Isaac apmahéyak Guerar
1 Tamheykekxeyk axta makham meyke nento xa yókxexma nak, ektéma axta m'a apyennaqtamakxa axta makham Abraham. Axta keñamak apmaheykegko Isaac ma'a Guerar, aphamakxa axta Abimélec, wesse' apwányam apagkok axta m'a filisteos. 2 Cha'a apxekmowáseykpexa axta han Wesse' egegkok ma'a. Aptáhak axta apcháneya s'e: “Ná emhók Egipto, exnekxa aqsa m'a séltamhókxa enxoho exek xép, 3 exa sa' aqsa sekxók makham se'e yókxexma nak, axek sa' chá'a ko'o xamo' xép, kataqmalmakha sa' chá'a ewáxok alano', hakte agkések sa' ko'o exchep se'e ekyókxoho xapop nak, tén han ma'a aptawán'ák neptámen. Keñe sa' alának ma'a séltennassama axta alának ma'a apyáp nano' Abraham. 4 Apxámokma apagko' sa' atnéssesek ma'a aptawán'ák neptámen, apweykenxal'a apxámokma yaw'a m'a néten, agkések sa' nahan ko'o ekyókxoho s'e xapop nak, apkeleñémo sa' kólteméssesagkok ma'a apyókxoho énxet'ák apheykha nak keso náxop, eñama m'a aptawán'ák neptámen, 5 hakte élyaheykekxók axta ko'o m'a Abraham, apkeláneyak axta han ma'a séltémókxa nak chá'a etnehek, seyánamakxa axta chá'a etnehek, tén han segánamakxa ahagkok nak, keñe han ma'a nélxekmowásamáxche ahagkok nak.”
6 Tén axta Isaac aphakmo m'a Guerar, 7 apkelmaxneyáha axta han Isaac énxet'ák apheykha axta m'a yókxexma nak, cham'a Rebeca, apkekak axta eyke Isaac exének ektáha aptáwa', apxénchek axta aqsa ektáha apyáxeg. Tásók agko' axta han ma'a Rebeca, xénchek axta apwáxok Isaac kasexnenak yaqhek ma'a énxet'ák apheykha axta m'a yókxexma nak.
8 Wenaqtegkek axta han apha m'a. Xama ekhem axta han apkelteyányeyncha'a Abimélec ma'a átog étkok nak, apwet'ak axta Isaac apkelaxñáseyncha'a aptáwa' Rebeca. 9 Keñe axta apkeltamho kólyentawakxések ma'a Isaac. Aptáhak axta apcháneya s'e:
—Aptáwa' neyke exchep ma'a kelán'a nak, ¿naqsóya? ¿Yaqsa axta eyke ektáha apxéna ektáha apyáxeg?
—Xénchek axta eyke ko'o ewáxok hesexnenak amátog —axta aptáhak Isaac.
10 Aptáhak axta apcháneya Abimélec se'e:
—¿Yaqsa ektáha senteméssesa nak xa ektáha nak? Hakte enxama exchek kexa katnehek epathetagkok ma'a aptáwa' nak, keñe exchep hẽlsexnenak ólanagkok mólya'assáxma.
11 Keñe axta Abimélec aptáha apkeláneya apyókxoho énxet'ák apagkok se'e:
—Apteméssessekmók sa' agkok exma ekmaso xama énxet se'e énxet nak, essenhan ma'a aptáwa' nak, ematñekxak sa'.
12 Apkeneykekxeyk axta aqsok Isaac xa apyeyam nak, cháxa yókxexma nak, xámok agko' axta han apnakxo ekyexna aqsok apkeneykekxa, hakte appasmomchek axta m'a Wesse' egegkok, 13 wesse' axta aptemék, xámokmeyk agko' axta aqsok apagkok. 14 Apxámokmeyk axta han nepkések apnaqtósso, tén han weyke, apxámokmeyk axta han ma'a apkelásenneykha, apnathayak axta m'a filisteos. 15 Apkelmetmeykegkek axta han máxek Abraham apkeláneykha, cham'a apyennaqtamakxa axta makham ma'a apyáp Abraham; keñe axta filisteos apkelápeykekxo xapop apkelwánaqteyáseykekxo. 16 Tén axta Abimélec aptáha apcháneya Isaac se'e:
—Etyep sa' se'e, egyeykhássekmok kaxwók xép apteme wesse'.
