Jesús ante Pilato
(Mt 27.1-2Mt 11-14Lc 23.1-5Jn 18.28-38)
1 Tan pronto como amaneció, se reunió el Consejo en pleno, es decir, los jefes de los sacerdotes, los ancianos y los maestros de la ley y, llevando a Jesús atado, se lo entregaron a Pilato. 2 Y Pilato le preguntó:
—¿Eres tú el rey de los judíos?
—Tú lo has dicho —contestó Jesús.
3 Como los jefes de los sacerdotes lo acusaban de muchas cosas, 4 Pilato volvió a preguntarle:
—¿No respondes nada? ¡Mira de cuántas cosas te acusan!
5 Pero Jesús no le contestó; de modo que Pilato se quedó muy extrañado.
Jesús es sentenciado a muerte
(Mt 27.15-31Lc 23.13-25Jn 18.38—19.16)
6 En cada fiesta de la Pascua, Pilato acostumbraba poner en libertad a un preso, el que la gente pidiera. 7 Un tal Barrabás estaba en la cárcel, junto con otros que se habían sublevado. Estaban allí porque en una revuelta habían cometido un homicidio. 8 La gente llegó y empezó a pedirle a Pilato que hiciera lo que tenía por costumbre. 9 Pilato les contestó:
—¿Quieren que ponga en libertad al rey de los judíos?
10 Dijo eso porque sabía que los jefes de los sacerdotes lo habían entregado por envidia. 11 Pero los jefes de los sacerdotes incitaron a la gente para que Pilato más bien pusiera en libertad a Barrabás. 12 Pilato les preguntó:
—¿Y qué quieren que haga con el que ustedes llaman el rey de los judíos?
13 Ellos contestaron a gritos:
—¡Crucifícalo!
14 Pilato les dijo:
—Pues ¿qué de malo ha hecho?
Pero ellos gritaban con más fuerza:
—¡Crucifícalo!
15 Entonces Pilato, como quería agradar a la gente, ordenó que dejaran libre a Barrabás. Después mandó que azotaran a Jesús, y lo entregó para que lo crucificaran.
16 Los soldados llevaron a Jesús al patio del palacio, llamado pretorio, y reunieron a toda la tropa. 17 Le pusieron una capa de color púrpura, trenzaron una corona de espinas y se la pusieron. 18 Luego comenzaron a gritar:
—¡Viva el rey de los judíos!
19 Y le golpeaban la cabeza con una vara, lo escupían y se ponían de rodillas ante él mientras le hacían reverencias. 20 Después de burlarse de él, le quitaron la capa de color púrpura, le pusieron su propia ropa y lo sacaron para crucificarlo.
Jesús es crucificado
(Mt 27.32-44Lc 23.26-43Jn 19.17-27)
21 Un hombre de Cirene, llamado Simón, padre de Alejandro y de Rufo, llegaba del campo. Al pasar por allí, lo obligaron a cargar la cruz de Jesús.
22 Llevaron a Jesús a un sitio llamado Gólgota (que significa: «Lugar de la Calavera»), 23 y ahí le dieron vino mezclado con mirra, pero Jesús no lo aceptó. 24 Después de eso, lo crucificaron. Y los soldados echaron suertes para repartirse la ropa de Jesús y ver qué le tocaría a cada uno de ellos.
25 Eran las nueve de la mañana cuando lo crucificaron. 26 En la parte superior de la cruz colocaron un letrero en el que estaba escrita la causa de su condena: «El rey de los judíos». 27 Con él crucificaron también a dos bandoleros, uno a su derecha y el otro a su izquierda.
29 Los que pasaban lo insultaban, meneaban la cabeza y decían:
—¡Eh, tú, que derribas el templo y en tres días lo reconstruyes, 30 sálvate a ti mismo y bájate de la cruz!
31 De la misma manera se burlaban de él los jefes de los sacerdotes y los maestros de la ley. Decían:
—Salvó a otros, ¿y a sí mismo no se puede salvar? 32 ¡Que baje de la cruz ese Mesías, Rey de Israel, para que veamos y creamos!
Y hasta los que estaban crucificados con él lo insultaban.
Muerte de Jesús
(Mt 27.45-56Lc 23.44-49Jn 19.28-30)
33 Al llegar el mediodía, toda la tierra quedó a oscuras hasta las tres de la tarde. 34 A esa misma hora, Jesús gritó con fuerza: «Eloi, Eloi, ¿lema sabactani?» (que significa: «Dios mío, Dios mío, ¿por qué me has abandonado?»)
