La renuncia de Pablo a sus derechos
1 No me negarán ustedes que yo tengo la libertad y los derechos de un apóstol, pues he visto a Jesús nuestro Señor, y ustedes mismos son el resultado de mi trabajo en la obra del Señor. 2 Puede ser que para otros yo no sea apóstol; pero para ustedes sí lo soy. Ustedes mismos son la prueba de mi apostolado al servicio del Señor.
3 Esta es mi defensa contra los que me critican: 4 Tenemos todo el derecho de recibir comida y bebida, 5 y también de llevar con nosotros una esposa creyente, como hacen los otros apóstoles, los hermanos del Señor y Cefas. 6 ¿O acaso Bernabé y yo somos los únicos que debemos ganarnos la vida haciendo otros trabajos? 7 ¿Quién sirve como soldado y se paga sus propios gastos? ¿Quién cultiva un viñedo y no come de sus uvas? ¿Quién cuida las ovejas y no toma de la leche que ordeña? 8 Lo que digo no es una simple opinión humana, sino que la ley de Moisés lo dice. 9 En el libro de la ley está escrito: «No le pongas bozal al buey que trilla.» Y esto no significa que Dios se preocupe de los bueyes, 10 sino que se preocupa de nosotros. Porque la ley se escribió por causa nuestra, pues tanto el que ara la tierra como el que trilla el grano deben hacerlo con la esperanza de recibir su parte de la cosecha. 11 Así que, si nosotros hemos sembrado en ustedes una semilla espiritual, no es mucho pedir que cosechemos de ustedes algo de lo material. 12 Si otros tienen este derecho sobre ustedes, con mayor razón nosotros.
Pero no hemos hecho uso de tal derecho, y hemos venido soportándolo todo por no estorbar el anuncio del evangelio de Cristo. 13 Ustedes saben que quienes trabajan al servicio del templo viven del templo. Es decir, que quienes atienden el altar participan de las ofrendas que allí se hacen. 14 De igual manera, el Señor ha dispuesto que quienes anuncian el evangelio vivan de ello mismo. 15 Pero yo nunca he utilizado ninguno de estos derechos, ni tampoco les escribo esto para que ustedes me den algo. Prefiero morir a hacerlo. ¡Nadie me quitará esta satisfacción que tengo!
16 Cuando yo anuncio el evangelio, no lo hago por orgullo; más bien, lo siento como un deber ineludible. ¡Y ay de mí si no lo anuncio! 17 Porque si lo hiciera por voluntad propia, tendría derecho a una recompensa; pero si lo hago como un deber, es porque estoy cumpliendo un encargo que Dios me ha dado. 18 ¿Cuál es, pues, mi recompensa? En este caso, es la satisfacción de anunciar el evangelio sin cobrar nada; es decir, sin hacer valer mi derecho a vivir del anuncio del evangelio.
19 Aunque no soy esclavo de nadie, me he hecho esclavo de todos a fin de ganar a tantos como me sea posible. 20 Cuando he estado entre los judíos, me he vuelto como un judío para ganarlos a ellos; es decir, que para ganar a los que viven bajo la ley de Moisés, yo mismo me he puesto bajo esa ley, aunque en realidad no estoy sujeto a ella. 21 Por otra parte, para ganar a los que no viven bajo la ley de Moisés, me he vuelto como uno de ellos (aunque realmente estoy sujeto a la ley de Dios, ya que estoy bajo la ley de Cristo). 22 Cuando he estado con los débiles, me he vuelto débil para ganarlos también. Es decir, me he hecho igual a todos para que, de alguna manera, pueda salvar a algunos. 23 Todo lo hago por causa del evangelio, para ser copartícipe de sus beneficios.
24 Ustedes saben que en una carrera todos corren, pero solamente uno recibe el premio. Pues bien, corran ustedes de tal modo que reciban el premio. 25 Quienes compiten en un deporte entrenan con disciplina con tal de alcanzar una corona que en seguida se marchita; en cambio, nosotros luchamos por recibir un galardón que perdura para siempre. 26 Yo, por mi parte, no corro a ciegas ni peleo como si estuviera dando golpes al aire. 27 Al contrario, disciplino mi cuerpo y lo someto a mi voluntad, no sea que después de haber predicado a otros, yo mismo quede descalificado.
