El siervo del Señor, luz de las naciones
1 Óiganme, habitantes de las islas,
préstenme atención, naciones lejanas:
Desde antes de que yo naciera,
cuando aún estaba yo en el seno de mi madre
el Señor me llamó y pronunció mi nombre:
2 convirtió mi lengua en espada afilada,
me escondió bajo el hueco de su mano,
hizo de mí una puntiaguda flecha
y me guardó en su aljaba.
3 Me dijo: «Israel, tú eres mi siervo,
en ti me glorificaré.»
4 Yo llegué a pensar: «He trabajado en vano,
he gastado mis fuerzas sin objeto y para nada.»
En realidad, mi causa está en manos del Señor,
mi recompensa está bajo el poder de mi Dios.

5 He recibido honra delante del Señor mi Dios,
pues él ha sido mi fuerza.
El Señor, desde el seno de mi madre me formó
para que fuera su siervo,
para hacer que Israel, el pueblo de Jacob,
se vuelva a él y se le una,
6 y ha dicho así:
«No basta con que seas mi siervo
solo para restablecer a las tribus de Jacob
y hacer volver a los sobrevivientes de Israel;
yo haré que seas la luz de las naciones,
para que lleves mi salvación
hasta los más lejanos rincones de la tierra.»

7 Así dice el Señor, el redentor,
el Dios santo de Israel,
al pueblo que ha sido totalmente despreciado,
al pueblo aborrecido por los otros pueblos,
al pueblo que ha sido esclavo de los tiranos:
«Cuando los reyes y los príncipes te vean,
se levantarán y ante ti se inclinarán
porque yo, el Señor, el Dios santo de Israel,
te he elegido, y cumplo mis promesas.»
Anuncio de la reconstrucción de Jerusalén
8 Así dice el Señor:
«Llegó el momento de mostrarte mi bondad, y te he respondido;
llegó el día de la salvación, y te he ayudado.
Yo te he protegido
para restablecer por ti mi pacto con el pueblo,
para reconstruir el país,
para hacer que posean las tierras arrasadas,
9 para decir a los presos: “Ya están libres”,
y a los que están en la penumbra: “Déjense ver.”
Junto a todos los caminos encontrarán pastos,
y en cualquier monte desierto
hallarán alimento para su ganado.

10 »No tendrán hambre ni sed,
ni los molestará el sol ni el calor,
porque yo los amo y los guío,
y los llevaré hasta manantiales de agua.
11 Abriré un camino a través de las montañas
y haré que se allanen los senderos.»

12 ¡Miren, desde muy lejos vienen!
Unos, del norte; otros, de occidente,
y otros más, de la región de Asuán.
13 ¡Cielo, grita de alegría!
¡Tierra, llénate de gozo!
¡Montañas, lancen gritos de felicidad!
El Señor ha venido a consolar a su pueblo;
en medio de la aflicción, le ha tenido compasión.

14 «Sión decía:
“El Señor me ha abandonado;
mi Dios se ha olvidado de mí.”
15 Pero ¿acaso puede una madre
olvidar a su propio hijo, o dejar de amarlo?
Pues aun si ella lo olvidara,
yo jamás te olvidaré.
16 Yo te llevo grabada en mis manos,
siempre tengo presentes tus murallas.
17 Los que te reconstruyen van más de prisa
que los que te destruyeron;
ya se han ido los que te arrasaron.
18 Levanta los ojos y mira alrededor;
mira cómo todos se reúnen y vuelven hacia ti.

»Yo, el Señor, juro por mi vida
que todos ellos serán como joyas
que lucirás como los adornos de una novia.
19 Tu país estaba en ruinas,
totalmente destruido y arrasado;
pero ahora tu territorio
será pequeño para tus habitantes.
Los que te destruyeron ya están lejos.
20 Los hijos que dabas por perdidos
te dirán al oído:
“Este país es muy pequeño para nosotros;
haznos espacio para poder vivir.”
21 Y tú, en tu interior, dirás:
“¿Quién me ha dado estos hijos?
Yo no tenía hijos, ni podía tenerlos;
estaba desterrada y apartada,
¿quién los crio?
Me habían dejado sola,
¿de dónde vinieron?”»

