La maldad de los hombres
1 Cuando la humanidad comenzó a poblar la tierra y les nacieron hijas, 2 los hijos de Dios vieron que estas mujeres eran hermosas, así que escogieron entre todas ellas, y se unieron con las que más les gustaron. 3 Pero el Señor dijo: «No voy a dejar que la humanidad viva para siempre, porque son simples mortales. Su vida será de solo ciento veinte años.»
4 Los gigantes aparecieron en la tierra cuando los hijos de Dios se unieron a las hijas de los hombres y tuvieron hijos con ellas, y también después. Ellos fueron los famosos héroes de los tiempos antiguos.
5 El Señor vio que ya era demasiada la maldad humana en la tierra, y que todos siempre estaban pensando en hacer lo malo, 6 así que le pesó haber hecho al género humano. Con mucho dolor 7 dijo: «Voy a borrar de la tierra a esta humanidad que he creado, lo mismo que a todos los animales domésticos, y a los reptiles, y a las aves. ¡Me pesa haberlos hecho!»
8 Sin embargo, el Señor miraba a Noé con buenos ojos.
La barca de Noé
9 Esta es la historia de Noé.
Noé era un hombre justo y obediente a Dios. Entre los hombres de su tiempo, solo él vivía apegado a la voluntad de Dios. 10 Noé tuvo tres hijos, que fueron Sem, Cam y Jafet.
11 A los ojos de Dios, la tierra estaba llena de maldad y de violencia. 12 Toda la gente se había pervertido. Al ver Dios tanta maldad en la tierra, 13 le dijo a Noé: «He decidido acabar con toda la gente. Por su culpa hay mucha violencia en el mundo, así que voy a destruirlos a ellos y al mundo entero. 14 Construye una barca de madera resinosa, haz cuartos en ella, y tapa con brea todas las rendijas de la barca, por dentro y por fuera. 15 Haz la barca de las siguientes medidas: ciento treinta y cinco metros de largo, veintidós metros y medio de ancho, y trece metros y medio de alto. 16 Hazla de tres pisos, con una ventana como a medio metro del techo, y con una puerta en un costado. 17 Voy a mandar un diluvio, para que inunde la tierra y destruya todo lo que tenga aliento de vida, en todas partes del mundo. Todo lo que hay en la tierra morirá. 18 Pero contigo estableceré mi alianza, y en la barca entrarán tus hijos, tu esposa, tus nueras y tú. 19 También meterás en la barca un macho y una hembra de cada animal que hay en el mundo, para que sobrevivan como tú. 20 Contigo entrarán en la barca dos animales de cada especie, tanto de las aves y los animales domésticos como de los reptiles, para que puedan seguir con vida. 21 Junta además toda clase de alimentos, y guárdalos para que tú y los animales tengan qué comer.»
22 Y Noé hizo todo tal y como Dios se lo había ordenado.
Énxet'ák élmasagcha'a apkeltémakxa
1 Xama axta apxámeykekxo énxet keso náxop, apkelwet'ak axta apketchek kelwán'ák, 2 apwet'ak axta Dios apketchek éltaqmela xa kelán'a nak. Yetlókok axta han apkelyéseykha chá'a xama neyseksa m'a ekyókxoho nak, apmeyk axta han chá'a m'a apkepmenyéxa enxoho chá'a. 3 Keñe axta Wesse' egegkok aptáha s'e: “Magwohok sa' kaxwók kawegqohok apha énxet, hakte megkatnehek chá'a megyetsapma m'a. Ciento veinte apyeyam sa' aqsa chá'a néxa apha.”
4 Apkelánteyepmeyk axta énxet apkelwenaqte keso náxop, cham'a apkelyepetcheya axta Dios apketchek ma'a apketchek nak énxet'ák, yaqwayam enxoho elwetaksek étchek ma'a, tén han natámen axta xa. Cháxa énxet'ák apkelyennaqte apkelxénamap axta chá'a ekyókxoho yókxexma m'a nano' axta.
