Introducción
1 Palabras de Jeremías hijo de Hilcías. Jeremías pertenecía a una familia de sacerdotes que vivían en el pueblo de Anatot, en la región de la tribu de Benjamín. Este es su mensaje.
2 El Señor le habló a Jeremías en el año trece del reinado de Josías hijo de Amón en Judá. 3 También le habló durante el reinado en Judá de Joacín hijo de Josías, y hasta que Sedequías, también hijo de Josías, cumplió once años como rey de Judá; es decir, hasta el quinto mes de aquel año, cuando los habitantes de Jerusalén fueron llevados al destierro.
El Señor llama a Jeremías
4 El Señor se dirigió a mí, y me dijo:
5 «Antes de formarte en el vientre de tu madre, te escogí;
antes de que nacieras, te aparté y decidí
que tú serías profeta para las naciones.»
6 Yo le contesté:
«¡Ay, Señor! ¡Yo soy muy joven y no sé hablar!»
7 Pero el Señor me dijo:
«No digas eso, no digas que eres muy joven.
Porque tú irás a donde yo te mande,
y dirás todo lo que yo te ordene.
8 No tengas miedo de nadie,
pues yo estaré contigo para protegerte.
Yo, el Señor, te doy mi palabra.»
9 Y el Señor extendió su mano, tocó mis labios, y dijo:
10 «Yo pongo mis palabras en tus labios.
Hoy te doy plena autoridad
sobre reinos y naciones,
para arrancar y derribar,
para destruir y demoler,
y también para construir y plantar.»
11 Entonces el Señor me preguntó:
«Jeremías, ¿qué es lo que ves?»
«Veo una rama de almendro» —contesté.
12 «Tienes razón —me dijo el Señor.
Ciertamente, voy a estar atento
a que mis palabras se cumplan.»
13 Y el Señor me preguntó por segunda vez:
«¿Qué es lo que ves?»
«Veo una olla con agua hirviendo,
a punto de derramarse desde el norte» —contesté.
14 Entonces el Señor me dijo:
«Desde el norte se derramará la calamidad
sobre todos los habitantes de este país.
15 Yo, el Señor, les aseguro
que voy a convocar a todos los reinos del norte.
Y esos reyes vendrán y pondrán sus tronos
a la entrada misma de Jerusalén,
frente a todas las murallas que la rodean
y frente a todas las ciudades de Judá.
16 Este es el castigo que voy a decretar
contra todos esos pecadores que me abandonaron,
y fueron a quemar incienso ante dioses extranjeros,
y adoraron ídolos que ellos mismos hicieron.
17 Pero tú, Jeremías, sé valiente;
ve y diles todo lo que yo te mande decir.
No tengas miedo de nadie pues, de lo contrario,
yo te haré temblar delante de ellos.
18 Yo te pongo hoy
como ciudad fortificada,
como columna de hierro,
como muralla de bronce,
para que te enfrentes a todo Judá:
a sus reyes, jefes y sacerdotes, y al pueblo en general.
19 Ellos te atacarán con furia, pero no te vencerán
porque yo estaré contigo para protegerte.
Yo, el Señor, te doy mi palabra.»
Eyeynókxa
1 Keso Jeremías axta appeywa s'e tén han aqsok apkelane, cham'a Hilquías axta apketche. Jeremías axta apteme apkeñama xama nepyeseksa m'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok apnámakkok, apheykencha'a axta m'a Anatot, yókxexma apagkok nak ma'a Benjamín énxet'ák apagkok. 2 Appaqhetchessek axta Wesse' egegkok Jeremías, ekweykmo axta trece apyeyam apteme wesse' apwányam Josías ma'a yókxexma Judá, cham'a Josías, Amón axta apketche. 3 Appaqhetchessegkek axta han neyseksa apteme axta wesse' apwányam Joaquim ma'a Judá, Josías axta apketche, ekweykmoho aptéma axta once apyeyam apteme wesse' apwányam Sedequías ma'a yókxexma Judá, cham'a pók apketche axta nahan ma'a Josías; ekweykmo axta cinco pelten, cháxa apyeyam nak, kélnaqleykekxa megkatnahakxa apkelókxa m'a énxet'ák Jerusalén.
Wesse' egegkok apwóneykha Jeremías
4 Epaqhetchessek axta ko'o Wesse' egegkok. Aptáhak axta seyáneya s'e:
5 “Élyéseykha axta ko'o exchep
sekxók séláneya axta
kañe' egken awáxok;
ekpagkanmeyk axta
sekxók axta apmáheyo etyamok;
ekpagkanchessegkek axta
yaqwayam etnehek aplegasso
sekpeywa, apagkok ma'a
apyókxoho énxet'ák nak keso náxop.”
6 Axta ektáhak ko'o
seyátegmowágkokxo s'e:
“¡Wesse' ahagkok,
étkok ahagko' ko'o,
mowanchek han sekpeywa!”