22 El Señor dice:
«Voy a dar órdenes a las naciones;
voy a dar una señal a los pueblos
para que traigan en brazos a tus hijos,
y a tus hijas las traigan sobre los hombros.
23 Los reyes serán tus padres adoptivos,
y las princesas serán tus niñeras.
Ante ti se inclinarán hasta el suelo,
y lamerán el polvo de tus pies.
Entonces reconocerás que yo soy el Señor,
y que los que confían en mí no quedan defraudados.»

24 ¿Se le puede arrebatar a un hombre fuerte
lo que ha ganado en la batalla?
¿Acaso puede un preso escapar de un tirano?
25 Pues el Señor afirma que sí:
«Al hombre fuerte le quitarán lo conquistado,
y al tirano le arrebatarán lo ganado.
Yo voy a pelear por ti,
y yo mismo salvaré a tus hijos.
26 Obligaré a tus opresores a comerse su propia carne
y a embriagarse con su sangre, como si fuera vino.
Así todos sabrán
que yo, el Señor, soy tu salvador;
que yo, el Poderoso de Jacob, soy tu redentor.»
Wesse' egegkok apkeláneykha
1 Kóleyxho sekpeywa, kéxegke,
kélheykha nak apkelókxa
neyáwa wátsam ekwányam,
kóltaqmelchesho kélháxenmo sekpeywa,
kélheykha nak makhawók agko':
Ewóneykha axta ko'o Wesse' egegkok
matyeykemxa axta makham keso náxop;
apxeyenmeyk axta sekwesey m'a
sekyetnamakxa axta makham kañe'
méme awáxok.
2 Sókwenaqte ekmahamta agko' axta
aptemessáseykekxak ahaxkok,
eyáhakkassegkek axta apmék
setaqmelchessama,
etnessáseykekxeyk axta yágke ahamtek
ekmahamta agko' naw'a
keñe seyaqxegkessama m'a kañe'
apxata nak chá'a yágke aktek apagkok.
3 Aptáhak axta seyáneya s'e: “Israel,
xép apteme séláneykha,
xép sa' kañék axekmósek
seyeymáxkoho m'a énxet'ák.”
4 Keñe axta ko'o ektéma
élchetamso ewáxok se'e:
“Chaqhémok sektamheykencha'a,
eksawhomakyek sekyennaqte
meyke sekwete xama aqsok.”
Naqso' eyke aptaqmelchessama
Wesse' egegkok ma'a
ekyókxoho aqsok sélane nak chá'a,
yetneyk ekyaqmageykekxa
sektamheykha m'a aphakxa nak
Dios ahagkok.

5 Ekxawáyak ko'o ekha séláyo
nápaqtók Dios Wesse' ahagkok,
hakte cha'a apteme sénnaqtésso m'a.
Aptáhak Wesse' egegkok se'e,
ektáha axta sélane
sekyetnamakxa kañe' méme awáxok
yaqwayam atnehek apkeláneykha,
yaqwayam enxoho wának
elchexyók makham ma'a énxet'ák Israel,
cham'a Jacob énxet'ák apagkok nak,
yaqwayam enxoho elyepetchegwaták
makham:
6 “Mopwanchek xép etnehek séláneykha
wánxa apkelánekxésso apheykha m'a
Jacob énxet'ák apagkok
tén han yaqwayam enaqlanták
makham ma'a énxet'ák Israel
apkeleymomap nak meletsapma;
atnéssesek sa' nahan ko'o exchep
élseyéxma apagkok ma'a
apyókxoho pók aptémakxa énxet'ák,
yaqwayam sa' eswok
nélwagkásamáxche teyp ahagkok ma'a
makhawók agko' nak keso náxop.”

