El peligro de caer en pecado
(Mt 18.6-7Mt 21-22Mc 9.42)
1 Jesús dijo a sus discípulos: «Siempre habrá alguien que los incite a pecar; pero ¡ay de aquel que haga pecar a los demás! 2 Mejor le sería que lo echaran al mar con una piedra de molino atada al cuello, que hacer caer en pecado a uno de estos pequeñitos. 3 ¡Tengan cuidado!
»Si tu hermano peca, repréndelo; pero si cambia de actitud, perdónalo. 4 Más aún, si en un día peca contra ti siete veces, y siete veces ese mismo día viene a ti y te dice: “No volveré a hacerlo”, perdónalo.»
El poder de la fe
5 Los apóstoles le dijeron al Señor:
—Aumenta nuestra fe.
6 El Señor les contestó:
—Si ustedes tuvieran fe, aunque solo fuera del tamaño de una semilla de mostaza, podrían decirle a este árbol: “Arráncate de aquí y plántate en el mar”, y el árbol lo haría.
El deber de quien sirve
7 »Si alguien de ustedes tiene un siervo que regresa del campo después de haber estado arando o cuidando el ganado, ¿acaso le dice: “Pasa y siéntate a comer”? 8 No, sino que le dice: “Prepárame la cena, y disponte a atenderme mientras yo como y bebo. Después tú podrás comer y beber.” 9 Y tampoco le da las gracias al siervo por haber hecho lo que le mandó. 10 Así también ustedes, cuando ya hayan cumplido todo lo que Dios les manda, digan: “Somos servidores, no merecemos que nos agradezcan, pues no hemos hecho más que cumplir con nuestra obligación.”»
Jesús sana a diez hombres con lepra
11 En su camino a Jerusalén, Jesús pasó entre Samaria y Galilea. 12 Al llegar a una aldea le salieron al encuentro diez hombres enfermos de lepra. Estos se detuvieron lejos de él 13 y le gritaron:
—¡Jesús, Maestro, ten compasión de nosotros!
14 Cuando Jesús los vio, les dijo:
—Vayan y preséntense ante los sacerdotes.
Y mientras iban, quedaron limpios de su enfermedad. 15 Uno de ellos, al verse limpio, regresó alabando a Dios a grandes voces, 16 y se postró rostro en tierra delante de Jesús para darle las gracias. Este hombre era de Samaria. 17 Jesús dijo:
—¿Acaso no eran diez los que quedaron limpios de su enfermedad? ¿Dónde están los otros nueve? 18 ¿Solo este extranjero volvió para alabar a Dios?
19 Y le dijo al hombre:
—Levántate y vete; ¡tu fe te ha sanado!
Cómo llegará el reino de Dios
(Mt 24.23-28Mt 36-41)
20 Los fariseos le preguntaron a Jesús cuándo había de llegar el reino de Dios, y él les contestó:
—La venida del reino de Dios no es algo que se pueda ver. 21 Nadie dirá: “Aquí está”, o “Allí está”; porque el reino de Dios ya está entre ustedes.
22 Y dijo a sus discípulos:
—Llegará el tiempo en que ustedes anhelarán ver siquiera uno de los días del Hijo del hombre, y no lo verán. 23 Cuando les digan: “Aquí está”, o “Allí está”, no vayan ni los sigan. 24 Porque así como el relámpago resplandece e ilumina el cielo de un extremo al otro, así también será la llegada del Hijo del hombre en aquel día. 25 Pero primero tiene que sufrir mucho y ser rechazado por esta generación. 26 Como pasó en los tiempos de Noé, así pasará también en los días de la llegada del Hijo del hombre. 27 La gente comía y bebía y se casaba, hasta el día en que Noé entró en el arca, y llegó el diluvio y todos murieron. 28 Lo mismo sucedió en los tiempos de Lot: la gente comía y bebía, compraba y vendía, sembraba y construía casas; 29 pero cuando Lot salió de la ciudad de Sodoma, llovió del cielo fuego y azufre, y todos murieron. 30 Así será el día en que el Hijo del hombre se manifieste.
31 »En aquel día, el que esté en la azotea y tenga sus cosas en la casa, que no baje a sacarlas; y el que esté en el campo, que no regrese a su casa. 32 ¡Acuérdense de la mujer de Lot! 33 Quien trate de conservar su vida la perderá; pero quien la pierda, la conservará.
34 »Les digo que en aquella noche, dos estarán en una cama, uno será llevado y el otro será dejado. 35 Dos mujeres estarán moliendo juntas, una será llevada y la otra será dejada.»
37 Le preguntaron entonces:
—¿Dónde ocurrirá eso, Señor?
Y él les contestó:
—Donde esté el cadáver, allí se juntarán los buitres.
