Pablo ante Festo
1 Tres días después de haber llegado Festo a Cesarea, se dirigió a Jerusalén. 2 Allí los jefes de los sacerdotes y los judíos más importantes le presentaron los cargos contra Pablo. 3 Le pidieron, como un favor muy especial, que ordenara trasladar a Pablo a Jerusalén. El plan de ellos era tenderle una emboscada en el camino y matarlo; 4 pero Festo contestó que Pablo seguiría preso en Cesarea, y que él mismo iría en breve a Jerusalén. 5 Y añadió:
—Que me acompañen a Cesarea algunas de sus autoridades, y si ese hombre ha cometido algún delito, allá podrán acusarlo.
6 Festo se quedó en Jerusalén unos ocho o diez días más, y luego regresó a Cesarea. Al día siguiente, se sentó en el tribunal y ordenó que le llevaran a Pablo. 7 Cuando Pablo entró, los judíos que habían llegado de Jerusalén lo rodearon y lo acusaron de muchas cosas graves, pero no pudieron probar ninguna. 8 Pablo, por su parte, dijo en su defensa:
—Yo no he cometido ningún delito, ni contra la ley de los judíos ni contra el templo ni contra el emperador.
9 Como Festo quería quedar bien con los judíos, le preguntó a Pablo:
—¿Quieres ir a Jerusalén para que yo juzgue allá tu caso?
10 Pablo contestó:
—Estoy ante el tribunal del emperador, que es donde debo ser juzgado. Como usted muy bien sabe, no he hecho nada malo contra los judíos. 11 Si he cometido algún delito que merezca la pena de muerte, no me niego a morir; pero si las acusaciones contra mí no tienen fundamento, nadie puede entregarme a ellos. ¡Apelo al emperador!
12 Entonces Festo, después de haber consultado con sus consejeros, respondió:
—Ya que has apelado al emperador, ante el emperador comparecerás.
Pablo ante el rey Agripa
13 Al cabo de algunos días, el rey Agripa y Berenice fueron a Cesarea a saludar a Festo. 14 Como se quedaron allí varios días, Festo le expuso al rey el caso de Pablo. Le dijo:
—Hay aquí un hombre que Félix dejó preso. 15 Cuando estuve en Jerusalén, los jefes de los sacerdotes y los ancianos de los judíos me presentaron cargos contra él, y me pidieron que lo condenara. 16 Yo les contesté que no es costumbre de los romanos condenar a muerte a nadie, sin que antes el acusado presente su defensa frente a quienes lo acusan. 17 Por eso, cuando ellos vinieron acá, actué sin demora; al día siguiente, me senté en el tribunal y ordené que trajeran al hombre. 18 Pero los que se presentaron para acusarlo no alegaron en su contra ninguno de los cargos que yo había pensado. 19 Lo único que alegaban en su contra eran asuntos de su religión, y de un tal Jesús que murió y que Pablo afirma que está vivo. 20 Como yo no sabía cómo proceder en este asunto, le pregunté a Pablo si prefería ir a Jerusalén para ser juzgado allá. 21 Pero él prefirió seguir bajo custodia y apeló al emperador; así que he ordenado que continúe preso hasta que yo lo remita al emperador.
22 Entonces Agripa le dijo a Festo:
—A mí también me gustaría escuchar a ese hombre.
Y Festo le contestó:
—Mañana mismo podrás escucharlo.
23 Al día siguiente, Agripa y Berenice llegaron y entraron con gran pompa a la sala de audiencias, junto con los jefes militares y los principales señores de la ciudad. Festo mandó que le llevaran a Pablo, 24 y dijo:
—Rey Agripa, y todos los presentes: aquí tienen a ese hombre. Un gran número de judíos me ha presentado cargos contra él, tanto en Jerusalén como aquí en Cesarea, y a gritos piden que lo condene a muerte; 25 pero a mí me parece que no ha hecho nada que merezca la muerte. Sin embargo, como él mismo ha apelado al emperador, he decidido enviárselo. 26 Aún no tengo claro qué escribirle a mi señor el emperador acerca de él. Por eso lo traigo ante ustedes y, sobre todo, ante ti, oh rey Agripa, para que después de interrogarlo tenga yo algo que escribir. 27 Pues me parece absurdo enviar a un preso sin mencionar de qué se lo acusa.
