José apkelpepma apkelmahéyak Egipto
1 Xama axta apleg'a amya'a Jacob apyetna hótáhap ma'a Egipto. Aptáhak axta apkeláneya apketchek se'e: “¿Yaqsa ektáha kélheyncha'a nak aqsa kéllano kélmók? 2 Ekleg'ak xeyk ko'o amya'a apyetna hótáhap apaktek ma'a Egipto. Kólmohok sa' kóltegyágwók ekha ekyánmaga hótáhap apaktek ma'a, yaqwayam sa' móletsepek meyk.”
3 Keñe axta apkelxega m'a diez apkelpepma axta m'a José, aptegyágwokmo ekha ekyánmaga hótáhap apaktek ma'a Egipto; 4 keñe axta Jacob megya'awo exog ma'a Benjamín, apyáxeg axta m'a José, hakte xénchek axta apwáxok katnégwomhok exma. 5 Apkelxegkek axta Israel apketchek aptegyágwokmo hótáhap apaktek yetlo m'a énxet'ák apheykha axta han ma'a yókxexma nak, hakte teyepmeyk axta meyk segaqhe m'a ekyókxoho apchókxa nak Canaán.
6 Apkeláneykha apchókxa axta han ma'a José, axta apkelmeyáseyak han chá'a hótáhap apaktek énxet'ák apkelwayam axta chá'a apkeleñama ekyókxoho yókxexma. Xama axta apkelwokmo apkelpepma m'a aphakxa nak, apkelháxahanteyk axta ekwokmoho apkeltekxeyágko élpayhakxa nápaqta'a xóp. 7 Apkelyekpelchawók axta han apkelpepma José apkelwet'a; máxa magyekpelcha axta eyke aptáhak, apyennaqtéssek axta appeywa aptáha apkelmaxneyáncha'a s'e:
—¿Háxko kéleñamakxa kéxegke?
—Canaán néleñamak, hótáhap apaktek nentegyágwa'ak ekha ekyánmaga —axta aptáhak apkelátegmowágko.
8 Apkelyekpelchawók axta José m'a apkelpepma, keñe m'a melyekpelcha. 9 Yetlókok axta han ekxeyenweykekxoho apwáxok José apwanmagko apkelweteya axta m'a, keñe axta aptáha apkeláneya s'e:
—Kélyexamaxkoho sẽlteyánegwayo negko'o kéxegke. Wánxa aqsa kéltamho kóllanok ekpayhókxa m'a eyesextexa nak kélláneykha negókxa'.
10 —¡Wesse', megkatnahak xa ektáha nak! —axta aptáhak apkelátegmowágko—. Nélwa'ak negko'o yaqwayam ólmok ekha ekyánmaga nento. Negko'o nentáha nak xép apkeláneykha. 11 Nenlánexkók negko'o egyáxeg xamo' chá'a s'e. Méko negko'o néltémakxa'. Mantemék negko'o xama enxoho negyexamaxkoho nenlányo apchókxa'.
12 —Kélmówana amya'a —axta aptáhak José—. Kélxegakmek kéxegke yaqwayam kóllanok ma'a eyesextexa nak kélláneykha apchókxa'.
13 Aptáhak axta apkelátegmowágko s'e:
—Doce negyókxoho negko'o egyáxeg xamo', aptáha nak xép apkeláneykha, negheykha han ma'a Canaán. Aphákxeyk eyke aphakxa táta m'a egyáxeg apsexyo nak, keñe m'a pók axta apxegáneykmo negyeseksa negko'o.
14 Tén axta aptáha makham José apkeláneya s'e:
—¡Kélyexamaxkoho kéllányo apchókxa kéxegke, cham'a sektáhakxa exchek séláneya! 15 Sa' antéhek yaqwayam agya'asagkohok se'e: naqsók sa' megkólántépek mew'a enxoho kélyáxeg apsexyók se'e, hakte ekxénchek ko'o yetlo sekxeyenma m'a faraón apwesey. 16 Kélxama sa' éntawakxa'. Keñe sa' kélnápakha kólhakha kañe' negmomaxchexa'. Agya'asagkohok sa' naqsók kexa m'a kéltáhakxa exchek kélpeywa, háwe sa' agkok naqso', cháxa kéltáha kéxegke kélyexamaxkoho kéllányo apchókxa. ¡Naqsók ma'a sektáhakxa séláneya yetlo sekxeyenma faraón apwesey!