35 Algunos de los que estaban allí lo oyeron y dijeron:
—¡Oigan!, ¡está llamando al profeta Elías!
36 Entonces uno de ellos corrió a empapar una esponja en vinagre, la ató a una caña, y se la acercó para que bebiera, mientras decía:
—Déjenlo, a ver si Elías viene a bajarlo de la cruz.
37 En eso, Jesús gritó con fuerza y murió. 38 Y el velo del templo se rasgó en dos, de arriba abajo. 39 El centurión romano que estaba frente a Jesús, al ver que había muerto, dijo:
—Verdaderamente este hombre era Hijo de Dios.
40 También había allí algunas mujeres, que miraban de lejos; entre ellas estaban María Magdalena, María la madre de Santiago el menor y de José, y Salomé. 41 Estas mujeres eran seguidoras y servidoras de Jesús mientras él estaba en Galilea. Además, había allí muchas otras mujeres que habían venido con él a Jerusalén.
Jesús es sepultado
(Mt 27.57-61Lc 23.50-56Jn 19.38-42)
42 Al caer la tarde, como era día de preparación, es decir, víspera del sábado, 43 José, del pueblo de Arimatea y miembro distinguido del Consejo, tuvo el valor de ir ante Pilato para pedirle el cuerpo de Jesús. José también esperaba el reino de Dios. 44 Pilato, sorprendido de que Jesús ya hubiera muerto, mandó llamar al centurión para preguntarle si realmente ya había muerto. 45 Cuando el centurión se lo confirmó, Pilato ordenó que le entregaran a José el cuerpo de Jesús. 46 Entonces José compró una sábana de lino, y bajó el cuerpo y lo envolvió en ella. Luego lo puso en un sepulcro excavado en la roca, e hizo rodar una piedra para tapar la entrada del sepulcro, 47 mientras María Magdalena y María la madre de José miraban dónde lo ponían.
Jesús kélyentama aphakxa Pilato
(Mt 27.1-2Mt 11-14Lc 23.1-5Jn 18.28-38)
1 Xama axta élsáya, apchaqneykekxeyk axta apkelámha apmonye'e apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok yetlo m'a apkelámha apmonye'e nak, tén han ma'a apkelxekmósso nak apnámakkok ektémakxa segánamakxa, apyókxoho axta m'a énxet'ák ekyawe nak kéláyo. Apyentamomchek axta Jesús yetlo apnaqtehetchesso apmék, tén axta apméssama m'a Pilato. 2 Axta aptemék Pilato apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—¿Xépya apteme judíos Wesse' apwányam apagkok?
—Aptemék xép appeywa —axta aptemék apchátegmoweykegkokxo m'a Jesús.
3 Xámok axta aqsok apkelxeyenma apkelámha apmonye'e nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, apkelxeyenma aptémakxa chá'a m'a Jesús, 4 tén axta Pilato aptéma makham apkelmaxneyeykekxoho s'e:
—¿Megyátegmowagkeheya sa' apxénamap? Elano, xámok xép apxénamap eksexnenagko apkelane aqsok.
5 Axta eyke yátegmoweykegkok ma'a Jesús; axta keñamak apkenatchessama ektémakxa m'a Pilato.
Jesús apxénamap yaqwayam emátog
(Mt 27.15-31Lc 23.13-25Jn 18.38—19.16)
6 Eyenyekxohok axta chá'a Pilato xama énxet apmomap ekhem kéltéma axta Pascua, apkeltamhókxa enxoho chá'a m'a énxet'ák. 7 Aphegkek axta nahan xama énxet kañe' sẽlpextétamakxa apwesey axta Barrabás, yetlo m'a nápakha ekyetno axta chá'a apkelyógkexma neyseksa éllámáxche'. 8 Apkelweykmek axta énxet'ák ma'a, tén axta apcheynamo apkelmaxnagkama Pilato apkeltémo etnehek ma'a aptémakxa axta chá'a. 9 Axta aptemék apchátegmoweykegkokxo Pilato s'e:
—¿Kélmenyéya ayenyekxések ko'o kéxegke m'a judíos Wesse' Apwányam apagkok nak?
10 Hakte apyekpelchágweykmek axta apméssama apkelámha apmonye'e nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok eñama apnathe. 11 Keñe axta m'a apkelámha apmonye'e nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, apkelyáteyeykegkoho énnegkesek exma m'a énxet'ák, yaqwayam enxoho yának eyenyekxak ma'a Barrabás. 12 Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a Pilato s'e:
—¿Háxko eyke kélámenyéxa ko'o atnéssesek ma'a kéltéma nak kéxegke judíos Wesse' Apwányam apagkok?
