Jesús tén han Zaqueo
1 Aptaxnegweykmek axta Jesús ma'a Jericó, tén axta apyeykhaya aptaxnama nepyeseksa tegma apwányam. 2 Axta aphak nahan xama énxet ekxámokma axta aqsok apagkok ma'a apwesey axta Zaqueo, apteme axta apkemha apmonye' nepyeseksa m'a énxet'ák apkelmomo axta chá'a selyaqye yaqwayam kólsakxak Roma. 3 Apkeltémók axta eykhe nahan étak Jesús xa énxet nak, axta eyke eteyk, hakte apxámok axta énxet, apyaqwátawók axta nahan ma'a Zaqueo. 4 Axta keñamak apketcheykegko apmaheykegko apmonye', apkenátweykmek axta nahan xama yámet ma'a yaqweykenxa axta eyeykhágwók ma'a Jesús, yaqwayam enxoho éta'. 5 Xama axta apyeykhágweykmo Jesús ma'a, apsekheykekxók axta néten. Tén axta aptéma apkenagkama s'e:
—Zaqueo, etyep sa' heykxa xa, hakte sakhem sa' ko'o axnók ma'a apxagkok.
6 Appekheyáseykha axta nahan apteyapma m'a Zaqueo, apmomchek axta nahan takha' Jesús yetlo ekpayheykekxa apwáxok. 7 Xama axta apkelweteya énxet'ák xa, apyókxoho axta apkelxéneykha ekmaso m'a Jesús, apkelxeyenma apmaheykegko apmáheyo exnók apxagkok ma'a xama énxet mey'assáxma. 8 Tén axta apkempeykekxo néten ma'a Zaqueo. Axta aptemék apkenagkama Wesse' egegkok se'e:
—Wesse', elano, almésagkok sa' ko'o énxet meyke aqsok nekha ekyókxoho aqsok ahagkok ekyetnakxa nak; ekmenyexchessegkek axta agkok nahan ko'o xama aqsok apagkok xama énxet, cuatro sélmeyáseykekxoho aqsok sa' atnehek ayeykhássamho'.
9 Axta aptemék apkenagkama Jesús se'e:
—Sakhem ekwa'a nélwagkásamáxche teyp se'e tegma nak, hakte Abraham aptáwen neptámen nahan se'e énxet nak. 10 Hakte apwayak axta aptáha nak Apketche énxet yaqwayam elchetmok tén han elwagkasek teyp ma'a énxet'ák apkelxegányam nak.
Jesús apyetcháseykekxoho selyaqye
11 Apkellegayak axta énxet'ák apxeyenma axta Jesús xa aqsok nak, tén axta apkeltennáseykencha'a xama aqsok apyetcháseykekxoho, hakte ketók axta m'a Jerusalén, apkenagkamchek axta anhan kawak heykxa énxet'ák ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios.
12 Axta aptemék apkelanagkama s'e: “Aphegkek axta xama énxet wesse' apketche, apmaheykegko axta makhawo' mók apkelókxa, yaqwayam enxoho kólteméssesek wesse' apwányam, keñe éxyók makham ma'a apkeñémekxa. 13 Apkelwóneykha axta diez apkeláneykha amonye' apxega, apkelmeyáseykegkek axta chá'a xama xama selyaqye ekyawe agko'. Tén axta aptéma apkelanagkama s'e: ‘Kólteméssesha sa' se'e selyaqye nak ekwokmoho sekwa'akto sa' makham.’ 14 Aptaqnagkamchek axta eyke m'a énxet'ák apchókxa xamo' axta, apkeláphássegkek axta neptámen énxet kéltémo etnehek exének se'e: ‘Mogmenyeyk negko'o etnehek wesse' apwányam egagkok xa énxet nak.’
