Reinado de Joacaz
(2~R 23.31-35)
1 La gente del pueblo tomó entonces a Joacaz hijo de Josías, y lo pusieron como rey en Jerusalén en lugar de su padre. 2 Joacaz tenía veintitrés años cuando comenzó a reinar, y reinó en Jerusalén durante tres meses. 3 El rey de Egipto lo quitó del trono en Jerusalén, e impuso al país un tributo de tres mil trescientos kilos de plata y treinta y tres kilos de oro. 4 Además, el rey de Egipto puso como rey de Judá y Jerusalén a Eliaquín, hermano de Joacaz, y le cambió el nombre y le puso Joacín, y a Joacaz lo tomó y lo llevó a Egipto.
Reinado de Joacín
(2~R 23.36—24.7)
5 Joacín tenía veinticinco años, y reinó en Jerusalén durante once años. Pero sus hechos fueron malos a los ojos del Señor su Dios. 6 Nabucodonosor, rey de Babilonia, marchó contra él y lo sujetó con cadenas de bronce para llevárselo a Babilonia. 7 Nabucodonosor se llevó a Babilonia una parte de los utensilios del templo del Señor, y los puso en su templo de Babilonia.
8 El resto de la historia de Joacín, con sus prácticas infames y lo que le ocurrió está escrito en el libro de los reyes de Israel y de Judá. Y reinó en su lugar su hijo Joaquín.
Joaquín es desterrado a Babilonia
(2~R 24.8-17)
9 Joaquín tenía dieciocho años cuando comenzó a reinar, y reinó en Jerusalén durante tres meses y diez días. Pero sus hechos fueron malos a los ojos del Señor.
10 En la primavera de aquel año, el rey Nabucodonosor mandó que lo llevaran a Babilonia, junto con los utensilios de más valor del templo del Señor, y nombró rey de Judá y Jerusalén a Sedequías, pariente de Joaquín.
Reinado de Sedequías
11 Sedequías tenía veintiún años cuando comenzó a reinar, y reinó durante once años en Jerusalén. 12 Pero sus hechos fueron malos a los ojos de su Dios. No se humilló ante el profeta Jeremías, que le hablaba de parte del Señor. 13 Además, se rebeló contra el rey Nabucodonosor, quien le había hecho jurar por Dios que sería su aliado, y se empeñó tercamente en no volverse al Señor, Dios de Israel.
14 También todos los jefes de Judá, los sacerdotes y el pueblo extremaron su infidelidad, pues siguieron las prácticas infames de las naciones paganas y profanaron el templo del Señor, que él había escogido como su santuario en Jerusalén. 15 El Señor, Dios de sus antepasados, les envió constantes advertencias por medio de sus mensajeros, porque tenía compasión de su pueblo y de su lugar de residencia. 16 Pero ellos se rieron de los mensajeros de Dios, despreciaron sus avisos y se burlaron de sus profetas, hasta que la ira del Señor estalló contra su pueblo, de modo que ya no hubo remedio.
Destrucción del templo y destierro de Judá
(2~R 25.8-21Jer 39.8-10Jer 52.12-30)
17 Entonces el Señor hizo marchar contra ellos al rey de los caldeos, que pasó a cuchillo a sus jóvenes en el propio edificio del templo, y no tuvo piedad de los jóvenes ni de las muchachas, ni de los ancianos e inválidos. A todos los entregó el Señor en sus manos. 18 Todos los utensilios del templo de Dios, grandes y pequeños, y los tesoros del templo, del rey y de sus funcionarios, todo se lo llevó el rey de los caldeos a Babilonia. 19 Además quemaron el templo de Dios, derribaron la muralla de Jerusalén, prendieron fuego a sus palacios y destruyeron todo lo que había de valor.
20 Después desterró a Babilonia a los sobrevivientes de la matanza, donde se convirtieron en esclavos suyos y de sus hijos hasta que se estableció el imperio persa, 21 para que se cumpliera lo que Dios había dicho por medio del profeta Jeremías. Así el país pudo disfrutar de su reposo; porque descansó todo el tiempo que estuvo en ruinas, hasta que pasaron setenta años.