13 Axta aptemék apkelyennaqtéssamo apkelátegmowéyak se'e:
—¡Épetches aqsok ektegyésso!
14 Tén axta Pilato aptéma apkelanagkama s'e:
—¿Yaqsa aqsok ekmaso apkeláneya?
Axta aptemék makham apkelyennaqtéssamo apkelpeywa s'e:
—¡Épetches aqsok ektegyésso!
15 Tén axta Pilato apyenyeykekxo m'a Barrabás, hakte apkeltémók axta yásekhohok ma'a énxet'ák; keñe axta natámen apkeltémo kólyekpexchetmakha m'a Jesús, apméssegkek axta yaqwayam kólyepetchesek aqsok ektegyésso.
16 Apya'assegkek axta sẽlpextétamo Jesús ma'a wesse' apxagkok apyawe kóneg nak, kéltéma axta pretorio, apchaqneykekxeyk axta apyókxoho sẽlpextétamo m'a nepyáwa'.
17 Aptaxneyáseykekxeyk axta nahan aptaxno apwenaqte apyexwase apagko', apkeláneykegkek axta nahan kéltete kélpátek am'ák, tén axta apketchessessama apqátek. 18 Axta aptemék apcheynamo apkelyennaqtéssamo apkelpeywa s'e:
—¡Memassegwomek sa' judíos Wesse' apwányam apagkok!
19 Aptekpagkassegkek axta chá'a apqátek yámet, apkexpaqhayak axta han chá'a apyamánog, apkeltekxeyeykegkek axta nahan chá'a aptapnák xapop, aptamheykegko hó ólpeykesho'. 20 Keñe axta natámen apteme apkesmésso xa ektáha nak, aplekkessegkek axta makham ma'a kélaqlamaxche apyexwase aptaxneyáseykekxa axta, apkelántaxneyáseykekxeyk axta makham ma'a apkelnaqta apagko' axta, tén axta aptekkessama yaqwayam enxoho épetchesek aqsok ektegyésso.
Jesús kélyepetchesso aqsok ektegyésso
(Mt 27.32-44Lc 23.26-43Jn 19.17-27)
21 Apweykekxeyk axta nahan xama énxet Cirene apkenyeykento yókxexma, apwesey axta Simón, Alejandro axta apyáp tén han Rufo. Xama axta apmáheyo eyeykhak ma'a, apcháneymakpek axta epatmok ma'a Jesús aqsok ektegyésso apagkok.
22 Kélya'assegkek axta Jesús xama yókxexma ekwesey axta Gólgota (nenteme nak nempeywa: “Yókxexma ekyetnamakxa Kélpátek Axchapok”); 23 kéleykegkek axta eykhe vino kélenchaheykekxa nak pánaqte mirra, axta eyke eyák ma'a Jesús. 24 Tén axta kélyepetchessama aqsok ektegyésso. Aptawáseykegkek axta xama aqsok sẽlpextétamo, yaqwayam enxoho emlassakpok ma'a Jesús apkelnaqta, tén han ey'asagkohok yaqsa kapayhohok chá'a emok xama.
25 Las nueve axto'ók axta nahan ma'a kélyepetchessama axta aqsok ektegyésso. 26 Kélchexanmeyk axta han néten kéltáxésso ekxeyenma ektáha eksexnenagko ektéma nak se'e: “Judíos Wesse' apwányam apagkok.” 27 Kélyepetchessamók axta anhan xamo' aqsok ektegyésso apqánet énxet élmasagcha'a apkeltémakxa, xama axta kélchexanmak ma'a ekpayho nak apkelya'assamakxa, keñe axta pók ma'a ekpayho nak nepsagqalwa. 28 Cháxa ektáhakxa axta ektáha m'a ektémakxa axta eknaqtáxésamaxche s'e: máxa énxet ekmaso aptémakxa axta kélteméssessók.
29 Apwanyeykha axta chá'a énxet'ák apkelyeykhágwayam axta chá'a m'a apyexnamakxa, apkelyeykáseykha axta chá'a apqatkok, axta aptemék chá'a apkenagkama s'e:
—¡Apxeyenmeyk axta exchep etegkesek tegma appagkanamap keñe apxeyenma exátekhásekxak makham ántánxo ekhem, 30 ewagkasakpoho apagko' teyp, etyep xa néten nak aqsok ektegyésso!