15 “Kélteméssessegkek axta eyke wesse' apwányam, tén axta aptaqhémo makham apchókxa. Xama axta apweykekxo, apkeltémók axta kólnaqlósawakxak ma'a apkeláneykha apkelmeyáseykegko axta selyaqye, yaqwayam enxoho ey'asagkohok háxko ekwánxa chá'a apyáncháseykekxa selyaqye xama. 16 Apweykekxeyk axta m'a apmonye' axta apye'eykekxa, axta aptemék apkenagkama s'e: ‘Wesse', diez egweykmok eyánte m'a selyaqye apagkok axta.’ 17 Axta aptemék apchátegmoweykegko wesse' apwányam se'e: ‘Táse', xép apteme kélásenneykha ektaqmalma aptémakxa; atnéssesek sa' ko'o exchep apkeláneykha diez tegma apkelyawe, hakte aptaqmelchessegkek ma'a aqsok étkok sekmésso axta.’ 18 Apweykekxeyk axta nahan ma'a pók. Axta aptemék apkenagkama s'e: ‘Wesse', cinco weykmok eyánte m'a selyaqye apagkok axta.’ 19 Axta aptemék nahan apchátegmoweykegko s'e: ‘Xép sa' etnehek apkeláneykha cinco tegma apkelyawe.’
20 “Keñe axta apweykekxo nahan ma'a pók, axta aptemék apkenagkama s'e: ‘Wesse', keso selyaqye apagkok axta s'e. Apáwa axta ekpextehetchessók sektaqmelchessessama; 21 hakte eyáyak axta ko'o exchep, hakte xép apteme énxet segyáteyeykegkoho, apkelmeykekxohol'a chá'a m'a melméssamakxa nak, apnakxamól'a nahan chá'a m'a megkatnahakxa nak apkeneykekxa.’ 22 Tén axta wesse' apwányam aptéma apkenagkama s'e: ‘Kélásenneykha ekmaso aptémakxa, appeywa apagko' xép keñamak sekyekpelchawo. Kaxtemék axta exchep apya'áseykegkoho sekteme ko'o sélyáteyeykegkoho énxet, tén han sélmeykekxoho chá'a aqsok ma'a malméssamakxa nak, tén han seknakxamo chá'a aqsok ekyexna m'a megkatnahakxa nak séneykekxa, 23 ¿yaqsa axta ektéma mesama selyaqye ahagkok ma'a kélnegkenweykekxexal'a chá'a selyaqye, yaqwayam enxoho hegkeyásekxak selyaqye ahagkok sekwa'akto enxoho exagkok yetlo sekxaweykekxoho néten ekyaqmageykekxa kélmeykha m'a selyaqye ahagkok?’ 24 Tén axta aptéma apkelanagkama énxet'ák apchaqneykha axta m'a: ‘Kólyementemekxa selyaqye, kólmeyásekxa sa' ma'a ekyetna nak apyáncháseykekxa diez selyaqye.’ 25 Axta eyke aptemék apkelátegmoweykegkokxo énxet'ák se'e: ‘Wesse', ¡yetneyk eyke kaxwók mók diez selyaqye m'a!’ 26 Axta aptemék apchátegmoweykegko wesse' apwányam se'e: ‘Éltennássek ko'o kéxegke ekyetnakxa enxoho aqsok, kólmeyásekxohok sa' makham mók; keñe sa' ma'a meyke nak aqsok, kóltápexchásseshok sa' kólyementemekxak ma'a ekyetnakxa enxoho ántawo'. 27 Keñe sa' ma'a sénmexeykha nak ko'o, memáheyo nak hetnehek ko'o wesse' apwányam apagkok, kólnaqlanta sa' se'e, kólnáhap sa' nahaqtók ko'o.’”
Jesús aptaxnegwayam Jerusalén
(Mt 21.1-11Mc 11.1-11Jn 12.12-19)28 Apxegeykekxeyk axta makham Jesús apmeyeykekxo Jerusalén natámen apteme appeywa xa. 29 Xama axta apweykekxo m'a keto' nak Betfagé, tén han Betania, nekha axta m'a egkexe ekwesey nak élaqneykegkaxa Olivos, apkeláphássegkek axta apqánet apkeltáméséyak. 30 Axta aptemék apkelanagkama s'e:
—Kólmohok hana nátegma egmonye' nak, kélwokmek sa' agkok ma'a, kólwetágwók sa' xama yámelyéheykok kéltete m'a, megkántamaxche nak makham. Kóllekes sa' táma', keñe sa' hélyentegkásenták ko'o. 31 Apkelmaxneyáha sa' agkok nahan xama énxet yaqsa ektáha kéllekkesa nak táma', kóltennés sa' apkepmenyého m'a Wesse' egegkok.