Apkelepwagkexa nak etnahagkok ma'a Dios apkelápháseykha
1 ¿Háweya ko'o énxet apkeláneyo nak chá'a m'a apmakókxa enxoho elána'? ¿Háweya ko'o kélápháseykha? ¿Ya axta ko'o ateyk Jesús Wesse' egegkok? ¿Háweya ko'o sektamheykha ektekkessesso kéxegke kélteme megkólya'ásseyam Wesse' egegkok? 2 Xeyenmeyk kexaha nahan apkelwáxok nápakha matne ko'o kélapháseykha; élxeyenmeyk eyke chá'a ko'o kéxegke sekteme kélápháseykha. Kéxegke eyke keñamak kélyepetcheykekxa Wesse' egegkok ekxekmóssama sekteme ko'o naqsók kélapháseykha.
3 Keso sektémakxa nak chá'a ko'o wátegmowagkok ma'a ektáha nak chá'a sexéneykha ekmaso: 4 Negyókxoho negko'o payhawok chá'a anxawak nento tén han ma'a negyà nak, 5 tén han annaqlawha chá'a egnaqteyegka'a megkalya'ásseyam nak Cristo, aptamheykegkaxa nak han chá'a m'a pók kélápháseykha nak, tén han ma'a Wesse' egegkok apkelyáxeg, tén han ma'a Cefas. 6 ¿Negko'o enxeykel'a wánxa egagkok Bernabé nélánémaxko óltemeykha yaqwayam enxoho antókasaxche'? 7 Magwetyehek etnehek aptegye apagko' sẽlpextétamo m'a aqsok apagkok nak. Magwetyehek nahan xama énxet apkeneykekxa nak anmen yámet meto enxoho m'a ekyexna. Magwetyehek nahan meya nepkések neme apyegmenek apagkok ma'a énxet ektáha nak apkeláneykha. 8 Nágkólána aqsa ektémakxa nak élchetamso apwáxok énxet se'e sektáhakxa nak, hakte temegkek nahan ma'a Moisés segánamakxa apagkok nak. 9 Temék eknaqtáxésamaxche weykcha'áhak Moisés segánamakxa apagkok se'e: “Nágkóltehetches aqsa átog wey kélteyágkáseykha nak chá'a hótáhap kélnakxo apaktek.” Háwe eyke ekxeyenma nak ekyetnakhassamo apwáxok Dios wey xa, 10 negko'o eyke yetnakhassamók chá'a apwáxok, hakte negko'o axta keñamak eknaqtáxésamaxko m'a segánamakxa nak, hakte cham'a ektáhakxa nak chá'a appeyncheyam xapop, tén han apnakxo nak chá'a apaktek hótáhap, kéméxcheyk eleyxek aqsa exkak ma'a ekpehewayam nak yaqwayam exkak ma'a aqsok ekyexna eknakxamáxche'. 11 Negkenákxeyk axta agkok negko'o kélwáxok ma'a aktek eñama nak amya'a ektaqmela, payhawók axta ólmaxnak kéxegke nekha m'a aqsok negmeykencha'awól'a. 12 Payhawók agkok nahan elmaxnak kéxegke aqsok ma'a pók nak, negko'o eyke ekyágwánxa agkok negmowána ólmaxnak aqsok kéxegke.
Akke negko'o ólmaxneyeykha aqsok kéxegke, nélenmáxamaxkók aqsa ekyókxoho, yaqwayam enxoho mantawássesha kéllegasso m'a amya'a ektaqmela eñama nak Cristo. 13 Kélya'áseykegkók kéxegke énxet'ák apkeltamheykha nak kañe' tegma appagkanamap, kañék chá'a apkelxawéyak aptéyak ma'a tegma appagkanamap nak, cham'a apkeláneykhal'a m'a ekwatnamáxchexa nak aqsok, kélnapmakxal'a m'a aqsok kélnaqtósso, apteykegkohol'a ápetek ma'a aqsok kélnaqtósso kélnapma kélmésso m'a Dios. 14 Cháxa apkeltémókxa nak han katnehek Wesse' egegkok ma'a apkellegasso nak amya'a ektaqmela, apkeltémo kañék ekpasmo m'a ektémakxa nak apkeltenneykha. 15 Makke ko'o wásenneykekxak xa sekmowána nak almaxnak kéxegke aqsok, mataxéssessók nahan yaqwayam enxoho wának hélmések ko'o aqsok, altamhok watsapok sektáha enxoho xa. Méko ko'o kawának hémentók ektémakxa nak ekpayheykekxa ewáxok setnama s'e sektémakxa nak.