31 Hawók axta han aptamheykegkaxa apwanyeykencha'a m'a apkelámha apmonye'e nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, tén han ma'a apkelxekmósso nak apnámakkok ektémakxa segánamakxa. Axta aptemék apkelpaqmeyesma s'e:
—Apkelwagkassegkek axta chá'a teyp ma'a énxet'ák, keñe megkapwagko apmako ewagkasakpohok apagko' teyp. 32 ¡Tásek etyapok néten aqsok ektegyésso xa Mesías, Wesse' apwányam héxta m'a Israel, yaqwayam sa' agweta' tén han magya'ásseme'!
Weykmók axta han apxéneykha ekmaso m'a kélyepetchessamo axta xamo' aqsok ektegyésso.
Jesús apketsapma
(Mt 27.45-56Lc 23.44-49Jn 19.28-30)
33 Xama axta ektéma yetseksókhem, yáqtéssegkek axta exma ekyókxoho keso náxop ekweykmoho las tres taxnám. 34 Cháxa hora aptémakxa axta han apyennaqtéssamo appeywa Jesús se'e: “Eloí, Eloí, ¿lemá sabactani?” (nenteme nak nempeywa: “Dios ahagkok, Dios ahagkok, ¿yaqsa ektáha seyenyawa nak?”)
35 Apkellegayak axta nahan nápakha énxet'ák apheykha axta m'a. Axta aptemék apkelpaqmeyesma s'e:
—Kóleyxho, Dios appeywa aplegasso Elías apwóneyha.
36 Keñe axta xama xa énxet'ák nak apkenyahama, apyássesseykekxeyk axta xama apáwa apyettagko nápakha vino ekmáske, aptetegkek axta naw'a yámámok apya'ássessama apátog Jesús yaqwayam enxoho ének. Axta aptemék se'e:
—Etnehek apagkok xa, lapmaxcheyk sa' ey'áwak Elías etekkessak néten aqsok ektegyésso.
37 Payheykha axta eyke apátog Jesús ekyennaqte agko', tén axta apketsapma. 38 Tén axta apyeptamákpo nepyeseksa m'a apáwa apyexnama axta m'a kañe' tegma appagkanamap, weyktamók axta apyeptamap kóneg eñama m'a néten. 39 Xama axta apweteya apketsapma m'a apkemha apmonye' sẽlpextétamo romano apkenmeykencha'a axta ekpayhókxa apyexnamakxa m'a Jesús, axta aptemék se'e:
—Naqso' neyke agkok Dios Apketche s'e énxet nak.
40 Chaqneykha axta nahan nekha kelán'ák élenmexmo makhawo'; María Magdalena axta han élxegexma'a xa kelán'ák nak, tén han ma'a mók María, Santiago apsexyók axta egken tén han José, Salomé axta nahan. 41 Kelyetleykha axta chá'a Jesús xa kelán'ák nak, pasmomchek axta nahan chá'a m'a aphamakxa axta Galilea. Xámók axta han mók kelán'ák ma'a, élyetlo axta apmaheykegko m'a Jerusalén.
Jesús kélátawaña
(Mt 27.57-61Lc 23.50-56Jn 19.38-42)
42 Chaqhémók axta han apkeláneykekxexa axta chá'a aptamheykegkaxa énxet'ák, amonye' ekwayam sábado, taxneykmek axta nahan, 43 keñe axta José, apkeñama axta m'a Arimatea, apteme axta xama ekyawe kéláyo nepyeseksa m'a apheykegkaxa nak apkelámha apmonye'e, apkelhaxanma axta han ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios, apmeyeykekxo m'a aphakxa axta Pilato megyáya apkelmaxnegweykekxo m'a Jesús aphápak. 44 Pelakkassegkek axta nahan aplegaya amya'a Pilato apketsapma m'a Jesús, apwóneykha axta apkemha apmonye' sẽlpextétamo yaqwayam elmaxneyha wegqaya apketsapma. 45 Xama axta apkeltennassama m'a apkemha apmonye' nak sẽlpextétamo, apmeyáseykekxeyk axta Jesús aphápak Pilato m'a José. 46 Tén axta José apmoma ekha ekyánmaga xama apáwa apkexyawáyo apkeláxñe, apleklegkek axta Jesús aphápak, tén axta appextehetma m'a apáwa nak. Appekkenweykmek axta han takhaxpop ekmetmomáxche axta meteymog, tén axta apchapma átog takhaxpop xama meteymog. 47 Keláneykha axta nahan kélpekkenmakxa m'a María Magdalena, tén han ma'a mók María, José axta egken.