32 Apkelxegamchek axta m'a Jesús apkeltáméséyak, apkelwetágweykmek axta nahan ma'a aptémakxa axta apkelanagkama m'a Jesús. 33 Xama axta aplekkessama táma' m'a yámelyéheykok, axta aptemék apkelmaxneyeyncha'a ektáha axta ótep se'e:
—¿Yaqsa ektáha kéllekkesa nak táma'?
34 Axta aptemék apkelátegmoweykegkokxo s'e:
—Wesse' egegkok apmenye'.
35 Apkeltahanchessegkek axta apkelaqlamap ma'a yámelyéheykok, tén axta apyentegkáseykekxo m'a Jesús, kéltémók axta nahan yántek. 36 Apkelpeykeseykegkek axta nahan chá'a apkelaqlamap ámay énxet'ák, apweykenxa axta chá'a Jesús apchaqneykegkaxa neyseksa apxega. 37 Xama axta apchágketchesseykekxo m'a ekweyweykentamxa axta xapop ma'a ámay nak Egkexe élaqneykegkaxa Olivos, apkelwónchessegkek axta élpayheykekxa apkelwáxok apyókxoho m'a ektáha axta apkelyetlo, apkelteméssessegkek axta apcheymákpoho Dios eñama m'a ekyókxoho aqsok sempelakkasso nak agweta', apkelweteya axta. 38 Axta aptemék se'e:
—¡Tásek sa' katnehek apxénamap Wesse' apwányam apwa'a nak Wesse' egegkok apcháphasso! ¡Keytek sa' meyke ektáhakxa egwáxok ma'a néten, kólteméssesek sa' apcheymákpoho Dios apha nak néten!
39 Keñe axta nápakha fariseos appaxqéyak axta nahan ma'a énxet'ák aptéma apkenagkama Jesús se'e:
—Sẽlxekmósso, elpaqhetches énxet'ák apkelyetláyam nak.
40 Axta eyke aptemék Jesús apchátegmoweykegkokxo s'e:
—Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke, apkelwanmeyágkek agkok xa énxet'ák nak, kalpáxamha sa' ma'a meteymog.
41 Xama axta apweykekxo m'a ketók Jerusalén, apkelekxagweykha axta apkelányo apweteya m'a tegma apwányam. 42 Axta aptemék se'e: “¡Awanhek eykhe ko'o séltémo kólyekpelchágwók kéxegke aqsok ekmowána nak kagkések meyke ektáhakxa kélwáxok se'e kaxwo' nak! Chápomáxcheyk eyke kaxwók kéxegke xa, megkólwanchek nahan kólweta'. 43 Kammok sa' ekhem yaqwánxa kóllegássesagkohok kéxegke, cham'a yaqwánxa sa' yahaxtamok kélnepyáwa kéxegke m'a kélenmexma, ewakhak sa', máxa sa' nahan eleñék apketámeyam, 44 emasséssamhok apagko' sa' nahan. Elnápok sa' nahan énxet'ák apheykha nak xa, megyémek sa' nahan xama enxoho meteymog ektaháneykekxa mók, hakte megkólya'ásegweykekxohok kéxegke m'a apya'áya axta Dios yaqwayam elwagkasek teyp kéxegke.”
Jesús apcháxñesso kañe' tegma appagkanamap
(Mt 21.12-17Mc 11.15-19Jn 2.13-22)45 Aptaxnegweykmek axta Jesús tegma appagkanamap natámen xa, yetlómók axta nahan apkelántekkesso m'a énxet'ák apkexeykekxa axta aqsok ma'a. 46 Axta aptemék apkelanagkama s'e:
—Temék eknaqtáxésamaxche weykcha'áhak se'e: ‘Ektamhomaxchexa nempeywa nélmaxnagko sa' katnehek exagkok’, apkelyexánegweykenxa apkelmenyexma eyke kélteméssessók kéxegke.
