Derrota de Egipto en Carquemis
1 El Señor habló al profeta Jeremías acerca de las naciones. 2 Este fue su mensaje acerca de Egipto, y en particular acerca del ejército del faraón Necao, rey de Egipto, que se hallaba en Carquemis, junto al río Éufrates, y a quien Nabucodonosor, el rey de Babilonia, derrotó en el año cuarto del reinado de Joacín hijo de Josías, rey de Judá:

3 «¡Preparen los escudos!
¡Láncense al ataque!
4 ¡Ensillen los caballos!
¡Monten, jinetes!
¡Pónganse los cascos y formen líneas!
¡Afilen las lanzas!
¡Pónganse las corazas!

5 »Pero ¿qué es lo que veo?
Retroceden llenos de terror.
Sus guerreros se dispersan derrotados;
salen corriendo, sin mirar atrás.
¡Hay terror por todas partes!
Yo, el Señor, lo afirmo.
6 ¡Los más veloces no pueden huir,
ni escapar los más valientes!
En el norte, a orillas del río Éufrates,
tropiezan y caen.
7 ¿Quién es ese que crece como el Nilo,
como un río de aguas violentas?
8 Es Egipto, que crece como el Nilo,
como un río de aguas violentas.
Egipto dice: “Voy a crecer y a inundar la tierra,
voy a destruir las ciudades y a sus habitantes.”

9 »¡Que avance la caballería!
¡Adelante los carros!
¡Que se pongan en marcha los guerreros,
los soldados de Etiopía y de Libia,
armados de escudos;
los soldados de Lidia,
que manejan bien el arco!
10 Este es el día del Señor todopoderoso,
el día en que va a vengarse de sus enemigos.
La espada herirá hasta saciarse,
hasta emborracharse de sangre.
Pues el Señor todopoderoso hará una matanza
en el país del norte, a orillas del Éufrates.

11 »¡Pueblo de Egipto,
ve a Galaad en busca de medicinas!
¡Pero por más remedios que uses,
de nada te van a servir,
pues no hay remedio para ti!
12 Las naciones ya saben que has sido humillado,
y en toda la tierra se te oye gritar;
chocan los guerreros unos contra otros,
y juntos ruedan por el suelo.»
El ataque de Nabucodonosor a Egipto
13 El Señor habló al profeta Jeremías cuando Nabucodonosor, rey de Babilonia, se dirigía a atacar a Egipto:

14 «Anuncien en Egipto,
en Migdol, en Menfis y en Tafnes:
“¡Alerta, manténganse listos!
¡La espada está haciendo estragos a tu alrededor!”
15 ¿Por qué huyó Apis, tu toro sagrado?
¿Por qué no pudo tenerse en pie?
Pues porque yo, el Señor, lo derribé.
16 Tus soldados tropiezan y caen,
y unos a otros se dicen:
“¡Huyamos de aquí, volvamos a nuestra patria,
al país donde nacimos!
¡Huyamos de la violencia de la guerra!”

17 »Pónganle este apodo al faraón, el rey de Egipto:
“Mucho ruido, pero fuera de tiempo”.
18 Yo, que soy el rey
y me llamo el Señor todopoderoso,
lo juro por mi vida:
Como el Tabor, que se destaca entre los montes,
y como el Carmelo, que se alza sobre el mar,
así es el enemigo que vendrá.
19 Prepárense para el destierro,
habitantes de Egipto,
pues Menfis se convertirá en desierto,
en ruinas, en donde nadie vivirá.
20 Egipto parece una hermosa novilla,
pero viene a dañarla una plaga del norte.
21 Sus soldados mercenarios
son como becerros gordos,
pero ellos también saldrán corriendo
y no podrán resistir,
porque llega el día de su desastre,
la hora de su castigo.
22 Cuando se acerquen los ejércitos
y con hachas ataquen Egipto,
como si cortaran árboles,
Egipto huirá silbando como una serpiente.
23 ¡Y sus espesos bosques serán talados!
Yo, el Señor, lo afirmo.
Eran más numerosos que las langostas,
al grado que nadie podía contarlos,
24 pero Egipto será humillado,
y caerá en poder de la gente del norte.»

25 El Señor todopoderoso, el Dios de Israel, dice: «Voy a castigar a Amón, el dios de Tebas, a Egipto y a sus dioses y sus reyes, y al faraón y a los que en él confían. 26 Haré que caigan en poder de sus enemigos mortales, y caerán en poder de Nabucodonosor, rey de Babilonia, y de su gente. Pero al cabo de un tiempo Egipto volverá a estar habitado como antes. Yo, el Señor, lo afirmo.
El Señor salvará a su pueblo
(Jer 30.10-11)
27 »No temas, pueblo de Jacob, siervo mío;
no tengas miedo, Israel.
Pues a ti y a tus hijos los rescataré
de ese país lejano donde están desterrados.
Volverás a vivir en paz,
tranquilo, sin que nadie te asuste.
28 Yo, el Señor, afirmo:
No temas, pueblo de Jacob, siervo mío,
porque yo estoy contigo.
Destruiré a todas las naciones
entre las cuales te dispersé.
Pero a ti no te destruiré;
solo te corregiré como mereces;
no te dejaré sin castigo.»
Énxet'ák Egipto apmenxenamap ekpayho nak Carquemis
1 Appaqhetchessek axta Wesse' egegkok Jeremías apkeltennasa m'a apkelókxa nak. 2 Keso aptáhakxa axta appeywa apxéna m'a Egipto, tén han ma'a faraón Necao nak sẽlpextétamo apagkok, wesse' apwányam nak Egipto, apkelheykmo axta m'a Carquemis, neyáwa nak wátsam Éufrates, cham'a apmenxenma axta wesse' apwányam Nabucodonosor apkeñama nak Babilonia, ekweykmo axta cuatro apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Joaquim, wesse' apwányam axta m'a Judá, Josías axta apketche:

