La vestimenta de los sacerdotes
(Ex 28.1-43)1 La vestimenta tejida para el servicio en el santuario se hizo de tela morada, tela de púrpura y tela roja. También se hizo así la vestimenta especial para Aarón, tal como el Señor se lo había ordenado a Moisés.
2 Para hacer el efod se usó oro, tela morada, tela de púrpura, tela roja y lino torcido. 3 Se forjaron a martillo unas placas de oro, las cuales se cortaron en hilos para entretejerlos, a manera de bordado, en la tela morada, en la tela de púrpura, en la tela roja y en el lino. 4 Al efod se le pusieron dos tirantes unidos a sus dos extremos. 5 El cinturón que iba sobre el efod para sujetarlo estaba hecho de igual manera: de oro, tela morada, tela de púrpura, tela roja y lino torcido, tal como el Señor se lo había ordenado a Moisés.
6 Las piedras de cornalina se colocaron sobre monturas de oro, con los nombres de los hijos de Israel grabados en ellas como un sello. 7 Luego Besalel las puso sobre los tirantes del efod, para recordar a los hijos de Israel, tal como el Señor se lo había ordenado a Moisés.
8 El pectoral estaba hecho también con un fino bordado como el del efod: de oro, tela morada, tela de púrpura, tela roja y lino torcido. 9 Era doble y cuadrado, y de veintidós centímetros por cada lado. 10 Estaba cubierto con cuatro hileras de piedras preciosas: la primera hilera tenía un rubí, un crisólito y una esmeralda; 11 la segunda, un granate, un zafiro y un jade; 12 la tercera, un jacinto, una ágata y una amatista; 13 y la cuarta, un topacio, una cornalina y un jaspe. Las piedras estaban montadas en monturas de oro, 14 y eran doce, según los doce nombres de los hijos de Israel; cada una de ellas tenía grabado, en forma de sello el nombre de una de las doce tribus.
15 Sobre el pectoral hicieron unas cadenas de oro puro, torcidas como cordones. 16 También hicieron dos monturas de oro y dos argollas de oro; pusieron las argollas de oro en los dos extremos superiores del pectoral, 17 y las cadenas de oro sobre las dos argollas. 18 Las puntas de las dos cadenas las pusieron sobre las dos monturas, y por su parte delantera las aseguraron sobre los tirantes del efod. 19 Hicieron también otras dos argollas de oro y las pusieron en los dos extremos inferiores del pectoral, sobre la orilla interior junto al efod. 20 Hicieron dos argollas más de oro y las pusieron en la parte delantera de los tirantes del efod, pero por debajo, junto a las costuras y un poco arriba del cinturón del efod. 21 Luego unieron las argollas del pectoral a las argollas del efod con un cordón morado, para que el pectoral quedara arriba del cinturón del efod, sin separarse del mismo, tal como el Señor se lo había ordenado a Moisés.
22 Toda la capa del efod se hizo de un tejido de tela morada. 23 La orilla de la abertura central tenía un dobladillo como el de los chalecos de cuero, para evitar que se rompiera. 24 Adornaron el borde de la capa con granadas de tela morada, tela de púrpura, tela roja y lino torcido. 25 Hicieron también campanitas de oro puro y las combinaron con las granadas, alternándolas por todo el borde 26 de la capa para oficiar: una campanita y una granada, otra campanita y otra granada, tal como el Señor se lo había ordenado a Moisés.
27 Las túnicas de lino para Aarón y sus hijos las hizo un tejedor, 28 lo mismo que el turbante, los tocados y los calzoncillos de lino torcido; 29 el cinturón de lino torcido, tela morada, tela de púrpura y tela roja fue bordado artísticamente, tal como el Señor se lo había ordenado a Moisés.
30 También hicieron la placa de oro puro que lo consagraba como sacerdote, y en ella grabaron, a manera de sello, «Consagrado al Señor». 31 Luego le pusieron un cordón morado para colocar la placa sobre el turbante por la parte superior, tal como el Señor se lo había ordenado a Moisés.