47 Yókxoho ekhem axta nahan chá'a apkelxekmósso Jesús énxet'ák ma'a kañe' tegma appagkanamap, keñe axta m'a apkelámha apmonye'e nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok tén han ma'a apkelxekmósso nak apnámakkok ektémakxa segánamakxa, tén han ma'a apkelámha apmonye'e axta m'a tegma apwányam apkelchetamsama yaqweykenxa etnehek yaqhek. 48 Axta eyke elweteykekxak yaqweykenxa etnahagkok, hakte apyókxoho énxet axta aptaqmelchessamók apháxenmo m'a ektémakxa axta apkeltenneykha m'a Jesús.
Jesús najan Zaqueo
1 Aptalhningvocmec alhta Jesús tingma Jericó, yoyam eyeycaja. 2 Apnec alhta maa lhama enlhit ningilnatam inyap apvisay Zaqueo. Apquilmam solyayem apvisqui alhta as enlhit. 3 Apquiltamjoc alhta Zaqueo etac Jesús, yoyam eyicpilcojo. Am alhta copvanac eta, ayinyemaclha apyayem. Apnaymacoc alhta ayinyemaclha apcajapsa. 4 Yejemoc alhta apquinincamco apmamyi, apquinatvocmo yamit acma acyilhna. Apquiltamjoc alhta elanojo apnincoyna inlhojo ayimjaclha yamit. 5 Lhama alhta apvocmo Jesús apsicjaclho alhta netin. Aptomjac alhta apcanya:
—Zaqueo, ingyapajam ityip. Altamjoc olhic acnim nac jay lhip tingma pac —alhta aptomjac.
6 Yejemoc alhta aptepa Zaqueo. Inpayjeclhec alhta apvalhoc elhnesic tingma pac. 7 Lhama alhta apquilvita apquillhalhmaa, apquilmalyevam alhta: Maycaa nac aptomjac, yoyam elhojoc lhama enlhit meyascalhma —alhta apquiltomjac apquilpamesma. 8 Yejemoc alhta apquiningvoclho Zaqueo apnaclha Jesús, aptomjac alhta:
—Visqui, quip ilanojo. Pac omlascoc nalhit silnatam enlhit mepqui apquilnatam. Ayajemo alhta silyinimcascam enaymacoc, cuatro sat otnejic acyanmongayclha —alhta aptomjac.
9 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Invaac ningilvomsomalhca tap as tingma acnim nac jay. Ayinyemaclha aptomja nac Abraham apquitca ayinyema meyasquiyam. 10 Acvaac coo sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit, yoyam olquitmoc najan olvomsic tap apquiltomja apquillhinganyam —alhta aptomjac.
Enlhit apquilmesomap solyayem alyiviy
(Mt 25.14-30)11 Apcamquitvoclhec alhta Jesús tingma Jerusalén. Apquilanayquic alhta apquillhalhmaa elvitac sat Dios apquilnancascama. Apquiljalhnoc alhta mocjam enlhitaoc. 12 Apquiltimnasamcaa mocjam actemaclha apyitquiscama:
—Lhama ilhnic nat enlhit apquiltamila apmolhama apquinyemayaclha. Apmiyaclhec nic nat mocjay moc yoclhilhma. Apcanyacpec nic nat etnesacpoc apvisqui maa. Natamin aptimem apvisqui ilhnic nat apquiltamjoc evotac mocjam. 13 Yicpintama aplhingam nic nat apquilevamcaa diez apquilancam. Apquilmesquic nic nat moclhama solyayem acyiviy. Aptomjac nic nat apquilanya: “Elyanmongsap sat mataa acvocmo sicvoctamo sat mocjam” —nic nat aptomjac. 14 Aptanovacpec nic nat apquimpayaclha. Apquilapajasquic nic nat apquilimjaycaoc, yoyam eliltimnacsic amyaa moc yoclhilhma: “Am ongiltamjoc colhic actimesquisa visqui ingac as enlhit nac maa” —nic nat intomjac amyaa. 