David es proclamado rey de Judá
1 Después de esto, David consultó al Señor y le dijo:
—¿Debo ir a vivir en alguno de los pueblos de Judá?
El Señor le contestó:
—Sí, debes ir.
Entonces David preguntó:
—¿A dónde debo ir?
Y el Señor respondió:
—A Hebrón.
2 David fue allá con sus dos mujeres: Ajinoán, la del pueblo de Jezrel, y Abigaíl, la viuda de Nabal, el de Carmel. 3 También se llevó a sus compañeros con sus respectivas familias, y se establecieron en los pueblos de Hebrón. 4 Llegaron después los hombres de Judá, y consagraron allí a David como rey de Judá.
Cuando le contaron a David que los de Jabés de Galaad eran los que habían enterrado a Saúl, 5 envió David unos mensajeros a decirles: «Que el Señor los bendiga por tratar con tanta bondad a Saúl, su señor, y darle sepultura. 6 Que el Señor los trate a ustedes con bondad y fidelidad. Yo, por mi parte, los trataré bien a ustedes por esto que han hecho. 7 Pero ahora, cobren ustedes ánimo y valor, pues aunque Saúl, su señor, ha muerto, la tribu de Judá me ha consagrado para que yo sea su rey.»
Israel y Judá, en guerra
8 Pero Abner hijo de Ner, jefe del ejército de Saúl, tomó a Isboset, el hijo de Saúl, y lo llevó a Majanayin, 9 donde lo consagró como rey de Galaad, de Gesuri, de Jezrel, de Efraín, de Benjamín y de todo Israel. 10 Cuando Isboset comenzó a reinar en Israel, tenía cuarenta años, y reinó durante dos años. Pero la tribu de Judá reconocía como rey a David, 11 así que David fue rey de Judá durante siete años y seis meses, y la capital de su reino fue Hebrón.
12 Abner salió entonces de Majanayin a Gabaón, al frente de las tropas de Isboset. 13 Por su parte Joab hijo de Seruyá y las tropas de David salieron de Hebrón y se encontraron con ellos junto al depósito de agua de Gabaón. Los dos ejércitos tomaron posiciones, unos a un lado del depósito y otros al lado opuesto. 14 Entonces Abner le propuso a Joab:
—Que los jóvenes salgan a luchar delante de todos nosotros.
—De acuerdo —contestó Joab.
15 Así pues, para luchar por parte de Benjamín y de Isboset hijo de Saúl, pasaron al frente doce jóvenes soldados, y otros doce por parte de las tropas de David. 16 Cada cual agarró a su contrario por la cabeza y le clavó la espada en el costado, de modo que cayeron todos muertos a la vez. Por eso aquel lugar, que está en Gabaón, fue llamado Campo de las Espadas. 17 El combate fue muy duro aquel día, y Abner y las tropas de Israel fueron derrotados por los soldados de David. 18 Allí estaban los tres hijos de Seruyá: Joab, Abisay y Asael. Este último corría veloz, como un ciervo a campo abierto, 19 y se lanzó en persecución de Abner sin darle ninguna oportunidad de escapar. 20 Y cuando Abner miró hacia atrás, exclamó:
—¡Pero si eres tú, Asael!
—¡Claro que soy yo! —respondió él.
21 Entonces Abner le dijo:
—Deja ya de perseguirme. Mejor agarra a alguno de los criados y quédate con todo lo que lleva encima.
Pero como Asael no quiso dejar de perseguirlo, 22 Abner volvió a decirle:
—¡Deja ya de perseguirme, o me veré obligado a derribarte por tierra! Y luego, ¿con qué cara voy a presentarme ante tu hermano Joab?
23 Como Asael no quiso apartarse, Abner le clavó en el vientre la punta posterior de su lanza, la cual le salió por la espalda, y Asael cayó muerto allí mismo. Y todos los que llegaban al sitio donde había caído muerto Asael se paraban a verlo. 24 Pero Joab y Abisay siguieron persiguiendo a Abner. A la puesta del sol llegaron a la colina de Amma, que está frente a Guiaj, en el camino al desierto de Gabaón. 25 Allí los benjaminitas se reunieron con Abner y, formando un solo ejército, tomaron posiciones en la cumbre de un cerro. 26 Entonces Abner le gritó a Joab:
—¿No va a tener fin esta matanza? ¿No te das cuenta de que esto solo nos traerá amargura? ¿Cuándo vas a ordenar a tu gente que deje de perseguir a sus hermanos?
27 Y Joab contestó:
—Te juro por Dios que si no hubieras dicho esto, mi gente habría seguido persiguiendo a sus hermanos hasta el amanecer.
