Jesús apyetcháseykekxoho apkemha apmonye' apmopwána aptáhakxa
1 Apkeltennáseykha axta anhan Jesús apkeltáméséyak se'e aqsok apyetcháseykekxoho nak: “Aphegkek axta xama énxet ekxámokma axta aqsok apagkok, apha axta anhan xama apkeláneykha apkemha apmonye'; kéltennáseykekxeyk axta nahan wesse' apagkok aptawassáseykencha'a apmeykha m'a aqsok apagkok axta. 2 Apcháneyeykha axta m'a wesse' apagkok tén axta aptéma apkenagkama s'e: ‘¿Yaqsa aqsok apkeláneya exchep sekleg'a nak chá'a ko'o amya'a? Hexekmós ko'o weykcha'áhak ektémakxa aptamheykha exchep, hakte mopwanchek xép elenxanmagkohok apteme apkemha apmonye' ahagkok. 3 Axta entemék élchetamsama apwáxok apkemha apmonye' s'e: ‘¿Háxko sa' ko'o kaxwók atnehek sélwátéssesa sa' sektamheykha m'a wesse' ahagkok? Momóhagkók nahan ametmok ma'a máxek, amegqeyk nahan almaxneyha aqsok ma'a énxet'ák. 4 Ekya'ásegkók kaxwók yaqwánxa atnehek, yaqwayam sa' kaxek sema takha' ko'o m'a apxagkok, setnaha sa' meyke sektamheykha.’ 5 Apkelwóneykha axta chá'a xama xama m'a ekyetnama axta chá'a apméyak aqsok ma'a wesse' apagkok. Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a m'a apmonye' axta appaqhetchesso: ‘Háxko axta ekwánxa apméyak xép ma'a wesse' ahagkok?’ 6 Axta aptemék apchátegmoweykegko s'e. ‘Cien axanák pexmok égmenek axta sekméyak.’ Keñe axta apkemha apmonye' aptéma apkenagkama s'e: ‘Keso weykcha'áhak ektáxésamaxche axta apméyak se'e; epekhésa sa exek, elánekxa sa' makham mók, cincuenta sa' eyke aqsa epekkenek.’ 7 Tén axta aptéma makham apkelmaxneyeykencha'a pók se'e: ‘Xép han, ¿háxko axta ekwánxa apméyak?’ Axta aptemék apchátegmoweykegkokxo s'e: ‘Cien kelyetsátéyak hótáhap axta.’ Axta aptemék apkenagkama s'e: ‘Keso weykcha'áhak ektáxésamaxche axta apméyak se'e; elánekxa sa' makham mók, ochenta sa' eyke aqsa epekkenek.’ 8 Apyekpelchágweykmek axta nahan wesse' apagkok apmopwána elának aqsok ma'a apkemha apmonye' ekmaso axta aptémakxa. Hakte apkelya'ásegkók ektémakxa apkelyánmagkásamap apagkok apagko' ma'a énxet'ák apheykha nak keso náxop, kaxnók ma'a énxet'ák apkeleñama nak neyseksa élseyéxma.
9 “Éltennássek ko'o kéxegke séltamho kólmaha ekyókxoho m'a aqsok élwetamaxche nak chá'a keso náxop, yaqwayam enxoho kólxamásekxak ma'a kélnámakkok, yaqwayam sa' nahan kaxek élmà takha' kéxegke m'a yaqwánxa sa' kólhamok meyke néxa, cham'a eksawhéxkoho sa' ekyókxoho m'a aqsok ekxámokma ekheykegko nak keso náxop.
10 “Kélxama megkóltawáseykha nak aqsok kélxawe ántawo', megkóltawasha nahan ma'a kélxawe nak ekxámokma; kélxama megkóltaqmelchesso nak ma'a aqsok kélxawe ántawo', megkóltaqmelchesek nahan ma'a kélxawe nak ekxámokma. 11 Hawók nahan ektémakxa, megkóltaqmelchesa enxoho kélmeykha kéxegke aqsok kélagkok ekxámokma nak keso náxop, méko nahan kának kóltaqmelchesek ma'a aqsok ekxámokma ekmámnaqsoho nak. 12 Agkok nahan kóltaqmelchásak kélmeykha m'a aqsok megkatnaha nak kélagkok, méko kagkések kéxegke m'a aqsok ektáha nak eykhe kélagkok.