Sẽlésso anlának mólya'assáxma
(Mt 18.6-7Mt 21-22Mc 9.42)
1 Axta aptemék apkelanagkama apkeltáméséyak Jesús se'e: “Megkatnehek sa' chá'a megkeytno éltémo nak chá'a elanagkok melya'assáxma énxet'ák; ¡énxet sa' laye apkelánesso nak chá'a melya'assáxma apnámakkok! 2 Tásek kólyenyók kañe' wátsam ekwányam yetlo kéltehetchesso apyespok meteymog ekyawe kéltekxekxo nak chá'a aqsok aktek, kaxnók kólhok elanaksek mey'assáxma xama s'e sakcha'a apketcheyetse nak. 3 ¡Kóláwho sa' kéxegkáxa!
“Apkelanak sa' agkok chá'a mey'assáxma kélyáxeg, kólpaqhetches; apyaqmagkassekmek sa' agkok nahan aptémakxa, kólásekhekxoho sa'. 4 Siete sa' eykhe katnehek apteméssesseykmoho exma ekmaso kéxegke xama ekhem, siete sa' agkok nahan táhak apya'eykekta etnehek yának se'e: ‘Matnekxeyk sa' chá'a kaxwo'’, kólásekhekxoho sa'.”
Magya'ásseyam ekha ekmowána
5 Axta aptemék apkenagkama apkelápháseykha Wesse' egegkok s'e:
—Hegmés sa' makham negko'o mók néten magya'ásseyam.
6 Axta aptemék apchátegmoweykegko Wesse' egegkok se'e:
—Kaxtemék kéxegke ekha megkólya'ásseyam, kaxhok eykhe m'a ekweykenxal'a mostaza aktek, kélwanchek kóltéhek kólának se'e yámet ekyawe nak: ‘Kapatyep xa, katnegwom wátsam ekwányam awáxok’, kalyahakxohok nahan.’
Apchánémap nak chá'a elának ma'a Dios apkeláneykha
7 “Yetneyk agkok kélxama kéxegke kélláneykha apweykta enxoho yenyenták ma'a namyep natámen appeyncheyam xapop, essenhan natámen apkeláneseykha kélnaqtósso weyke, ¿kóltéheya kólának se'e: ‘Emyenta s'e, exa, etwok sa' apto’? 8 Ma' megkóltéhe', wánxa aqsa kóltéhek kólának se'e: ‘Hélanés sa' sekto taxnám, epenchesho sa nahan aptáhakxa yaqwayam hélanha neyseksa sekto sekto tén han neyseksa sekya s'e sekya nak. Keñe sa' xép etwok axayo'.’ 9 Megkólmések nahan ekxeyenma kélwáxok kéxegke kélláneykha eñama apteméssesso m'a kéltamhókxa enxoho etnéssesek. 10 Hawók nahan kéxegkáxa, kéllanak agkok chá'a ekyókxoho m'a apkeltémókxa nak chá'a kóltéhek ma'a Dios, kéméxcheyk chá'a kóltéhek kélpeywa s'e: ‘Negko'o nenteme kélásenneykha mékoho, hakte wánxa aqsa chá'a negko'o nenláneykegko m'a nélánémaxko nak chá'a anlána'.’”
Jesús apkeltaqmelchesseyam diez negmasse ektepelchamáxche egyempehek ektamhéyak
11 Axta appéwomók Jesús apmeyeykekxo Jerusalén ma'a neyseksa nak Samaria, tén han ma'a Galilea. 12 Apweykmek axta xama apheykegkaxa énxet, apkelánteyapmakxa axta apmonye' apkelanyexeykegko diez énxet'ák ektamhéyak axta negmasse ektepelchamáxche egyempehek, makhawók axta nahan apchaqnágweyk apkenmeykegkaxa m'a Jesús. 13 Axta aptemék apkelyennaqtéssamo apkelpeywa s'e:
—¡Jesús, sẽlxekmósso, kapyósho henlanok negko'o!
14 Xama axta apkelweteya m'a Jesús, axta aptemék apkelanagkama s'e:
—Kólmeyekxa sa' ma'a apheykegkaxa nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok.
Keláxñeykekxeyk axta aqsa nahan apyempe'ék ektémakxa axta apkelháxamap neyseksa apkelxega. 15 Xama axta apweteya eyáxñeykekxo apyempehek ma'a xama, aptaqhémok axta yetlo apyennaqtéssamo appeywa apkelteméssessama apcheymákpoho m'a Dios. 16 Apkeltekxekweykekxeyk axta nahan aptapnák apmonye' m'a Jesús, aphaxegkek axta ekweykmoho náxop yaqwayam egkések ekxeyenma apwáxok. Samaria axta apkeñamak xa énxet nak. 17 Axta aptemék apkenagkama Jesús se'e:
—¿Háweya exchek diez kélyókxoho eyáxñákxo exchek kélyempe'ék ma'a ektémakxa axta kélháxamáxche? ¿Háxko apkelmahágkaxa m'a nueve exchek? 18 ¿Wánxaya aqsa aptaqhegwokmo s'e énxet apkeñama nak mók nekha yaqwayam egkések ekxeyenma apwáxok ma'a Dios?
