Israel y el evangelio
1 Hermanos, ¡cómo deseo de todo corazón que los israelitas se salven! ¡No dejo de orar a Dios por ello! 2 Puedo decir, en su favor, que tienen un gran deseo de servir a Dios, solo que ese deseo no está basado en el verdadero conocimiento. 3 Pues no reconocen la justicia de Dios, ni se someten a ella; sino que siguen empeñados en cumplir su propia justicia. 4 Porque la ley llega a su término con Cristo; es por la fe que Dios nos declara justos.
5 En efecto, acerca de la justicia basada en la ley, Moisés escribió lo siguiente: «Quien cumple la ley vivirá por ella.» 6 Pero acerca de la justicia basada en la fe, se dice: «No pienses: “¿Quién subirá al cielo?” —esto es, para hacer que Cristo baje—; 7 o “¿Quién bajará al abismo?”» —esto es, para hacer que Cristo suba de entre los muertos. 8 Más bien, se dice: «La palabra está cerca de ti, en tu boca y en tu corazón.» Esta palabra es el mensaje de fe que proclamamos. 9 Si con tu boca reconoces abiertamente que Jesús es el Señor, y con tu corazón crees que Dios lo resucitó de entre los muertos, alcanzarás la salvación. 10 Pues con el corazón se cree para ser declarados justos, pero con la boca se confiesa públicamente a Jesucristo para alcanzar la salvación.
11 Las Escrituras dicen: «Quien confía en él no quedará defraudado.» 12 No hay diferencia entre los judíos y los no judíos; pues el mismo Señor es Señor de todos, y es muy generoso con quienes lo invocan. 13 Porque esto es lo que dice: «Quien invoque el nombre del Señor será salvo.» 14 Pero ¿cómo van a invocarlo, si no han creído en él? ¿Y cómo van a creer en él, si no han sabido nada de él? ¿Y cómo van a saber acerca de él, si no hay quien lo proclame? 15 ¿Y cómo lo van a proclamar, si no son enviados? Como dicen las Escrituras: «¡Qué hermoso es ver llegar a quienes traen buenas noticias!»
16 Pero no todos han aceptado la buena noticia. Como dice Isaías: «Señor, ¿quién ha creído lo que proclamamos?» 17 Así pues, la fe nace de la proclamación, y la proclamación se realiza por medio de la palabra de Cristo.
18 Pero yo pregunto: ¿Será tal vez que no se enteraron del mensaje? ¡Claro que sí! Porque las Escrituras dicen:
«La proclamación de ellos salió por toda la tierra,
y hasta los últimos rincones del mundo llegaron sus palabras.»
19 Y vuelvo a preguntar: ¿Será que los de Israel no se han dado cuenta? En primer lugar, Moisés dice:
«Haré que ustedes se pongan celosos
de un pueblo que no es pueblo;
haré que se enojen contra un pueblo
que no tiene entendimiento.»
20 Luego, Isaías se atreve a decir:
«Los que no me buscaban me encontraron;
y me mostré a quienes no preguntaban por mí.»
21 Pero al hablar de los israelitas, Isaías dice: «Todo el día extendí mis manos a un pueblo terco y rebelde.»
1 Élyáxeg, amenyeyk ko'o ewáxok tén han sélmaxnagko Dios kawakxohok apkelwagkásamap teyp ma'a israelitas. 2 Ewanchek ko'o axének ekyetnama ekyawe agko' apkelmopmenyého elanagkok apmopmenyého nak ma'a Dios; makke yaqhémók ma'a ektémakxa nak ekmámnaqsoho apkelya'áseykegkoho. 3 Hakte melya'áseykegkok apteme chá'a Dios apteméssesso ekpéwomo apkeltémakxa m'a énxet'ák, apmenyeyk aqsa chá'a elteméssesakpohok apagko' ekpéwomo apkeltémakxa; cháxa keñamak melyaheykekxoho nak chá'a m'a sempekkenchessama axta Dios yaqwayam henteméssesek ekpéwomo nentémakxa. 4 Hakte Cristo apteméssesso néxa m'a segánamakxa, yaqwayam enxoho kólteméssesek apkelpéwomo apyókxoho énxet eñama melya'ásseyam.