13 “Méko xama enxoho kélásenneykha apwanchek etnehek apqánet wesse' apagkok; hakte etaqnók ma'a xama, keñe kalkohok apwáxok ma'a pók, essenhan etnehek meyenyaweykha m'a xama, keñe ewanyohok ma'a pók. Megkólwanchek kéxegke kólhéshok mók kélyetlo xa ánet nak, Dios tén han selyaqye.” 14 Xama axta apkellegaya fariseos xa, ektáha axta apkelmopmenyého m'a selyaqye, apkesméssegkek axta m'a Jesús. 15 Axta aptemék apkelanagkama Jesús se'e: “Máxa ekpéwomo kéltémakxa chá'a kóltéhek kéxegke nápaqta'awók ma'a énxet'ák, apya'ásegkok eyke Dios ektémakxa élchetamso kélwáxok kéxegke, hakte cham'a aqsok apkenagkama nak chá'a katneyk ektaqmela agko' ma'a énxet'ák, megkalchek apwáxok elanok ma'a Dios.
Segánamakxa tén han ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios
16 “Weykmók axta kélmeykha segánamakxa tén han ektémakxa axta chá'a apkelxekmósso Dios appeywa apkellegasso m'a apwaya axta m'a Juan. Cháxa eyeynamókxa axta anhan kéllegasso m'a amya'a ektaqmela aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios, apkelwasqápeykekxók axta nahan apyókxoho énxet yaqwayam elántexek ma'a.
17 “Yeskohok kamaskok ma'a néten tén han keso náxop, kaxnók kamaskok xama m'a ektáxésamaxche nak segánamakxa.
Jesús apxeyenma énxet apmáheyo nak chá'a eyenyók aptáwa'
(Mt 19.1-12Mc 10.1-12)18 “Apyenyókek agkok chá'a aptáwa' xama énxet, keñe emekxak mók, aptemék aptawáseykegkoho aptáwa' apkelane chá'a mók; énxet apmeykekxa enxoho kelán'a ekyamasma atáwa', aptemék nahan aptawáseykegkoho aptáwa' apkelane chá'a mók.
Énxet ekxákma axta aqsok apagkok tén han Lázaro
19 “Aphegkek axta xama énxet ekxámokma axta aqsok apagkok, apkelántaxneykekxoho axta chá'a m'a apáwa apkelmomnáwa nak tén han apkeltaqmalma, apkelánéyo axta nahan chá'a yókxoho ekhem ma'a ektámáxche ektaqmela. 20 Aphegkek axta anhan xama énxet meyke aqsok apwesey axta Lázaro, sawheykekxók axta nahan apyempehek ma'a tasqapma, exek axta chá'a náxop nekha átog apagkok axta m'a wesse'. 21 Cháxa énxet meyke aqsok nak, axta apmáheyok chá'a etwok ma'a apto appalcháseykha axta chá'a kóneg mésa apagkok ma'a wesse'; weykmók axta anhan semheg ekya'áyam élyaqmelcháseykencha'a chá'a m'a tasqapma apagkok nak. 22 Xama ekhem axta apketsapmak xa énxet meyke aqsok nak, keñe axta Dios apkelásenneykha apyentameykekxo aphésseykekxo yaqwayam etwok apto m'a nekha axta aphakxa m'a Abraham. Apketsepmeyk axta anhan ma'a énxet ekxámokma axta aqsok apagkok. Kélátawanyegkek axta anhan.
