Festividades religiosas
(Nm 28.16-25)1 El Señor se dirigió a Moisés y le dijo:
2 «Di a los israelitas lo siguiente: Estas son las fechas especialmente dedicadas al Señor, y que ustedes llamarán reuniones santas.
3 »Trabajarás durante seis días, pero el día séptimo no deberás hacer ningún trabajo; será un día especial de reposo y habrá una reunión santa. Dondequiera que vivas, ese día será de reposo en honor del Señor.
4 »Estas son las fechas especiales para celebrar las reuniones santas en honor del Señor, y en las cuales deberán reunirse:
5 »El día catorce del mes primero, al atardecer, se celebrará la Pascua en honor del Señor.
6 »El día quince del mismo mes se celebrará la fiesta de los Panes sin levadura en honor del Señor. Durante siete días se comerá pan sin levadura. 7 El primer día se celebrará una reunión santa. No hagan ninguna clase de trabajo pesado. 8 Durante siete días deberán ustedes quemar ofrendas al Señor, y el día séptimo celebrarán una reunión santa. No deberán realizar ninguna clase de trabajo.»
La fiesta de la primera cosecha
(Nm 28.26-31)9 El Señor se dirigió a Moisés y le dijo:
10 «Di a los israelitas lo siguiente: Cuando ustedes hayan entrado en la tierra que yo les voy a dar, y hayan cosechado su trigo, deberán presentar al sacerdote el primer manojo de su cosecha. 11 Al día siguiente del día de reposo, el sacerdote lo presentará al Señor como ofrenda especial, para que les sea aceptado. 12 Y el mismo día en que presenten el manojo, presentarán también un cordero de un año, sin defecto, como holocausto en honor del Señor. 13 Traerán, además, cuatro kilos y medio de la mejor harina amasada con aceite, para presentársela al Señor como ofrenda quemada de aroma agradable. Como ofrenda para derramar, se deberá presentar un litro de vino. 14 Hasta el día en que lleven ustedes su ofrenda al Señor, no deben comer pan, ni trigo tostado o fresco. Esta es una ley permanente, que pasará de padres a hijos y dondequiera que ustedes vivan.
15 »A partir del día en que lleven ustedes el manojo de trigo como ofrenda especial, es decir, a partir del día siguiente al día de reposo, deben contar siete semanas completas. 16 Y con el día siguiente al séptimo día de reposo, se completarán cincuenta días. Entonces presentarán al Señor su ofrenda de trigo nuevo, 17 y llevarán de sus casas dos panes de la mejor harina cocidos con levadura, de unos cuatro kilos cada uno, como ofrenda especial de primeros frutos para el Señor. 18 Junto con los panes llevarán siete corderos de un año y sin defecto, un becerro y dos carneros, como holocausto en honor del Señor, ofrenda quemada de aroma agradable a él, además de sus ofrendas de cereal y de vino.
19 »Ofrecerán además un chivo como sacrificio por el pecado, y dos corderos de un año como sacrificio de reconciliación. 20 El sacerdote ofrecerá los animales como ofrenda especial en presencia del Señor, junto con el pan de los primeros frutos y los dos corderos. Serán consagrados al Señor, para el sacerdote.
21 »Ese mismo día deben celebrar ustedes una reunión santa, y no hacer ninguna clase de trabajo pesado. Esta es una ley permanente, que pasará de padres a hijos y dondequiera que ustedes vivan.
22 »Cuando llegue el tiempo de cosechar, no recojas hasta el último grano de tu campo ni rebusques las espigas que se hayan quedado. Déjalas para los pobres y los extranjeros. Yo soy el Señor, el Dios de ustedes.»
La fiesta de las Trompetas
(Nm 29.1-6)23 El Señor se dirigió a Moisés y le dijo:
24 «Di a los israelitas lo siguiente: El día primero del mes séptimo celebrarán ustedes un día de reposo y una reunión santa conmemorativa con toque de trompetas. 25 Deberán quemar una ofrenda en honor del Señor, y no harán ninguna clase de trabajo pesado.»
