El Señor ordena seguir adelante
1 El Señor le dijo a Moisés:
—Anda, vete de aquí con el pueblo que sacaste de Egipto. Vayan a la tierra que a Abrahán, Isaac y Jacob prometí dar a sus descendientes. 2 Yo enviaré a mi ángel para que te guíe, y echaré fuera del país a los cananeos, amorreos, hititas, ferezeos, jivitas y jebuseos. 3 Vayan a la tierra donde la leche y la miel corren como el agua. Pero yo no iré entre ustedes, no vaya a ser que los destruya en el camino, pues ustedes son gente muy terca.
4 El pueblo se entristeció al escuchar estas duras palabras, y nadie se puso sus joyas, 5 pues el Señor le había dicho a Moisés:
—Diles a los israelitas: “Ustedes son gente muy terca. ¡Si yo estuviera entre ustedes, aun por un momento, terminaría por destruirlos! Quítense ahora mismo sus joyas, y ya veré entonces qué hacer con ustedes.”
6 Y así, a partir del monte Horeb, los israelitas dejaron de usar sus joyas.
La tienda del encuentro con Dios
7 Moisés tomó la tienda de campaña y la puso a cierta distancia fuera del campamento, y la llamó tienda del encuentro con Dios. Cuando alguien quería consultar al Señor, iba a la tienda, la cual estaba fuera del campamento. 8 Y cuando Moisés iba a la tienda, toda la gente se levantaba y permanecía en pie a la entrada de su propia tienda de campaña, y seguía a Moisés con la mirada hasta que este entraba en la tienda. 9 En cuanto Moisés entraba en ella, la columna de nube bajaba y se detenía a la entrada de la tienda, mientras el Señor hablaba con Moisés. 10 Y cuando la gente veía que la columna de nube se detenía a la entrada de la tienda, cada uno se arrodillaba a la entrada de su propia tienda en actitud de adoración.
11 Dios hablaba con Moisés cara a cara, como quien habla con un amigo, y después Moisés regresaba al campamento. Pero su ayudante, el joven Josué hijo de Nun nunca se apartaba del interior de la tienda.
El Señor muestra su gloria a Moisés
12 Moisés le dijo al Señor:
—Mira, tú me pides que yo dirija a este pueblo, pero no me dices a quién vas a enviar conmigo. También dices que tienes mucha confianza en mí y que me he ganado tu favor. 13 Pues si esto es cierto, hazme saber tus planes, para que yo pueda tener confianza en ti y pueda seguir contando con tu favor. Ten en cuenta que este pueblo es tu pueblo.
14 —Yo mismo te acompañaré y te haré descansar —dijo el Señor.
15 Pero Moisés le respondió:
—Si tú mismo no vas a acompañarnos, no nos hagas salir de aquí. 16 Porque si tú no nos acompañas, ¿de qué otra manera podrá saberse que tu pueblo y yo contamos con tu favor? Solo así tu pueblo y yo podremos distinguirnos de todos los otros pueblos de la tierra.
17 —Esto que has dicho también lo voy a hacer, porque tengo confianza en ti y te has ganado mi favor —le afirmó el Señor.
18 —¡Déjame ver tu gloria! —suplicó Moisés.
19 Pero el Señor contestó:
—Voy a hacer pasar toda mi bondad delante de ti, y delante de ti pronunciaré mi nombre. Tendré misericordia de quien yo quiera, y tendré compasión también de quien yo quiera. 20 Pero te aclaro que no podrás ver mi rostro, porque nadie podrá verme y seguir viviendo.
21 Y el Señor dijo también:
—Mira, aquí junto a mí hay un lugar. Ponte en pie sobre la roca. 22 Cuando pase mi gloria, te pondré en un hueco de la roca y te cubriré con mi mano hasta que yo haya pasado. 23 Después quitaré mi mano, y podrás ver mis espaldas; pero mi rostro no debe ser visto.
Wesse' egegkok apkeltémo elxog aqsa énxet'ák
1 Aptáhak axta apcháneya Wesse' egegkok Moisés se'e:
—Exeg, etyep sa' yetlo énxet'ák apkelántekkesso axta Egipto. Kólmohok sa' ma'a xapop séltennassamakxa axta ko'o agkések ma'a Abraham, Isaac tén han ma'a Jacob aptawán'ák neptámen. 2 Wáphaksek sa' ko'o seyásenneykha yaqwayam exog apmonye', alántekkesek sa' ko'o apkelókxa m'a cananeos, amorreos, hititas, ferezeos, heveos tén han ma'a jebuseos. 3 Kólmohok sa' ma'a xapop ényahamakxa nak weyke nagkeygmenek tén han ma'a yányawhéna' apyegmenek ektémól'a kanyehek ma'a yegmen. Malyetlewek sa' eyke ko'o kéxegke, alnáhapwók katnehek ma'a ámay, hakte kéxegke kélteme énxet élyennaqte apkelwáxok.
4 Kelyaqhápeykxók axta nahan apkelwáxok énxet'ák apkelleg'a xa amya'a ekyennaqte nak, méko axta nahan xama enxoho apkelmeykekxa m'a apkelnatanma élmomnáwa nak, 5 hakte axta aptemék apkenagkama Wesse' egegkok Moisés se'e:
—Etne sa' elának israelitas se'e: ‘Kéxegke kélteme énxet élyennaqte agko' apkelwáxok. ¡Ekheyk agkok ko'o makham kélnepyeseksa kéxegke yaqwatakxoho enxoho, asawhohok alnápekxa'! Kólhaxyawasák sa' kaxwók xa kélnatanma élmomnáwa nak, keñe sa' natámen ay'asagkohok ko'o yaqwánxa atnéssesek kéxegke.’