5 Axta aptemék aptáxéssama Moisés apxeyenma senteméssesso nak ekpéwomo nentémakxa nenlane m'a segánamakxa nak: “Énxet apkelane nak ektémakxa m'a segánamakxa, exkak sa' ekyennaqte apnények.” 6 Keñe m'a sẽlteméssesso nak ekpéwomo nentémakxa eñama magya'ásseyam, katnehek chá'a amya'a kaxénaxchek se'e: “Nágkatne élchetamso apwáxok se'e: ‘¿Yaqsa sa' kamhagkok néten?’ —cháxa néltémo eweywenták Cristo xa—; 7 essenhan ‘¿Yaqsa sa' katxek ma'a élmaheykegkaxa nak eghagák?’” —cháxa néltémo éphagwaták Cristo apkeñama nepyeseksa m'a apkeletsapma nak. 8 ¿Yaqsa axta ekxénamaxko xa?: “Ketók ekyetnamakxa aphakxa exchep ma'a Dios appeywa, yetnók ma'a apátog nak tén han ma'a apwáxok.” Cháxa amya'a magya'ásseyam nenlegassama nak chá'a negko'o xa. 9 Apxénchek agkok xép Jesús apteme Wesse' apagkok, tén han megkay'ásseykmo enxoho apwáxok apxátekhásseykmo m'a Dios, ewagkasakpok sa' teyp. 10 Hakte megkay'ásseyam nak egwáxok, henxének chá'a Dios nenteme ekpéwomo nentémakxa, keñe m'a nenxeyenma nak negya'áseykegkoho Jesucristo, cháxa ekteme nélwagkásamáxche teyp xa.
11 Temék eknaqtáxésamaxche s'e: “Énxet mey'ásseyam enxoho m'a Cristo, megkatnehek sa' eyaqhémo apteme mey'ásseyam.” 12 Méko apyeykhamap pók ma'a énxet'ák, cham'a judíos nak tén han ma'a metnaha nak judíos; hakte wánxa xama Wesse' egegkok, cham'a Wesse' apagkok nak apyókxoho énxet, appasmomól'a chá'a yetlo memyágweykekxa aqsok ma'a apyókxoho ektáha nak chá'a apkelwóneykha apwesey. 13 Hakte keso ektémakxa nak eknaqtáxésamaxche appeywa s'e: “Apyókxoho énxet ektáha nak chá'a apkelwóneykha apwesey, elwagkasakpok sa' teyp.” 14 ¿Háxko eyke katnehek elwónmakha apwesey metnama enxoho makham melya'ásseyam? ¿Háxko eyke katnehek etnahagkok melya'ásseyam, mellegaya enxoho makham kóllegaksek ma'a apwesey? ¿Háxko eyke katnehek ellega', méko enxoho éltennáseykencha'a m'a amya'a eñama nak Dios? 15 ¿Háxko eyke katnehek eltennaha amya'a, megkatnaha enxoho apkeláphásamap? Ekhawo ektémakxa nak ekxeyenma ektáxésamaxche s'e: “¡Tásók agko' nak la'a agwetak elwak ma'a apkelsáyam nak amya'a ektaqmela!”
16 Háwe eyke apyókxoho énxet apkelma takha' m'a amya'a ektaqmela. Ekhawo ektémakxa axta apxeyenma Isaías: “Wesse', ¿yaqsa megkay'ásseykmo eklegaya m'a amya'a néltenneykha nak negko'o?” 17 Nenlege amya'a keñamak nenteme magya'ásseyam, Cristo appeywa nahan keñamak ma'a amya'a nak.
18 Akke ektáhak ko'o sélmaxneyeykha s'e: ¿Enxeykel'a ellegeyk amya'a énxet'ák? ¡Apkellegaye'! Hakte temék eknaqtáxésamaxche s'e:
“Sawheykekxók axta ekyókxoho
yókxexma apkelpeywa xa
énxet'ák nak,
weykmók axta apkelpeywa
m'a néxa xapop nak
keso nélwanmégkaxa.”
19 Axta ektáhak makham sélmaxneyáncha'a s'e: ¿Enxeykel'a elya'áseykegkok énxet'ák Israel xa? Axta aptemék sekxo' appeywa Moisés se'e:
“Wának sa' ko'o
kólnathak kéxegke m'a
pók énxet'ák mékoho nak;
wának sa' ko'o kóltaqnaweygkok
kéxegke m'a énxet
melya'áseyak nak aqsok.”
20 Keñe axta Isaías megyéseykekxo aptéma appeywa s'e:
“Éteyeykekxeyk axta ko'o m'a
énxet'ák mehektamsama axta;
ekxekmowásamáxkók
axta nahan ma'a
metegyeykencha'a axta
sekwesey.”
21 Keñe axta apkelxeyenma israelitas, aptéma appeywa Isaías se'e: “Yókxoho ekhem axta ko'o sélhaxanma m'a énxet'ák meyke nak sélyaheykekxoho, tén han sénmexeykekxa nak chá'a.”