoc sat quellhip apyanmongsayclha apquiltemaclha — nic nat aptomjac!
23 Moc año ilhnic nat intomjac. Apquilimpocjac nic nat cotnaja ingmoc co Siria nipyesicsa co Judá najan co Jerusalén, elajic Joás. Apticyovquic nic nat apyovoclhojo apquilviscaa mayayo co Judá. Apquilpatmaoclhec nic nat acyovoclhojo apquilnatam tingma Damasco apnaclha apvisqui maa. 24 Apquilimpocjac nic nat apcanito cotnaja ingmoc co Siria nipyesicsa enlhit appintalhnama co Judá. Am nic nat eltomjac apquilyimnatem co Judá, ayinyema apquilyamasma Dios Visqui apancaoc apquilyeyjamcaa. Apquillingamcoc nic nat acyanmongayclha.
25 Apquiltajaclhec nic nat co Siria. Avanjec nic nat acmasca apyimpejic (apyimsem) apvisqui Joás. Apquilinmelham nic nat apquilviscaa mayayo elyanmongsiclha aptemaclha Joás, apcajem siclho Joiada apquitca. Apmatnec nic nat Joás netin aptajanma apanco. Apcatoynacpec nic nat tingma Jerusalén, moc apvisay Tingma David, jave payjoc apcatoynamacpilha apquilviscaa. 26 Apticyovam yapmayc nic nat Zabad, Simeat apquitca amonita, najan Jozaba, Simrit apquitca moabita.
27 Yitnec nic nat mocjam amyaa apquillhenacpo Joás apquitquic, najan amyaa aplhenacpo apmapsom Joás, apquillhanma profetas. Najan moc amyaa aplhenacpo tingma apponquinomap apquillanayclha mocjam, acyitna actalhesomalhca acvisay comentario vaycajac Reyes. Aptimesacpec nic nat apquitca Amasías, etnejic apvisqui apya'monquiscama apyap ninga.
Joás apteme wesse' apwányam
(2 Re 12.1-21)1 Siete apyeyam apagkok axta weykmok apkeynamo apteme wesse' apwányam ma'a Joás, cuarenta apyeyam axta apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. Sibiá axta ekwesey egken, eñama axta Beerseba. 2 Leklamók axta apwáxok Wesse' egegkok ektémakxa aqsok apkelane m'a Joás, megyetsapmakxa axta makham ma'a appasmo apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok Joiadá. 3 Apkelméssegkek axta Joiadá ánet apnaqteyegka'a, élwetassama axta apketchek apkelennay'a tén han kelwán'ák ma'a Joás.
4 Yáma wenaqtémók axta natámen xa, keñe Joás ekxéna apwáxok elánekxak ma'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, 5 apchánchesákxeyk appasmo apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, tén han levitas. Aptáhak axta apkeláneya s'e: “Kólweynchamha sa' apyókxoho tegma apkelyawe nak Judá, kólyekhamha sa' selyaqye apagkok apyókxoho israelitas, yaqwayam sa' anlánekxak chá'a yókxoho apyeyam ma'a Dios tegma appagkanamap apagkok. Kólpekhésa sa' kóllának xa.” Axta eyke elpekheyáseyha m'a levitas. 6 Keñe axta wesse' apwányam apcháneyáncha'a m'a apkemha apmonye' nak appasmo apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok Joiadá, aptáhak axta apcháneya s'e:
—¿Yaqsa ektáha megyáneya nak elsanták levitas éleñama nak Judá tén han Jerusalén ma'a aqsok apkelmésso, apkeltémo axta chá'a kólánchessásekxak kélpakxanma ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho m'a Moisés, Wesse' egegkok axta apkeláneykha, keñe han ma'a énxet'ák Israel?