17 Ántánxo ekhem axta apxata José kañe' negmomaxchexa' xa apyókxoho nak, 18 tén axta ektáha ántánxo ekhem aptáha apkeláneya s'e:
—Ko'o sekteme seyáyo Dios. Kólteme sa' se'e, keñe sa' megkóletsepe': 19 ektáha enxoho naqsók meyke kéltémakxa', kólheyásekxa sa' kañe' negmomaxchexa xama kélyáxeg, keñe sa' kélnápakha kóltaqhekxak kólsakxak hótáhap apaktek, yaqwayam enxoho etawagkok ma'a kélhawóxama. 20 Keñe sa' hélyentegkásenták kélyáxeg apsexyo nak, yaqwayam sa' agya'asagkohok naqsók kexa m'a kéltáhakxa exchek kélpeywa. Wanchek sa' agkok amya'a, kóletsapok sa'.
Apkelyahákxók axta han ma'a, 21 aptáhak axta chá'a apcháneya pók se'e:
—Asagkók agko' neyke agkok nenteméssessamakxa egyáxeg, hakte axta ólyahákxak apkeltamho eykhe yepyóshok anlano', negwet'ak axta eykhe eklegágkoho apwáxok. Cháxa keñamak negwet'a nak néllegeykegkoho.
22 Aptáhak axta Rubén apkeláneya s'e:
—Éltamhók axta eykhe ko'o megkólteméssessamok exma ekmaso m'a wokma'ák nak; axta eyke hélhaxnawok ko'o, óllegagkohok sa' negko'o kaxwók eñama ekyaqmageykekxa apketsapma m'a.
23 Axta elya'ásegkok apleg'awo José m'a aptáhakxa apkelpeywa, hakte háwe axta apkelpaqhetchesso m'a José, pók énxet axta chá'a apkeltennáseykekxoho aptáhakxa apkelpeywa. 24 Apkexakkek axta aqsa han José m'a apchaqnágkaxa axta, keñe apkelekxagweyncha'a. Xama axta apya'aweykxo makham ma'a aphágkaxa axta, apkepwagkeykxo makham yaqwayam epaqmétek, apmeyk axta apyetnakhasa Simeón, apkeltamhók axta kólpextétek nápaqta'awo'. 25 Keñe axta apkeltamho kólxátegkesagkok yágkentamáhak ma'a hótáhap apaktek, tén han kólmeyásekxak chá'a xama m'a selyaqye apagkok, kólxategkásekxak ma'a kañe' yágkentamáhak apagkok, apkeltamhók axta han kólmésagkok aptéyak ámay. Kélteméssessek axta han xa ektáha nak. 26 Apkelpátegkessek axta yámelyeheykok ma'a hótáhap apaktek, tén axta apkeltaqháwo.
27 Xama axta apkelwákxo m'a peyakxa axta enaqtének axta'a, apmeykessek axta yágkentamáhak apagkok xama, peya yagkok ekto m'a yámelyeheykok apchánte, apwet'ak axta selyaqye apagkok ekyetna m'a kañe' yágkentamáhak apagkok átog nak. 28 Keñe axta aptáha apkeláneya apkelyáxeg tén han apkelpepma s'e:
—¡Kóllano hana s'e, élmeyásekxe nak ko'o selyaqye ahagkok, keso ekyetna s'e kañe' yágkentamáhak ahagkok!
Apkelyegwakkók apagko' axta han xa apyókxoho nak, apkelpexyennegkek axta éltamheyncha'a apkelwáxok aptáha chá'a apcháneya pók se'e:
—Yaqsa kexa aqsok xa senteméssesa nak Dios.
