La circuncisión como señal de la alianza
1 Cuando Abrán tenía noventa y nueve años, el Señor se le apareció y le dijo:
—Yo soy el Dios todopoderoso; vive una vida sin tacha delante de mí, 2 y yo haré una alianza contigo: haré que tengas muchísimos descendientes.
3 Abrán se inclinó hasta tocar el suelo con la frente, mientras Dios seguía diciéndole:
4 —Esta es la alianza que hago contigo: Tú serás el padre de muchas naciones, 5 y ya no vas a llamarte Abrán. Desde ahora te llamarás Abrahán, porque voy a hacer de ti el padre de muchas naciones. 6 Haré que tus descendientes sean muy numerosos, y de ti saldrán reyes y naciones. 7 La alianza que ahora hago contigo, y que haré con todos tus descendientes en el futuro, es que yo seré para siempre tu Dios y el Dios de ellos. 8 A ti y a ellos les daré toda la tierra de Canaán, donde ahora vives, como su herencia para siempre; y yo seré su Dios.
9 Además, Dios le dijo a Abrahán:
—Pero tú, cumple con mi alianza, tú y todos tus descendientes. 10 Esta es la alianza que hago con ustedes y que deberán cumplir también todos tus descendientes: todos los hombres entre ustedes deberán ser circuncidados. 11 Deberán cortarse la carne de su prepucio, y eso será la señal de la alianza entre ustedes y yo. 12 De hoy en adelante, todo varón entre ustedes deberá ser circuncidado a los ocho días de nacido, lo mismo el niño que nazca en casa que el esclavo comprado por dinero a cualquier extranjero. 13 Tanto el uno como el otro deberá ser circuncidado sin falta. Así mi alianza quedará en la carne de ustedes como señal para toda la vida. 14 El que no sea circuncidado deberá ser eliminado de entre ustedes, por no haber respetado mi alianza.
15 También Dios le dijo a Abrahán:
—Tu esposa ya no se va a llamar Saraí. De ahora en adelante se llamará Sara. 16 Voy a bendecirla, y por medio de ella te daré un hijo. Sí, voy a bendecirla. Ella será la madre de muchas naciones, y sus descendientes serán reyes de pueblos.
17 Abrahán se inclinó hasta tocar el suelo con la frente, y se rio, mientras pensaba: «¿Acaso un hombre de cien años puede ser padre? ¿Y acaso Sara va a tener un hijo a los noventa años?» 18 Entonces le dijo a Dios:
—¡Que Ismael pueda vivir con tu bendición!
19 Y Dios le contestó:
—Lo que yo he dicho es que tu esposa Sara te dará un hijo, y tú le pondrás por nombre Isaac. Con él confirmaré mi alianza, la cual mantendré para siempre con sus descendientes. 20 En cuanto a Ismael, también te he oído, y voy a bendecirlo; haré que tenga muchos hijos y que aumente su descendencia. Ismael será el padre de doce jefes importantes, y haré de él una nación muy grande. 21 Pero mi alianza la mantendré con Isaac, el hijo que Sara te va a dar dentro de un año, por estos días.
22 Cuando Dios terminó de hablar con Abrahán, se fue de allí. 23 Ese mismo día Abrahán circuncidó a su hijo Ismael, y circuncidó también a todos los siervos nacidos en su casa y a los que había comprado con su dinero. Todos los hombres que vivían en su casa y le servían fueron circuncidados, tal y como Dios se lo había ordenado. 24-25 Abrahán tenía noventa y nueve años, y su hijo Ismael trece, cuando se les circuncidó la carne del prepucio. 26 Abrahán y su hijo Ismael recibieron el rito de la circuncisión aquel mismo día, 27 junto con todos los hombres de su casa, lo mismo los siervos nacidos en su casa que los que habían sido comprados por dinero a los extranjeros.
Abram apteme kaxwók apwesey Abraham
1 Apxekmowáseykpók axta Wesse' egegkok Abram, ektéma axta noventa y nueve apyeyam apagkok. Aptáhak axta apcháneya s'e:
—Ko'o sekteme Dios ekha sekyennaqte, etne ekpéwomo aptémakxa nahaqtók ko'o. 2 Keñe sa' ko'o alanaksek ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho. Wának sa' exámekxak aptawán'ák neptámen.
3 Keñe axta Abram apháxahánto ekwokmoho aptekxeya ekpayhakxa nápat xapop, axta aptáhak Dios appaqhetchesa s'e:
4 —Keso ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho sélánésso ko'o exchep se'e. Xép sa' etnehek apyapmeyk ma'a énxet'ák apxámokma nak, 5 kamaskok sa' etnehek xép apwesey Abram, Abraham sa' kaxwók etnehek apwesey, hakte atnéssesek sa' ko'o exchep apyapmeyk ma'a apxámokma apagko' énxet'ák. 6 Wának sa' exámekxohok apagko' xép ma'a aptawán'ák neptámen, xép sa' kañék etepagkok apkelwesse'e apkelwányam, tén han pók aptémakxa énxet'ák. 7 Cháxa ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho sélánésa nak xép, tén han peya nak alanaksek ma'a apyókxoho aptawán'ák neptámen egmonye' sa', ko'o sa' chá'a atnehek Dios apagkok, tén han Dios apagkok ma'a aptawán'ák neptámen nak xép, meyke néxa'. 8 Agkések sa' ko'o exchep ma'a ekyókxoho xapop nak Canaán, tén han ma'a aptawán'ák neptámen nak, apheykegkaxa nak se'e kaxwo' nak, etnehek sa' apagkok megkatnégwayam néxa, ko'o sa' han atnehek Dios apagkok ma'a.