Pablo apwayam aphakxa Festo
1 Weykmek axta ekhem yaqweykenxa etnehek apkeláneykha apchókxa m'a Festo, keñe axta ektéma ántánxo ekhem, apmaheykegko Jerusalén apkeñama m'a Cesarea. 2 Cha'a apkelye'eykekxexa axta nahan apkelámha apmonye'e apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, tén han judíos kelwesse'e nak, apmáheyo esexnenak ma'a Pablo. 3 Apkelmaxnagkamchek axta apkeltémo apagko' yának kólyentemekxak Pablo m'a Jerusalén. Xeyenmeyk axta apkelwáxok yaqhegwakxak náxet ámay ma'a; 4 apchátegmoweykegkek axta eyke Festo apxeyenma Pablo exek aqsa makham sẽlpextétamakxa m'a Cesarea, xeyenmeyk axta anhan apwáxok Festo kanyehémhok emyekxak ma'a. 5 Axta aptemék apkelanagkama s'e:
—Kéméxcheyk hélyetlakxak ko'o apkelámha apmonye'e kélagkok ma'a Cesarea, apkeláneyak agkok aqsok ekmaso m'a énxet nak, sa' kólewának kólsexnenak ma'a.
6 Ocho essenhan diez ekhem axta apha Festo m'a Jerusalén, tén axta aptaqhémo makham ma'a Cesarea. Keñe axta mók ekhem, apheykekxo m'a segyekpelchémókxa aphamakxa axta chá'a, apkeltémók axta kólyentegkásenták ma'a Pablo. 7 Xama axta aptaxnegweykekxo Pablo m'a, apkelyepetchegweykmók axta m'a judíos apkelwayam axta apkeleñama m'a Jerusalén, apkelxeyenmeyk axta chá'a ekxámokma agko' aqsok ekmaso apkelane apmáheyo esexnena', mopwancha'ak axta eyke peya exekmóshok ektáha naqsók ma'a aptémakxa apkelxeyenma. 8 Tén axta Pablo aptéma apchátegmoweykegko apxénamakpekxoho apagko' se'e:
—Malaneyk ko'o xama enxoho aqsok ekmaso, magwanmexmak ma'a judíos segánamakxa apagkok nak, tén han ma'a tegma appagkanamap nak, magwanmexmak nahan ma'a wesse' apwányam romano nak.
9 Apmenyeyk axta han yásekhohok judíos ma'a Festo, axta keñamak aptéma apkelmaxneyeykencha'a Pablo s'e:
—¿Apmakóya emyekxak Jerusalén, yaqwayam sa' ko'o eykpelkohok aqsok apkelane exchep ma'a?
10 Axta aptemék apchátegmoweykegko Pablo s'e:
—Ekheyk ko'o wesse' apwányam romano sẽlyekpelchémókxa apagkok, keso payhawók hélyekpelkohok ko'o s'e. Apya'ásegkók xép matnéssesseykmoho ko'o exma ekmaso xama enxoho m'a judíos. 11 Éláneyak agkok ko'o m'a aqsok ekmaso ekpayhawo nak axénaxchek yaqwayam amátog, payhawók watsapok; háwe agkok naqsók ekxénamaxche m'a aqsok sélpehésseyam nak sélane, méko kawának hegkések ko'o xa énxet'ák nak. Wesse' apwányam Roma apagko' nahan ko'o éltamhók etnehek sékpelchémo.
12 Keñe axta Festo apkelpaqhetchásamákpoho m'a énxet'ák apméssamakxa axta chá'a appeywa. Tén axta aptéma apkenagkama Pablo s'e:
—Apkeltamhók xép ékpelkohok ma'a wesse' apwányam Roma, emhagkok sa' nahan xép ma'a.