17 Apxegkek axta m'a Isaac, appakxenwokmek axta m'a yókxexma xapop ekyapwate nak Guerar, aphakmek axta m'a. 18 Apkelmetmékxeyk axta makham yámelchet kélmétegkáseyak axta m'a apyáp apyennaqtamakxa axta, apkelápeykekxa axta m'a filisteos, natámen apketsapma axta apyáp, aptemessáseykekxeyk axta han élwesey m'a nanók apteméssessamakxa axta m'a apyáp. 19 Apmetmeyk axta han Isaac apkeláneykha xama yámelchet ma'a xapop ekyapwate nak, apchaqhawók axta han ekteyapmakxa yegmen. 20 Apkelátegmoweykpek axta han apkeláneykha nepkések nak xapop ekyapwate Guerar ma'a apkeláneseykha axta Isaac nepkések apnaqtósso, hakte apxénchek axta ektáha apagkok ma'a yegmen nak. Axta keñamak Isaac apteméssessama ekwesey “Nélátegmómaxchexa'” cháxa yámelchet nak, hakte apkelátegmoweykpek axta m'a. 21 Tén axta apkeláneykha apkelmetmégkokxo makham mók yámelchet, keñe axta éllókásekxo makham ma'a, tén axta Isaac apteméssesa ekwesey xa yámelchet nak. “Nélenmexamaxchexa'.”
22 Tén axta apxegeykekxo m'a Isaac apheykmo makhawók agko', apmétaweykmek axta makham mók yámelchet ma'a. “Meyke Sẽlya'assóxma”, axta aptemessásak ekwesey, hakte massék axta éllókasa. Keñe axta aptáha s'e: “Egméssek kaxwók Wesse' egegkok meyke sẽlya'assóxma s'e yókxexma nak, yaqwayam anxátekhaksek negheykegkaxa'.”
23 Axta apxeghok Isaac xa, apmahágko m'a Beerseba. 24 Apxekmowáseykpek axta han Wesse' egegkok xa axta'a nak. Aptáhak axta apcháneya s'e:

“Ko'o sekteme
Dios apagkok ma'a
apyáp axta Abraham.
Nágye aqsa,
ekheyk ko'o xamo' xép.
Apasmok sa',
axámássesagkok sa' han
aptawán'ák neptámen,
eñama m'a
séláneykha Abraham.”

25 Apkelanak axta han Isaac xama ekwatnamáxchexa aqsok ma'a, apkelpeykásawók axta Wesse' egegkok. Appakxenwokmek axta m'a yókxexma nak, keñe apkeláneykha apmetma xama yámelchet.
Isaac tén han Abimélec aphéssamo mók apkelpaqmeyesma
26 Apkexyekmek axta Abimélec apkeñama m'a Guerar apya'aweykto Isaac peya epaqhetchesek. Apkelyetlánteyk axta han ma'a apnámakkok, cham'a Ahuzat, tén han Ficol, apteme axta apkemha apmonye' sẽlpextétamo apagkok. 27 Aptáhak axta Isaac apkeláneya s'e:
—Élenmexmeyk ko'o kéxegke, éltekkessegkek ma'a xapop kélagkok nak, ¿yaqsa ektáha sélya'aweykto nak?
28 Aptáhak axta apkelátegmowágkokxo s'e:
—Negweteyak negko'o aphama exchep xamo' ma'a Wesse' egegkok, xénchek eykhe negko'o egwáxok néltamho exchep aghéshok mók nélpaqhetchásamáxkoho. Sa' katnehek neghéssamo mók nélpaqhetchásamáxkoho s'e: 29 mehenteméssessamók sa' exma ekmaso exchep negko'o, hakte axta ólya'assók chá'a negko'o exma exchep. Tásek chá'a katnehek nenteméssesakxa, negyenyeykekxeyk axta aqsa yetlo meyke ektáhakxa egwáxok, keñe kaxwók appasma m'a Wesse' egegkok.
30 Tén axta Isaac apkelánesa ekyawe agko' ektámáxche', aptókagkek axta han aptéyak yetlo apyenéyak. 31 Keñe axta axto'ók apnaqxétekhágko, apmésa chá'a appeywa pók ekmámnaqsoho agko'. Tén axta Isaac apkelpeykeságkokxo, keñe axta apkeltaqháwo m'a aptáha kaxwók apkelásekhayókxa'.
32 Chaqhawok axta han xa ekhem nak, apkelwákxexa axta Isaac apkeláneykha, apkeltennássekxo apwet'a yegmen ma'a yámelchet apmeta. 33 Apteméssessek axta han Isaac ekwesey Sebá xa yámelchet nak. Cháxa keñamak ektéma nak makham apwesey Beerseba xa tegma apwányam nak.
34 Apmomchek axta Esaú m'a Judit, ekweykmo axta cuarenta apyeyam apagkok, apketche axta m'a Beerí, apteme axta hitita. Apmomchek axta han ma'a Basemat, apketche axta m'a pók hitita apwesey axta Elón. 35 Yentaxnéssessegkek axta apwáxok Isaac tén han Rebeca xa ánet kelán'ák nak.