Termina la construcción del santuario
(Ex 35.10-19)32 La construcción del santuario, la tienda del encuentro con Dios, llegó a su fin. Los israelitas hicieron todo exactamente como el Señor se lo había ordenado a Moisés, 33 y le hicieron entrega a Moisés del santuario, de la tienda del encuentro y de todos sus utensilios: sus ganchos, tablas, travesaños, postes y bases, 34 la cubierta de pieles de carnero teñidas de rojo, la cubierta de pieles finas, el velo para cubrir el arca, 35 el arca de la alianza y sus travesaños, la tapa, 36 la mesa y todos sus utensilios, el pan que se consagra al Señor, 37 el candelabro de oro puro y sus lámparas —o sea las lámparas que debían mantenerse ordenadas—, y todos sus utensilios; el aceite para el alumbrado, 38 el altar de oro, el aceite de consagrar, el incienso aromático, la cortina para la entrada de la tienda del encuentro, 39 el altar de bronce con su rejilla de bronce, sus travesaños y todos sus utensilios, la palangana y su base, 40 las cortinas del patio, sus postes y sus bases, la cortina para la entrada del patio, las cuerdas y estacas del patio, todos los utensilios para el servicio del santuario, la tienda del encuentro, 41 la vestimenta tejida para oficiar en el santuario, la vestimenta especial del sacerdote Aarón y la vestimenta sacerdotal de sus hijos.
42 Los israelitas hicieron todo tal y como el Señor se lo había ordenado a Moisés, 43 y cuando Moisés vio que ellos lo habían hecho así, les dio su bendición.
Apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok kéllánesso apkelnaqta
(Ex 28.1-43)1 Apkeláneykpek axta apáwa kélótma kélmeykha nak chá'a kélanchesso kéltamheykha kélpakxanma appagkanamap ma'a apáwa apyápaqmate, hómáyok tén han apyexwase. Axta kélteméssásak nahan kéllánesso apkelnaqta apkeltaqmalma nak ma'a Aarón, ekhawo m'a apkeltamhókxa axta Wesse' egegkok etnehek ma'a Moisés.
2 Kélmáha axta sawo ekyátekto ekmomnáwa peya elanakpok ma'a apáwa apyaqwate apkelyenma nak efod, tén han ma'a apáwa apyápaqmate, hómáyok, apyexwase tén han ma'a apáwa apkeláxñe apkelyaqséyak nak. 3 Kéltekpogkek axta sawo ekyentaxno kélpeykesa m'a sawo ekyátekto ekmomnáwa nak, kélpékeságkek axta nahan kélyaqtennéyak yaqwayam enxoho kólyetnaqmagkok chá'a, ektémól'a agótek ma'a apáwa apyápaqmate, hómáyok, apyexwase tén han ma'a apáwa apkeláxñe apkelyaqséyak nak. 4 Kélnegkenchessek axta nahan ánet élmeykegkaxa nak chá'a ekyennaqtéssamakxa ánet nápakhaw'ék ma'a apáwa apyaqwate apkelyenma nak efod. 5 Hawók axta nahan ektáhakxa kéllane m'a kéltete nak chá'a nepxet yaqwayam kayaqhápok ma'a apáwa apyaqwate apkelyenma nak efod: sawo ekyátekto ekmomnáwa axta nahan ma'a, apáwa apyápaqmate, hómáyok, apyexwase tén han ma'a apáwa apkeláxñe apkelyaqséyak nak, ekhawo m'a apkeltamhókxa axta Wesse' egegkok etnehek ma'a Moisés.
6 Kélnegkenágkek axta meteymog élyexwase élyenma ekwesey nak cornalina m'a néten nak kéltahanchesso sawo ekyátekto ekmomnáwa, yetlo m'a kélqaháseyak nak apkelwesey Israel apketchek ektémól'a m'a xama kélqahassól'a. 7 Tén axta Besalel apnegkenágko m'a neyseksa nak ánet élmeykegkaxa nak chá'a élyennaqtéssamakxa apxát'ák ma'a apáwa apyaqwate apkelyenma nak efod, yaqwayam enxoho kaxénwakxohok chá'a kélwáxok ma'a Israel apketchek, ekhawo m'a apkeltamhókxa axta Wesse' egegkok etnehek ma'a Moisés.
