1 Apmeyákxeyk axta José aphakxa faraón apkeltennássekxo apwa'a m'a apyáp tén han apkelpepma, apkeleñama Canaán, apkeltennássek axta apheyncha'a m'a yókxexma Gosen, yetlo apnaqtósso nepkések, weyke, tén han ekyókxoho aqsok apagkok ekyetnakxa nak. 2 Apkelyesáha axta cinco apkelpepma, tén axta apnaqlawa m'a aphakxa nak faraón, yaqwayam enxoho elweta'. 3 Aptáhak axta faraón apkelmaxneyáncha'a José apkelpepma s'e:
—¿Yaqsa kéltamheykha kéxegke?
Aptáhak axta apkelátegmowágko s'e:
—Negko'o nenteme nenláneykha nepkések, ekhawo m'a ẽlyapmeyk nano' axta. 4 Nélwa'ak negko'o yaqwayam aghak se'e apchókxa nak, hakte meyk segaqhe teyapmak ma'a Canaán, méko han pa'at yaqwayam etawagkok nepkések nennaqtósso. Hégho sa' negko'o aghakha yókxexma Gosen.
5 Aptáhak axta faraón apcháneya José s'e:
—Apya'aweykteyk xép ma'a apyáp, tén han ma'a apkelpepma nak, yaqwayam exnatámhok xamo'. 6 Apwanchek exmakha m'a xapop Egipto nak. Egkes sa' ma'a yókxexma Gosen ektaqmelakxa nak se'e negókxa nak, yaqwayam sa' exmakha m'a. Apya'ásegkok sa' agkok han xép énxet apmopwána aqsok nepyeseksa m'a, etnésses sa' apkeláneykha seknaqtósso.
7 Apyentamákxeyk axta han José apyáp Jacob aphakxa nak faraón. Appeykessek axta Jacob yetlo ektaqmeleykha appeywa m'a faraón. 8 Aptáhak axta faraón apkelmaxneyáncha'a s'e:
—¿Háxko ekwánxa ektáha apyeyam apagkok?
9 Aptáhak axta apchátegmowágko Jacob se'e:
—Ciento treinta apyeyam ahagkok ko'o entáhak sekweynchámeykegkaxa'. Apqántawók apyeyam ahagkok sekweynchámeykha, yókxoho apyeyam sekwete ekmaso sekha, mathanyeykekxak ma'a ekweykenxa axta apheykha élyapmeyk nano'.
10 Appeykásekxeyk axta makham Jacob ma'a faraón, tén axta aptepa m'a aphakxa. 11 Apméssek axta José m'a xapop ektaqmelakxa nak ma'a Egipto, yaqwayam exmakha m'a, apkeltamhókxa axta etnehek ma'a faraón. Cháxa ekyetna axta xapop apagkok ma'a apyáp, tén han apkelpepma, ekpayho nak yókxexma Ramsés. 12 Apkelmeyáseykegkek axta han chá'a José aptéyak ma'a apyókxoho apnámakkok nak, eyeyméxchexa enxoho chá'a aqsok apnámakkok.
Ektémakxa axta apkeláneykha apchókxa José
13 Méko axta hótáhap apaktek xama enxoho apchókxa', yágweykmók axta aqsa ekteyapma meyk segaqhe. Meyk axta kelnapmak ma'a énxet'ák Egipto, tén han ma'a Canaán. 14 Apchánchesákxeyk axta José selyaqye apyánmagkasso axta chá'a hótáhap apaktek ma'a énxet'ák Egipto, tén han énxet'ák Canaán, apxátaweykxeyk axta m'a faraón apxagkok. 15 Xama axta ekmassa ekha selyaqye m'a Egipto, tén han Canaán, apkelya'aweykxeyk axta énxet'ák Egipto aptáha apcháneya José s'e:
—¡Hẽlmés negko'o nento! Megkapayhawok negko'o héghok agmaskok meyk sẽlnapma, eñama meyke selyaqye egagkok.
16 Aptáhak axta apchátegmowágko José s'e:
—Méko sa' agkok entáhak selyaqye kélagkok, hélnaqlantagkas sa' kélnaqtósso, tén sa' ayaqmagkásekxak hótáhap apaktek.