7 Aptáhak axta eyke
ko'o seyáneya
Wesse' egegkok se'e:
“Ná exén aqsa apteme
apketkok apagko'.
Emhagkok sa' chá'a exchep ma'a
seyáphasakxa enxoho
chá'a emhagkok,
exének sa' nahan chá'a m'a
séltamhókxa enxoho chá'a exének.
8 Nágye' aqsa xama
énxet enxoho,
hakte sekxegexma sa' ko'o
atnehek xép yaqwayam
amyók chá'a.
Ekméssek ko'o sekpeywa,
sektáha nak Wesse' apagkok.”
9 Tén axta Wesse' egegkok
sepaknegkessa'awo ahátog.
Aptáhak axta seyáneya s'e:
10 “Ekpekkenchessek ko'o exchep
apátog sekpeywa.
Sakhem sekmésa ko'o exchep
apmopwána nepyeseksa m'a
apyókxoho énxet'ák nak keso náxop
tén han ma'a apkelókxa,
yaqwayam sa' esawhohok
aqsok ma'a kañe'
tén han elyaqnegkesagkok,
yaqwayam sa' emasséssók
tén han etnéssásekxak
nápakha'a apketkók,
tén han yaqwayam
enaqxétekhasagkokxak makham,
tén han eknekxak makham
aqsok aktek.”
11 Epaqhetchessek axta ko'o
Wesse' egegkok.
Aptáhak axta seyáneya s'e:
“Jeremías,
¿Yaqsa apwet'a?”
“Xama almendro yámet aktog”
—axta ektáhak ko'o seyátegmowágkokxo.
12 “Payhawók aptáhakxa
—axta aptáhak seyáneya
Wesse' egegkok—.
Aleyxek sa' ko'o katnehek ma'a
sektémakxa axta sekpeywa.”
13 Epaqhetchásekxeyk axta
ko'o makham ma'a Wesse' egegkok.
Aptáhak axta sélmaxneyeyncha'a s'e:
“¿Yaqsa apwet'a?”
“Xama weygke étcheyam kélhanma,
ketók ekyegkenamaxchexa m'a
ekpayho nak nexcheyha”
—axta ektáhak ko'o seyátegmowágkokxo.
14 Keñe axta aptáha seyáneya
Wesse' egegkok se'e:
“Nexcheyha sa' kañék
katyapok nenlegeykegkoho ekmaso
káhapwak nepyeseksa
apyókxoho énxet'ák
apheykha nak se'e apchókxa nak.
15 Naqsók ko'o peya alwónmakha
apyókxoho énxet'ák
apheykha nak apchókxa nexcheyha,
ko'o sektáha nak Wesse' kélagkok.
Elxegmak sa' ma'a apkelwesse'e
apkelwányam apagkok,
enegkenwak sa'
apkeltaháno éltaqmalma m'a
nentaxnamakxa agko'
nak ma'a Jerusalén,
ekpayho nak ekyókxoho m'a
kélhaxtegkesso nak nepyáwa
ekwakhaya nak,
tén han ekpayho nak
apyókxoho m'a
tegma apkelyawe nak Judá.
16 Keso apkellegeykegkoho peya nak
ko'o allegássesagkohok ma'a
énxet'ák melya'assáxma,
seyamasma nak ko'o;
apkelwatnéssama nak
chá'a aqsok ekmátsa nak
ekpaqneyam éten agkok
ma'a aqsok kéláyókxa
éleñama nak mók nekha',
apkeláneyak apagko' nak chá'a
tén han apkelpeykessamo.
17 Xép akke,
énnaqteyásekxoho sa' apwáxok;
exeg sa' eltennássók ekyókxoho
m'a séltamhókxa enxoho eltennaksek.
Nágye' aqsa,
hakte sa' agkok etnahak xa,
alpexyennegkesek sa' ko'óxa exchep
apmonye'e xa énxet'ák nak.
18 Sakhem ko'o sekteméssesa exchep
apho tegma apwányam apyennaqte,
apho sawo émhal'a,
apho tegma kélhaxtegkesso
nepyáwa sawo ekyexwase,
yaqwayam sa' elenmexek ma'a
apyókxoho énxet'ák apheykha nak
yókxexma Judá:
cham'a kelwesse'e
apkelwányam apagkok nak,
apkelámha apmonye'e
tén han ma'a apkelmaxnéssesso
nak énxet'ák ahagkok,
tén han ma'a énxet'ák
apheykha nak apkelókxa.
19 Yenmexekxak sa' xép xa
énxet'ák nak,
mexók sa' eyke,
hakte sekxegexma sa' ko'o
atnehek xép,
yaqwayam amyók chá'a.
Ekméssek ko'o sekpeywa,
sektáha nak Wesse' apagkok.”