8 Hawók axta nahan ektáhakxa apkelánamap apáwa apkexanma nak chá'a apnények apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok ma'a ektáhakxa axta apkelánamap ma'a apáwa apyaqwate apkelyenma nak efod, kélótma nak éxyawáyo m'a néten: sawo ekyátekto ekmomnáwa axta nahan ma'a, apáwa apyápaqmate, hómáyok, apyexwase tén han ma'a apáwa apkeláxñe apkelyaqséyak nak. 9 Apqánet kélyepetcháseykekxa pók axta nahan ma'a, hawók axta nahan mók ma'a nápakhaw'ék, veintidós centímetros axta nahan chá'a m'a xama nápakha. 10 Sawheykxók axta nahan meteymog éltaqmalmal'a m'a cuatro éleweykekxa nak: émha amonye' éléweykekxa axta yetnak ma'a meteymog ekyexwase, meteymog yáma ekyátekto ekyepetchél'a yáma hó pa'at tén han ma'a meteymog hó pa'at la'a; 11 tén axta ektétéyak ma'a meteymog ekyexwase agko' la'a, meteymog ekyápaqmate, tén axta nahan ma'a meteymog ekyennaqtél'a hó pa'at; 12 tén axta ektáhakxa nak ántánxo éleweykekxa m'a meteymog yáma ekyátekto, tén han ma'a meteymog ekhól'a sokpésyam ekhal'a ektáxama tén han ma'a meteymog hómáyok la'a; 13 tén axta m'a ektáhakxa nak cuatro éleweykekxa, ekyetna m'a meteymog ekyátekto, meteymog ekyexwasel'a élyenma, tén han ma'a meteymog ekyennaqte élyenma agko' la'a. Kélyepetchessek axta meteymog ma'a kéltahanchesso nak sawo ekyátekto ekmomnáwa. 14 Doce axta nahan ekyókxoho m'a, doce apkelwesey nak ma'a Israel apketchek; xama meteymog axta nahan chá'a kélqahasso apwesey xama m'a doce pók aptémakxa nak chá'a énxet ma'a Israel, ektémól'a m'a xama kélqahassól'a.
15 Kéllánéssek axta nahan axát'ák élpexyeynchamaxche sawo ekyátekto agko', néten ma'a kélchexanma nak kélnények. 16 Kéllánéssek axta nahan ánet kéltahanchesso nak chá'a meteymog élpayhe sawo ekyátekto ekmomnáwa tén han ánet sawo élyaqye sawo ekyátekto élmomnáwa; kélnegkenchásegkek axta nahan chá'a ánet sawo élyaqye sawo ekyátekto élmomnáwa m'a ánet nekhaw'ék nak chá'a néten ma'a kélchexanma kélnények, 17 keñe nahan ma'a axát'ák sawo ekyátekto ekmomnáwa nak ma'a ánet sawo élyaqye nak. 18 Tén axta m'a ánet naw'ék nak chá'a axát'ák kélnegkena m'a néten nak ánet kéltahanchesso, kélnaqtetchek axta m'a élmeykegkaxa nak chá'a ekyennaqtéssamakxa m'a apáwa apyaqwate apkelyenma nak efod ekpayho nak ma'a egnények. 19 Kelánexcheyk axta nahan mók ánet sawo élyaqye sawo ekyátekto élmomnáwa, tén axta kélatchesa chá'a m'a ánet nápakhaw'ék élmakheykha nak kóneg ma'a kélchexanma kélnények, nápakhaw'ék nak ma'a apyetno nak kañe', cham'a apyetnamo xamo' nak ma'a apáwa apyaqwate apkelyenma nak efod. 20 Kelánexcheyk axta makham mók ánet sawo élyaqye sawo ekyátekto élmomnáwa tén axta kélnegkena m'a ekpayho nak apmonye' kélyennaqteyáseykekxexa nak chá'a m'a apáwa apyaqwate apkelyenma nak efod, cham'a kóneg nak, nekha nak ma'a kélyetnaqte ketsék néten nak kéltete nepxet ma'a apáwa apyaqwate apkelyenma nak efod. 21 Tén axta kélnaqtétekxo mók xama apxát'ák apyápaqmate sawo élyaqye apagkok nak kélchexanma kélnények ma'a sawo élyaqye apagkok nak ma'a apáwa apyaqwate apkelyenma nak efod, yaqwayam enxoho keytek néten kéltete nak nepxet apáwa apyaqwate apkelyenma efod ma'a kélchexanma nak kélnények, tén han yaqwayam enxoho megkayenyekxeyk chá'a ekyepetche, ekhawo m'a apkeltamhókxa axta Wesse' egegkok etnehek ma'a Moisés.