17 Apnaqlákxéssek axta énxet'ák Egipto yátnáxeg, nepkések, weyke, tén han yámelyeheykok ma'a José, apyaqmagkásekxeyk axta han José hótáhap apaktek ekweykmoho xa ekyókxoho apyeyam nak. 18 Yeyk'ak axta xa apyeyam nak, apkelya'aweykxeyk axta makham José aptáha apcháneya s'e:
—Mogwanchek negko'o ólyexanchesha exchep sentáha meyke selyaqye egagkok; apagkok xép aptáhak ma'a nennaqtósso nak negko'o. Méko kaxwók mók aqsok yaqwayam agmések, xapop egagkok aqsa, tén han negyókxa nak negko'o. 19 Hẽlma negko'o exchep, tén han ma'a xapop egagkok nak, ekyaqmageykekxa m'a hótáhap apaktek. Antéhek sa' negko'o faraón apkelásenneykha naqsa, apagkok sa' etnehek ma'a xapop egagkok nak, yaqwayam etnehek apagkok ma'a, xép sa' hẽlmések aqsok aktek, yaqwayam sa' magmassehek negko'o, yaqwayam sa' han megkatnehek meyke aqsok ma'a xapop egagkok. Nágyoho aqsa agmaskok yetlo xapop egagkok.
20 Keñe axta José apkelmoma m'a ekyókxoho xapop nak Egipto, apkelméssama m'a faraón, hakte apkelméssegkek axta xapop apagkok ekha ekyánmaga m'a énxet'ák Egipto, eñama meyk élnapma. Apagkok axta aptemék faraón ma'a ekyókxoho xapop nak, 21 keñe axta m'a énxet'ák Egipto aptemessáseykegko kélásenneykha naqsa m'a ekyókxoho nak kañe' Egipto. 22 Wánxa axta aqsa melmoma José m'a xapop apagkok axta m'a apkelmaxnéssesso aqsok kéláyókxa, hakte faraón axta apkelmeyáseyak chá'a hótáhap apaktek ma'a; axta keñamak mekxeykekxo chá'a ekha ekyánmaga m'a xapop apagkok, hakte apteykegkek axta chá'a m'a apkelmeyáseyak axta chá'a faraón.
23 Keñe axta José aptáha apkeláneya énxet'ák se'e:
—Faraón kaxwók apagkok kéxegke, tén han ma'a xapop kélagkok nak, hakte élmomchek ko'o kéxegke ekha ekyánmaga yaqwayam almések ma'a. Keso aqsok aktek se'e yaqwayam kólchenekxa', 24 faraón sa' eyke kólmeyásekxak chá'a xama m'a ektáhakxa nak chá'a cinco ekwayam aqsok kélnakxo; keñe sa' ma'a cuatro éleymomáxche nak yaqwayam kólchenekxak chá'a, tén han kóltawagkok chá'a kéxegke yetlo kélketchek, tén han ma'a apyókxoho apheykha nak xamo' kéxegke.
25 Aptáhak axta apkelátegmowágko s'e:
—Ẽlwagkassek teyp xép, taqmeláha agko' xép apwáxok senlano senteméssesa faraón apkelásenneykha naqsa.
26 Apxénchek axta José ekyókxoho nak Egipto, kólmeyásekxak chá'a faraón xama m'a ekwayam nak chá'a cinco ekyókxoho aqsok eknakxamáxche'. Yetneyk makham xa apkelánémakpexa nak chá'a etnahagkok énxet'ák; apkelmaxnéssesso aqsok kéláyókxa axta aqsa meyánmagkasek chá'a xama enxoho, hakte axta etnék apagkok faraón ma'a xapop apagkok nak.
Ektemegwánxa néxa apmopmenyého Jacob
27 Apkelheykmek axta énxet'ák Israel ma'a Egipto. Apmomchek axta m'a yókxexma Gosen, cha'a apxámagweykenxa apagko' axta han ma'a. 28 Diecisiete apyeyam axta weykmok apha Jacob ma'a Egipto, ciento cuarenta y siete apyeyam apagkok axta aptemék.
29 Apyekpelchegkek axta ekmáheyo kawak apketsapma m'a Israel. Apkeltamhók axta kóltennássekxak ma'a apketche José, yaqwayam enxoho etnehek yának se'e:
—Epekken apmek kóneg éyók, etnésses naqso' peya elának ma'a sekmako nak almaxna', ektáha enxoho naqso' seyásekhayo. ¡Ná heyátawanye aqsa s'e Egipto! 30 Peyk sa' agkok ko'o allókassekxak sekyampe xamo' ma'a élyapmeyk nano', hetekkes sa' Egipto, heyátawanyegwakxa sa' ma'a takhaxpop apagkok nak.