28 En seguida Joab ordenó que tocaran las trompetas, y toda la gente se detuvo y dejó de perseguir a los israelitas y de luchar contra ellos. 29 Abner y sus hombres caminaron por la llanura de Arabá toda aquella noche, cortaron camino a través del Jordán y de todo Bitrón, y llegaron a Majanayin.
30 Joab dejó de perseguir a Abner y reunió todas sus tropas, y al pasar lista resultó que habían muerto diecinueve oficiales de David, además de Asael. 31 Sin embargo, los seguidores de David habían matado a trescientos sesenta hombres de Benjamín y de Abner.
32 Más tarde, el cuerpo de Asael fue llevado a Belén, donde fue enterrado en el sepulcro de su padre. Joab y sus hombres caminaron toda aquella noche, y al amanecer estaban en Hebrón.
David kélteméssesso wesse' apwányam Judá
1 Apkelmaxneyáha axta Wesse' egegkok David natámen xa, axta aptáhak apcháneya s'e:
—¿Ewancheya ko'o amhagkok xama tegma apkelyawe apheykegko nak Judá?
Apchátegmowágkek axta Wesse' egegkok:
—Éhay, apwanchek emhagkok.
Keñe axta David aptáha apkelmaxneyáncha'a:
—¿Háxko ewanchek amhagkok?
Apchátegmowágkek axta Wesse' egegkok:
—Emhók sa' ma'a Hebrón.
2 Apmahágkek axta David ma'a yetlo ánet apnaqteyegka'a: cham'a Ahinóam, eñama axta m'a tegma apwányam Jezreel, tén han Abigail, Nabal axta aptáwa' neptámen, apkeñama axta m'a Carmel. 3 Apnaqlókek axta han apkelxegexma'a, ekyetlómo chá'a apnámakkok, apkelhakmek axta m'a tegma apkelyawe neyáwa nak Hebrón. 4 Tén axta apkelwa'a énxet'ák Judá, apteméssessek axta han David wesse' apwányam ma'a Judá.
Xama axta kéltennásencha'a David ektáha énxet'ák Jabés, ekpayho nak Galaad, apchátawanye m'a Saúl, 5 apkeláphássek axta apkelásenneykha David apkeltamho etnehek elának se'e: “Wesse' egegkok sa' epasmok kéxegke eñama ektaqmalma kélteméssessamakxa Saúl, wesse' kélagkok axta, kélátawanyama. 6 Kataqmalmakha sa' apwáxok elanok kéxegke Wesse' egegkok, mekxeyha sa' nahan. Ataqmelchesek sa' ko'óxa sekteméssesakxa kéxegke eñama kélteme xa. 7 Kólwasqápekxoho sa' kaxwók kéxegke, kólyennákxoho sa', naqsók eykhe apketsapma m'a Saúl, ko'o eyke etnessásak wesse' apwányam ma'a énxet'ák Judá.”
Israel apkelnápomákpekxa xamo' énxet'ák Judá
8 Apyentegkek axta Is-bóset, Saúl axta apketche m'a Abner, Ner axta apketche, apteme axta apkemha apmonye' sẽlpextétamo apagkok ma'a Saúl, apya'ássek axta m'a Mahanaim, 9 apteméssessámxa axta wesse' apwányam ma'a Galaad, Guesurí, Jezreel, Efraín, Benjamín, tén han ma'a ekyókxoho kañe' nak Israel.
10 Cuarenta apyeyam apagkok axta aptemék Is-bóset apkeynamo apteme wesse' apwányam ma'a Israel, apqánet apyeyam axta apteme wesse' apwányam. David axta eyke aqsa aptemék wesse' apwányam apagkok ma'a énxet'ák Judá, 11 siete apyeyam, seis pelten axta han apteme wesse' apwányam David ma'a Judá, axta eyke aphamakxa chá'a aptéma wesse' apwányam ma'a Hebrón.
12 Apxegkek axta Abner apkeñama Mahanaim, apmahágko m'a Gabaón, apmonye' axta apxegak apnaqlawa m'a Is-bóset sẽlpextétamo apagkok. 13 Keñe axta Joab, Seruiá axta étche, aptepa apmahágko m'a Hebrón, yetlo m'a David sẽlpextétamo apagkok, apkeltahanyeykpók axta han ma'a kélyátamakxa nak yegmen ekyetnama nak Gabaón. Apkelánegkek axta han apheykha sẽlpextétamo m'a xama nekha nak kélyátamakxa yegmen, keñe axta han nápakha m'a ekpayhókxa nak. 14 Tén axta Abner aptáha apcháneya m'a Joab:
—Tásek sa' elnapakpok wokma'ák negaqta'awo'.
—Hoy —axta aptáhak Joab.