El Día del Perdón
(Nm 29.7-11)26 El Señor se dirigió a Moisés y le dijo:
27 «El día diez del mismo mes séptimo será el Día del Perdón. Deberán celebrar una reunión santa, y dedicar ese día al ayuno, y quemar una ofrenda en honor del Señor. 28 No hagan ningún trabajo ese mismo día, porque es el Día del Perdón, en que ustedes obtendrán el perdón ante el Señor su Dios. 29 El que no dedique ese día al ayuno, quienquiera que sea, será eliminado de entre su pueblo. 30 Y al que haga algún trabajo ese día, quienquiera que sea, lo haré desaparecer de su pueblo.
31 »No hagan ningún trabajo. Es una ley permanente, que pasará de padres a hijos y dondequiera que ustedes vivan. 32 Será para ustedes un día de reposo y dedicado al ayuno, y lo contarán del atardecer del día nueve del mes hasta el atardecer del día siguiente.»
La fiesta de las Enramadas
(Nm 29.12-39Nm 30.1)33 El Señor se dirigió a Moisés y le dijo:
34 «Di a los israelitas lo siguiente: El día quince del mismo mes séptimo, y durante siete días, se celebrará la fiesta de las Enramadas en honor del Señor, 35 con una reunión santa el primer día. No hagan ninguna clase de trabajo. 36 Durante esos siete días quemarán ofrendas en honor del Señor, y el octavo día celebrarán también una reunión santa y quemarán una ofrenda al Señor. Es un día de fiesta, y no deben hacer ninguna clase de trabajo pesado.
37 »Estas son las fechas especialmente dedicadas al Señor, a las que ustedes deben declarar reuniones santas y en las que presentarán al Señor ofrendas quemadas, holocaustos, ofrendas de cereales, sacrificios y ofrendas de vino, según el día que corresponda, 38 aparte de los días de reposo en honor del Señor, y de los regalos y ofrendas prometidas o voluntarias que ustedes le hagan.
39 »El día quince del mes séptimo, cuando ustedes hayan recogido ya la cosecha, celebrarán una fiesta de siete días en honor del Señor, con reposo el primer día y el octavo. 40 El primer día tomarán frutos de los mejores árboles, hojas de palmera y de árboles frondosos y de álamos del río, y durante siete días se alegrarán en presencia del Señor su Dios. 41 Cada año, en el mes séptimo, celebrarán una fiesta de siete días en honor del Señor. Es una ley permanente que pasará de padres a hijos. 42 Durante esos siete días todos ustedes, los israelitas de nacimiento, vivirán bajo enramadas, 43 para que todos sus descendientes sepan que, cuando yo saqué de Egipto a los israelitas, los hice vivir bajo enramadas. Yo soy el Señor su Dios.»
44 De esta manera Moisés habló a los israelitas acerca de las fechas especialmente dedicadas al Señor.
Ekhem élánamáxchexa nak chá'a kélessawássessamo
(Nm 28.16-25)1 Aptáhak axta Wesse' egegkok apcháneya Moisés se'e:
2 “Etne sa' elának israelitas se'e: Keso ekhem kélpagkanchessamakxa nak chá'a m'a Wesse' egegkok, kóltéhek sa' kéxegke nélpeykessamókxa Wesse' egegkok.
3 “Kóltemeykha sa' chá'a ekweykmoho seis ekhem, keñe sa' siete ekhem, megkóllañehek chá'a xama enxoho kéltamheykha; katnehek sa' néllókassamakxa nélyampe, kólpeykeshok sa' nahan Wesse' egegkok. Katnehek sa' ekhem kéllókassamakxa kélyampe megkólwagqayam Wesse' egegkok, kélhámxa enxoho chá'a.
4 “Keso ekhem yaqwánxa chá'a kéxegke kólpeykeshok Wesse' egegkok, eñama megkólwagqayam, tén han yaqwánxa chá'a kólaqnekxa':
5 “Kalanaxchek sa' chá'a ekhem Pascua megkólwagqayam Wesse' egegkok, ekhem catorce, apkemha apmonye' pelten.