—Atnehek sa' ma'a aptáhakxa nak appeywa —axta aptáhak apchátegmowágko José.
31 —Etnésses sa' naqso' —axta aptáhak makham apcháneya apyáp.
Tén axta José apteméssesa naqso', tén axta Israel apháxahánto aptekxeya nápat ma'a naw'a apyetnamakxa.
1 Aptajaclhec nic nat José. Apquiltimnascaclhec nic nat amyaa apvisqui faraón.
Aptomjac nic nat José apcanya: —Apvaac lhac tata coo najan elyipmaa. Apquilpacjentac apnatoscama nipquesic najan vayqui najan aclhamoclhojo asoc. Yoclhilhma Canaán apquilinyemac. Apquilvaac lhac yoclhilhma Gosén— nic nat aptomjac. 2 Apquilyacyesquic nic nat siclho José 5 apquilpipma. Apnalaclhec nic nat apnaclha apvisqui faraón yoyam elpamejitsic.
3 Aptomjac nic nat apvisqui faraón apquilanya apquilpipma: —¿Jalhco actemaclha apquiltamjaycam quellhip?— nic nat aptomjac.
Apquilatingmavoc nic nat: —Visqui ingac. Apquilyancac nincoo ninatoscama nipquesic. Ningilvajanamquic nincoo apquiltemaclha ningilyeyjamcaa. 4 Ningilvaac nincoo yoyam ongnam as yoclhilhma. Ayinyemaclha mepqui nintom ningaoclha Canaán. Mepqui najan aptoycaoc ninatoscama. ¿Ingvanqui ya nincoo ongnam yoclhilhma Gosén?— nic nat apquiltomjac.
5 Aptomjac nic nat apvisqui faraón apcanya José: —Lhip lhac apquilyoctac apquilpipma najan apyap. 6 Lhip sat ilyacyes actamilaclho yoclhilhma. Ingyane sat elhnam yoclhilhma actamila anco acvisay Gosén. ¿Apnam ya nipyesicsa apquilpipma apmopvan eltamilsic sicnatoscama? Iltimesquis sat apquilimja apmamyi eltamilsic sicnatoscama— nic nat aptomjac.
7 Apyantementac nic nat apyap José. Apquiltamjoc nic nat etac apvisqui faraón. Avanjec nic nat apcayo Jacob apvisqui faraón.
8 Aptomjac nic nat apvisqui apcanya Jacob: —¿Jalhco acvamlha año pac lhip?— nic nat aptomjac.
9 Apcatingmavoc nic nat Jacob: —Invocmec 130 años sictiyascam. Acyavataclhojo intomjac najan acyimtalhnama. Ajolhec nic nat apquiltiyascam sicyeyjamcaa, am olhnoc coo— nic nat aptomjac.
10 Appayvasquic nic nat Jacob naysicsa apcayo apvisqui. Aptajaclhec nic nat mocjam. 11 Apmasquic nic nat José actamilaclha anco yoclhilhma yoyam elhnam apyap najan apquilpipma. Actemaclha ilhnic nat apcanama apvisqui faraón. Apquilvitac nic nat amyip apancaoc yoclhilhma Ramesés. 12 Apquilmasquic nic nat José aptoycaoc apquilpipma najan apquilyap najan aplhamoclhojo apmolhama.
13 Mepqui nintom nic nat lhalhma anco. Inyangvocmec nic nat mayic ataoc lhalhma anco. Mayic nic nat inquilnapac enlhitaoc yoclhilhma Egipto najan Canaán. 14 Apcansaclhec nic nat solyayem José ayinyema apquilmam motajap apactic co Canaán najan co Egipto. Aptamilcasquic nic nat apvisqui faraón tingma pac. 15 Insovjalhquic nic nat solyayem yoclhilhma Egipto najan Canaán. Apquilyoclhec nic nat egipcios apnaclha José.
Apquiltomjac nic nat apquilanya: —Jingilmes nintom. Insovjalhquic nincoo solyayem. Pac ongilitsapoc apnaclha lhip— nic nat apquiltomjac.
16 Apcatingmavoc nic nat José: —Insovjalhquic sat ancoc solyayem apancaoc, enalanta sat apnatoscama vayqui yoyam elyanmongsic nintom— nic nat aptomjac.
17 Apnalantac nic nat co Egipto apnaclha José apnatoscama nolhing najan vayqui najan nipquesic najan yamelyeyjaycoc. Apquilmec nic nat aptoycaoc acyanmongam apnatoscama acvaycmo lhama año. 18 Inyeycac nic nat lhama año. Invocmec nic nat moc años. Apquilmeyaclhec nic nat apnaclha.
