David perdona la vida a Saúl
1 Los habitantes de la ciudad de Zif fueron a la aldea de Gabaa a ver a Saúl, y le dijeron: «David está escondido en la colina de Jaquilá, frente al desierto.»
2 Saúl se puso en marcha, y acompañado de tres mil de los mejores soldados israelitas se fue al desierto de Zif, en busca de David. 3 Acampó en la colina de Jaquilá, que está junto al camino y frente al desierto. Pero David, que estaba en el desierto, se dio cuenta de que Saúl lo había seguido hasta allá, 4 así que envió espías para saber hasta dónde había llegado Saúl. 5 Después fue hasta el lugar en que Saúl había acampado, y se fijó en dónde dormían Saúl y Abner, el hijo de Ner, que era el jefe del ejército de Saúl. Y resultó que Saúl dormía dentro del campamento, rodeado de su gente. 6 Entonces David habló con Ajimélec el hitita, y con Abisay, que era hijo de Seruyá y hermano de Joab, y les preguntó:
—¿Quién está dispuesto a bajar conmigo al campamento, para llegar hasta Saúl?
—Yo bajaré contigo —respondió Abisay.
7 Aquella misma noche, David y Abisay fueron al campamento. Saúl estaba durmiendo dentro del campamento, y a su cabecera tenía su lanza clavada en el suelo. Abner y la tropa estaban acostados alrededor de él. 8 Entonces Abisay le dijo a David:
—Hoy Dios ha puesto en tus manos a tu enemigo. Déjame que lo mate ahora, y que lo clave en tierra con su propia lanza. Un solo golpe será suficiente.
9 Pero David le contestó:
—No lo mates, pues nadie que intente matar al rey escogido por el Señor quedará sin castigo. 10 Juro por el Señor que él será quien le quite la vida, ya sea que le llegue la hora de la muerte o que muera al entrar en combate. 11 Que el Señor me libre de intentar matar al rey que él ha escogido. Solo toma la lanza que está a su cabecera, y la jarra del agua, y vámonos.
12 Así que David tomó la lanza y la jarra del agua que estaban a la cabecera de Saúl, y se fueron. Nadie los vio ni oyó; nadie se despertó, porque todos estaban dormidos, pues el Señor hizo que cayeran en un profundo sueño. 13 Después David pasó al otro lado del valle y se puso sobre la cumbre de un monte, a cierta distancia. Entre ellos quedaba un gran espacio. 14 Entonces David llamó en alta voz a Abner y al ejército:
—¡Abner, contéstame!
Abner respondió:
—¿Quién eres tú para gritarle al rey?
15 David le dijo:
—¿No eres tú ese hombre a quien nadie en Israel se le puede comparar? ¿Cómo es que no has protegido a tu señor el rey? Uno del pueblo ha entrado con intenciones de matarlo. 16 No está bien lo que has hecho. Juro por el Señor que ustedes merecen la muerte, pues no han protegido a su señor, el rey que el Señor ha escogido. ¡Busca la lanza del rey y la jarra del agua que estaban a su cabecera, a ver si las encuentras!
17 Cuando Saúl reconoció la voz de David, exclamó:
—¡Pero si eres tú, David, hijo mío, quien me habla!
Y David contestó:
—Sí, Majestad, soy yo. 18 Pero, ¿por qué persigue usted a este servidor suyo? ¿Qué he hecho? ¿Qué mal he cometido? 19 Yo le ruego que me escuche y me diga si es el Señor quien ha puesto a Su Majestad en mi contra, y espero que acepte una ofrenda; pero si es cosa de los hombres, que el Señor los maldiga. Porque me han arrojado ahora de esta tierra, que es del Señor, con lo cual me empujan a servir a otros dioses. 20 No haga usted que yo muera lejos de la presencia del Señor, ¡pero Su Majestad ha salido en busca de una pulga, y me persigue por los montes como a una perdiz!
21 Entonces Saúl dijo:
—¡David, hijo mío, reconozco que he pecado! ¡Me he portado como un necio, y he cometido un gran error! Pero regresa, que no volveré a buscar tu mal, ya que en este mismo día has mostrado respeto por mi vida.
22 David le contestó:
—Aquí está la lanza de Su Majestad. Que venga uno de los criados a recogerla, 23 y que el Señor recompense a cada cual según su lealtad y sinceridad. Aunque el Señor puso hoy a Su Majestad en mis manos, no quise alzar mi mano contra el rey que él ha escogido. 24 Y así como hoy he respetado la vida de Su Majestad, así quiera el Señor respetar la mía y me libre de toda angustia.