6 “Keñe sa' ekhem quince, ekhawo nak xa pelten nak, kalanaxchek kélessawássessamo kelpasmaga meyke kempáseyak, megkólwagqayam ma'a Wesse' egegkok. Siete ekhem sa' kawomhok aptámap kelpasmaga meyke kempáseyak. 7 Kalanaxchek sa' kélpeykessamo Wesse' egegkok émha amonye' ekxega ekhem. Nágkóllána aqsa xama enxoho ekyentaxno kéltamheykha. 8 Kólwatnések sa' chá'a kéxegke aqsok kélmésso naqsa Wesse' egegkok ekweykmoho siete ekhem, keñe sa' xa siete ekhem nak, kólpeykeshok chá'a Wesse' egegkok. Nágkóllána aqsa kéltamheykha xama enxoho.”
Kélessawássessamo émha amonye' aqsok kélcheneykekxa'
(Nm 28.26-31)9 Aptáhak axta Wesse' egegkok apcháneya Moisés se'e:
10 “Etne sa' elának israelitas se'e: Kélántaxneyk sa' agkok kéxegke m'a xapop sekmako nak ko'o agkések, tén han kélyaqtenna enxoho hótáhap kélcheneykekxa, kólsakxések sa' chá'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok ma'a apmonye' kélyaqténma nak kélpextete. 11 Keñe sa' mók ekhem ekwokmo enxoho néllókassamakxa nélyampe, elsakxések sa' Wesse' egegkok apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, yaqwayam etnéssesek aqsok kélmésso naqsa ektaqmela, yaqwayam enxoho emakpok takha'. 12 Éntemekxohok sa' nahan xama nepkések apketkok xama apyeyam apagkok, meyke nak ekmaso apyókxa' yaqwayam kólwatnések ma'a Wesse' egegkok, cham'a ekhem apsákxexa enxoho m'a hótáhap kélpextéteykekxa nak. 13 Esanták sa' nahan cuatro kilos y medio hótáhap aptaqmalma apagko' nak, kélyelaqtésso nak kélenchehe pexmok égmenek, yaqwayam enxoho kólsakxések ma'a Wesse' egegkok, kólteméssesek aqsok kélmésso naqsa kélwatno ekmátsa nak ekpaqneyam. Esantámhok sa' han un litro vino yaqwayam kólteméssesek aqsok kélmésso naqsa kélyegkenma m'a néten nak. 14 Nágkóltaw aqsa chá'a kelpasmaga, tén han hótáhap apaktek kélyexnáyam, essenhan apwetek nak, amonye' kélseykentegkesso Wesse' egegkok ma'a aqsok kélmésso naqsa. Cháxa ektáha nak xama segánamakxa megkamassegwayam xa, kawakxohok sa' ma'a apyapmeyk, tén han kélketchek nak, cham'a kélhámxa enxoho chá'a kéxegke.
15 “Kéméxcheyk kólleyxek siete semána, natámen enxoho kélseykekxa kéxegke m'a hótáhap kélyaqténma kéltéteykekxa kélteméssesso nak aqsok kélmésso naqsa ektaqmela, cham'a natámen nak néllókassamakxa nélyampe. 16 Cincuenta ekhem sa' katnehek kélyetsáteyak ma'a, ekwákxo enxoho makham ekhem siete néllókassamakxa nélyampe. Keñe sa' kólsakxések Wesse' egegkok aqsok kélmésso naqsa, cham'a hótáhap apaktek kaxwe kélnakxo nak, 17 kólsók sa' han apqánet kelpasmaga apkeleñama m'a kélxanák, kéllané nak hótáhap aptaqmalma, kélmakhetchesso nak yetlo kempáseyak, cuatro kilos sa' chá'a xama, yaqwayam enxoho kólteméssesek aqsok kélmésso naqsa éltaqmela, émha amonye' ekyexna kélcheneykekxa', kélmésso m'a Wesse' egegkok. 18 Kólyepetcheshok sa' nahan siete nepkések apketkók xama apyeyam apagkok, meyke nak ekmaso apyókxa', cham'a kelpasmaga nak, tén han xama weyke étkok kennawo', tén han apqánet nepkések apkelennay'awo', yaqwayam kólwatnések ma'a Wesse' egegkok, cham'a aqsok kélmésso naqsa kélwatno ekmátsa nak ekpaqneyam etekhánek ma'a, tén han ma'a kélmésso naqsa nak aqsok aktek ekyexna, tén han vino.
