Futura prosperidad de Israel
1 »Y tú, hombre, habla en mi nombre a las montañas de Israel, y diles que escuchen mi palabra. 2 Yo, el Señor, digo: Los enemigos de Israel se creen dueños ya de las montañas eternas. 3 Pues bien, habla en mi nombre y diles: “Esto dice el Señor: De todas partes las atacan a ustedes y las destruyen; todos los pueblos extranjeros se han apoderado de ustedes, y la gente las trata con burla y desprecio. 4 Por lo tanto, montañas de Israel, escuchen el mensaje del Señor a las montañas, colinas, ríos y valles; a las ruinas despobladas y a las ciudades desiertas de Israel, que han sido saqueadas por los pueblos vecinos y que han sido objeto de burla por parte de ellos. 5 Esto dice el Señor: Mis palabras van encendidas de enojo contra los otros pueblos, y en especial contra todo Edom, porque con gran alegría se apoderaron de mi tierra y con profundo desprecio saquearon sus campos.”
6 »Habla en mi nombre acerca de la tierra de Israel, y di: “Esto dice el Señor a las montañas, colinas, ríos y valles: Yo tengo palabras de ira y furor, por los insultos que ustedes han sufrido por parte de las naciones extranjeras. 7 Por lo tanto yo, el Señor, juro que los pueblos vecinos de ustedes se verán cubiertos de vergüenza. 8 Ustedes, en cambio, montañas de Israel, estarán cubiertas de grandes árboles cargados de fruto para mi pueblo Israel, que ya está a punto de regresar. 9 Yo voy a protegerlas, y haré que sean cultivadas y sembradas. 10 Haré que aumente mucho el pueblo de Israel que allí vive. Las ciudades se llenarán de habitantes, y las ruinas serán reconstruidas. 11 Haré que en ustedes aumenten los hombres y los animales, y que se hagan muy numerosos. Habrá tantos habitantes como en el pasado, y ustedes estarán mejor que en el pasado. Entonces reconocerán que yo soy el Señor. 12 Haré que mi pueblo camine sobre ustedes, montañas de Israel, y que ellos tomen posesión de ustedes como dueños, y ustedes no volverán a dejarlos sin hijos.
13 »”Yo, el Señor, digo: A ustedes, montañas, las acusan de comerse a la gente y de dejar a su pueblo sin hijos. 14 Pues bien, ustedes no volverán a comerse a la gente ni a dejar sin hijos a su pueblo. Yo, el Señor, lo afirmo. 15 No permitiré que oigan de nuevo los insultos de las naciones extranjeras; no recibirán más ofensas de esos pueblos, porque ustedes no volverán a dejar sin hijos a su pueblo. Yo, el Señor, lo afirmo.”»
16 El Señor se dirigió a mí, y me dijo: 17 «Cuando los israelitas vivían en su tierra, la profanaron con sus malas acciones. Su manera de vivir era para mí algo sucio y repugnante. 18 Entonces descargué mi ira sobre ellos, por los asesinatos que cometieron en el país y por la manera en que lo profanaron al adorar a los ídolos, 19 y en castigo de sus malas acciones los dispersé entre los demás países y naciones. 20 Pero en todos los pueblos a donde ellos llegaban, ofendían mi santo nombre, pues la gente decía: “Estos son el pueblo del Señor, pero tuvieron que salir de su país.” 21 Entonces me dolió ver que, por culpa de Israel, mi santo nombre era profanado en cada nación a la que llegaban.
22 »Por eso, dile al pueblo de Israel: “Esto dice el Señor: Lo que voy a realizar no es por causa de ustedes, israelitas, sino por mi santo nombre, que ustedes han ofendido entre las naciones a donde han ido. 23 Yo voy a mostrar ante las naciones la santidad de mi gran nombre, el cual ustedes han ofendido entre ellas; cuando yo lo haga, ellas reconocerán que yo soy el Señor. Yo, el Señor, lo afirmo. 24 Yo los sacaré a ustedes de todas esas naciones y países; los reuniré y los haré volver a su tierra. 25 Los lavaré con agua pura, los limpiaré de todas sus impurezas, los purificaré del contacto con sus ídolos; 26 pondré en ustedes un nuevo corazón y un nuevo espíritu. Quitaré de ustedes ese corazón duro como la piedra, y les pondré un corazón dócil. 27 Pondré en ustedes mi espíritu, y haré que cumplan mis leyes y decretos; 28 vivirán en el país que di a sus padres, y ustedes serán mi pueblo y yo seré su Dios. 29 Los libraré de todo aquello que los manche. Haré que el trigo abunde, y no volveré a hacerlos sufrir de hambre. 30 Haré también que los árboles y los campos den más fruto, para que ustedes no vuelvan, por causa del hambre, a pasar vergüenza delante de las otras naciones. 31 Y cuando se acuerden de su mala conducta y de sus malas acciones, sentirán vergüenza de ustedes mismos por sus pecados y malas acciones. 32 Yo, el Señor, lo afirmo: Sepan, israelitas, que no hago esto porque ustedes lo merezcan; sientan vergüenza y confusión por su conducta.
