Jesús enseña sobre el divorcio
(Mc 10.1-12Lc 16.18)
1 Cuando Jesús terminó de hablar, se fue de Galilea y llegó a la región de Judea, que está al oriente del Jordán. 2 Mucha gente lo siguió, y allí sanó a los enfermos.
3 Algunos fariseos se acercaron a Jesús, y para tenderle una trampa le preguntaron:
—¿Es lícito que un hombre se separe de su esposa por un motivo cualquiera?
4 Jesús les contestó:
—¿No han leído ustedes en las Escrituras que el que los creó en el principio “hombre y mujer los creó”? 5 Y añadió: “Por eso, el hombre dejará a su padre y a su madre para unirse a su esposa, y los dos serán como un solo ser.” 6 Así que ya no son dos, sino uno solo. De modo que el hombre no debe separar lo que Dios ha unido.
7 Ellos le preguntaron:
—Entonces ¿por qué Moisés mandó darle a la esposa un certificado de divorcio, y despedirla?
8 Jesús les contestó:
—Precisamente, por la obstinación de ustedes Moisés les permitió hacerlo; pero al principio no fue así. 9 Yo les digo que el que se separa de su esposa (a no ser en caso de inmoralidad sexual), y se casa con otra, comete adulterio.
10 Sus discípulos le dijeron:
—Si este es el caso del hombre en relación con su esposa, no conviene casarse.
11 Jesús les dijo:
—No todos pueden comprender esto, sino solo aquellos a quienes se les ha dado la capacidad de entenderlo. 12 Hay diferentes razones que impiden a los hombres casarse: hay quienes nacen eunucos, a otros los incapacitan los hombres, y otros, por causa del reino de los cielos, optan por no casarse. El que pueda entender esto, que lo entienda.
Jesús bendice a los niños
(Mc 10.13-16Lc 18.15-17)
13 Después llevaron a unos niños a Jesús, para que pusiera las manos sobre ellos y orara; pero los discípulos comenzaron a reprender a quienes los llevaban. 14 Entonces Jesús dijo:
—¡Dejen que los niños se acerquen a mí! No se lo impidan, porque el reino de los cielos es de quienes son como ellos.
15 Puso luego las manos sobre los niños, y se fue de aquel lugar.
Un joven rico habla con Jesús
(Mc 10.17-31Lc 18.18-30)
16 Un joven se acercó a Jesús y le preguntó:
—Maestro, ¿qué de bueno debo hacer para alcanzar la vida eterna?
17 Jesús le contestó:
—¿Por qué me preguntas acerca de lo que es bueno? Bueno solo hay uno. Pero si quieres entrar en la vida, cumple los mandamientos.
18 —¿Cuáles? —preguntó el joven.
Y Jesús le dijo:
—“No mates, no cometas adulterio, no robes, no digas mentiras en perjuicio de nadie, 19 honra a tu padre y a tu madre, y ama a tu prójimo como a ti mismo.”
20 —Todo eso ya lo he cumplido —dijo el joven—. ¿Qué más me falta?
21 Jesús le contestó:
—Si quieres ser perfecto, anda, vende lo que tienes y dáselo a los pobres. Así tendrás riquezas en el cielo. Luego ven y sígueme.
22 Cuando el joven oyó esto, se fue triste porque tenía muchos bienes.
23 Jesús dijo entonces a sus discípulos:
—Les aseguro que difícilmente entrará un rico en el reino de los cielos. 24 Insisto: es más fácil que un camello pase por el ojo de una aguja, a que un rico entre en el reino de Dios.
25 Al oírlo, sus discípulos se asombraron mucho y dijeron:
—Entonces, ¿quién podrá salvarse?
26 Jesús los miró fijamente y les contestó:
—Esto es imposible para el ser humano, pero no para Dios, porque para Dios todo es posible.
27 Pedro le dijo entonces:
—Nosotros hemos dejado todo lo que teníamos y te hemos seguido. ¿Qué recibiremos a cambio?
28 Jesús les respondió:
—Les aseguro que cuando llegue el tiempo en que todo sea renovado, cuando el Hijo del hombre se siente en su trono glorioso, ustedes también se sentarán en doce tronos para juzgar a las doce tribus de Israel. 29 Y cualquiera que por mi causa haya dejado casa, hermanos, hermanas, padre, madre, hijos, terrenos, recibirá cien veces más, y también recibirá la vida eterna. 30 Pero muchos que ahora son los primeros serán los últimos; y muchos que ahora son los últimos serán los primeros.