22 Kéllánéssek axta apyókxoho apchaqlamap nak chá'a apáwa efod ma'a kélótma nak chá'a apáwa apyápaqmate. 23 Kélyaqsáseykekxa axta nahan nekhaw'ék ma'a nepyeseksa nak apyagqaxe, aptémól'a m'a kéltaxno egyespok apkelánamap la'a aqsok émpehek, yaqwayam enxoho melyeptakpe'. 24 Kélnáxegkáseyha axta nahan nápakhaw'ék aptáxama apáwa apwenaqte kélnegkenágko yántakyexna kéleykmássesso apáwa apyápaqmate, hómáyok, apyexwase tén han ma'a apáwa apkeláxñe apkelyaqséyak nak. 25 Kelánexcheyk axta nahan élyetnaheykha étkok sawo ekyátekto agko' nak tén axta kélpáxaqteyásegko chá'a m'a yántakyexna étkók nak kéleykmássesso, kélnegkenágkek axta chá'a neyseksa m'a ekyókxoho nápakhaw'ék nak 26 apáwa apwenaqte kélanchesso nak chá'a kéltamheykha: xama élyetnaheykha étkok axta chá'a sekxo', tén axta chá'a xama yántakyexna étkok, tén axta xama élyetnaheykha étkok makham, tén axta makham xama yántakyexna étkok, ekhawo m'a apkeltamhókxa axta Wesse' egegkok etnehek ma'a Moisés.
27 Axta nahan apkelane apáwa apwenaqte apkeláxñe yaqwayam nak etnehek aptaxno Aarón tén han apketchek ma'a énxet apchótmo nak chá'a apáwa, 28 tén han ma'a apketchesso apqátek nak, tén han ma'a aptete nak chá'a apqátek tén han ma'a apkelatchesso apyay'ák apkelpense apkeláxñe apkelyaqséyak nak; 29 tén han ma'a aptétamap apáwa apkeláxñe apkelyaqséyak nak, apáwa apyápaqmate, hómáyok tén han ma'a apyexwase, kélótma kéleykmassáseykha axta nahan chá'a m'a, ekhawo m'a apkeltamhókxa axta Wesse' egegkok etnehek ma'a Moisés.
30 Kelánexcheyk axta nahan aqsok ekpayhe ekyetno nak náxet kélatchesso kélpátek ma'a sawo ekyátekto agko' nak, ekpagkanmo nak yaqwayam etnehek apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok énxet, kéltáxéssek axta nahan ektémól'a xama kélqahasso s'e ektéma nak: “Nempagkanchásamáxche Wesse' egegkok”. 31 Tén axta kélpekkenchesa xama axát'ák ekyápaqmate yaqwayam enxoho kamagkok neyseksa m'a kélatchesso kélpátek, ekhawo m'a apkeltamhókxa axta Wesse' egegkok etnehek ma'a Moisés.