15 Lhama ilhnic nat aptimesacpo apvisqui. Apvoctac nic nat mocjam apquimpayaclha. Yejemoc nic nat apcanya colhic altimnascaclho apquilancam aptomja apquilmesomap solyayem acyiviy. Apquiltamjoc nic nat eyasamcojo acvamlha solyayem acyanmongvoyam. 16 Yejemoc nic nat apyoclho aptomja apvoycta apmamyi. Aptomjac nic nat apcanya: “Visqui, lhip solyayem pac invocmec diez tap acyanmongvoyam” —nic nat aptomjac. 17 Apcatingmavoc nic nat apvisqui: “Tasi nac. Selancam aptamila nac lhip. Mepqui apsilhnanomap nac lhip apmaycam asoc ayitcoc. Etnejic sat lhip apvisqui nipyesicsa apnaymacoc diez tingma” —nic nat aptomjac. 18 Yejemoc nic nat apyoctamo poc. Aptomjac nic nat apcanya: “Visqui, lhip solyayem pac invocmec cinco tap acyanmongvoyam” —nic nat aptomjac. 19 Apcatingmavoc nic nat apvisqui: “Etnejic sat lhip apvisqui nipyesicsa apnaymacoc cinco tingma” —nic nat aptomjac. 20 Yejemoc nic nat apyoctamo poc: Aptomjac nic nat apcanya: “Visqui, jalip solyayem pac alhta. Acpilhquitquic coo apava apquitcoc. Actamilcasquic coo mataa. 21 Ayacac coo, lhip ayinyemaclha acyimnatem apvalhoc. Apmaclhec mataa asoc cotnaja appicanma. Apnaclhec mataa acyilhna cotnaja apcanma” —ilhnic nat aptomjac. 22 Apcatingmavoc nic nat apvisqui: “Selancam apmapsom nac lhip. Oyicpilcojo sat lhip. Appayvam apanco ayinyemaclha acsilhnana. Apyasamcoc lhip sictomja sicmasma asoc. Acmaclhec coo mataa asoc cotnaja sicpicanma. Acnaclhec coo mataa acyilhna cotnaja siyanma. 23 ¿Soctomja mepquina nac solyayem ajac altamilcasomalhquilha solyayem? Yoyam omoc sat coyiplovjoc siyincajayclha moc sicvactamo nac” —nic nat aptomjac. 24 Aptomjac nic nat apvisqui apquilanya aptomja apquinmaycamo lhama: Ellatim anco solyayem nac lha. Elmesiclha sat maa actomja acnaycaoc diez solyayem alyiviy —nic nat aptomjac. 25 Apquilatingmavoc alhta: “Visqui, inyitne inyicje diez solyayem alyiviy —nic nat intomjac amyaa apcanyacpo. 26 Apcatingmavoc alhta apvisqui: Actomjac coo siyanya quellhip: Yitnec sat ancoc asoc, ongillhoveclhac sat mocjam. Yitnec sat ancoc lhama asoc, colhic sat sintapilhquiscaso asoc ingac —alhta aptomjac. 27 Elnalanta sat enlhit aptomja alhta selinmelhaycam. Am alhta eliltamjoc otnejic apvisqui apancaoc. Elaa sat najato” —ilhnic nat aptomjac.
Aptalhningvayclho Jesús tingma Jerusalén
(Mt 21.1-11Mr 11.1-11Jn 12.12-19)28 Lhama alhta apsovja apquiltimnaycam Jesús, apmiyaclho alhta tingma Jerusalén. 29 Lhama alhta apvaclho ayamquitilha tingma Betfagé najan tingma Betania, nicja inquilhe acvisay Olivos. Apquilapajasquic alhta apcanit apquiltamsoycaoc. 30 Aptomjac alhta apquilanya:
—Elmiyaclha natingma apyitna nac maa. Apquilvoclhec sat ancoc maa, elvitac sat yamelyeyjaycoc ayitcoc mactetem tama. Am conamtalhcac mocjam. Elliquis sat tama, elyantamenta sat. 31 Aptomjac sat ancoc enlhit: “¿Soctomja aplicsa nac tama?” Eltime sat elanic: “Visqui ingac lhac apquiltamjoc” —alhta aptomjac.