19 “Kólmések sa' nahan xama yát'ay, yaqwayam etnehek ekyánmaga megkólya'assáxma, tén han apqánet nepkések apketkók xama apyeyam apagkok nak chá'a, yaqwayam etekyók kólteméssesek segwetassamo nak sẽlásekheykekxoho. 20 Elya'asha sa' néten apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok nápaqto' Wesse' egegkok ma'a aqsok kélmésso naqsa nak aqsok kélnaqtósso, yetlo m'a kelpasmaga apkelánamap nak amonye' ekyexna aqsok kélcheneykekxa. Kólpagkanchesek sa' Wesse' egegkok, yaqwayam etnehek apagkok ma'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok.
21 “Kéméxcheyk kólaqnekxak kólpeykeshok Wesse' egegkok xa ekhem nak, tén han megkóllanyek xama enxoho ekyentaxno kéltamheykha. Cháxa ektáha nak xama segánamakxa megkamassegwayam xa, kawakxohok sa' ma'a apyapmeyk, tén han kélketchek nak, cham'a kélhámxa enxoho chá'a kéxegke.
22 “Wokmek sa' agkok ekhem kélnakxamakxa aqsok ekyexna, nágkólsawhoho aqsa chá'a kólnakxek ekyexna aqsok namyep kélagkok, nágkólchetámekxoho han ma'a aqsok ekyexna éleymomáxche enxoho. Kólho sa' aqsa chá'a elmok ma'a énxet meyke nak aqsok apagkok, tén han ma'a apkeleñama nak mók nekha. Ko'o sekteme Wesse', Dios kélagkok nak kéxegke.”
Kélessawássessamo kélaqkahassamakxa nak kélaqkahasso
(Nm 29.1-6)23 Aptáhak axta Wesse' egegkok apcháneya Moisés se'e:
24 “Etne sa' elának israelitas se'e: Kóllának sa' kéxegke kéllókasso kélyampe tén han kélpeykessamókxa Wesse' egegkok, émha amonye' ekhem, pelten siete, ekxeyenweykekxoho kélwáxok yetlo kélpáwasso kélaqkahasso. 25 Kólwatnések sa' aqsok kélmésso naqsa m'a Wesse' egegkok, megkóllanyek sa' han kéltamheykha ekyentaxno xama enxoho.”
Megkólyaqmagkáseykekxa nentémakxa ekhem agkok
(Nm 29.7-11)26 Aptáhak axta Wesse' egegkok apcháneya Moisés se'e:
27 “Katnehek sa' ekhem megkólyaqmagkáseykekxexa nentémakxa m'a ekhem diez, pelten siete. Kóllának sa' kélaqneykekxa kélpeykessamo Wesse' egegkok, megkóltawagkek sa' han chá'a kéltéyak xa ekhem nak, kólwatnések sa' nahan chá'a aqsok kélmésso naqsa m'a Wesse' egegkok. 28 Nágkóllána aqsa xama enxoho kéltamheykha xa ekhem nak, hakte ekhem megkólyaqmagkáseykekxa nentémakxa xa, yaqwánxa sa' chá'a kólwetak kéxegke megkólyaqmagkáseykekxa kéltémakxa, nápaqtók Dios Wesse' kélagkok. 29 Énxet apto enxoho apto xa ekhem nak, kóltekkesek sa' nepyeseksa énxet'ák apagkok. 30 Apkelanak sa' agkok aptamheykha xama énxet xa ekhem nak, amasséssók sa' ko'o nepyeseksa énxet'ák apagkok.
31 “Nágkóllána xama enxoho kéltamheykha. Cháxa segánamakxa meyke néxa xa, yaqwayam sa' kawakxohok ma'a apyapmeyk, tén han kélketchek, kélhámxa enxoho chá'a kéxegke. 32 Katnehek sa' kéxegke xama ekhem kéllókassamakxa kélyampe, tén han megkólteykegkaxa chá'a kéltéyak, kóleynhok sa' kélyetsáteyak taxnám ekhem nueve, ekweykekxoho mók taxnám.”