Kélpakxanma appagkanamap appenchásamap
(Ex 35.10-19)32 Wokmek axta néxa apkelánamap kélpakxanma appagkanamap, cham'a kélpakxanma apchaqneykekxexa nak chá'a énxet'ák. Apkelánegkek axta ekyókxoho israelitas ekhémo m'a apkeltamhókxa axta Wesse' egegkok etnehek ma'a Moisés, 33 apxawákxeyk axta Moisés ma'a kélpakxanma appagkanamap, cham'a kélpakxanma apchaqneykekxexa nak chá'a énxet'ák, tén han ma'a ekyókxoho aqsok apkelmeykegkaxa nak chá'a: cham'a sawo élhaxe apagkok, yántéseksa'ák apagkok, yámet éltegyésso apagkok, tén han ma'a élámha apagkok nak tén han ma'a apowhók élyennaqtéssamakxa nak, 34 tén han ma'a nepkések apkennawók apyempehek kélpeykesso nak néten kélyexwássesso ekyexwase, tén han ma'a aqsok émpe'ék élexyawayól'a, tén han ma'a apáwa kélapma nak yaqwayam kólápok ma'a yántéseksek, 35 tén han ma'a yántéseksek ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho nak Dios yetlo m'a yámet élwenaqte agkok, tén han ma'a átog nak, 36 tén han ma'a mésa nak yetlo m'a ekyókxoho aqsok élmeykegkaxa nak chá'a, tén han ma'a kelpasmaga kélpagkanchesso nak chá'a Wesse' egegkok, 37 tén han ma'a cháléwasso ekyawe sawo ekyátekto agko' nak, yetlo m'a cháléwasso étkok agkok nak, cham'a cháléwasso ekpenchásamaxche nak chá'a yaqwayam kólmaha, tén han ma'a ekyókxoho élmeykegkaxa nak chá'a aqsok; tén han ma'a pexmok égmenek yaqwayam nak chá'a kápogwatchesek, 38 tén han ma'a ekwatnamáxchexa nak chá'a aqsok élánamáxche nak sawo ekyátekto ekmomnáwa, tén han ma'a pexmok égmenek kélmeykegko nak chá'a hẽlteméssesek nempagkanamaxche', tén han ma'a aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok, tén han ma'a apáwa yaqwayam nak chá'a kólpekkenek ma'a átog nentaxnamakxa nak kélpakxanma apchaqneykekxexa nak chá'a énxet'ák, 39 tén han ma'a ekwatnamáxchexa nak chá'a aqsok élánamáxche nak sawo ekyexwase yetlo m'a sawo élyagqáxeykha agkok ekho nak yám'én aqta'ák sawo ekyexwase, tén han ma'a yámet élwenaqte agkok nak ekweykekxoho m'a ekyókxoho aqsok élmeykegkaxa nak chá'a, tén han ma'a sokpayhe ekwányam yetlo m'a awhak ekpayhe ekyennaqtéssamakxa nak, 40 tén han ma'a apáwa kélhaxtegkesso nak nepyáwa m'a kélpakxanma, yetlo m'a yámet élámha apagkok nak tén han ma'a apowhók élyennaqtéssamakxa nak, tén han ma'a apáwa yaqwayam nak kólpekkenek ma'a átog nentaxnamakxa nak kélhaxta nepyáwa kélpakxanma, tén han ma'a apxát'ák nak, ekweykekxoho m'a yámet élmahamtakcha'a apagkok kélatchessamo nak chá'a xapop kélnaqtete m'a kélhaxta, tén han ma'a ekyókxoho aqsok kélmeykegkaxa nak chá'a yaqwayam kalanaxchek kéltamheykha m'a kañe' kélpakxanma appagkanamap, cham'a kélpakxanma apchaqneykekxexa nak chá'a énxet'ák, 41 tén han ma'a apáwa kélótma yaqwayam nak chá'a antaxnekxak antemeykha m'a kañe' kélpakxanma appagkanamap, tén han ma'a aptaxno aptaqmalma nak ma'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok Aarón, tén han ma'a apkelnaqta nak chá'a m'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, apkelántaxno nak chá'a m'a apketchek.
42 Apkelánegkek axta israelitas ekyókxoho, ekhawo apkeltamhókxa axta etnehek Wesse' egegkok ma'a Moisés. 43 Xama axta apwet'a Moisés aptáha apkelánéyák xa ektáha nak, apkelmaxnéssessek axta aqsok éltaqmela.