6 Axta nahan apkelwátesagkohok apkelmeykha apkelnatanma élmomnáwa israelitas ma'a egkexe Horeb nak.
Kélpakxanma apchaqneykekxexa nak chá'a énxet'ák
7 Apmeyk axta Moisés ma'a kélpakxanma, appekkenwokmek axta makhawo', teyp axta m'a apkelpakxeneykegkaxa énxet, apteméssessek axta nahan apwesey kélpakxanma apchaqneykekxexa énxet'ák. Apmakók axta agkok chá'a elpaqhetchesakpohok Wesse' egegkok xama énxet, emyekxak axta chá'a m'a kélpakxanma nak, apyetnama nak ma'a teyp apkelpakxeneykegkaxa nak énxet. 8 Apmeyákxeyk axta agkok chá'a Moisés ma'a kélpakxanma nak, apyókxoho énxet axta chá'a elchempekxak néten, yaqnaha axta chá'a m'a átog nentaxnamakxa nak apxanák apkelpakxenéyak, elanagkokxohok axta chá'a Moisés ekwokmoho aptaxnegwákxo m'a kañe' kélpakxanma. 9 Aptaxnegwákxeyk axta agkok chá'a Moisés ma'a, kaweywenták axta chá'a m'a yaphope émha ekwenaqte, keytnaták axta chá'a m'a átog nentaxnamakxa nak kélpakxanma neyseksa appaqhetchesso Wesse' egegkok ma'a Moisés. 10 Apkelwet'ak axta agkok chá'a ekyetna'akto énxet'ák yaphope émha ekwenaqte m'a átog nentaxnamakxa nak kélpakxanma, eltekxeyagkok axta chá'a aptapnák ma'a nentaxnamakxa nak chá'a apkelpakxenéyak elpeykesho'.
11 Epaqhetchesek axta chá'a Dios Moisés nápaqto', ektémól'a ampaqhetchesek ma'a egmók, tén axta etaqhohok chá'a Moisés ma'a apkelpakxeneykegkaxa axta énxet. Keñe axta m'a wokma'ák Josué ektáha axta chá'a appasmeykha aptamheykha, apketche axta m'a Nun, axta etyapmak xama enxoho m'a kañe' kélpakxanma nak.
Wesse' egegkok apxekmósso élseyéxma apagkok Moisés
12 Aptáhak axta Moisés apcháneya Wesse' egegkok se'e:
—Wesse', apkeltamhók ko'o exchep anaqlawha s'e énxet'ák nak, makke héltennásak yaqsa yáphaksek hétlók ko'o. Exénchek nahan ko'o exchep ekyetna ekwányam agko' seyáyo tén han ekleklamo apwáxok. 13 Naqsók sa' agkok xa, héltennés sa' yaqsa apmako elána', yaqwayam sa' atnehek chá'a ko'o seyáyo exchep tén han elenxanmagkohok chá'a apteme ekleklamo ko'o apwáxok. Kaxén apwáxok se'e énxet'ák nak apteme xeyep énxet'ák apagkok.
14 —Ko'o ahagko' sa' atnehek sekxegexma exchep tén han allókassesek apyampe —axta aptáhak Wesse' egegkok.
15 Aptáhak axta apchátegmowágkokxo Moisés se'e:
—Sa' agkok xeyep hẽlyetláwak, nágyána aqsa ólántépok se'e. 16 Hakte agkok xeyep hẽlyetláwak, ¿háxko katnehek kólya'asagkohok ekyetnama exchep apkelásekhayo énxet'ák apagkok tén han ko'o xa? Hakte cháxa wánxa kélwanchek kólyekpelkohok énxet'ák apagkok tén han ko'o xa maghémo nepyeseksa m'a apyókxoho énxet'ák nak keso náxop.
17 —Alának sa' nahan ko'o xa aptáhakxa nak seyáneya, hakte leklamók chá'a ewáxok xeyep, ekweteyak nahan aptémakxa —axta aptáhak Wesse' egegkok.
18 ¡Hexekmos hana élseyéxma apagkok! —axta aptáhak apcháneya Moisés.
19 Aptáhak axta apchátegmowágkokxo Wesse' egegkok se'e:
—Ayeykhaksek sa' ko'o apmonye' exchep ma'a ekyókxoho ektémakxa nak sektaqmalma, altennaksek sa' nahan sekwesey. Wamlekxohok sa' ko'o sekmakókxa enxoho wamlekxoho', yepyóshok sa' nahan alanok ko'o m'a sekmakókxa enxoho yepyóshok alano'. 20 Mopwanchek sa' eyke étak ma'a nahát, hakte méko xama énxet apwanchek hétak ko'o, yetsapok ma'a sét'a enxoho.
21 Aptáhak axta nahan Wesse' egegkok se'e:
—Yetneyk xama yaqwánxa etnegwak se'e nekha nak ko'o sekhakxa. Etnamha sa' néten meteymog. 22 Yeyk'ak sa' agkok ma'a élseyéxma ahagkok nak, ataxnések sa' xama meteymog áxwa, wáhakkasek sa' émek ekwokmoho sekyeyk'a. 23 Keñe sa' ayenyekxak makham, étak sa' éyapok; métyehek sa' eyke m'a nahát.