16 Megkapayhawok ko'o amok eyeymáxkoho ewáxok neyseksa séltenneykha tásek amya'a, hakte xeyenmeyk ko'o ewáxok seyánémaxko ahagko' alának xa. ¡Ko'o sa' laye maltenneyncha'a enxoho tásek amya'a! 17 Élanak agkok ko'o sektamheykha eñama sekmáheyo ahagko' alána', payhawók aleyxek hegkések Dios ekyánmaga sektamheykha; élanak agkok ko'o sektamheykha eñama sélyáteyeykegkoho, cháxa séláneya ko'o m'a apkeltémókxa axta alának ma'a Dios. 18 Cha'a segkésso ko'o Dios ekyaqmageykekxa sektamheykha m'a ekpayheykekxa nak ewáxok séltenneykha tásek amya'a meyke sekma ekyánmaga xama enxoho; meyke seyásenneykekxa m'a ekpayhawo nak hepasmok ko'o ektémakxa nak sektamheykha séltenneykha tásek amya'a.
19 Háwe eykhe ko'o kélásenneykha, sektemessásamáxkoho ahagko' eyke ko'o apchásenneykha m'a apyókxoho énxet, yaqwayam enxoho axámásekxak agko' énxet apteme mey'ásseyam Cristo. 20 Ekheyk agkok chá'a ko'o nepyeseksa m'a judíos, axnésaxkohok chá'a m'a judíos, yaqwayam enxoho atnéssesagkok melya'ásseyam; alyahakxohok nahan chá'a ko'óxa ektémakxa nak Moisés segánamakxa apagkok yaqwayam enxoho atnessásekxak melya'ásseyam Cristo m'a énxet'ák apkelyaheykekxoho nak xa segánamakxa nak, neyseksa eykhe magwánémaxche alyahakxohok xa segánamakxa nak. 21 Axnésaxkohok nahan chá'a ko'óxa apkeltémakxa yaqwayam atnessásekxak melya'ásseyam ma'a énxet'ák megkatnaha nak apkelyaheykekxoho m'a Moisés segánamakxa apagkok, neyseksa eykhe sélyaheykekxoho ko'o m'a Dios segánamakxa apagkok, hakte élyaheykekxók ma'a apkeltémókxa nak antéhek Cristo. 22 Ekheyk agkok nahan nepyeseksa m'a énxet'ák élyelqamáxkoho nak apteme melya'ásseyam, axnésaxkohok nahan chá'a ko'óxa xa énxet'ák nak, yaqwayam enxoho atnessásekxak melya'ásseyam. Ekheyásamáxkók chá'a ko'o m'a apyókxoho énxet'ák nak, yaqwayam enxoho alwagkasek chá'a teyp nápakha, seyewagkexa enxoho. 23 Éláneyak ko'o ekyókxoho xa eñama m'a amya'a ektaqmela, yaqwayam enxoho hewatámhok ko'óxa m'a aqsok ektekkesso nak amya'a ektaqmela.
24 Kélya'ásegkok kéxegke nélteyásamáxchel'a, apyókxoho énxet yenyahagkok, xama eyke exkak ma'a ekyánmaga. Kólenyahák kéxegkáxa, yaqwayam sa' kólxawak ekyánmaga. 25 Apyókxoho ektáhakxa enxoho apkeláneykekxa aptamhágkaxa yaqwayam epasmok apkelteyásamap, melanagkek ma'a aqsok yaqwayam nak katwasha. Etnahagkok chá'a xa ektáha nak, yaqwayam enxoho emok ma'a nélháxaqxo ekmanyehél'a kalyame'; keñe negko'o, nenlenxáneykmo yaqwayam agmok ekyánmaga m'a megkalyamayél'a. 26 Keñe ko'o, magwanyeyk aqsa neyseksa may'áseyak sekmahágkaxa, malyeykáseykha aqsa ahaktegák sélnápomáxko. 27 Eklegássáseykegkók chá'a ko'o sekyókxa, éltémók nahan chá'a hélyahakxoho', yaqwayam enxoho mehéltekkesek ko'o natámen séltennáseykha énámakkok.