7 Hakte taxnegweykmek axta Dios tegma appagkanamap apagkok ma'a Atalía, ekteme axta ekmaso agko' ektémakxa yetlo élxegexma'a, kelmomchek axta ekyókxoho aqsok ekhéyak axta m'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, énchesso chá'a élpeykessamo m'a aqsok eyáyókxa nak. 8 Keñe axta wesse' apwányam apkeltamho kóllanaksek xama yántéseksek kélxata aqsok élmomnáwa, tén axta kélpekkena m'a yókxexma nak nekha átog Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok. 9 Tén axta apkeltamho kóltennasagkok apyókxoho énxet'ák apheykha nak Judá tén han Jerusalén, apkeltamho chá'a elsantagkasek Wesse' egegkok aqsok apkelmésso, apkeltémo axta Moisés, apteme axta Wesse' egegkok apkeláneykha, elsantagkasek chá'a énxet'ák Israel ma'a apheykegkaxa axta yókxexma meykexa nak énxet. 10 Apyókxoho apkelámha apmonye'e axta han apmayhágkohok elxegma', yaqwayam exátawak aqsok apkelmésso m'a yántéseksek, tén han apyókxoho énxet'ák, ekwokmoho aplánésa. 11 Esakxéshok axta chá'a levitas yántéseksek ma'a wesse' apwányam yaqwayam chá'a elano'; apwet'ak axta agkok chá'a eklanawo m'a selyaqye, ewaták axta chá'a m'a aptáxéssesso axta weykcha'áhak ma'a wesse' apwányam, tén han apkelányo chá'a, apkelyéseykha axta m'a apkemha apmonye' appasmo apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, esawhohok axta chá'a epalchesek ma'a yántéseksek nak, tén axta emekxak chá'a eyensakxak ma'a ekyetnamakxa axta. Cháxa aptamheykegkaxa axta chá'a yókxoho ekhem xa, awanhek axta chá'a katnehek apcháncheseykekxa selyaqye. 12 Elmések axta chá'a wesse' apwányam, tén han Joiadá xa selyaqye nak, cham'a apkelámha apmonye'e axta chá'a apkeláneykekxa tegma appagkanamap, yaqwayam enxoho etegyek chá'a m'a apkelpáxqatma nak meteymog, tén han ma'a apkeltamheykha nak yántéseksek, yaqwayam elánekxak ma'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok. Apkelánémakpek axta han etegyek ma'a apkeláneyak nak sawo, tén han sawo ekyexwase, yaqwayam elánekxak ma'a tegma appagkanamap. 13 Apkeltamháha axta m'a apkeláneykekxa nak tegma, tásek axta apkelxegkesso apkeltamheykha apkeláneykekxa', aphéssamók axta ekweykenxa axta apkelánamap ma'a Dios tegma appagkanamap apagkok, aptaqmelcháseykekxeyk axta. 14 Xama axta appenchásegko, apsákxéssek axta wesse' apwányam tén han Joiadá m'a selyaqye eyeymomáxche' axta, apkeltamhók axta han kóllanaksek aqsok kélmeykegkaxa nak Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok xa eyeymomáxche nak, kélanchesso enxoho chá'a kélmeykha m'a kélpeykessamo, tén han ma'a aqsok élwatnamáxche nak, yaqwayam enxoho kalanaxchek ma'a yekwekto élyawe, tén han mók aqsok kélmeykegkaxa nak élánamáxche m'a sawo ekyátekto ekmomnáwa, tén han sawo ekmope ekmomnáwa. Kólwatnek axta chá'a aqsok ma'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok yókxoho ekhem, megyetsapmakxa axta m'a Joiadá.
15 Apwanakmek axta Joiadá, apwányamók apagko' axta apketsapa. Ciento treinta apyeyam apagkok axta temék apketsapma; 16 kélátawanyegwákxeyk axta m'a David Tegma Apwányam apagkok, kélátawanyamakxa axta m'a kelwesse'e apkelwányam, hakte tásek axta apteméssessamakxa m'a énxet'ák Israel, tén han ma'a Dios ekweykekxoho m'a tegma appagkanamap apagkok nak.