Kélessawássessamo kélpakxeneykegkaxa nak yenta'a aktegák étkók
(Nm 29.12-40)33 Aptáhak axta Wesse' egegkok apcháneya Moisés se'e:
34 “Etne sa' elának israelitas se'e: Kalanaxchek sa' chá'a kélessawássessamo kélpakxeneykegkaxa yenta'a aktegák étkók, megkólwagqayam Wesse' egegkok, ekhem quince, pelten siete, 35 yetlo kélaqneykekxa kélpeykessamo Wesse' egegkok émha amonye' ekxega ekhem. Nágkóllána xama enxoho kéltamheykha. 36 Kólwatnések sa' chá'a aqsok kélmésso naqsa Wesse' egegkok ekweykmoho siete ekhem, keñe ekhem ocho, kóllának han chá'a kélaqneykekxa kélpeykessamo, tén han kólwatnések chá'a aqsok kélmésso naqsa m'a Wesse' egegkok. Hakte cháxa kélessawássessamókxa chá'a xa, megkóllanyek sa' nahan chá'a kéltamheykha ekyentaxno xama enxoho.
37 “Cháxa ekhem kélpagkanchessamakxa nak chá'a m'a Wesse' egegkok, eyeyméxko nak chá'a kéxegke kólteméssesek kélpeykessamókxa', tén han kólsakxések Wesse' egegkok ma'a aqsok kélmésso naqsa kélwatno, kéltósso kélwatno, tén han aqsok kélmésso naqsa aqsok aktek ekyexna, tén han aqsok ektekyawa, tén han aqsok kélmésso naqsa vino, cham'a eyaqheymókxa enxoho chá'a élánamáxche', 38 tén han ma'a ekhem néllókassamakxa nak chá'a nélyampe, ekxeyenweykekxexa nak chá'a egwáxok ma'a Wesse' egegkok, tén han ma'a aqsok kélmésso naqsa nak chá'a, tén han ma'a kéltennasso nak kólmések, essenhan ekxeyenma agko' nak chá'a kélwáxok kéxegke kóllána'.
39 “Kóllának sa' kélessawássessamo ekwayam nak siete ekhem, megkólwagqayam ma'a Wesse' egegkok, yetlo kéllókasso kélyampe m'a émha amonye' ekxega ekhem, tén han ma'a ocho, cham'a ekhem quince, pelten siete, kélpenchesa sa' kélmeykekxa m'a aqsok ekyexna kélcheneykekxa'. 40 Kólnakxek sa' éltaqmalma nak ekyexna yámet kélcheneykekxa amonye' ekxega nak ekhem, tén han áxa áwa', tén han yámet ekxámokma nak áwa', tén han ma'a yámet álamos élámha nak neyáwa wátsam, kalpayhekxak sa' kélwáxok nápaqtók Dios Wesse' kélagkok ekweykmoho siete ekhem. 41 Yókxoho apyeyam sa' chá'a kóllának kéxegke kélessawassamo ekweykmoho nak siete ekhem, megkólwagqayam nak Wesse' egegkok, cham'a pelten siete nak. Cháxa segánamakxa meyke néxa xa, yaqwayam sa' kawakxohok ma'a apyapmeyk, tén han kélketchek. 42 Kólhakha sa' kéxegke ekweykmoho siete ekhem kóneg yámet aktegák kélpakxanma, kéxegke kélteme nak israelitas kélagko', 43 yaqwayam sa' elya'asagkohok apyókxoho kéltawán'ák kélnentámen nak, sélántekessama axta ko'o Egipto m'a israelitas, séltémo exmakha kóneg yámet aktegák étkók kélpakxanma. Ko'o sekteme Dios Wesse' kélagkok.”
44 Cháxa aptáhakxa axta apkeltennasa Moisés ma'a israelitas, cham'a ekhem kélpagkanchessamakxa nak chá'a Wesse' egegkok.