33 »”Yo, el Señor, digo: Cuando yo los purifique de todos sus pecados, haré que vivan en sus ciudades y que reconstruyan las ruinas. 34 La tierra que había quedado desierta, en vez de quedar desierta, será cultivada a la vista de todos los que pasan. 35 Y se dirá: Esta tierra, que había quedado desierta, ahora se parece al huerto de Edén; las ciudades que habían sido destruidas, arrasadas y dejadas en ruinas ahora son unas fortalezas y están habitadas. 36 Entonces los pueblos vecinos que queden con vida reconocerán que yo, el Señor, reconstruyo lo destruido y vuelvo a sembrar en los campos arrasados. Yo, el Señor, lo he dicho, y lo realizaré.
37 »”Yo, el Señor, digo: Haré algo más todavía: Concederé al pueblo de Israel lo que me pida que haga por ellos; multiplicaré su gente como un rebaño. 38 Las ciudades en ruinas se llenarán de tanta gente, que parecerán rebaños de ovejas cuando en las fiestas son llevados a Jerusalén para ofrecerse en sacrificio. Entonces reconocerán que yo soy el Señor.”»
Israel yaqwayam kaxátekhekxak makham egmonye'
1 Énxet, eltennés sa' sektáhakxa ko'o sekxeyenma m'a meteymog élekhahéyak nak Israel, yána sa' keyxhok ma'a sekpeywa. 2 Ektáhak ko'o sekpeywa s'e sektáha nak Wesse': Apkeneykek kaxwók apagkok Israel apkelenmexma m'a meteymog élekhahéyak megkamassegwayam nak. 3 Eltennés sa' sektáhakxa ko'o sélxeyenma m'a, etne sa' elának se'e: ‘Keso aptáhakxa exchek appeywa Wesse' egegkok se'e: Ekyókxoho yókxexma apketámeykmok kéxegke, apmassesseykmek nahan; apyókxoho énxet'ák apkeleñama nak mók apkelókxa aptemék apagkok kéxegke, keñe m'a énxet'ák apkelasméssama chá'a yetlo apkelwanyeykha. 4 Meteymog élekhahéyak Israel, kóleyxho Wesse' egegkok appeywa apcháphássesso m'a meteymog élekhahéyak, tén han ma'a egkexe yámnáxap'awo nak, tén han ma'a wátsam nak tén han ma'a élyapwátegweykenxa nak chá'a xapop; tén han ma'a tegma aphopák appalleyam axta meyke nak énxet ma'a kañe', tén han ma'a tegma apkelyawe meyke nak xama aqsok ma'a kañe Israel, apkelmenyexchessama axta aqsok apagkok ma'a énxet'ák apheykha nak nepyáwa, tén han aptéma axta apkelasmeyáseykha chá'a. 5 Keso aptáhakxa nak appeywa Wesse' egegkok se'e: Kalwok sa' ko'o sekpeywa alának ma'a pók énxet'ák nak, sa' ekyágwánxa agkok ma'a ekyókxoho nak kañe' Edom, hakte apmomchek axta xapop ahagkok yetlo ekyawe agko' élpayheykekxa apkelwáxok, yetlo apkelwañémo apagko' axta nahan apkelyementameykegkok ma'a yókxexma agkok nak.’