25 Saúl exclamó entonces:
—¡Bendito seas, David, hijo mío! ¡Tú emprenderás grandes cosas, y tendrás éxito en todo!
Después de esto, Saúl regresó a su casa, y David siguió su camino.
David megyaqhe Saúl
1 Apkelmahágkek axta Guibeá m'a apheykha nak Zif apya'aweykxo Saúl, aptáhak axta apcháneya s'e: “Apyexánegweykmok David ma'a egkexe nak Haquilá, nekha nak meykexa énxet.”
2 Tén axta apxega Saúl, yetlo apkelxegexma'a tres mil sẽlpextétamo israelitas apkelyennaqte nak, apkelmahágkek axta m'a meykexa énxet nak Zif apketama m'a David. 3 Apkelpakxenwokmek axta m'a egkexe nak Haquilá, émha nak nekha ámay, nekha nak meykexa énxet. Apyekpelcheyk axta eyke David apkemhágko Saúl ma'a apheykenxa axta meykexa nak énxet, 4 apkeláphássek axta han apkelányo yókxexma, yaqwayam ey'asagkohok apwa'akxa m'a Saúl. 5 Tén axta apmahágko m'a apha'akxa axta appakxenwa'a Saúl, apkelyaháha axta han ekpayhókxa aptenakxa m'a Saúl tén han Abner, Ner axta apketche, apteme axta apkemha apmonye' sẽlpextétamo apagkok ma'a Saúl. Apwet'ak axta aptena kañe' appakxanma m'a Saúl, apwakha'ak axta m'a apkelxegexma'a. 6 Tén axta David appaqhetchesa m'a Ahimélec, apteme axta hitita, tén han Abisai, Seruiá axta étche, Joab axta apyáxeg, aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a s'e:
—¿Yaqsa ekmako hétlók ko'o yaqwayam ólmahagkok ma'a appakxanma nak Saúl?
—Ko'o sa' eytlók —axta aptáhak Abisai.
7 Cháxa axta'a nak apkelmahágkaxa axta David yetlo Abisai ma'a apkelpakxeneykegkaxa nak énxet'ák. Aptenchek axta Saúl ma'a kañe' appakxanma, apkenegkessek axta han sawhéwa apagkok ekpayhókxa apqátek. Apyetneyk axta Abner yetlo sẽlpextétamo m'a nepyáwa nak. 8 Keñe axta Abisai aptáha apcháneya David se'e:
—Dios apmeyásak kaxwók yaqwayam emok apkenmexma. Heyho sa' ko'o kaxwo' waqhek, amallanchessamhok sa' sawhéwa apagkok ayaqxák xapop. Xama sélyetxaqxo sa' atnehek waqhek.
9 Tén axta David aptáha apchátegmowágko:
—Nágyaqha aqsa, hakte megkatnehek megkóllegassáseykegkoho apmáheyo nak yaqhek wesse' apwányam, apkelyéseykha nak ma'a Wesse' egegkok. 10 Naqsók eyke ko'o sekxéna yetlo sekxeyenma Wesse' egegkok apwesey, peya yaqhek ma'a Wesse' egegkok, ekwokmo enxoho ekhem apketsapmakxa, essenhan apketsapma nak kempakhakma. 11 Megyohok sa' ko'o waqhek Wesse' egegkok ma'a wesse' apwányam apkelyéseykha nak. Ema aqsa xa sawhéwa apagkok apkenegkesa nak ekpayhókxa apqátek, tén han egheykok ekyawe apagkok apyeta nak chá'a yegmen, keñe sa' óltaqhoho'.
12 Cháxa ektáhakxa axta David apma m'a sawhéwa tén han egheykok ekyawe kélyeta nak yegmen, ekhágko axta ekpayhókxa apqátek ma'a Saúl, keñe apkeltaqháwo. Méko axta ekwet'a, méko han ekleg'a apkelókáseykha; méko axta han ekxatakha'a, hakte apnaqtenchek axta apyókxoho, Wesse' egegkok axta apnaqtenchesso ekyentaxno agko'. 13 Keñe axta David apyeykhákxo m'a mók nekha ekyapwátegweykenxa nak xapop, apkenegwákxeyk axta néten egkexe étseksek yámmakhawo'. Awanhek axta eyke exma m'a neyseksa nak. 14 Tén axta David apyennaqtésa appeywa apwóneyncha'a m'a Abner, tén han ma'a sẽlpextétamo nak:
—¡Abner, apleg'aya sekwóneykha!