El decreto de Ciro
(Esd 1.1-4)
22 En el primer año del reinado de Ciro, rey de Persia, y para que se cumpliera la palabra del Señor anunciada por Jeremías, el Señor impulsó a Ciro a que en todo su reino promulgara, de palabra y por escrito, este decreto: 23 «Ciro, rey de Persia, declara lo siguiente: El Señor, Dios de los cielos, ha puesto en mis manos todos los reinos de la tierra, y me ha encargado que le construya un templo en Jerusalén, que está en la región de Judá. Así que a cualquiera de ustedes que pertenezca al pueblo del Señor, que el Señor su Dios lo ayude, y váyase allá.»
Joacaz apteme wesse' apwányam
(2 Re 23.31-35)
1 Apmákxeyk axta énxet'ák ma'a Joacaz, Josías axta apketche, aptemessáseykxeyk axta wesse' apwányam Jerusalén, apyaqmagkasso m'a apyáp. 2 Veintitrés apyeyam apagkok axta apkeynamo apteme wesse' apwányam ma'a Joacaz, apqántánxo pelten axta apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. 3 Wesse' apwányam Egipto axta eyke aptekkessók apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén, apkelmomchek axta chá'a apyánmagkasso énxet'ák ma'a apchókxa nak, ekweykmoho tres mil trescientos kilos sawo ekmope ekmomnáwa, tén han treinta y tres kilos ma'a sawo ekyátekto ekmomnáwa. 4 Apteméssessek axta han wesse' apwányam Egipto, wesse' apwányam Judá tén han Jerusalén ma'a Eliaquim, apyáxeg axta m'a Joacaz, apyaqmagkassessek axta apwesey, Joaquim axta aptemessásak apwesey, tén axta apma m'a Joacaz apyentamákxo Egipto.
Joaquim apteme wesse' apwányam
(2 Re 23.36—24.7)
5 Veinticinco apyeyam apagkok axta m'a Joaquim, once apyeyam axta apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Dios Wesse' apagkok. 6 Apketamokmek axta eyke apkenmexa m'a Nabucodonosor, wesse' apwányam nak Babilonia, apkelpextetchek axta cadena sawo ekyexwase peya eyentemekxak ma'a Babilonia. 7 Apkelsákxeyk axta Babilonia Nabucodonosor nekha aqsok kélmeykegkaxa axta m'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, apxátawákxeyk axta m'a tegma apagkok nak Babilonia.
8 Ektémakxa axta apweynchámeykha Joaquim, yetlo m'a ektémakxa axta aqsok ekmaso agko' apkelane, tén han ektémakxa axta chá'a, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a apkelwesse'e apkelwányam axta m'a Israel, tén han Judá. Keñe axta apyaqmagkasa apteme wesse' apwányam ma'a apketche Joaquín.
Joaquín apmomap kélyentameykekxa Babilonia
(2 Re 24.8-17)
9 Dieciocho apyeyam apagkok axta apkeynamo apteme wesse' apwányam ma'a Joaquín, apqántánxo pelten tén han diez ekhem axta apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Wesse' egegkok.
10 Apkeltémók axta kólyentemekxak Babilonia wesse' apwányam Nabucodonosor ma'a aphaxnagkok apyeyam nak, yetlo m'a aqsok kélmeykegkaxa élmomnáwa ekhéyak axta m'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, apteméssessek axta han wesse' apwányam Judá tén han Jerusalén ma'a Sedequías, apnámakkok axta m'a Joaquín.
Sedequías apteme wesse' apwányam
11 Veintiún apyeyam apagkok axta weykmok Sedequías apkeynamo apteme wesse' apwányam, once apyeyam axta apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. 12 Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Dios apagkok. Axta eyke kaqheyk apwáxok aptémakxa nápaqtók ma'a Dios appeywa aplegasso Jeremías, apxeyenma axta amya'a eñama nak Wesse' egegkok. 13 Apkenmexeykekxeyk axta han ma'a wesse' apwányam Nabucodonosor, apxeyenma axta etnehek appasmeykekxa yetlo apxeyenma Dios apwesey, apyennaqtéssegkek axta apwáxok memáheyo ey'ókxak ma'a Wesse' egegkok, Dios apagkok nak Israel.