32 Yejemoc alhta apquillhinga apquiltamsoycaoc. Apquilvitangvoclhec alhta actomjaclha aplhanma Jesús. 33 Lhama alhta aplicsa tama yamelyeyjaycoc ayitcoc, apquilpamejitsa alhta avtip:
—¿Soctomja aplicsa nac tama yamelyeyjaycoc ayitcoc? —alhta apquiltomjac.
34 Apcatingmavoc alhta:
—Visqui ingac lhac apquiltamjoc —alhta apquiltomjac.
35 Apquilyantamentac alhta yamelyeyjaycoc ayitcoc apnaclha Jesús. Yejemoc alhta apquiltajansa apquilalomap. Apquinamtec alhta Jesús. 36 Lhama alhta aplhinga. Yejemoc alhta apquilpayesamco apquilalomap amay avalhoc apmiyaclhilha. 37 Apcamquitvoclhec alhta tingma. Apvoclhec alhta acvayveyquintamlha lhop nicja inquilhe acvisay Olivos. Yejemoc alhta apquilitsovasamcaa apquilanomacpo apquiltamsoycaoc. Am alhta elasac apquilpalhamamcaa. Dios Ingyapam alhta aplhenacpoc. Apquilacoc alhta apmopvan aptamjaycam sinpilapquiscama. 38 Apquiltomjac alhta:
—Ningilayo aptomja apquilhyam apsoyam apvisay Visqui ingac. Coltamilsojoc sat apvalhoc netin. Ningayo netin Dios Ingyapam —alhta intomjac amyaa.
39 Apnam alhta napocja fariseos nipyesicsa apquillhalhmaa. Apquiltomjac alhta apquilanya:
—Visqui, ilnavesam siclho apquiltamsoycaoc —alhta apquiltomjac.
40 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Actomjac coo siyanya quellhip: Apquilvanmamquic sat ancoc as enlhitaoc, colpalhamam sat eyca mataymong —alhta aptomjac.
41 Apcamquitvoclhec alhta tingma Jerusalén. Yejemoc alhta acvina apvalhoc Jesús apvita tingma. 42 Aptomjac alhta appametamcaa:
—Quellhip layi. ¿Soctomja melyasamco nac as acnim asoc, yoyam coltamilcasiclha apquilvalhoc? Nasoc anco actomja acyilhomalhca napatavo quellhip. 43 Comoc sat acnim, yoyam elvac apquimpocjacme. Elicjicsic sat lhop nipyava quellhip, yoyam elyilhanmoc. Evocjacpoc sat quellhip. Colhic sat ayajingvocmo, mepqui apquilyasaclha sat cotnejic quellhip. 44 Elyinjacpoc sat lhop quellhip. Esovjacpojoc sat eticyo quellhip. Mengyaymacpejec sat lhama mataymong tacjalhit moc. Quellhip ayinyemaclha melyasamco acvamlha acnim, yoyam etnejic maycaa Dios Ingyapam nipyesicsa quellhip —alhta aptomjac.
Jesús apquilantipquiscama enlhit tingma apponquinomap
(Mt 21.12-17Mr 11.15-19Jn 2.13-22)45 Aptalhningvoclhec alhta Jesús tingma apponquinomap. Apquilantipcasquic alhta enlhit apquilyanmongsomap congne tingma. 46 Aptomjac alhta apquilanya:
—Yitnec actalhesomalhca vaycajac: “Coo tingma ajac actomja ningilmalhnancamaclha” —nic nat aptomjac Dios Ingyapam. Quellhip eyca apquiltimescasac apquilyilhanmomaclha apquilminyilhma —alhta aptomjac Jesús.
47 Aclhamoclhojo acnim alhta apquillhicmosa Jesús congne tingma apponquinomap. Apquilyilhacpoc alhta apquilimja apmamyi sacerdotes najan apquilyascamco apquiltemaclha najan apquilyimtalhnamo. Apquililtamjoc alhta, yoyam ematong Jesús. 48 Am alhta elyasamcoc apquiltomjaclha. Ayinyemaclha apquilyipitcavoc mataa apquiljalhenmo amyaa.