23 “Apsekheykekxók axta nahan néten neyseksa aplegeykegkoho énxet ekxámokma axta aqsok apagkok ma'a élmaheykegkaxa nak eghagák. Makhawók axta nahan apweteyk Abraham tén han Lázaro aphama m'a nápakha nak. 24 Tén axta aptéma apyennaqtéssamo appeywa s'e: ‘¡Táta Abraham, kapyósho hana hélanok ko'o! Yáphés sa' Lázaro eyássesek naw'a apophék yegmen, keñe sa' exegmak emaxaktéssak ahaxkok, hakte eklegágkók ahagko' ko'o s'e neyseksa táxa nak.’ 25 Axta eyke aptemék apchátegmoweykegko Abraham se'e: ‘Hatte, kaxénwakxoho apwáxok apxawáya axta exchep ektaqmalma apha m'a apyennaqtamakxa axta, keñe axta Lázaro aplegeykegkoho ekmaso agko'. Apxakak eyke kaxwók ekpayheykekxa apwáxok se'e, keñe exchep aplegágkoho xa. 26 Máxek ekmattawóneg nahan yetnak negyeseksa negko'o tén han kéxegkáxa; cháxa keñamak megkalmopwagko nak chá'a apmáheyo elyeykhekxak apmáheyo nak chá'a elmahagkok xa, mopwanchek nahan elyeykhekxak apmáheyo nak chá'a elmeyógmak se'e.’
27 “Axta aptemék énxet ekxámokma axta aqsok apagkok se'e: ‘Táta Abraham, awanhók agko' ko'o séltémo yáphaksek Lázaro m'a táta apxagkok, 28 apheykegkaxa nak ko'o cinco élyáxeg, yaqwayam enxoho eltennásekxa', keñe sa' melmeyógmeyk nahan se'e ekyetnakxa nak nenlegeykegkoho ekmaso agko'.’ 29 Axta aptemék apkenagkama Abraham se'e: ‘Yetneyk eyke apkelyáxeg xép ma'a weykcha'áhak aptáxésso axta Moisés, tén han ma'a apnaqtáxéséyak axta Dios appeywa apkellegasso: ¡Tásek elyahakxoho'!’ 30 Axta aptemék apchátegmoweykegko énxet ekxámokma axta aqsok apagkok se'e: ‘Táta Abraham, háwe eyke ekwánxa agkok xa, apxátekhágwokmek agkok ma'a xama énxet apketsapma axta, tén han apxekmowáseykpekxoho enxoho m'a élyáxeg, elyaqmagkasek apkelwáxok.’ 31 Axta eyke aptemék apkenagkama Abraham se'e: ‘Agkok emakók elyahakxohok ma'a Moisés, tén han ma'a Dios appeywa apkellegasso axta, exátekhágwók sa' eykhe nahan xama m'a ektáha axta apketsapma, elya'ássók sa' eyke.’”
Apyitquiscama Jesús aptemaclha mayordomo apyascamco
1 Aptomjac alhta Jesús apquilanya apquiltamsoycaoc:
—Apnec nic nat enlhit ningilnatam inyap aptomja apvisqui. Mayordomo pac nic nat apnac. Inlingomalhquic nic nat apvisay maa aptovasquiscama apvisqui apquilnatam. 2 Yejemoc nic nat apquevamcaa apvisqui. Aptomjac nic nat apcanya mayordomo: “¿Soctomja siclinga nac apvisay lhip? Ilyipsit siclho aclhamoclhojo asoc. Altamjoc oyasamcojo acvamlha asoc acyitna. Copvanquejec mocjam lhip etnejic mayordomo” —ilhnic nat aptomjac apvisqui. 3 Inquilquitamquic nic nat apvalhoc mayordomo: “¿Jalhco sat otnejic coo? Etipcasquic visqui ajac. Paj sicyimnatem olcaoc amyip. Eyinovquic olanjingvomoc mataa. 4 Va, quilhvoc acyasamco yoyam otnejic. Actipsalhquic sat ancoc coo, altamjoc jelmoc tacja enaymacoc” —nic nat intomjac apvalhoc. 5 Yejemoc nic nat apquilevamcaa mayordomo enlhit apmaycaoc siclho asoc. Aptomjac nic nat mayordomo apcanya apvoy apmamyi: “¿Jalhco alhta acvam apmaycaoc lhip apvisqui asoc apác?” —nic nat aptomjac. 