3 “¡Kóllánekxa'
kéláhakkásamáxche'!
¡Kólchetamák!
4 ¡Kóltahanchesák yátnáxeg!
¡Kólchenát kélchánte nak chá'a!
¡Kólatchásekxa kélatchesso
kélpátek sawo, kóléwekxa'!
¡Kólmaxneyagkokxa sawhéwa!
¡Kóláhakkásekxa kélnénya'ák
kéláhakkasso nak chá'a!

5 “¿Yaqsa eyke ko'o sekwet'a?
Apkelaqxegágkokxeyk
yetlo ekyawe agko' apkelaye.
Apkexpaqneyk apmenxenákpo m'a
kempakhakma yapmeyk apagkok;
apkenyahágkek meyke
apkelpeynchamakpoho neptámen.
¡Sawheykxók élmeneymáxche
ekyókxoho yókxexma!
Ko'o sekxeyenma xa,
sektáha nak Wesse'.
6 ¡Mopwanchek apkenyahágko m'a
apkelyennaqte apagko' nak
apkenyehéyak,
mopwanchek han apkelxeganakmo m'a
apkelyennaqte apagko' nak!
Apkelpelápegwokmek ma'a
neyáwa nak wátsam Éufrates
ekpayho nak nexcheyha,
apkelyaqnenágkek nahan.
7 ¿Yaqsa xa ekhémo nak wátsam Nilo,
ektémól'a kayákxak yegmen,
ektémól'a wátsam
yegmen eklo ekyennaqte?
8 Egipto m'a,
ekyánchesamaxkoho nak
ektémól'a kayákxak yegmen wátsam Nilo,
máxa m'a wátsam yegmen
eklól'a ekyennaqte.
Entáhak Egipto ekpaqmeta s'e:
‘Ayánchesaxkohok sa' ko'o,
asawhohok sa'
ekyókxoho xapop nak,
amasséssók sa' ma'a
tegma apkelyawe nak,
yetlo m'a apheykha nak kañe'.’

9 “¡Kólxeg kélchánte nak yátnáxeg!
¡Kólxeg kélchánte nak
yátnáxeg apkelyenyawasso!
¡Kólxeg kempakhakma yapmeyk:
sẽlpextétamo nak Etiopía,
tén han Libia,
kólmekxa kéláhakkásamáxche';
tén han sẽlpextétamo nak Lidia,
apmopwancha'a nak elmaha yágke!
10 Cháxa Wesse'
ekha apyennaqte
ekhem apagkok xa,
yaqwayam sa' eyaqmagkásekxak
apkeltémakxa m'a
apkelenmexma nak.
Kalnápok sa' sókwenaqte
ekwokmoho éleklakmo,
tén han ekwokmoho
ekyeykesáxma m'a
éma apagkok nak.
Hakte elnápok sa' énxet'ák
Wesse' ekha apyennaqte m'a
apchókxa ekpayho nak nexcheyha,
neyáwa nak wátsam Éufrates.

11 “¡Énxet'ák Egipto,
kólmeyekxa kóltegyaha
pánaqte m'a Galaad!
¡Xámok sa' eykhe katnehek
pánaqte kélmeykha,
megkaltaqmelchessemek sa' eyke,
hakte méko kéxegke
pánaqte kélagkok!
12 Apkelya'ásegkók kaxwók
ekyókxoho apkelókxa
kéltamhákxo mékoho,
legáxcheyk han élpayheykha kélatña'ák
ekyókxoho yókxexma nak keso náxop;
apkeltegwákpek chá'a pók
kempakhakma yapmeyk,
apkelyettelegwágkók nahan chá'a
xamók pók náxop.”
Nabucodonosor apketámeyak Egipto
13 Appaqhetchessek axta Wesse' egegkok Dios appeywa aplegasso Jeremías, cham'a apxega axta Nabucodonosor wesse' apwányam nak Babilonia apketámegko m'a Egipto. Aptáhak axta apcháneya s'e:

14 “Kóllegés Egipto s'e,
tén han Migdol,
tén han Menfis,
tén han ma'a Tafnes:
‘¡Kólleyxmakha,
kóllánekxa kéltáhakxa!
¡Yetnakmek ekyógkexma
sókwenaqte kélnepyáwa!’
15 ¿Yaqsa ektáha ekxeganakmo nak Apis,
weyke kennawók kéláyókxa nak?
¿Yaqsa ektáha megkayagqa aqsa?
Ko'o ekyaqnegkásak, sektáha nak Wesse'.
16 Apkelpelapokmek
sẽlpextétamo kélagkok,
apkelyaqnenágkek nahan,
aptáhak nahan chá'a apcháneya pók se'e:
‘¡Ólántépok se'e,
ólmeyekxak ma'a néleñémeykxa nak,
cham'a negókxa nempalleykenxa axta!
Ólxeganmok ólmeyekxak ma'a
meykexa nak kempakhakma ekmaso!’