6 “Eltennés sa' sektáhakxa sekpeywa exének ma'a xapop Israel. Etne sa' elának se'e: ‘Keso aptáhakxa nak apxéna Wesse' egegkok ma'a meteymog élekhahéyak nak, tén han ma'a egkexe yámnetna'awo nak, tén han ma'a wátsam nak, tén han ma'a élyapwátegweykenxa nak chá'a xapop: Ekpaqmetchek ko'o yetlo seklómo ahagko' eñama kéllegeykegkoho apkelxéneykha ekmaso kéxegke m'a pók aptémakxa nak chá'a énxet'ák apkeleñama mók apkelókxa. 7 Ekeso éñamakxa sekteméssesa nak ko'o naqsók sektáha nak Wesse', peya elmegqáwhok apagko' ma'a énxet'ák apheykha nak kélnepyáwa'. 8 Keñe sa' kéxegke, meteymog élekhahéyak nak Israel kasawhekxohok sa' yámet élyawe yetlo ekxámokma ekyexna yaqwayam sa' etawagkok ma'a énxet'ák ahagkok Israel, cham'a eyágketo nak makham yaqwayam elwata'. 9 Alanha sa' ko'o m'a; wának sa' makham elcheygkok tén han eknagkok ma'a aqsok aktek. 10 Wának sa' ko'o exámekxohok apagko' ma'a énxet'ák Israel apheykha nak ma'a. Elánhok sa' énxet apheykha m'a kañe' tegma apkelyawe nak, kólnaqxétekhasagkokxak sa' makham ma'a tegma aphopák appalleyam axta. 11 Wának sa' ko'o exámekxak kélnepyeseksa m'a énxet tén han ma'a aqsok kélnaqtósso, exámagkohok apagko' sa'. Exnágwakxohok sa' makham apxámokma énxet ma'a apweykenxa axta apxámokma m'a sekxók axta, keñe sa' kéxegke, tásek sa' katnehek kélheykha, megkaxók sa' ma'a ektémakxa axta m'a nentámen axta. Keñe sa' kólya'ásegwók ko'o sektáha Wesse'. 12 Meteymog élekhahéyak Israel, wának sa' ko'o elweynchamha énxet'ák ahagkok ma'a neyseksa nak kéxegke, tén han elmagkok ma'a aqsok kélagkok nak yaqwayam etnehek apagkok, megkóltemessásekxók sa' nahan chá'a kaxwók kéxegke meyke apketchek ma'a.
13 “Ektáhak ko'o sekpeywa s'e sektáha nak Wesse': Kéxegke meteymog élekhahéyak, kélxénamaxcheyk chá'a kéltéyak ma'a énxet tén han kélteméssesso chá'a meyke apketchek ma'a énxet'ák kélagkok. 14 Megkóltewekxók sa' chá'a kaxwók kéxegke énxet, megkóltemessásekxók sa' nahan chá'a kaxwók meyke apketchek ma'a énxet'ák kélagkok. Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse'. 15 Magwohok sa' chá'a kaxwók kóllegekxohok apkelxéneykha ekmaso m'a pók aptémakxa nak chá'a énxet'ák apkeleñama mók apkelókxa; kamaskok sa' kaxwók apkelenmexeyncha'a xa énxet'ák nak, hakte megkóltemessásekxók sa' chá'a kaxwók kéxegke meyke apketchek ma'a énxet'ák kélagkok. Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse'.’”
16 Epaqhetchessek axta ko'o Wesse' egegkok. Aptáhak axta seyáneya s'e: 17 “Apkenyetséssegkek axta eñama apkeltémakxa ekmaso israelitas ma'a apheykegkaxa axta kañe' xapop apagkok. Ekhéssamok axta ko'o ektémakxa apheykha m'a ektémól'a aqsok ekmanyása agko' la'a. 18 Tén axta sekyenyento ko'o seklo nepyeseksa m'a, eñama apkelnapma apnámakkok ma'a apchókxa nak tén han ma'a ektémakxa nak aptawáseykha apkelpeykessamo m'a aqsok kéleykmássesso, 19 éxpánchessegkek axta ko'o sélya'assama m'a mók apkelókxa tén han nepyeseksa nak ma'a pók aptémakxa énxet'ák, séllegassáseykegkoho eñama m'a apkeltémakxa ekmaso. 20 Aptawáseykha axta chá'a ko'o sekwesey ekpagkanamaxche ekyókxoho yókxexma apkelweykemxa axta chá'a m'a, hakte axta etnehek chá'a elxének énxet'ák se'e: ‘Wesse' egegkok énxet'ák apagkok xa, kélántekkessegkek eyke m'a apkelókxa nak.’ 21 Keñe axta ko'o eyaqhama ewáxok sekweteya kéltawáseykencha'a chá'a sekwesey ekpagkanamaxche, eñama énxet'ák Israel ma'a ekyókxoho apheykegkaxa nak chá'a pók aptémakxa énxet'ák, cham'a apkelweykemxa axta chá'a.