6 Apcatingmavoc nic nat: “Cien alhanaoc alhta sicmam acpilhmoc” —nic nat aptomjac. Aptomjac nic nat apcanya mayordomo: “Jalip vaycajac apmaycaoc nasa. Ilha siclho, italhos moc vaycajac. Ipquiniclha sat cincuenta” —ilhnic nat aptomjac. 7 Aptomjac nic nat mayordomo apcanya poc: “¿Jalhco alhta acvam lhip apmaycaoc nasa?” Apcatingmavoc nic nat: “Cien alhanaoc alhta sicmam sepo yompac apactic (motajap apactic)” —nic nat aptomjac. Aptomjac nic nat apcanya mayordomo: “Jalip vaycajac apmaycaoc nasa. Italhos moc vaycajac. Ipquiniclha sat ochenta” —ilhnic nat aptomjac. 8 Aptomjac nic nat apcanya apvisqui: “Mayordomo apmapsom nac lhip. Aptemaclha apyascamco apanco lhip” —nic nat aptomjac. Aptomjac alhta mocjam Jesús: Apquilyascamco apanco enlhit lhalhma anco nipyesicsa apnaymacoc. Am elhnoc enlhit apquileyvam ayitsayoclhilhma —alhta aptomjac.
9 “Actomjac coo siyanya quellhip: Elmesaoc sat quellhip solyayem enlhit lhalhma anco, yoyam elasicjacpoc quellhip. Insovjalhquic sat ancoc solyayem, elmacpoc sat tacja quellhip tingma netin. Cotmongvomejec sat nelha apma tingma.
10 Aptomjac alhta mocjam Jesús: Am sat ancoc ongilsilhnanalhcac inganco ningilanyomalhca ontamilsic asoc ayitcoc, mongilsilhnanalhquejec sat inganco ningilanyomalhca ontamilsic asoc alyiviy. Ningilsilhnanalhquic sat ancoc inganco ningilanyomalhca ontamilsic asoc ayitcoc, ongilsilhnanalhcac sat najan inganco ningilanyomalhca ontamilsic asoc alyiviy. 11 Apquilsilhnanacpec sat ancoc apanco quellhip apquilanyomap eltamilsic asoc as nalhpop, (solyayem, apquilnatam) colapvanquejec najan quellhip eltamilsic asoc altamila (ayinyema Dios Ingyapam). 12 Apquilsilhnanacpec sat ancoc apanco quellhip apquilanyomap eltamilsic poc asoc apanco (apquilnatam), colapvanquejec najan quellhip eltamilsic asoc apancaoc.
13 “Mongvanquic nincoo ongilanam apcanit apquilviscaa. Ningasicjavoc sat ancoc lhama, ongiltanovac sat poc. Ningacavoc sat ancoc lhama, ongvanam sat poc. Mongvanquic nincoo ongilasicjojo Dios Ingyapam najan solyayem —alhta aptomjac Jesús.
14 Apquilasmesquic alhta fariseos apquillinga appayvam. Ayinyemaclha apquilasicjayo mataa solyayem. 15 Aptomjac alhta apquilanya Jesús:
—Quellhip fariseos, apquillhenacpec apanco mataa apquilpeyvomo nipyesicsa apnaymacoc. Dios Ingyapam eyca apyasamcoc apquilvalhoc quellhip. Aptanovquic mataa Dios Ingyapam actomja apquilayoclha enlhit —alhta aptomjac.
Apcanamaclha Moisés najan Dios apquilnancascama
16 “Yitnec nic nat apcanamaclha Moisés najan apquillhicmoscama profetas Dios apquillingascama, acvocmo apvoya Juan yapasquiscama yingmin inyap. Inyiplovcoc najan altimnasomalhca tasic amyaa Dios apquilnancascama. Apquilantalhningvocmec maa apquiltomja apquilyimnatem.
17 “Avanquic comascoc netin najan as nalhpop, covanqueje eyca comascoc lhama actalhamavo Dios apcanamaclha” —alhta aptomjac Jesús.