17 “Kóltemésses sa' apwesey
faraón se'e, wesse' apwányam nak Egipto:
‘Appaqméteykha naqsa,
méko etnehek kaxwo'.’
18 Ko'o sektáha nak
Wesse' apwányam,
sekwesey nak
Wesse' ekha apyennaqte,
naqsók ko'o sektáha sekpeywa s'e:
Sa' elxohok kélenmexma
peya nak elxegmak ma'a
ektémakxa nak egkexe Tabor,
élyeykheykegko nak émha
neyseksa m'a mók egkexe nak,
tén han ma'a egkexe Carmelo
negweteyo nak katnamok m'a
ekpayho nak wátsam ekwányam.
19 Kóllánekxa sa' kéltáhakxa
yaqwayam kólnaqlakxak
megkatnahakxa kélókxa,
kélheykha nak Egipto,
hakte meyke xama aqsok sa'
katnekxak ma'a Menfis,
tén han nápakha'a apketkók,
meyke xama énxet apha.
20 Aphawók Egipto m'a
weyke étkok kelwána
ektaqmalma,
apxegakmek eyke sempéhe
yaqwayam etakxek
apkeñama nexcheyha.
21 Aphawók weyke étkók
eknaqmelel'a m'a
sẽlpextétamo apagkok
kélyánmagkasso nak
chá'a apkelempakhe,
yenyahagkok sa' eyke han ma'a,
mopwancha'ak sa' elenmexekxa',
hakte kawak sa' ekhem ekmaso agko',
yaqwayam kóllegássesagkoho'.
22 Elmóhagkok sa' yenyahagkok
ma'a énxet'ák Egipto,
ektémól'a kalpáwak yéwa,
cham'a apkelágketchessa'a sa'
sẽlpextétamo,
tén han apketamokmo sa'
yetlo póte apkelmeykha,
aptémól'a elyaqtennagkok
ma'a yenta'a élyawe.
23 ¡Elyaqténchesagkok sa'
ma'a yenta'a apagkok
naxma ekyentaxno nak!
Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse'.
Apxámok apagkok ma'a,
mexnawok ma'a apweykenxal'a
apxámokma sawa',
méko awanchek kalyetsetek.
24 Mékoho sa' kólteméssásekxak
ma'a énxet'ák Egipto,
elmok sa' ma'a énxet'ák
apkeleñama nak nexcheyha.”

25 Aptáhak Wesse' ekha apyennaqte Dios apagkok nak Israel se'e: “Añássesagkohok sa' ko'o m'a Amón, aqsok kéláyókxa nak Tebas, tén han ma'a Egipto, yetlo m'a aqsok apkeláyókxa nak, tén han kelwesse'e apkelwányam apagkok, tén han faraón, yetlo m'a énxet'ák ektáha nak chá'a apcháyo. 26 Sa' wának elmok ma'a apkelenmexma apkeltaqnagkamo apagko' nak chá'a, cham'a Nabucodonosor wesse' apwányam nak Babilonia, tén han ma'a apkelxegexma'a nak. Kawegqohok sa' eyke, exnekxak makham énxet ma'a Egipto, ektéma axta m'a nano' axta. Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse'.
Elwagkasek sa' teyp Wesse' egegkok énxet'ák apagkok
(Jer 30.10-11)
27 “Ektáhak ko'o sekpeywa s'e,
sektáha nak Wesse':
Jacob énxet'ák apagkok,
apteme nak séláneykha,
nágkóle';
Israel, ná égwe',
hakte atekkesek sa'
ko'o exchep se'e apchókxa
makhawók agko',
kélchexakhagweykenxa axta
kélántekkessama
yetlo aptawán'ák neptámen.
Meyke ektáhakxa kélheykha
sa' katnekxak makham,
tén han ektaqmalma,
meyke xama aqsok enxoho
yaqwayam kalyegwakkasha.
28 Ektáhak ko'o sekpeywa s'e,
sektáha nak Wesse':
Jacob énxet'ák apagkok,
apteme nak séláneykha,
nágkóle,
hakte ekheyk ko'o xamók kéxegke.
Amasséssók sa' ko'o
ekyókxoho apkelókxa,
cham'a sélya'assamakxa axta
chá'a ko'o kéxegke séxpánchessama.
Keñe sa' kéxegke mamassésseme';
allegássesagkohok sa' aqsa
ekpayhawo nak atnéssesek
séllegassáseykegkoho:
megkatnehek sa'
mallegassáseykegkoho kéxegke.”