29 Xama axta apkelwákxo Canaán, apkeltennáseyha axta apyáp ma'a ekyókxoho ektáhakxa', aptáhak axta apkeltennáseyncha'a s'e:
30 —Kayhek appeywa senlana negko'o m'a énxet aptaqmelchesso nak ma'a apchókxa, enxénchek nentáha nélyexamaxkoho nenlányo m'a apchókxa. 31 Néltennássek eyke negko'o nentáha énxet meyke apkeltémakxa, tén han mantéma xama enxoho nélyexamaxkoho nenlányo apchókxa; 32 néltennássek han doce negyókxoho ẽlyáxeg'a xamo', tén han enxama apxegánekmo negyeseksa negko'o, keñe han apheykekxo aphakxa exchep Canaán ma'a apsexyo nak. 33 Keñe aptáha segáneya s'e: ‘Kólheyásekxa sa' xama kélyáxeg se'e, keñe sa' kólsakxak sekxók hótáhap apaktek yaqwayam katawagkok kélhawóxama élnapa nak meyk. Sa' ay'asagkohok ko'o kéltáha meyke kéltémakxa kéxegke xa, 34 hélyentegkásenta sa' ko'o m'a kélyáxeg apsexyo'. Keñe sa' atnéssesek ko'o naqso' kéxegke kéltáha énxet meyke apkeltémakxa, tén han megkóltáha kélyexamaxkoho kéllányo apchókxa'; keñe sa' ayenyekxak makham ma'a pók kélyáxeg nak, tén sa' kélwanchek kéxegke kólyánmagkasaxchek se'e apchókxa nak.’
35 Xama axta appalchásegko hótáhap apaktek ma'a yágkentamáhak apagkok, apwet'ak axta chá'a nahápa apketkok selyaqye kélxata xama yágkentamáhak apagkok ma'a José apkelpepma nak. Apkelyegwakkek axta han apkelwet'a nahápa apketkok kélxata selyaqye m'a, tén han ma'a apyáp. 36 Keñe axta Jacob aptáha apkeláneya s'e:
—Meyke étchek ko'o élteméssessók kéxegke. Méko kaxwók negyeseksa m'a José, tén han Simeón, ¡keñe kaxwók peya hélyementamok Benjamín! ¡Ko'o aqsa chá'a eklegeykegkohok xa ektéma nak!
37 Tén axta Rubén aptáha apcháneya apyáp se'e:
—Hegkés ko'o yaqwayam alanha m'a Benjamín, keñe sa' eyntegkásenták makham. Sa' agkok eyntegkásenta', elnáhap sa' ma'a apqánet étchek nak.
38 Aptáhak axta apchátegmowágko Jacob se'e:
—Melyetlewek sa' kéxegke m'a hatte nak. Apketsepmeyk ma'a José, apepma axta, wánxa apkeymomákpo xa. Temégwokmok agkok exma neyseksa kélxega, kéxegke han kañék sélsexnenagko watsapok sélapwayam, sektáha nak énxet apwányam.
Apquilvoy José apquilpipma yoclhilhma Egipto
1 Aplingac nic nat amyaa Jacob acyitna nintom yoclhilhma Egipto.
Aptomjac nic nat Jacob apquilanya apquitquic: —¿Soctomja meltingyamco nac aptoycaoc? 2 Aclingac coo amyaa acyitna nintom (motajap apactic) yoclhilhma Egipto. Elyas sat maa. Elyanmonquis sat nintom yoyam mejingilnapejec mayic— nic nat aptomjac Jacob.
3 Apquillhinquic nic nat 10 apquilpipma José. Yoclhilhma Egipto nic nat apquilyasac yoyam elyanmongsic motajap apactic. 4 Am nic nat etnajac apquillhalhma Benjamín, José apyalhing. Incacoc nic nat apnenyic apyap etjanyac lhama acyimtalhnama. 5 Apquilvaac nic nat yoclhilhma Egipto Jacob apquitquic, moc apquilvisay Israel apquitquic. Ayinyemaclha mayic nic nat inquilnapac enlhitaoc yoclhilhma Canaán.
6 Yatapvisqui ilhnic nat José yoclhilhma Egipto. Aptomja apquilhacjam mataa nintom (motajap apactic) yoyam elmoc enlhitaoc apquilinyema lhalhma anco. Apquilvaac nic nat apquilpipma apnaclha José. Apquiljalhec nic nat. Apquilticlhiquic nic nat payjaclha napaat nalhpop. 7 Apquilvitac nic nat José. Apyicpilcoc nic nat José apquilpipma. Malha melyicpilca ilhnic nat aptomja José.
Aptomjac nic apquilanya: —Quellhip. ¿Jalhco apquilinyema quellhip?— nic nat aptomjac.
Apquilatingmavoc nic nat: —Yoclhilhma Canaán nincoo ningilinyemac. Ningiltamjoc ongilyanmongsic nintom— nic nat apquiltomjac.