Apchátegmowágkek axta Abner:
—¿Yaqsa exchep appaqhetchesa nak ekyennaqte wesse' apwányam?
15 Aptáhak axta apcháneya David se'e:
—¿Háweya exchep sẽlpextétamo apyennaqte meyke nak ekhémo m'a Israel? ¡Memyáwak wesse' apwányam apagkok! Xama énxet xeyk apya'awak apmako yaqhek wesse' apagkok. 16 Asagkek aptáhakxa melhaxneyncha'a. Naqsók ko'o ektemessásak yetlo sekxeyenma Wesse' egegkok apwesey, payhawók kéxegke kóltekyók, hakte megkólleyxcháseyha m'a wesse' kélagkok, wesse' apwányam apkelyéseykha axta m'a Wesse' egegkok. ¡Ektamsakxa wesse' apwányam sawhéwa apagkok, tén han egheykok ekyawe apyeta nak chá'a yegmen, ekhágko exchek ma'a apqátek nak, elwetekxak sa' kexaha!
17 Xama axta apyekpelchawo Saúl appeywa m'a David, axta aptáhak se'e:
—¡Xép neykel'a sepaqhetchesa nak David, épháyem!
Keñe axta aptáha David apchátegmowágko:
—Éhay, wesse', ko'o s'e. 18 ¿Yaqsa ektéma seyaqmáseykencha'a nak wesse', ko'o sektáha nak xép apkeláneykha? ¿Yaqsa aqsok séláneya? ¿Yaqsa aqsok ekmaso séláneya ko'o? 19 Éltamhók ko'o yeyxhok sekpeywa, wesse', sektáha nak apkeláneykha: Wesse' egegkok sa' agkok sénmexcháseykekxa ko'o exchep, wesse', emok sa' takha' aqsok apmésso naqsa; énxet sa' agkok ma'a, Wesse' egegkok sa' eltaqnaweygkok. Hakte etekkessegkek ko'o s'e yókxexma nak, ektáha nak apagkok ma'a Wesse' egegkok, eyáteyeykegkok alpeykeshok ma'a mók aqsok kéláyókxa nak. 20 Mómenyék ko'o amátog makhawók mexnakxa nak Wesse' egegkok, ¡apxegeykmek eyke exchep wesse' apketamsama máleg askok, eyaqmáseykha m'a neyseksa egkexe nak, máxa sénhek etnéssessók!
21 Keñe axta Saúl aptáha s'e:
—¡David, épháyem, ekya'ásegwokmek ko'o séláneya may'assáxma! ¡Máxa seyeyháxma ektemék, awanhók agko' magwaqhémo! Hey'óta sa' makham, matnéssessamók sa' eyke exma ekmaso kaxwo', hakte meheyaqhak ko'o exchep se'e sakhem nak.
22 Apchátegmowágkek axta David:
—Keso sawhéwa apagkok se'e wesse'. Yána sa' exegmak xama apchásenneykha ewata', 23 egkéshok chá'a ekyánmaga Wesse' egegkok ektémakxa aqsok apkelane m'a énxet ekpéwomo nak aptémakxa, tén han meyenyaweykha nak chá'a. Egkéssek eykhe ko'o Wesse' egegkok yaqwayam waqhek xép se'e sakhem nak, makke ko'o amakók atnéssessamhok exma ekmaso xép wesse' apwányam, aptáha nak apkelyéseykha Wesse' egegkok. 24 Apkeltamhók ko'o Wesse' egegkok hetnéssesek yának aweynchamha makham, sekteméssesakxa nak xép sakhem sey'awo makham eweynchamha, wesse', tén han hemallahanchesek ekyókxoho ekyentaxnamo sekha.
25 Keñe axta Saúl aptáha s'e:
—¡Wesse' egegkok sa' epasmok xép David, épháyem! ¡Etekkesek sa' xép aqsok apkelane, tásek sa' katnehek ekteyapma ekyókxoho aqsok apkelanakxa enxoho!
Aptaqháwok axta apxagkok Saúl natámen xa, keñe David apxegákxo makham.