14 Apyáncháseykegkók axta aqsa apyamasma Wesse' egegkok ma'a apyókxoho apkelámha apmonye'e nak Judá, tén han apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, ekweykekxoho m'a énxet'ák, aptamheykegkek axta m'a apkeltémakxa ekmaso agko' axta m'a énxet'ák melya'áseyak nak Dios, aptawáseykha axta m'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, apkelyéseykegkaxa axta tegma appagkanamap apagkok ma'a Jerusalén. 15 Axta eyke eyétekkesseykmok chá'a apcháphássesso appeywa apchéssama Dios Wesse' apagkok axta m'a apyapmeyk nano', eñama axta apkellegasso chá'a apkelxeyenma axta chá'a appeywa, hakte apyósekak axta apkelányo m'a énxet'ák apagkok, tén han ma'a aphamakxa axta chá'a. 16 Apkelasméssegkek axta eyke aqsa chá'a m'a apkelseykha axta Dios appeywa, apwanyémók axta m'a amya'a apkelseykha, apkelasméssegkek axta aqsa chá'a m'a apkellegasso nak appeywa, ekwokmoho aplawa apagko' ma'a Wesse' egegkok, apkelenmexa m'a énxet'ák apagkok, massék axta kélewagko kélmássessekmo yaqwánxa etnehek.
Tegma appagkanamap kélmassésseyam tén han énxet'ák Judá apkelmomap
(2 Re 25.8-21Jer 39.8-10Jer 52.12-30)
17 Tén axta Wesse' egegkok apkeltamho ektamagkok ma'a wesse' apwányam apagkok nak caldeos apkelnapchek axta apketkók ma'a kañe' tegma appagkanamap nak, axta elepyósak apkelano m'a wokma'ák tén han kelán'a étkók, keñe han ma'a apkelwányam, tén han ma'a meyke aptapnák nak. Apméssek axta Wesse' egegkok yaqwayam elmok ma'a apyókxoho nak. 18 Apkelsákxeyk axta ekyókxoho wesse' apwányam caldeos Babilonia m'a ekyókxoho aqsok kélmeykegkaxa axta m'a Dios tegma appagkanamap apagkok, cham'a aqsok élyawe nak tén han ma'a keyetse nak, tén han ma'a aqsok élmomnáwa ekhéyak nak tegma appagkanamap, tén han apagkok nak ma'a wesse' apwányam, keñe han ma'a apkelásenneykha nak. 19 Apwatneykxeyk axta han ma'a Dios tegma appagkanamap apagkok, apkelyaqnegkásegkek axta m'a meteymog kélhaxtegkesso axta nepyáwa' m'a Jerusalén, apkelwatnéssek axta m'a apxanák apkeltaqmalma nak, apmasséssekmek axta ekyókxoho aqsok élmomnáwa ekhéyak axta m'a.
20 Tén axta kélnaqlákxo Babilonia m'a metekyawa axta, aptemegweykenxa axta apkelásenneykha naqsa m'a wesse' apwányam, tén han apkelásenneykha naqsa m'a apketchek, ekwokmoho ekxatakha'a m'a Persia, 21 yaqwayam katnehek ma'a apxeyenma axta Dios, eñama axta aplegasso m'a Jeremías, apteme axta Dios appeywa aplegasso. Cháxa ekwanmeyeykekxo axta apchókxa'; wanmeyeykekxeyk axta aqsa yókxoho ekhem ekmasagko, ekwokmoho eksawhéxko setenta apyeyam.
Ciro segánamakxa apagkok
(Esd 1.1-11)
22 Aptamháha axta apwáxok Wesse' egegkok ma'a Ciro, wesse' apwányam nak Persia, yaqwayam eñeksek ekyókxoho aptémakxa nak wesse' apwányam ma'a appeywa, tén han aptáxésso, keso segánamakxa apagkok nak, cham'a ekwokmo axta xama apyeyam apteme wesse' apwányam, yaqwayam enxoho katnehek ma'a Wesse' egegkok appeywa aplegassama axta m'a Jeremías: 23 “Axta aptáhak Ciro, wesse' apwányam nak Persia s'e: Egkéssek ko'o Wesse' egegkok, Dios apha nak néten, ekyókxoho yókxexma nak keso náxop, apkeltamhók han alanaksek tegma appagkanamap ma'a Jerusalén, ekpayho nak ma'a yókxexma Judá. Kélyókxoho kéltáha nak Wesse' egegkok énxet'ák apagkok, kólmohok sa' ma'a, epasmok sa' ma'a Dios Wesse' kélagkok.”