8 Am nic nat eyicpilcacpoc José. Apyicpilcoc nic nat apquilpipma José. 9 Inyitnec nic nat apatic José actemaclha apvanmoncama apquinyemayaclha.
Aptomjac nic nat apquilanya apquilpipma: —Apquilyinimquiscama nac quellhip. Apquililtamjoc quellhip elvitangvomoc mepqui lha actamilquiscama yoclhilhma— nic nat aptomjac.
10 Apquilatingmavoc nic nat: —Paj, visqui. Nincoo nac ningiltomja lhip apquilancam. Ningilvaac nincoo ongilyanmongsic nintom. 11 Nincoo nac lhama ingilyap. Ningiltomja enlhit apquilpeyvomo. Paj nincoo ningilyinimquiscama— nic nat apquiltomjac.
12 Aptomjac nic nat José apquilanya: —Apquilmopvan amyaa. Apquilvaac quellhip, apquililtamjoc elvitangvomoc mepqui lha actamilquiscama yoclhilhma— nic nat aptomjac.
13 Apquilatingmavoc nic nat: —Nincoo nac ningiltomja lhip apquilancam. Nincoo nac lhama ingilyap. Yoclhilhma Canaán ningilinyemac nincoo. Apnec lhama ingilyalhing ingilyap tingma pac. Am elhnac mocjam poc ingilyalhing ningyesicsa nincoo— nic nat apquiltomjac.
14 Aptomjac nic nat José apquilanya: — Naso sictomja lhac siclhena. Apquilyinimquiscama nac quellhip. 15 Pac oyicpilcojoc sat apquiltemaclha quellhip. Aclhenquic coo apvisay apvisqui faraón yoyam colhejec acyascacmo: Meltajiclhejec sat quellhip acvocmo apvoy apquilyalhing. 16 Itajojo sat lhama yoyam eyantavoclha apyalhing. Quellhip apquiltomja apquilmomap. Pac oyasamcojo actemaclha apquillhanma. Apquilmopvan amyaa sat ancoc, eltimjic sat apquilyinimquiscama. Eycaso siclhanma apvisay faraón yoyam colhejec acyascacmo— nic nat aptomjac José.
17 Apquilalhimcasquic nic nat singilpilhtetomaclha apquilpipma acvocmo natqui acnim.
18 Invocmec nic nat natqui acnim. Aptomjac nic nat José apquilanya apquilpipma: —Actimec coo siyayo Dios Apyimtalhnamo. Elilyejiclhojo sat actomjaclha sicpayvam yoyam elvomoc sat tap. (Pac ongvasicjiclhojoc mocjam quellhip). 19 Nasoc sat ancoc apquiltomja apquilpeyvomo quellhip, elpiquiniclha sat lhama apquilyalhing singilpilhtetomaclha. Eltajiclhac sat siclho apnaymacoc yoyam elsaclhesic aptoycaoc apquilmolhama. 20 Elyantamenta sat apyalhing. Oyasamcojoc sat actomja naso apquilpayvam. Elmiyovacpoc sat quellhip— nic nat aptomjac José.
Apquililyajaclhoc nic nat. 21 Apquilpamejitsacpec nic nat apquilpipma: —Naso, nincoo ayinyema ningilmasomcaa ningilinyemayaclha. Ningiltanovquic alhta ingyalhing José. Avanjec alhta inyicje apcay. Am alhta ongilyajaclhoc, apquiltamjo inyicje ongmeyvoc. Quilhvoc ningvitac nincoo lha ningilay acyanmongayclha nintomjaclha alhta— nic nat apquiltomjac apquilpamejitsacpo.
22 Apcatingmavoc nic nat Rubén: —Actomjac alhta inyicje silanya quellhip: Elsilhnanacpoc sat elajic ingyalhing — alhta actomjac inyicje. Am alhta elilyajaclhoc quellhip. Apquitsepquic alhta ingyalhing. Quilhvoc ningvitac nincoo lha acyanmongayclha nintomjaclha alhta— nic nat aptomjac Rubén.