Apquiltomjac nic nat apquilanya: —Visqui, nasoc anco ninlhanma nincoo. Am coyitnac nincoo solyayem. Insovjalhquic najan ninatoscama, lhip alhta apquilmam. Yitnec mocjam amyip ingancaoc najan enlhitaoc mepqui asoc apancaoc. Pac ongilitsapoc apnaclha lhip ningilyipitcayclho amyip ingancaoc. 19 Jingiltime sat ningiltimesaycam acyanmongam nintom ningilyipitcayclho amyip ingancaoc. Ongiltimjic sat nincoo ningiltimesaycam contningvoyam nelha. Ongiltimesam sat amyip apancaoc yoyam comasquejec sat amyip. Mongilmasquingvomejec sat nincoo lha— nic nat apquiltomjac.
20 Apquilyinyovquic nic nat amyip apancaoc co Egipto ayinyema mayic alnapma. José ilhnic nat apyanmonquiscama amyip yoyam etnejic apancaoc apvisqui faraón. 21 Apquiltimesaycam nic nat apquiltomjac aplhamoclhojo enlhitaoc yoclhilhma Egipto. 22 Am nic nat elmac José amyip apancaoc sacerdotes. Am nic nat elyinyavac amyip apancaoc. Ayinyemaclha yitnec nic nat mataa aptoycaoc ayinyema apvisqui faraón.
23 Aptomjac nic nat José apquilanya enlhitaoc: — Quilhvoc apquiltomja quellhip apquiltimesaycam apvisqui faraón acyipitcayclho amyip apancaoc. Coo alhta sicyanmonquiscama. Yitnec actic aso, elquiniclha sat actic aclhamoclhojo amyip. 24 Elvitac sat quellhip acyilhna. Elmesaoc sat apvisqui faraón lhama nicja acyilhna acyitna inlhojo cinco. Cuatro nicja acyilhna eltimjic sat quellhip apancaoc. Ecnamcoc sat mocjam apquilcaycaoc. Eltovamcoc sat mocjam quellhip najan apquitquic najan aplhamoclhojo apmolhama— nic nat aptomjac.
25 Apquilatingmavoc nic nat egipcios: —Ingilvomcasquic tap nincoo lhip. Aptasi nac lhip. Nincoo ningiltomja ningiltimesaycam apvisqui faraón cotningvoyam nelha— nic nat apquiltomjac.
26 Apcapajasquic nic nat amyaa José apcanama: —Quellhip co Egipto. Elmesaoc sat moclhama quellhip lhama nicja acyilhna acyitna inlhojo cinco. Apvisqui faraón sat etnejic apanco— nic nat aptomjac. Am nic nat comascac apcanamaclha acvocmo as ningvamlha nac jay. Am nic nat elanyacpoc sacerdotes elmesiclha acyilhna. Ayinyemaclha cotnaja amyip apancaoc apvisqui faraón.
27 Apnam nic nat yoclhilhma Egipto enlhitaoc israelitas. Apquileyvomoclha ilhnic nat acvisay Gosén. Aplhameclhec nic nat enlhitaoc israelitas. 28 Diecisiete años nic nat aptiyascam Jacob yoclhilhma Egipto. Invocmec nic nat aptiyascam Jacob 147 años.
29 Camquitvaac nic nat nelha acnim aptiyascam Jacob, moc apvisay Israel. Apcanyam nic nat apquitca apvisay José.
Aptomjac nic nat apyap apcanya: —Altamjoc coo elyejiclhojo coo sicpayvam. Ipquin sat lhip apmic avjac eyvoc yoyam colhejec acyascacmo actemaclha aplhanma. Nongyane nasa ongvatoynalhca as yoclhilhma Egipto. 30 Ayitsepquic sat ancoc coo, jeyinyovquis sat yoclhilhma Egipto. Jeyatoynvoclha sat siyinyemaclha yoyam opalhavoclha sicyeyjamcaa— nic nat aptomjac Jacob.
Apcatingmavoc nic nat José: —Olyejiclhojoc sat lhip appayvam— nic nat aptomjac.
31 Aptomjac nic nat apyap apcanya: —Ilhen sat lhip yoyam colhejec acyascacmo— nic nat aptomjac. Aplhenquic nic nat José actemaclha yoyam colhejec acyascacmo. Apjalhec nic nat Israel apyitnamaclha yoyam epamejitsic Dios Apyimtalhnamo.