Jesús apxeyenma énxet apmáheyo nak chá'a eyenyók aptáwa'
(Mc 10.1-12Lc 16.18)
1 Apxegeykekxeyk axta makham Jesús apkeñama Galilea natámen apxeyenma xa aqsok nak, apweykmek axta yókxexma Judea, ekyetnama nak ekpayho ekteyapmakxa ekhem ma'a neyp wátsam Jordán. 2 Apxámok axta nahan énxet apkelyetlo, cha'a apkeltaqmelchesseykemxa axta nahan apkelháxamap ma'a.
3 Nápakha fariseos axta nahan apya'áyekmok Jesús, axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a apmáheyo épkónek se'e:
—¿Kólhoya eyenyók aptáwa' énxet eñama ektawáseykha xama aqsok enxoho?
4 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—¿Yagkólyetseteyk kéxegke ektémakxa nak eknaqtáxésamaxche ektáha axta apkelane kéxegke m'a sekxók axta, ‘apkeláneya m'a énxet tén han kelán'a’? 5 Axta aptemék nahan se'e: ‘Cháxa keñamak peya sa' chá'a eyenyók apyáp énxet, tén han egken, yaqwayam enxoho épetchak ma'a aptáwa', máxa xama sa' nahan katnekxak xa ánet nak.’ 6 Kamaskok sa' kaxwók katnehek ánet, xama sa' kaxwók katnekxa'. Cháxa keñamak megkeyméxko nak eyenyókasek mók énxet ma'a Dios nak apyepetchesso.
7 Keñe axta aptéma apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—¿Yaqsa eyke ektéma apkeltémo axta Moisés egkések aptáwa' énxet ma'a weykcha'áhak ekxeyenma nak negyamasma entáwa', keñe yáphaksek?
8 Axta aptemék apkelanagkama Jesús se'e:
—Élyennaqte kélwáxok axta eyke keñamak kéxegke, apchahayo aqsa chá'a kólchexeygkok kélnaqteyegka'a m'a Moisés; axta eyke katneyk sekxók agko' axta xa ektáha nak. 9 Akke ektáhak ko'o séláneya kéxegke, kélxama apyamasma enxoho chá'a aptáwa', megkatnaha enxoho chá'a élánegwayam pók énxet, keñe emekxak mók, cháxa aptawásegkoho aptáwa' apkelana mók kelán'a xa.
10 Axta aptemék apkenagkama apkeltáméséyak se'e:
—Temék agkok chá'a apyepetcheykha aptáwa' énxet xa ektáha nak, tásek metegyék chá'a aptáwa'.
11 Keñe axta Jesús aptéma apchátegmoweykegko s'e:
—Háwe apyókxoho énxet apmopwána ey'asagkohok xa, wánxa m'a apmésso nak Dios yaqwayam elya'asagkoho'. 12 Xámók ektémakxa megkahayo nak etegyagkok apnaqteyegka'a énxet: yetneyk chá'a nápakha énxet megkalmopwancha'a nak etegyagkok apnaqteyegka'a eyeynamo m'a sekxók axta appalleykmo, yetneyk nahan nápakha m'a apteméssesso nak énxet'ák megkalmopwancha'a etegyagkok apnaqteyegka'a, yetneyk nahan nápakha énxet metegyéyak nak apnaqteyegka'a eñama apkelyetlo m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios. Énxet apmopwána enxoho ey'asagkohok xa, tásek ey'asagkoho'.
Jesús apkelmaxnéssesso aqsok éltaqmela sakcha'a létkók
(Mc 10.13-16Lc 18.15-17)
13 Kélnaqlókassegkek axta Jesús sakcha'a létkók, yaqwayam enxoho enegkenek apmék étseksa'ák elmaxnéssesek; keñe axta apkeltáméséyak apkelpaqhetchessama apnókáseykencha'a m'a ektáha axta apnaqlókasso. 14 Keñe axta Jesús aptéma apkelanagkama s'e:
—Kólho aqsa hey'áwak ko'o sakcha'a létkók, nágkólnókasha, hakte énxet apteme nak xa ektémakxa nak sakcha'a létkók, apteme apkeleñama m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios.