17 Apkelwokmek axta apkelámha apmonye'e nak Judá, keñe apkeltekxeyágko aptapnák nápaqtók wesse' apwányam, natámen axta apketsapma m'a Joiadá. Aphaxnawók axta han aptáhakxa apkelpeywa apcháneya, 18 apkelántekkek axta m'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, cham'a Dios apagkok axta m'a apyapmeyk nano', apkelpeykessákxók axta m'a kéleykmássesso nak Aserá, tén han ma'a mók kéláyókxa nak chá'a. Apkeltaqnaweygkek axta Wesse' egegkok énxet'ák Judá tén han Jerusalén, eñama xa apkeláneyak nak melya'assáxma. 19 Apkeláphássessek axta Wesse' egegkok apkellegasso appeywa, yaqwayam enxoho yának elyo'ótak makham ma'a. Axta eyke elyahákxak énxet'ák ma'a ektáhakxa axta apkelpaqhetchesso m'a Dios appeywa apkellegasso.
20 Tén axta m'a Zacarías, Joiadá axta apketche, apteme axta apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, aptaxnegwa'a apwáxok Dios espíritu apagkok, apkenmáha axta néten yaqwayam enxoho éteyakpoho', aptáhak axta apkeláneya énxet'ák se'e: “Aptáhak Dios se'e: ‘¿Yaqsa ektáha megkólyahákxoho nak kéxegke segánamakxa ahagkok? ¿Yaqsa ektáha kéltegya'a nak kéxegke ekmaso kélheykha? ¡Akxák sa' ko'o kéxegke, hakte élyenyókek ko'o!’”
21 Aphésawók axta eyke mók apkelpeywa yaqwánxa etnéssesek, apkelyetna'ak axta meteymog ma'a apwáxok nak Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, eñama appeywa m'a wesse' apwányam. 22 Axta kaxeyenmak apwáxok Joás ektémakxa axta meyenyaweykha chá'a m'a Joiadá, apyáp axta m'a Zacarías, apchaqhak axta m'a Zacarías, apketche axta m'a. Axta aptáhak appaqmeta amonye' apketsapma s'e: “¡Wesse' egegkok sa' étak se'e, eyaqmagkásekxak sa' han mók aptamhágkaxa!”
23 Apketámegkek axta sẽlpextétamo sirio m'a Joás, ektáha axta aphaxnagkok apyeyam, apkelnapchek axta apyókxoho apkelámha apmonye'e m'a apkelwokmo axta m'a Judá tén han Jerusalén, apkelmágkek axta aqsok apagkok, apkeláphássessek axta ekyókxoho aqsok ma'a wesse' apwányam Damasco. 24 Apqántawok axta eykhe apkelwokmo sẽlpextétamo sirio m'a, Wesse' egegkok axta eyke apmeyásak yaqwayam elnápok ma'a sẽlpextétamo apxámokma nak Judá, eñama apyámasma m'a Wesse' egegkok, Dios apagkok axta m'a apyapmeyk nano'. Cháxa apxaka axta Joás kéllegassáseykegkoho, ekpayhawo nak exka'.
25 Xama axta apkeltaqháwo m'a sirios, apháxékpek axta ekyentaxno agko' ma'a Joás, apkelánekxeyk axta aptamhágkaxa apkeláneykha yaqwánxa etnéssesek, yaqwayam exnésseshok mók apmatñà axta m'a appasmo apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok Joiadá axta apketche, apmatñék axta m'a néten apyetnamakxa. Tén axta kélátawanyegwákxo m'a David Tegma Apwányam apagkok, háwe axta eyke m'a kélátawanyamakxa axta chá'a kelwesse'e apkelwányam. 26 Axta appasmeykekxa yaqwánxa etnahagkok ma'a: Zabad, apketche nak Simat, apteme axta amonita, tén han Jozabad, apketche axta Simrit, apteme axta moabita.
27 Naqtáxésamaxcheyk ekyókxoho eknaqtáxésamaxchexa nak chá'a weykcha'áhak apagkok kelwesse'e apkelwányam ma'a, ektémakxa axta chá'a m'a Joás apketchek, tén han apxénamap ekmaso, tén han apkeláneykekxa m'a Dios tegma appagkanamap apagkok. Tén axta apyaqmagkasa apteme wesse' apwányam ma'a apketche Amasías.