23 Apyasamcoc nic nat José aplinga actomjaclha apquilpayvam. Am nic elyasamcoc apquilpipma. Ayinyemaclha apyamongam José egipcios appayvam. Appeyvescaseclhec nic nat mataa poc. 24 Apyamyeclhec nic nat José acyavataclhojo. Apvinec nic nat José. Apvoctac nic nat mocjam apnamcaclha apquilpipma. Apquilpametjicasquic nic nat. Yejemoc nic nat aptomja José apcanya emacpoc Simeón napatavo apnaymacoc. Apquilpilhtetacpec nic nat napatavo. 25 Natamin nic nat apquilapajasa José yoyam colhic almesa yamquintimajac motajap apactic apquilpipma. Yoyam colhic actajeso solyayem apancaoc avalhoc yamquintimajac. Yoyam najan colhic almesa aptoycaoc nalhit amay. Apquilyajaclhoc nic nat apquilancam José. 26 Apquilpatimcaseclhec nic nat yamelyeyjaycoc motajap apactic. Apquiltajaclhec nic nat apquilpipma.
27 Apnatiyanveclhec nic nat nalhit amay. Apliquic nic nat yamquintimajac yoyam emquecsic actom yamelyeyjaycoc. Pilapcasquic nic nat apvita solyayem atong yamquintimajac.
28 Aptomjac nic nat apquilanya apnaymacoc: —Quip elanojo solyayem ajac avalhoc yamquintimajac. Innec actajeso solyayem ajac— nic nat aptomjac.
Intiyacmec nic nat apquilvalhoc apquilvita. Apquilacac nic nat. Apquilpamejitsacpec nic nat: —¿Soctomja sintimesa nac Dios as asoc?— nic nat apquiltomjac.
29 Apquilvoclhec nic nat apquilaoclha yoclhilhma Canaán. Apquiltimnasam nic nat apquilyap aclhamoclhojo actemaclha. 30 —Ningvitac alhta nincoo apvisqui yoclhilhma Egipto. Am alhta cotamilac appayvam singilpamejitsa. Apcanayquic alhta ongiltomja ningyinimquiscama. 31 Ningiltimnasquic alhta inyicje cotnaja ningilyinimquiscama nincoo. Ninlhenqui inyicje ningiltomja ningilpeyvomo. 32 Doce ningilvocmoc nincoo lhama ingilyap. Ninlhenqui inyicje lhama ingilyalhing. Am elhnac ningyesicsa. Poc ingilyalhing apnec maa apnaclha ingilyap yoclhilhma Canaán. 33 Aptomjac alhta apvisqui singilanya nincoo: Paj oyicpilcojo apquiltemaclha quellhip. Nasoc lhaja apquiltomja apquilpeyvomo quellhip. Elpiquiniclha sat lhama apquilyalhing sicnaclha coo. Elsaclhes sat nintom apquilmolhama. 34 Elyantamenta sat apquilyalhing apsilhyo. Oyasamcojoc sat apquiltomja naso apquilpeyvomo quellhip. Meltomja quellhip apquilyinimquiscama. Oyamyiclhac sat apquilpipma apmomap. Eleyoc sat quellhip as yoclhilhma mepqui apquilay — alhta aptomjac apvisqui— nic nat apquiltomjac.
35 Apquillhatmeclhec nic nat motajap apactic. Pilapcasquic nic nat apquilvita moclhama solyayem apancaoc avalhoc yamquitimajac. Intiyacmec nic nat apquilvalhoc apquilpipma najan apquilyap. Apquilacac nic nat.
36 Aptomjac nic nat Jacob apquilanya: —Elyinyovcasquic mataa eyitquic quellhip. Paj mocjam José ningyesicsa, paj najan Simeón. Quilhvoc apquiltamjoc elyantemiclha mocjam Benjamín. Apquilyimtalhnasquic mataa evalhoc quellhip— nic nat aptomjac.
37 Aptomjac nic nat Rubén apcanya apyap: —Inyane sat otamilsic ingyalhing coo. Otajicsojoc sat mocjam. Am sat ancoc oviscactac mocjam, lhip elnapoc apcanit eyitquic— nic nat aptomjac.
38 Apcatingmavoc nic nat Jacob: —Acmiyovquic coo elyantemiclha Benjamín. Ayinyemaclha apquitsepquic alhta appipma. Aplhapcoc apcaymacpoc. Aptajanyavoc sat ancoc acyimtalhnama nalhit amay apquilyasaclha quellhip, esilhnanacpoc sat. Jelsilhnanac coo yoyam ongitsapoc ayinyema acyitnocjayo evalhoc— nic nat aptomjac.