7 Aptáhak Wesse' egegkok
apcháneya énxet
kélwanyémo kélagko' axta chá'a s'e,
cham'a Dios Aptaqmalma nak Israel,
segwagkassamo nak teyp,
aptaqnagkamo apagko' axta chá'a m'a
pók énxet'ák nak,
aptéma axta chá'a
apchásenneykha naqsa m'a
kelwesse'e apkello nak:
“Apwet'ak sa' agkok chá'a exchep ma'a
kelwesse'e apkelwányam nak
tén han ma'a pók kelwesse'e nak,
elchempekxak sa' chá'a néten
eltekxeyagkok aptapnák xóp
apmonye' exchep
hakte ko'o axta sélyéseykha exchep
sektáha nak Wesse'
Dios Sektaqmalma m'a Israel,
alánhok chá'a ko'o m'a
sekxeyenma nak alána'.”
Jerusalén apxénamáp kóllánekxa'
8 Aptáhak Wesse' egegkok se'e:
“Wokmek yaqwánxa axekmósek
seyásekhayo,
eyátegmowágkokxeyk nahan;
wokmek ekhem
nélwagkásamáxchexa teyp,
ekpasmeyk nahan.
Ektaqmelchessegkek ko'o exchep
yaqwayam sa' elánekxak makham
ekhémo mók
sélpaqhetchásamáxkoho m'a énxet'ák,
yaqwayam sa'
elánekxak makham ma'a apchókxa,
tén han etnehek apagkok ma'a xapop
kélsawhomo axta aqsok
ekhéyak ma'a kañe',
9 yaqwayam sa' etnehek elának
apkelmomap nak se'e:
‘Kólántép’,
yaqwayam sa'
etnehek elának apheykha nak
ekyáqtésakxaxma s'e:
‘Kólántép élsakókxaxma.’
Kólwetak sa' chá'a pa'at
ekyókxoho m'a nekhaw'ék ámay,
kaxek sa' chá'a ektéyak kélnaqtósso
ekyókxoho m'a egkexe
meykexa nak chá'a xama aqsok.

10 “Megkalnáphek sa' chá'a meyk
megkalnáphek sa' nahan chá'a ekhem,
kamaskok sa' nahan élpekhésa m'a
ekmexanmaxma mayáhat,
hakte élásekhayók ko'o m'a,
eknaqleykha nahan chá'a,
anaqlakxak sa' nahan ma'a
élánteyapmakxa nak yegmen.
11 Alának sa' ko'o xama ámay ma'a
neyseksa nak meteymog
élekhahéyak,
meyke élyapwátéyak sa'
atnéssesek.”

12 ¡Kólenmexho!
Makhawók apkeleñamak ma'a:
nápakha apkeleñamak ma'a nexcheyha,
keñe nahan nápakha m'a
taxnegwánxa ekhem nak,
keñe nahan nápakha m'a
yókxexma Asuán.
13 ¡Néten,
kalpáxamha kapayhekxak awáxok!
¡Xapop, kayánchesho agko'
ekpayheykekxa awáxok!
¡Meteymog élekhahéyak,
kólpáxamha ekyennaqte kólessawasha!
Hakte apkelpeykessásekxeyk makham
apkelwáxok Wesse' egegkok ma'a
énxet'ák apagkok,
apkelásekhákxók makham ma'a
apkellegeykegkoho nak ekyentaxno
apkelwáxok.

14 “Keñe m'a Sión ektáha s'e:
‘Eyamasmeyk ko'o m'a Wesse' egegkok,
massegkek ko'o
ekxeyenma apwáxok ma'a
Dios ahagkok.’
15 ¿Kalwagqámhoya chá'a étche
xama kelán'a, ektáha nak chá'a
étche agko'?
¿Kalwatéssamhoya nahan chá'a
eyásekhayo?
Kalwagqámak sa' eykhe chá'a m'a
mehelwagqámhek sa' eyke ko'o exche'.
16 Élqahassegkek ko'o exche'
awáxok emék,
yókxoho ekhem sekwete m'a
kélhaxta nak neyáwa'.
17 Yahamók apya'awa m'a
apkeláneykekxa nak,
kaxnók ma'a ektáha axta aptegkesso;
apkelántekkek kaxwók ma'a
ektáha axta apketsagkasso.
18 Kalyeheykha, kasawheykha exma
neyáwa',
kalano ektáhakxa apwakhegwa'akto
apyókxoho énxet,
tén han ektáhakxa
apkelye'eykekta exche'.