Apma Isaac tingma Gerar
1 Avanjec nic nat mayic as yoclhilhma aptiyascamcaclha Isaac. Am nic nat olhnoc mayic ataoc apmaclha Abraham. Apmiyaclhec nic nat Isaac tingma Gerar, enlhitaoc filisteos nic nat apquilaoclha. Apvisqui apancaoc nic nat apvisay Abimelec.
2 Apvitac nic nat Isaac actemaclha ningaat. Aplingac nic nat Visqui netin appayvam: —Noyas nasa yoclhilhma Egipto. Ilha sat yoclhilhma siltimnasaclha elhic. 3 Ilinlhanmojo sat mocjam aptiyascam as yoclhilhma. Coo sat mataa opasmoc najan ongvimlimojo. Lhip sat elhcac aclhamoclhojo yoclhilhma najan aptovana niptamin. Osavojoc sat siclhanma alhta actomja nasoc anco napatoc lhip apyap Abraham. 4 Olhamascasiclhac sat aptovana niptamin mongmovan ongilyipsitic. Malha apyova netin sat eltimjic. Coo sat olmesamcoc aclhamoclhojo yoclhilhma. Olpasmoc sat aplhamoclhojo enlhitaoc lhalhma anco, ayinyema lhip aptovana. 5 Ayinyemaclha apquilyajaclha nat mataa sicpayvam Abraham. Apyilovcasquic nic nat mataa actemaclha siyanamaclha najan actemaclha sillhicmoscama— nic nat aptomjac Visqui netin.
6 Apnaclhec nic nat mocjam Isaac tingma Gerar. 7 Apquililtamjoc nic nat enlhitaoc actomja apquilaoclha elyasamcojo, ¿naso ya actomja aptava?
Apcatingmavoc nic nat Isaac: —Eyalhing coo as quilvana— nic nat aptomjac. Apcacac nic nat elhenic actomja aptava. Ayinyemaclha actamila anco ilhnic nat aptava. Incacoc nic nat apnenyic ematong ayinyema ayitsepma apnenyaoc enlhitaoc aptava Rebeca.
8 Acvoncaclhojo ilhnic nat apma maa Isaac. Apquilyajavoc nic nat atong ayitcoc apvisqui Abimelec. Apvitamcoc nic nat actemaclha apcasicjayo aptava Isaac. 9 Apcanayquic nic nat apvisqui colhic altimnasa Isaac. Apvoctac nic nat.
Aptomjac nic nat apvisqui apcanya Isaac: —¿Naso ya actomja lhip aptava as quilvana? ¿So actomja aptomja nac alhta eyalhing coo as quilvana?— nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat Isaac: —Incacoc alhta enquenyic omatong ayinyema etava— nic nat aptomjac.
10 Aptomjac nic nat Abimelec apcanya Isaac: —¿So actomja aptomja nac lha? Inquitlhincasquic eyamoc lhama enlhit yoyam epatjetamcoc lhip aptava. Inquitlhincasquic jingilsilhnanac lhip— nic nat aptomjac.
11 Apcapajasquic nic nat amyaa nipyesicsa enlhit: —Mongvanquejec nincoo ongilyacsilhma as enlhit Isaac najan aptava. Ematong sat aptomja apquilyascamalhma— nic nat aptomjac apvisqui Abimelec.
12 Apquinaclhec nic nat actic Isaac as año nac jay. Apvitac nic nat cotlaycaoc acyilhna as amyip. Appasmec nic nat mataa Dios Apyimtalhnamo. 13 Acma apquilnatam nic nat aptomjac Isaac. Inyangvocmec nic nat aptimem apyimtalhnamo. 14 Appintalhnama ilhnic nat apnatoscama nipquesic. Cascama ilhnic nat apnatoscama vayqui. Aplhamoc nic nat apquilancam. Avanjec nic nat apquilyasipquiscama enlhitaoc filisteos. 15 Yitnec nic nat aclhamoclhojo yamilquit apquilmetam nic nat Abraham apquilancam mengyitsepmaclha Abraham. Apquilapeclhec nic nat lhopactic yamilquit enlhitaoc filisteos.
16 Aptomjac nic nat apvisqui Abimelec apcanya Isaac: —Ityip sat ningyesicsa. Ingilyeycajangveclhoc nincoo cascama apquilnatam lhip— nic nat aptomjac.