Actemaclha ningyamasma intava
(Mt 19.1-12Mr 10.1-12)18 “Ningyinyovquic sat ancoc intava, coyiplovjoc nintingyeyclha moc, nintovasquic actemaclha singilyimjapma. Ingilyimjapquic sat ancoc quilvana actamopeycaoc, nintovasquic actemaclha singilyimjapma —alhta aptomjac Jesús.
Enlhit ningilnatam inyap najan Lázaro
19 “Apnec nic nat enlhit ningilnatam inyap. Apquiltalhneclhec nic nat mataa apquilantalhnama apquililhyevay najan apava apquilmopoy. Apcajamacpo ilhnic nat mataa. Apquilanac nic nat mataa actema nac caya apto najan actemaclha ningitsovascama. 20 Apnec nic nat najan enlhit mepqui apquilnatam apvisay Lázaro. Apyitnec nic nat apatong tingma. Insovjomoc nic nat apyimpejic pascapma. 21 Apquiltamjoc nic nat etovc nintom nicjaa acpaliyam nicja mesa pac ningilnatam inyap. Inquilyinavoctac nic nat mataa simjing alyamilamcaa apquilyimsem.
22 Apquitsepquic nic nat enlhit acmasca apyimpejic. Apquilsovquic nic nat ángeles Dios apquilasinancama. Apquilpicanvocmec nic nat netin apnaclha Abraham. Natamin apquitsepa ilhnic nat najan ningilnatam inyap. Apcatonacpec nic nat. 23 Apvocmec nic nat alyascamaclha ingjangaoc. Apyovsec nic nat acmasca. Apquinmelhavoc nic nat mocjay. Apvita ilhnic nat Abraham apna lhama Lázaro. 24 Apquilpalhamam nic nat ningilnatam inyap: “Ingyapam Abraham, ¿Ya ingyayovsic selano? Ingyapajas sat Lázaro. Ingyane sat ingyitsic apopejic yingmin emalhatesic sat ajalhcoc. Eyovsec coo acmasca naysicsa alayvom talha” —nic nat aptomjac. 25 Apcatingmavoc nic nat Abraham: Emoc, coyit apatic nintamin alhta. Altamila asoc alhta innamcoc lhip mengyitsepmaclha. Asomcoc alhta aptiyascam mengyitsepmaclha Lázaro. Quilhvo eyca intamalvaac apvalhoc Lázaro. Apyovsec lhip quilhvo acmasca. 26 Yitnec maa naysicsa olhma malhic ayaptovnilha, mongvanquic ongyeycaja tap. Mongvanquic ongilvomoc nincoo apnaclha lhip. Copvanquejec najan enlhit jingyoclha ninnaclha —nic nat aptomjac Abraham. 27 Apcatingmavoc nic nat ningilnatam inyap: Ingyapam Abraham, ingyeylhojo sicpayvam. Ingyapajas sat Lázaro coo tata tingma pac. 28 Apnam maa cinco elyalhinga. Ingyane sat Lázaro elacsic maa elyalhinga, yoyam melvac asi acmasquilha —ilhnic nat aptomjac. 29 Aptomjac nic nat apcanya Abraham: “Yitnec maa vaycajac aptalhescama ilhnic nat Moisés najan apnatalhescama ilhnic nat profetas Dios apquillingascama. Ingyane sat elaylhojo maa” —nic nat aptomjac. 30 Apcatingmavoc nic nat ningilnatam inyap: “Nasoc Ingyapam Abraham. Apquilvoclhec sat ancoc nipyesicsa maa lhama apmasquingvocmo alhta, elyanmongsic sat apquilvalhoc quilhvo” —nic nat aptomjac. 31 Aptomjac nic nat apcanya Abraham: “Am sat ancoc eljalhnoc maa Moisés najan profetas appayvam Dios apquillingascama, covocmojo apquilvalhoc appayvam aptomja aplhaticjangviyam nipyesicsa apquilmasquingvaycmo” —nic nat aptomjac.