9 Aptáhak axta makham Dios apcháneya Abraham se'e:
—Xép akke, elyahakxoho sa' ma'a ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho ahagkok, ekweykekxoho m'a apyókxoho aptawán'ák neptámen nak. 10 Keso ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho sélánésa nak ko'o kéxegke, elanagkok sa' han ma'a apyókxoho aptawán'ák neptámen nak: kólyenyekhássesagkok sa' chá'a nekha apyempe'ék apyókxoho apkellennay'a apheykha nak kélnepyeseksa kéxegke. 11 Kólyenyekhássesek sa' chá'a nekha émpehek kélmeykha kélyókxoho kéxegke, sa' katnehek magkenatchesso ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho ekyetna kéxegke, tén han ko'o. 12 Kólyenyekhássesagkok sa' chá'a apyempe'ék apyókxoho apkelennay'a kélnepyeseksa kéxegke, ekwokmo enxoho chá'a ocho ekhem aptéyam, ekweykekxoho m'a sakcha'a aptéyam nak kélxagkok essenhan kélásenneykha naqsa nak apmomap kélyánmagkasso selyaqye, apyenyeykekxa m'a pók énxet apkeñama nak mók nekha. 13 Kólyenyekhássesagkok sa' chá'a nekha kélyempe'ék kéxegke kélyókxoho. Cháxa peya sa' keytek kélqahásamáxche kélyempe'ék kéxegke, xama ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho meyke néxa. 14 Kóltekkesek sa' eyke chá'a kélnepyeseksa kéxegke m'a megkólyenyekhássesso nak chá'a apyempehek, eñama melyaheykekxa m'a ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho ahagkok.
15 Aptáhak axta han Dios apcháneya Abraham se'e:
—Kamaskok sa' kaxwók kaltamhaxchek Sarai ma'a aptáwa' nak xép, Sara sa' kaxwók katnehek ekwesey. 16 Tásek sa' yaqwánxa atnéssesek, agkések sa' xama apketche eñama m'a. Tásek sa' yaqwánxa atnéssesek. Sa' etnehek egken énxet'ák apxámokma xa, sa' kañe' aptépéyak apkelwesse'e apkelwányam xa.
17 Apháxahánteyk axta Abraham ekwokmoho aptekxeya ekpayhakxa nápat xapop, apkektegmáha axta, axta entáhak apwáxok se'e: “¿Éthoya chá'a apketche xama énxet ekwokmo enxoho cien apyeyam apagkok? ¿Kótaya étche Sara ekwokmo nak noventa apyeyam agkok?” 18 Keñe axta aptáha apcháneya Dios se'e:
—¡Tásek eyke aqsa epasmok ma'a Ismael!
19 Aptáhak axta Dios apchátegmowágko s'e:
—Éltennásse neykhe ko'o exchep peya kagkések xama apketche m'a aptáwa' Sara, keñe sa' xép etnéssesek apwesey Isaac. Sa' alanaksek ko'o ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho m'a, yetlo m'a aptawán'ák neptámen, mamasséssemek sa' chá'a. 20 Tén han ma'a Ismael, seklegaya nak chá'a apxeyenma exchep, ataqmelchesek sa' han ko'o sekteméssesakxa m'a, wának sa' exámak apketchek, tén han exámagkok ma'a aptawán'ák neptámen. Ismael sa' etnehek apyapmeyk ma'a doce apkelámha apmonye'e apkelwesse'e, énxet apxámokma sa' atnéssesek. 21 Mamasséssemek sa' eyke ko'o ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho m'a Isaac, cham'a apketche peya nak kataksek Sara pók apyeyam sa', keso negwánxa nak.
22 Xama axta appenchesa appaqhetchesso Dios ma'a Abraham, yetlókok axta apyenyeykekxa'. 23 Apyenyekhássessek axta han apyempehek Abraham apketche Ismael xa ekhem nak, tén han ma'a apyókxoho apkelásenneykha appalleyam nak apxagkok, keñe han ma'a apkelma axta apyánmagkasso selyaqye apagkok. Kélyenyekhassásegkek axta apyempe'ék ma'a apyókxoho apkelennay'a apheykha nak apxagkok, apkelánesso axta chá'a aqsok, ekhawo apkeltamhókxa axta etnehek ma'a Dios. 24-25 Noventa y nueve apyeyam apagkok axta weykmok Abraham, kélyenyekhássessama axta nekha apmeykha, keñe Ismael trece. 26 Kélyenyekhassásegkek axta nekha apyempe'ék Abraham tén han apketchek Ismael xa ekhem nak, 27 yetlo m'a apyókxoho énxet'ák apheykha nak apxagkok, tén han ma'a apkelásenneykha appalleyam nak ma'a apxagkok, tén han ma'a apkelma axta apyánmagkasso selyaqye apkexeykekxa m'a pók énxet'ák.