19 Tén axta aptéma apkenagkama m'a énxet nak:
—Etnamha, etaqhekxa'; mey'ásseyam xeyep keñamak aptaqmelwokmo.
Yaqwánxa sa' katnehek kawak ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios
(Mt 24.23-28Mt 36-41)
20 Apkelmaxneyeykha axta fariseos ekwánxa ekhem kawak Jesús ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios, tén axta aptéma apchátegmoweykegkokxo Jesús se'e:
—Háwe apyókxoho énxet yaqwayam elwetak ekwa'a sa' ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios. 21 Megkatnehek sa' amya'a kólánéxchek se'e: ‘Keso ekyetna s'e’, essenhan, ‘Cha'a ekyetna á’; hakte wayak kélnepyeseksa kéxegke m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios.
22 Tén axta aptéma apkelanagkama apkeltáméséyak se'e:
—Kammok sa' ekhem kélmakókxa eykhe kólwetak kéxegke xama ekhem apagkok ma'a aptáha nak Apketche énxet, megkólwetyehek sa' eyke. 23 Sa' etnehek apkelpeywa nápakha énxet'ák se'e: ‘Keso apha s'e’, essenhan, ‘cha'a apha á’; nágkólmohók aqsa, nágkólyetlakxa nahan. 24 Hakte cham'a ektémakxal'a takha' apkelyenma elyenmok, eltátchesek xama nekha m'a yaphope ekweykekxoho m'a mók nekha nak, sa' katnehek nahan ekhem apwa'akto sa' makham ma'a aptáha nak Apketche énxet. 25 Kéméxcheyk eyke sekxók eñegkohok ekyentaxno agko', tén han etaqnók énxet'ák apheykencha'a nak se'e kaxwo' nak. 26 Sa' katnehek nahan ekwokmo sa' ekhem apweyktamxa aptáha nak Apketche énxet ma'a ektémakxa axta m'a ekhem aphamakxa axta m'a Noé. 27 Apteykegkek axta aptéyak énxet, apyeneykegkek axta nahan apyenéyak, kelyamhápeykegkek axta nahan, ekweykmoho m'a ekhem aptaxnama axta kañe' yántakpayhe m'a Noé, wayak axta mámeye ekyawe agko', apkeletsepmeyk axta anhan apyókxoho énxet. 28 Hawók axta anhan ektémakxa m'a aphamakxa axta Lot; apteykegkek axta aptéyak énxet, apyeneykegkek axta anhan apyenéyak, apkelmeykegkek axta nahan aqsok, apkexeykekxeyk axta nahan chá'a, apkeneykekxeyk axta nahan chá'a aqsok aktek, apkeláneykegkek axta anhan chá'a tegma; 29 xama axta apteyapma Lot ma'a tegma apwányam Sodoma, palleykenteyk axta táxa éleñama néten, yetlo m'a aqsok ánek ekyátekto eyáléwomól'a, apkeletsepmeyk axta anhan apyókxoho énxet. 30 Sa' katnehek nahan ekhem apxekmowáseykpoho sa' ma'a aptáha nak Apketche énxet.
31 “Énxet apha enxoho néten apxagkok xa ekhem nak, tén han ekhéyak enxoho aqsok apagkok ma'a kañe' tegma, tásek sa' metyepek elhaxyawássekxak aqsok apagkok; keñe sa' ma'a apweynchámeykha nak yókxexma, tásek sa' memyekxeyk ma'a apxagkok. 32 Kaxénwakxoho kélwáxok ma'a ektémakxa axta Lot aptáwa'. 33 Kéxegke ektáhakxa enxoho kélmasma ektémakxa nak kélyennaqte, kólmassegwók sa'; keñe sa' ektáhakxa enxoho kéletsapma, kólwetágwók sa' kélyennaqte.
34 “Éltennássek ko'o kéxegke, cham'a axta'a ektáha sa' xa, apqánet aphéyak enxoho xama taháno, xama sa' kólyentemekxa', keñe sa' pók kólheyásekxa'. 35 Ánet kelán'a sa' agkok nahan éltekxeyéyak xamo' mók aqsok aktek, xama sa' kólyentemekxa', keñe sa' mók kólheyásekxa'. 36 Apqánet énxet sa' agkok nahan apkelweynchámeykha m'a yókxexma, xama sa' kólyentemekxa', keñe sa' pók kólheyásekxa'.”
37 Tén axta kéltéma kélmaxneyeykencha'a Jesús se'e:
—Wesse', ¿háxko sa' kapayhohok katnehek xa?
Axta aptemék apchátegmoweykegkokxo Jesús se'e:
—Sa' yaqnekxak máma m'a ekyetnakxa enxoho kélhápak.