Pablo apwayam aphakxa wesse' apwányam Agripa
13 Yáma wenaqtémók axta nahan apkelmaheykegko Cesarea m'a wesse' apwányam Agripa tén han Berenice appeykesseykmo m'a Festo. 14 Wenaqtémók axta nahan apheykha m'a, apkeltennáseykha axta Festo ektémakxa Pablo m'a wesse' apwányam Agripa. Axta aptemék apkenagkama s'e:
—Apheyk xama énxet Felix axta aphésso sẽlpextétamakxa s'e. 15 Éltennásseyak axta ko'o ektémakxa megkaleklo apkelwáxok aptémakxa Pablo m'a apkelámha apmonye'e nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok tén han ma'a apkelámha apmonye'e nak judíos, cham'a sekweykmo axta ko'o m'a Jerusalén, apkeltémok axta ko'o wának emátog. 16 Keñe axta ko'o seyátegmoweykegko séltennassama háwe apkeltémakxa apkelámha apmonye'e romanos apkeltémo aqsa yának ematñekxak xama énxet, melwet'akxoho enxoho sekxók makham ektáha apkelxeyenma apkelane aqsok ma'a apxénamap nak apkelane aqsok, yaqwayam enxoho yátegmowagkok ektáhakxa amya'a apxénamap. 17 Axta keñamak sekpekhéssamo ko'o sélane, cham'a apkelwaya axta s'e, mók ekhem axta entemék sekheykekxo ko'o m'a sẽlyekpelchémokxa sekhamakxa axta chá'a, keñe séltémo hélyentegkásenták xa énxet nak. 18 Keñe m'a énxet'ák apkelwe axta yaqwayam esexnena', axta kaxnawok apkelxeyenma aqsok ekmaso apkelane m'a seyánagkamakxa axta ko'o elaneyk. 19 Wánxa axta aqsa apkelxeyenma megkaleklama apkelwáxok ma'a ektémakxa nak apcháyókxa m'a Pablo, apxeyenma chá'a m'a Jesús cham'a apketsapma axta, apxeyenma nak chá'a Pablo megyetsapma. 20 Axta ko'o ay'áseykegkok sekteméssessamakxa xa amya'a nak, keñe sélmaxneyeykencha'a ko'o Pablo apmenyeyk kexaha emyekxak ma'a Jerusalén yaqwayam enxoho kóltéhek kélyekpelchémo xa ektémakxa nak apxénamap. 21 Tén axta apkeltémo etnehek apyekpelchémo m'a wesse' apwányam Roma, keñe axta ko'o séltémo aqsa exek makham ma'a sẽlpextétamakxa ekwokmoho seyewagko wáphaksek ma'a aphakxa nak wesse' apwányam.
22 Keñe axta Agripa aptéma apkenagkama Festo s'e:
—Émenyeyk ko'óxa weyxhok appeywa m'a énxet nak.
Keñe axta Festo aptéma apchátegmoweykegkokxo s'e:
—Saka sa' eñak appeywa.
23 Keñe axta mók ekhem, apkelweykmo m'a wesse' apwányam Agripa tén han Berenice, apkelántaxnegweykmek axta kañe' tegma yetlo apkeleymákpoho, yetlo sẽlpextétamo apkelámha apmonye'e, tén han ma'a kelwesse'e apkelámha apmonye'e apheykha nak tegma apwányam. Apkeltémok axta Festo kólyentemekxak Pablo m'a, 24 tén axta aptéma appeywa s'e:
—Wesse' apwányam Agripa tén han kelwesse'e negaqnákxo nak xamo' negko'o s'e. Cháxa apkenmeyncha'a énxet xa. Apyókxoho judíos axta ko'o eseykentegkessók amya'a apkelxeyenma megkaleklama apkelwáxok aptémakxa xa énxet nak, cham'a apheykha nak Jerusalén, tén han se'e Cesarea nak, melwátesseykmok nahan apkelpáxameykha apkeltémo ko'o wának emátog xa énxet nak; 25 axta eyke ko'o ateyk elának xama aqsok ekmaso ekpayhawo nak yaqwayam yáneykpok emátog. Xeyenmeyk eyke ko'o ewáxok wáphaksek aphakxa m'a wesse' apwányam Roma, hakte axta apmenyeyk etnehek apyekpelchémo m'a. 26 May'ásegkok han ko'o yaqwánxa atnehek sektáxéssesso wesse' apwányam ahagkok altennaksek ektémakxa apxénamap xa énxet nak, keñe sekyentamánto aqsa sekxók kélnápaqta'awók kéxegke, tén han nápaqtók xép wesse' apwányam Agripa, yaqwayam sa' keytek ko'o sektáxésso natámen apkelmaxneyeykha exchep. 27 Hakte kaqhok ko'ónek agáphaksek énxet apmomap megkaxénáxko enxoho sekxók aqsok eksexnenagko.