22 “Etne sa' elának énxet'ák Israel se'e: Keso aptáhakxa nak appeywa Wesse' egegkok se'e: Israelitas, háwe eñama kéxegke kéltémakxa aqsok sekmako nak ko'o alána', eyke m'a sekwesey ekpagkanamaxche, kéltawáseykencha'a nak chá'a kéxegke nepyeseksa m'a pók aptémakxa énxet'ák, kélmeheykegkaxa nak chá'a. 23 Axekmósek sa' ko'o sekwesey ektaqmalma eyeymáxkoho nápaqta'awók ma'a pók aptémakxa nak chá'a énxet'ák, cham'a kéltawáseykencha'a nak chá'a kéxegke nepyeseksa; élanak sa' agkok ko'o xa, elya'ásegwók sa' ko'o sektáha Wesse'. Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse'. 24 Alántekkesek sa' ko'o kéxegke xa ekyókxoho apkelókxa kélheykegkaxa nak chá'a nepyeseksa m'a pók aptémakxa énxet'ák; wánchásekxak sa', tén sa' wának kólmeyekxak makham ma'a xapop kélagkok axta. 25 Ayaqpássesagkok sa' ma'a yegmen ektaqmalma agko' nak, almópessásekxak sa' ma'a ekyókxoho élmanyása kélyempe'ék, almópessásekxak sa' ma'a élyepetche nak ekmanyása m'a aqsok kéleykmássesso kélagkok; 26 agkeyásekxak sa' ko'o kéxegke axnagkok kélwáxok tén han aphaxnagkok espíritu. Ayenyókasek sa' ko'o kéxegke xa élyennaqte kélwáxok ekho nak meteymog, agkeyásekxak sa' ma'a kélwáxok élmomhápa nak. 27 Apekkenchesek sa' ko'o kélwáxok kéxegke m'a espíritu ahagkok, tén sa' wának kóllának ma'a segánamakxa ahagkok nak tén han ma'a séltémókxa nak chá'a kóltéhek; 28 kólhakha sa' ma'a apkelókxa sekméssamakxa axta m'a kélyapmeyk nano', énxet'ák ahagkok sa' atnehek, keñe sa' ko'o héltéhek Dios kélagkok. 29 Almallahanchesek sa' ekyókxoho m'a élpeysegkessama nak chá'a kélyempe'ék. Wának sa' exámekxohok apagko' ma'a hótáhap apaktek, magwáphassásekxók sa' chá'a kaxwók ma'a meyk segaqhe. 30 Wának sa' nahan kaxámagkohok agko' ekyexna yenta'a élyawe tén han aqsok kélcheneykekxa m'a yókxexma, yaqwayam sa' megkólmegqayhek chá'a makham kéxegke nápaqta'awók pók aptémakxa énxet'ák, eñama meyk élnapma. 31 Xénwákxók sa' agkok chá'a kélwáxok kéxegke m'a kéltémakxa ekmaso tén han ma'a ektémakxa nak chá'a aqsok ekmaso kélláneyak, kólmegqasaxkohok kélagkók sa' chá'a kéxegke eñama m'a kéltémakxa megkólya'assáxma tén han aqsok ekmaso kéllánéyak. 32 Ektáhak ko'o sekpeywa s'e sektáha nak Wesse': Israelitas, kólya'asagkoho sa' malana ko'o eñama kéxegke s'e; kólmegqè sa', nágkólya'asák aqsa kéltáhakxa eñama m'a kéltémakxa ekmaso.
33 “Ektáhak ko'o sekpeywa s'e, sektáha nak Wesse': Éyaxñáseykxeyk sa' agkok ko'o kéxegke ekyókxoho m'a kéltémakxa megkólya'assáxma nak, wának sa' kólhakha m'a tegma apkelyawe kélagkok nak, tén han kólnaqxétekhasagkokxak makham ma'a tegma aphopák appalleyam axta. 34 Kólchenekxak sa' makham aqsok aktek nápaqta'awók apyókxoho ektáha nak chá'a apkelyeykhágwayam ma'a xapop ektamheykekxa axta ekyamayéxma meyke xama aqsok. 35 Tén sa' etnehek chá'a elpaqmétek se'e: Keso xapop ektamheykekxa axta ekyamayéxma meyke xama aqsok se'e, keñe kaxwók ekhágweykxoho m'a yókxexma Edén; tegma apkelyennaqte nahan kaxwók aptamhágkok ma'a tegma apkelyawe kélnaqtawáseykha axta, tén han kélpalchesso axta tén han kéltemessáseykekxo axta aphopák, apháha nahan kaxwók énxet ma'a kañe'. 36 Keñe sa' ma'a énxet'ák apheykha nak kélnepyáwa apkeleymomap nak meletsapma, elya'ásegwók sa' ko'o sektáha nak Wesse', seknaqxétekhásegkokxo makham ma'a aqsok kélpalcheseyam axta tén han sénákxo makham ma'a aqsok kélmassésseyam axta. Ekxénchek ko'o xa sektáha nak Wesse', alának sa' nahan.
37 “Ektáhak ko'o sekpeywa s'e, sektáha nak Wesse': Alának sa' ko'o makham aqsok. Alanaksek sa' chá'a ko'o sélmaxneyakxa enxoho chá'a apkeltamhókxa alanaksek ma'a énxet'ák Israel; axámassásekxak sa' ma'a énxet'ák apagkok aptémól'a m'a nepkések. 38 Elánhok sa' apxámokma apagko' énxet ma'a tegma apkelyawe appalleykmo axta, exhok sa' ma'a aptémól'a nepkések kélnaqleykekxal'a ekyetnakxa kélessawássessamo m'a Jerusalén yaqwayam etekyók. Keñe sa' elya'ásegwók, sektáha ko'o Wesse'.’”