15 Apnegkenmeyk axta apmék Jesús étseksa'ák sakcha'a létkók apkelmaxnéssessama, tén axta apxegeykekxo makham.
Xama wokma'ák ekxámokma aqsok apagkok appaqhetchesso Jesús
(Mc 10.17-31Lc 18.18-30)
16 Apya'áyekmek axta Jesús xama wokma'ák, axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—Sẽlxekmósso, ¿yaqsa aqsok ektaqmela eyéméxko ko'o alának yaqwayam ótak ekyennaqte egkenyek megkatnégwayam néxa?
17 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—¿Yaqsa ektáha sélmaxneyeyncha'a nak xép ma'a aqsok ektaqmela nak? Wánxa xama apyetna m'a aptaqmalma nak. Apmenyeyk agkok xép etxek ma'a ekyennaqtamakxa nak egnények, elyahakxoho m'a apkeltémókxa nak antéhek Dios.
18 —¿Háxko ekteme m'a? —axta aptemék apkelmaxneyeyncha'a m'a wokma'ák nak.
Keñe axta Jesús aptéma apkenagkama s'e:
—‘Nágyaqha pók, ná elána megkatnaha aptáwa', ná emenyex, ná etne apmopwána amya'a exének xama énxet enxoho, 19 etne apcháyo apyáp, tén han egken, yásekhoho pók ekhawo ektémakxa nak apchásekhamakpekxoho apagko'.’
20 —Éláneyak eyke ko'o ekyókxoho xa, —axta aptemék ma'a wokma'ák—. ¿Yaqsa eyéméxko ko'o kaxwo'?
21 Keñe axta Jesús aptéma apchátegmoweykegkokxo s'e:
—Apmenyeyk agkok xép etnehek meyke agko' élpaxqamáxche aptémakxa, exeg, ekxeykxa ekha ekyánmaga aqsok apagkok ekyetna nak, elmésák sa' selyaqye m'a énxet'ák meyke nak aqsok apagkok. Keñe sa' kaxek aqsok apagkok ekxámokma m'a néten. Keñe sa' éxyók, hétlawha ko'o.
22 Xama axta aplegaya wokma'ák xa, yaqhápeykegkokxeyk axta apwáxok aptaqheykekxo, hakte xámok axta aqsok apagkok.
23 Keñe axta Jesús aptéma apkelanagkama apkeltáméséyak se'e:
—Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke askehek yaqwayam etxek énxet ekxámokma nak aqsok apagkok ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios. 24 Ektáhak ko'o makham séláneya kéxegke, yeskohok eyke etxek yányátnáxeg ma'a sókketáma aqtek nak, kaxnók yaqwayam etxek énxet ekxámokma nak aqsok apagkok ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios.
25 Xama axta apkellegaya xa, yágweykmók axta aqsa apkelyegwakto apkellegaya m'a apkeltáméséyak. Axta aptemék apkelpaqmeyesma s'e:
—¿Yaqsa sa' kawának kawagkasaxchek teyp?
26 Apkelányók axta m'a Jesús, tén axta aptéma apchátegmoweykegkokxo s'e:
—Askehek eyke m'a énxet'ák, yeskohok eyke m'a Dios.
27 Keñe axta Pedro aptéma apkenagkama s'e:
—Negnegkeneykekxeyk axta negko'o ekyókxoho aqsok egagkok, keñe negyetlama exchep. ¿Yaqsa sa' anxawak negko'o?
28 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke ekwokmo sa' ekhem yaqwánxa katnekxak axnagcha'ák ekyókxoho aqsok, apha sa' néten aptaháno eyeymáxkoho m'a apteme nak Apketche énxet, kéxegke kélteme nak sélyetleykha kólhakha sa' nahan kéxegkáxa m'a doce taháno, yaqwayam enxoho kóltéhek kélyekpelchémo m'a doce pók aptémakxa nak énxet'ák Israel. 29 Kélyókxoho ektáhakxa enxoho kélyamasma kélxagkok, kélyáxeg'a, kélyáxeg'a kelwán'ák, kélyapmeyk, kélchána, kélketchek, essenhan xapop kélagkok eñama sélyetleykha ko'o, kayeykhágwomhok sa' kélxawéyak aqsok, kólxawak sa' nahan ma'a ekyennaqte kélnénya'ák megkatnégwayam néxa. 30 Apyókxoho aptamhéyak nak apmonye'e s'e kaxwo nak, axayók agko' sa' kóltemessásekxa'; apyókxoho aptamhéyak nak axayók agko' se'e kaxwo' nak, apmonye'e sa' kóltemessásekxa'.