“Naqsók ko'o sekxéna,
sektáha nak Wesse'
peya elxohok aqsok étkók
élmomnáwa xa apyókxoho nak
yaqwayam sa' kawakhésaxchek xeye',
ektémól'a kélnáxegkáseykha m'a
xama kelán'a
ekmáheyól'a kalyamhápok.
19 Apchókxa ekmaso axta exche'
kéltemessáseykekxa,
kélmassésseykmek axta,
kélsawhomók axta aqsok
ekhéyak ma'a kañe';
ketsék sa' eyke kaxwók
katnehek ma'a xapop agkok
yaqwayam sa' exmakha m'a
énxet'ák agkok.
Makhawók eyke kaxwók
apkelmahágkok ma'a
ektáha axta apketsagkasso.
20 Keñe sa' ma'a étchek
élxeyenma axta apkelxegáneykmo,
sa' etnehek yának se'e:
‘Ketsék agko' se'e apchókxa nak,
manxohók negko'o;
hentegyesha sa' yókxexma
yaqwayam aghakha.’
21 Keñe sa' xeye' katnehek awáxok se'e:
‘¿Yaqsa axta setasso ko'o xa
étchek nak?
Méko axta ko'o étchek,
mowanchek nahan óta';
élyentameykekxeyk axta ko'o
megkatnahakxa seyókxa,
ektaqmópeykegkek axta,
¿Yaqsa séktegkessesso ko'o xa?
Exakkók axta ko'o ektaqmópeykegkok,
¿háxko eyke apkeleñamakxa xa?’”

22 Aptáhak Wesse' egegkok se'e:
“Ay'ássesek sa' ko'o néten émek
ma'a pók aptémakxa nak chá'a énxet'ák;
apekkenchessek sa' xama aqsok
magkenatchesso
yaqwayam sa' elqeynenták
enaqlantagkasek ma'a
étchek apkelennay'a nak,
tén han ma'a kelwán'ák nak.
23 Sa' katnehek ekteme yapmeyk ma'a
kelwesse'e apkelwányam nak
keñe sa' ektaqmelchesso chá'a m'a
kelwesse'e kelwán'ák nak.
Eltekxeyagkok sa' chá'a aptapnák xóp
amonye' exche',
ekwokmoho apkeltekxeya nápaqta'a xóp
ekweykekxoho m'a
kelwesse'e kelwán'ák nak,
awanhók agko' sa' katnehek apcháyo.
Keñe sa' kay'asagkohok ko'o
sekteme Wesse',
kay'asagkohok sa' nahan
memegqáyhek chá'a m'a
ektáha nak ko'o mehey'ásseyam.”
24 ¿Kélwancheya kólyementók
aqsok apkelma axta neyseksa
kempakhakma m'a
xama énxet apyennaqte?
¿Apwancheya nahan xama énxet
apmomap
exyánegkesek ma'a wesse' aplo nak?
25 Apxénchek Wesse' egegkok
kélwanchek kólyementók:
“Kólyementemekxak sa'
apkelma axta m'a
énxet apyennaqte nak,
kólyementemekxak sa' aqsok
ekxámokma axta apkelma m'a
wesse' aplo nak.
Ko'o sa' alátegmoweyxchek chá'a m'a
apmáheyo nak chá'a elátegmoweykpok;
ko'o ahagko' sa' nahan
alwagkasek teyp ma'a
étchek nak xeye'.
26 Wának sa' ko'o etawagkokxak
aphápetek apancha'awók ma'a
apsawhéssamo axta aqsok kélagkok,
wának sa' kalnápekxak ma'a
éma apagkok apagko' nak
ektémól'a énagkok ma'a vino.
Keñe sa' elya'asagkohok
apyókxoho énxet
ektáha ko'o sekwagkasso teyp,
ko'o sektáha nak Wesse';
elya'asagkohok sa'
sektáha sekmallahanchesso
aqsok ekyentaxno,
ko'o sektáha nak
Jacob Wesse' apagkok
ekha sekyennaqte.”