17 Aplhinquic nic nat Isaac. Appaclhanvocmec nic nat yoclhilhma tap tingma Gerar. Apnec nic nat maa. 18 Apquilmaclhec nic nat yamilquit apquilmetam nic nat Abraham apquilancam. Enlhitaoc filisteos nic nat apquilapeyquiclha natamin apquitsepma Abraham. Apquiltimec nic nat alvisay yamilquit acno alvisay nano ayinyema aptingyascama alvisay apyap Abraham. 19 Apquilmetmec nic nat Isaac apquilancam yamilquit as yoclhilhma. Apquilvitac nic nat yingmin alinyajayam. 20 Apquiltamilcasquic nic nat mataa apnatoscama nipquesic enlhitaoc co Gerar. Isaac apquilancam nic nat apquiltamilquiscama apnatoscama. Apquilmiyovcoc nic nat mataa yamilquit enlhitaoc co Gerar. Apquilnapacpec nic nat mataa apquilancam nipquesic. Aptimescasquic nic nat Isaac acvisay yamilquit “Apquilnapomacpilha”. Ayinyema apquilnapomap nic nat mataa apquilancam nipquesic. 21 Apquilmaclhec nic nat moc yamilquit. Inyiplovcoc nic nat mocjam apquilnapomap. Aptimescasquic nic nat Isaac acvisay yamilquit “Singilinmelhaycam”.
22 Apquimpaclhec nic nat mocjam Isaac. Apquilmaclhec nic nat moc yamilquit. Am nic nat almiyovcoc. Aptimescasquic nic nat Isaac acvisay yamilquit “Mepqui singilinmelhaycam”. Intomjac nic nat apvalhoc Isaac: Quilhvoc ongnam sat nincoo mepqui singilinmelhaycam yoyam ongillhamiclhac sat— nic nat intomjac apvalhoc.
23 Apquimpaclhec nic nat mocjam Isaac. Apmiyaclhec nic nat tingma Beerseba. 24 Apvitac nic nat actemaclha ningaat alhtaa. Aplingac nic nat Dios appayvam:

Coo nac Dios Visqui pac lhip apyap Abraham.
Nojeya nasa. Coo nac sicpasmom mataa lhip.
Opasmoc sat lhip,
olhamasiclhac sat lhip aptovana ayinyema Abraham,
aptomja nat selancam— nic nat intomjac aplingay.

25 Apquicjesquic nic nat mataymong Isaac. Apquillanac nic nat apvatnamaclha yoyam elhenic apvisay Dios Apyimtalhnamo. Apquillanac nic nat tingma pac as yoclhilhma. Apquilmaclhec nic nat yamilquit apquilancam.
Apquilpamejitsomap Isaac najan Abimelec
26 Apvoctac nic nat apvisqui Abimelec apnaclha Isaac. Tingma Gerar nic nat apquimpac. Aplhalhma ilhnic nat aptimem poc apvisay Ahuzat. Aplhalhma ilhnic nat najan capitán singilpilhtetemo apvisay Ficol. 27 Aptomjac nic nat Isaac apquilanya: —¿So apquiltingya yi? Actanovalhquic alhta nipyesicsa quellhip. Actipsalhquic alhta apquilaoclha quellhip— nic nat aptomjac.
28 Apquilatingmavoc nic nat: —Ningvitac nincoo aptomja appasmom lhip Dios Apyimtalhnamo. Ningiltamjoc ongilpamejitsalhcojo actemaclha mepqui ningilyeycajascaoc napatoc lhip. 29 —Nojingilsilhnana nasa nincoo napato Dios Apyimtalhnamo. Am ongiltovasac alhta lhip. Ningasicjavoc alhta mataa lhip. Aplhinquic alhta lhip naysicsa actamilaycam ingilvalhoc. Appasmom lhip aptomja Dios Apyimtalhnamo— nic nat apquiltomjac.
30 Apquilanescasquic nic nat Isaac nintom acyivey. Aptovcamquic nic nat, apquilyinamquic nic nat. 31 Alhtooc nic nat apnalhaticjamco. Apquillhenquic nic nat actomja nasoc anco, yoyam colhejec acyascacmo. Apquilpayvasquic nic nat Isaac. Apquiltajaclhec nic nat naysicsa actamilaycam apquilvalhoc.
32 Apquilvoctac nic nat as acnim apquilancam apnaclha Isaac. Apquiltimnasquic nic nat amyaa actemaclha actiyapma yingmin yamilquit apquilmayclha. 33 Apquiltimec nic nat Isaac acvisay as yamilquit “Seba”, moc ningiltimem “Ninlhanmaclha mepqui ningilyeycajascaoc”. Apquiltimec nic nat apvisay as tingma Beerseba acvocmo quilhvo nac jay.
34 Cuarenta años nic nat invocmoc aptiyascam Esaú. Apmaclhec nic nat mocjam moc quilvana acvisay Judit, Beeri apquitca. Hitita apmolhama ilhnic nat Beeri. Apmaclhec nic nat mocjam moc quilvana acvisay Basemat, Elón apquitca. Hitita apmolhama ilhnic nat Elón. 35 Inquilyimtalhnasquic nic nat mataa as quilvanaa apvalhoc Isaac najan avalhoc Rebeca.