15 Apchaqnágwokmek axta doce wokma'ák sẽlpextétamo apagkok nak Benjamín, tén han Is-bóset, Saúl axta apketche, keñe axta han doce m'a David nak sẽlpextétamo apagkok, yaqwayam elnapakpok. 16 Apqátek axta chá'a appathetchásak pók, keñe apkelyetxaqkasa chá'a nápakha sókwenaqte, apsawheykpók axta han apkeletsapa apyókxoho. Cháxa keñamak éltamhomaxko nak Helcat-hasurim xa yókxexma nak, ekyetnama nak Gabaón. 17 Asagkók agko' axta apkelnápomap xa ekhem nak, apyaqmásekpek axta m'a Abner, tén han ma'a sẽlpextétamo Israel, David sẽlpextétamo apagkok axta apmenxenak. 18 Axta han apháha apqántánxo étchek Seruiá m'a: cham'a Joab, Abisai tén han Asael, apmeyhek axta yenyehek ma'a Asael, máxa axta xenaq kanyehek ma'a yókxexma eyáxñe nak, 19 apyaqmássek axta Abner meltamho yegketek. 20 Xama axta appeynchákpoho neptámen ma'a Abner keñe aptáha s'e:
—¿Xépya Asael?
—¡Ko'o neykhe! —axta aptáhak apchátegmowágko.
21 Tén axta Abner aptáha apcháneya s'e:
—Elwatés seyaqmasso. Ema aqsa pók sẽlpextétamo, elyementók sa' ma'a ekyókxoho aqsok apkelseykha.
Axta eyke elwáteyásak apyaqmasso m'a Asael, 22 keñe aptáha makham apcháneya Abner se'e:
—¡Elwatés seyaqmasso, ayaqnegkesek sa' xép náxop waqhek! ¿Háxko sa' atnehek ko'o awakxak aphakxa apepma Joab sektáha enxoho xa?
23 Axta eyke elwátéssekmok apyaqmasso m'a Asael, keñe Abner apkelyetxaqkasa apwokmo naw'a apakxak sawhéwa apagkok, mallahanwokmók axta han, cha'a apketsapakxa axta han Asael ma'a. Keñe m'a apyókxoho ektáha axta apkelwayam ekpayhókxa apketsapakxa Asael, apchaqnágwokmek axta apkelanawo. 24 Keñe axta Joab tén han Abisai, apyaqmásekxoho makham ma'a Abner. Taxneyk axta ekhem apkelwokmo m'a egkexe nak Amá, émha nak ekpayho Guíah, ámay ekmahéyak nak ma'a meykexa énxet Gabaón. 25 Axta apchaqnákxak Benjamín énxet'ák apagkok ma'a yetlo Abner, apyepetchákxeyk axta pók sẽlpextétamo apkelánegwokmo apheykha m'a néten egkexe. 26 Keñe axta Abner apyennaqtésa appeywa aptáha apcháneya Joab se'e:
—¿Megkamassegwomeya s'e nentekyawa nak? ¿Ya ey'ásegkok peya hegmések aqsa éllapwámeyak egwáxok se'e aqsok nak? ¿Háxko sa' ekwánxa ekhem yának elwátésagkok énxet'ák apagkok apmenxeneykha m'a apkelyáxeg'a?
27 Keñe axta apchátegmowágko Joab:
—Naqsók ko'o ekteméssásak yetlo sekxeyenma Dios, kaxtemék xeyk metne heyának xa ektáha nak, emenxenek xeyk aqsa énxet'ák ahagkok ma'a apkelyáxeg'a ekwokmoho élsaka.
28 Yetlókok axta apkeltémo kólpáwaksek Joab ma'a kélaqkahasso, keñe axta apchaqnágwokmo m'a apyókxoho énxet'ák, apkelwáteságkek axta apmenxenma m'a israelitas, tén han apkelnápomap. 29 Apxegkek axta Abner yetlo apkelxegexma'a appéwomo m'a ekpayhegweykenxa nak xapop Arabá, ekwokmoho élságwokmo, apkelyeykhákxeyk axta Jordán, apkelyeyk'ak axta han ma'a Bitrón, apkelwákxeyk axta makham ma'a Mahanaim.
30 Apkelwátéssekmek axta apyaqmasso Joab ma'a Abner, keñe apchánchesákxo m'a apyókxoho sẽlpextétamo apagkok, apkelyetsátekxeyk axta, apwet'ak axta apkeletsapma diecinueve David sẽlpextétamo apagkok, keñe han apmatñà m'a Asael. 31 Keñe axta m'a David sẽlpextétamo apagkok apkelnapa trescientos sesenta Benjamín énxet'ák apagkok, tén han Abner apkelxegexma'a.
32 Keñe axta Asael aphápak kélsákxo m'a Belén. Kélátawanyegwákxeyk axta m'a, takhaxpop apagkok axta m'a apyáp. Kelsakak axta apxegakxa Joab tén han apkelxegexma'a, apkelwákxeyk axta m'a Hebrón.