5 Apwet'ak axta Wesse' egegkok ekyawa agko' ekmaso apkeltémakxa énxet'ák keso náxop, élxéneykencha'a aqsa apkelwáxok wánxa elanagkok ma'a aqsok ekmaso nak. 6 Chaqhak axta apwáxok apkeláneya énxet, yetlo élapwayam apwáxok axta 7 aptáhak se'e: “Amasseksek sa' ko'o énxet keso náxop, ektáha axta sélane, tén han ma'a ekyókxoho aqsok nawha'ák megkalmeymentakcha'a nak, tén han ma'a élpexyaweykegkoho nak náxop, tén han ma'a náta. ¡Chaqhak ewáxok ko'o séláneya!”
8 Taqmeleykha axta eyke apwáxok Wesse' egegkok apkelányo m'a Noé.
Noé yántakpayhe ekyawe apagkok
9 Keso ektémakxa axta ekxénamaxche apha Noé s'e: énxet ekpéwomo aptémakxa axta Noé, elyahakxohok axta chá'a m'a Dios, wánxa axta aqsa han apxakko' chá'a apkeláneya ektémakxa apmopmenyého Dios, nepyeseksa m'a énxet'ák aphamakxa axta. 10 Apqántánxo axta apketchek ma'a Noé, cham'a Sem, Cam, tén han Jafet.
11 Apwet'ak axta Dios ekyágwokmoho agko' ekmaso nentémakxa keso náxop, tén han magésso agyennaqtésha egyempehek. 12 Apyókxoho énxet'ák axta apnaqtawásamákpok. Xama axta apwet'a Dios ekyágwokmoho ekmaso nentémakxa keso náxop, 13 aptáhak axta apcháneya Noé s'e: “Peyk ko'o amasséssók apyókxoho énxet, cha'a keñamak ekxámokma nak negyennaqteyáseykha egyempehek keso náxop, amasséssók sa' ko'o xa, tén han ma'a ekyókxoho yókxexma nak keso náxop.” 14 Elána sa' xama yántakpayhe ekyawe, yántéseksek ekha nak agye', elanák sa' han awáxok ma'a kañe' nak, eláhapmakha sa' han meteymog égmenek ma'a ekyókxoho élyagqáxeykha nak yántakpayhe, kañe' awáxok tén han yókxexma, yaqwayam megkatxehek yegmen. 15 Elána sa' yántakpayhe s'e ekwánxa nak ekwenaqte: ciento treinta y cinco metros sa' etnehek ekwegqakxa, keñe sa' veinte y dos metros náxet mók ma'a ekpayhakxa nak, keñe sa' trece metros náxet mók ma'a ekmahéyak nak néten. 16 Ántánxo awáxok sa' elána', xama átog étkok náxet metros yaqwayam kammok ma'a eyapma nak átog, yetlo xama átog ma'a nekha nak. 17 Wáphaksek sa' ko'o ekmámeye ekyawe agko' keso náxop, yaqwayam sa' kápok yegmen xapop, kamasséssók sa' ekyókxoho aqsok ekha nak élennama ekyókxoho yókxexma keso náxop, kaletsapok sa' ekyókxoho aqsok ekhéyak nak néten xapop. 18 Alának sa' eyke ko'o ekhémo mók sélpaqhetchásamáxkoho exchep, elántexek sa' apketchek ma'a yántakpayhe, tén han aptáwa', tén han aptánegken'ák nak, tén han xép. 19 Exatmok sa' han kañe' yántakpayhe m'a ekyókxoho aqsok nawha'ák élleykha nak keso náxop, xama kennawók sa' chá'a, tén han xama kelwána, yaqwayam sa' kalwomok teyp, ekhawo nak xép. 20 Kalántexek sa' chá'a exchep xamók yántakpayhe ánet aqsok nawha'ák, cham'a ekyókxoho ektémakxa nak chá'a, cham'a náta, tén han ma'a aqsok nawha'ák megkalmeymentakcha'a nak, tén han ma'a élpexyaweykegkoho nak xapop, yaqwayam sa' kalweynchamha chá'a makham. 21 Yánchásekxa sa' nahan mók ektémakxa nento, eltaqmelches sa' nahan, yaqwayam sa' xép kaxek apto, tén han ma'a aqsok nawha'ák nak.
22 Apkelanak axta Noé m'a ekyókxoho apkeltamhókxa axta etnehek Dios.